Bierzmowanie w czasie Mszy świętej

Ceremoniał przypomina, że biskup powinien sprawować Mszę świętą przy okazji

bierzmowania. Jeśli byliby prezbiterzy wyznaczeni do pomocy przy udzielaniu bierzmowania, mają koncelebrować z biskupem. Wszyscy zatem przywdziewają szaty mszalne. O ile możliwe jest odprawianie Mszy obrzędowych, można skorzystać z formularza Mszy przy udzielaniu bierzmowania. Wybiera się wtedy czytania własne, używa się szat liturgicznych czerwonych lub białych. Przy sprawowaniu innej Mszy niż obrzędowa można z lekcjonarza wybrać jedno z czytań przygotowanych na tę Mszę. Jeśli bierzmowanie wypada w dzień oznaczony numerami 1-4 Tabeli pierwszeństwa dni

liturgicznych, Mszę świętą odprawia się z formularza z dnia. Czytania są wówczas

własne. W każdej okoliczności można skorzystać z uroczystego błogosławieństwa przeznaczonego dla Mszy obrzędowej⁶⁶.

63 Por. tamże, nr 13.

64 W adaptacjach wprowadzonych do obrzędów bierzmowania biskupi polscy zdecydowali, aby przywilej Komunii pod obiema postaciami dotyczył nie tylko kandydatów dorosłych, ale również i młodszych. Por. tamże, s. 20.

65 Ceremoniał, nr 474.

Jeżeli biskup nie przewodniczy Mszy świętej, sprawuje ją inny kapłan, on sam natomiast ma przewodniczyć liturgii słowa. Postępuje tak jak zwykle w czasie Mszy świętej, na koniec zaś udziela błogosławieństwa67.

Wejście do kościoła i powitanie biskupa odbywa się zwyczajowo. Podobnie obrzędy wstępne oraz liturgia słowa celebrowane są jak w innych Mszach stacyjnych. Po proklamacji Ewangelii biskup siada na katedrze, ewentualnie na innym przygotowanym miejscu, zakłada mitrę. W jego pobliżu siadają prezbiterzy wybrani do pomocy przy bierzmowaniu. Następuje prezentacja kandydatów do bierzmowania. Jeżeli są oni wzywani imiennie, proboszcz, inny prezbiter, diakon lub katecheta przywołuje kandydatów. Każdy wezwany z imienia i nazwiska odpowiada: Jestem. Kandydaci wchodzą do prezbiterium i stają przed biskupem. Jeżeli bierzmowane są dzieci, prowadzi je świadek lub jeden z rodziców. Przy większej liczbie kandydatów, kiedy nie jest możliwa imienna prezentacja kandydatów, proboszcz lub inna upoważniona osoba zwraca się do biskupa z prośbą o udzielenie bierzmowania. Kandydaci wówczas ustawiają się w odpowiednim miejscu przed biskupem68.

Następuje krótka homilia. Biskup, wyjaśniając w niej znaczenie czytań biblijnych, wprowadza kandydatów, a także tych, którzy im towarzyszą oraz wszystkich obecnych w duchowy sens sakramentu bierzmowania. W tym celu pontyfikał podaje przykładowy tekst homilii69. Skończywszy homilię, biskup siada, zachowując mitrę i pastorał. Kieruje do stojących przed sobą kandydatów zachętę do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. Wyznanie wiary uroczyście podsumowuje biskup słowami: Taka jest nasza wiara. Zgromadzona wspólnota wyraża swoją zgodę mówiąc: Amen. Powyższą formułę mogą zastąpić inne słowa lub odpowiedni śpiew. Biskup oddaje pastorał i zdejmuje mitrę, po czym wstaje. Pomagający w obrzędzie prezbiterzy, stają przy nim. Biskup słowami z rytuału zachęca wiernych: Najmilsi, prośmy Boga Ojca wszechmogącego, w tym czasie ręce trzyma złożone. Obecni w kościele w milczeniu modlą się przez chwilę. Następnie biskup oraz kapłani wybrani do pomocy w bierzmowaniu wyciągają ręce nad kandydatów. Modlitwę: Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa biskup odmawia sam. Kiedy wierni odpowiedzą: Amen, biskup siada i zakłada mitrę.

