Czynienie wszystkiego na chwałę Bożą ….…

Wzorem życia zakonnego jest Chrystus⁸⁰⁰. Przez profesję rad ewangelicznych zakonnicy zobowiązują się do realizacji Jego ziemskiej formy życia. W Konstytucji dogmatycznej o Kościele znajdujemy zachętę skierowaną do podejmowania wysiłku w tym upodobnianiu się do Chrystusa, szczególnie przez posłuszeństwo woli Boga, by działać na Jego chwałę⁸⁰¹.

Konstytucja o Liturgii podkreśla, że to „w Eucharystii Bóg otrzymuje doskonałą chwałę”802

. Zgromadzenie eucharystyczne jest wspólnotą zbierającą się na chwałę Bożą803

. Teologia dogmatyczna wyjaśnia tę kwestię, zwraca uwagę na cele Mszy świętej, w której uczestnicząc chrześcijanin chwali Boga przez Chrystusa i w Chrystusie otrzymuje łaski uzdalniające go do tego, by życiem chwalił Boga804

. Podobną wypowiedź znajdujemy u Benedykta XVI, który podkreśla skuteczność Eucharystii ex opere operato, uzdalnia do tego, aby mógł „(…) wszystko czynić na chwałę Bożą”805

.

Formacja takiej postawy wymaga działań, na które wskazuje bł. Edmund Bojanowski: „(…) abyście, moje drogie Siostrzyczki, (…) na chwałę Bożą pomnażały się w cnotach, wzrastały w doskonałości

800 PC, 1; J. Pietkiewicz, Konsekracja zakonnicy realizowana w życiu codziennym, w: Powołanie

człowieka, Apostolskie posłannictwo Zakonów, nr 7, Poznań 1987, s. 354.

801 KK, 40.

802

KL, 7.

803 M. Pyc, dz.cyt. s. 81.

804 W. Granat, Sakramenty Święte, cz. I, Sakramenty w ogólności Eucharystia, Lublin 1961, s. 361 – 362.

805

168

zakonnej i gorętszą coraz miłością ku Bogu pałały”806. Zachętę

do kształtowania tej postawy spotykamy w korespondencji

do służebniczki, gdy przekazuje jej pozdrowienia od współsiostry: „pozdrawia cię ona serdecznie i cieszy się nadzieją, że Cię jeszcze tutaj w naszych stronach zobaczy i wspólnie z Tobą na chwałę Bożą pracować będzie”⁸⁰⁷. Współczesne Konstytucje Zgromadzenia, uwzględniają tę główną ideę bł. Założyciela oraz wskazania dokumentów soborowych: „w myśl Ojca Założyciela celem Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny jest chwała Trójcy Przenajświętszej przez życie w czystości, ubóstwie i posłuszeństwie"⁸⁰⁸.

W kontekście formacji tej postawy ważne jest zwrócenie uwagi

na zachowania realizujące potrzebę psychiczną popisu lub

ekshibicjonizmu, które koncentrują człowieka na nim samym, utrudniając życie wartościami ewangelicznymi. W podziale L. Rulli potrzeba ta określona jest jako rozbieżna i jej zaspokojenia nie da się pogodzić z życiem Ewangelią809

. Wyraża się głównie w zabieganiu o to, by być w centrum uwagi i zainteresowania innych810

. Poznanie tej autocentrycznej potrzeby umożliwia osobie podejmowanie działań z odpowiedzialnością i zrozumieniem impulsów zmierzających jedynie do samorealizacji. Wychowanie do życia w prawdzie to także

806 E. Bojanowski, List do s. Otylii Wąsik, 29 VIII 1867, w: L. Smołka dz. cyt., t. I, s. 388

807 E. Bojanowski, List do s. Karoliny Annuth , 27 I 1866, w: L. Smołka, dz. cyt., t. I, s. 330 – 331.

808

Konstytucje Zgromadzenia, Luboń 1990, art. 16.

809 L. Rulla, Antropology of the Chrystian Vocation, vol I, Interdisciplinary Bases, Rome 1986, s. 313.

810

„Nazywana jest również potrzebą popisu, wewnętrznym przymusem, by się pokazać, który musi być zrealizowanym. Uczucia charakterystyczne: próżność, przekonanie o własnej wartości i wyjątkowości. Zachowania, po których daje się rozpoznać: popisywanie się, zwracanie na siebie uwagi, np. przez ekstrawagancki strój i wygląd, wystawianie swojego ciała na widok publiczny, mówienie wiele o sobie, przyciąganie uwagi innych przez różne maniery i ekspresywne gestykulacje; w emfatycznym sposobie mówienia(…). Widać tu duże zamiłowanie do własnej osoby i własnych umiejętności, zdolności i talentów. Przecenia się także osobiste doświadczenia i odkrycia. Wyzwalana jest przez następujące przyczyny: obecność publiczności, obecność