67 Por. Obrzędy bierzmowania, nr 13.

68 Por. Ceremoniał, nr 478.

Podchodzi do niego diakon, który podaje naczynie z krzyżmem świętym. W przypadku, kiedy w obrzędzie uczestniczą prezbiterzy pomagający, diakon przynosi wszystkie naczynia z krzyżmem, które biskup osobiście im wręcza70.

Kandydaci do bierzmowania podchodzą pojedynczo do biskupa i do prezbiterów. Jeśli organizacyjnie jest to uzasadnione, szafarze bierzmowania mogą kolejno podchodzić do kandydatów. W takiej sytuacji biskup idzie w mitrze i z pastorałem. Świadek kładzie prawą rękę na ramieniu kandydata i podaje jego imię, może to uczynić także i sam bierzmowany71.

Po zwilżeniu krzyżmem wielkiego palca prawej ręki, biskup kreśli nim na czole kandydata znak krzyża, wypowiadając sakramentalną formułę: N., przyjmij znamię Daru

Ducha Świętego. Bierzmowany na to odpowiada: Amen. Następnie biskup dodaje: Pokój z tobą, a bierzmowany mówi: I z duchem twoim. Podobnie czynią pomagający w

obrzędzie prezbiterzy. Podczas namaszczania zaleca się śpiew odpowiednich pieśni. Skończywszy namaszczenie, szafarze myją ręce72.

Nie odmawia się wyznania wiary, które zawarte było w dialogu biskupa z kandydatami. Biskup więc, stojąc bez mitry, rozpoczyna modlitwę wiernych. W tym przypadku rytuał podaje trzy formy modlitwy powszechnej, zostawiając jednak dowolność ich użycia lub posłużenia się inną zatwierdzoną przez kompetentną władzę73.

Cała liturgia eucharystyczna przebiega następnie w zwykły sposób. Rubryki rytuału oraz Ceremoniał umożliwiają reprezentantom bierzmowanych czy świadkom przyniesienie do ołtarza chleba, wina i wody w czasie przygotowania darów. Odmawiając Modlitwę eucharystyczną, należy zastosować formułę wspomnienia bierzmowanych, którą podaje Mszał. Bierzmowanym, świadkom oraz ich bliskim można udzielić Komunii pod obiema postaciami⁷⁴.

Przy udzielaniu błogosławieństwa końcowego można posłużyć się formułą błogosławieństwa uroczystego albo modlitwą nad ludem, wskazaną przez Pontyfikał

70 Por tamże, nry 480–482.

71 Por tamże, nr 483.

72 Por. tamże, nry 484–485.

73 Por. Obrzędy bierzmowania, nr 30.

Rzymski75. Na czas błogosławieństwa nowo bierzmowani ustawiają się przed biskupem. Biskup otrzymuje mitrę i mówi: Pan z wami. Wierni odpowiadają: I z duchem twoim. Diakon może skierować do wszystkich wezwanie: Pochylcie głowy na błogosławieństwo. Następnie biskup wyciąga ręce nad ludem odmawiając przy tym formułę błogosławieństwa. Skończywszy, składa ręce i przyjmuje pastorał. Potem mówi:

Błogosławieństwo Boga wszechmogącego, w tym czasie wykonuje potrójny znak krzyża

nad ludem dodając: Ojca + i Syna , + i Ducha + Świętego niechaj zstąpi na was

i pozostanie na zawsze. Wierni odpowiadają: Amen. Istnieje także możliwość udzielenia

błogosławieństwa na sposób omówiony w Ceremoniale w numerach 1136–1137. Po błogosławieństwie diakon rozsyła wiernych w zwykły sposób76.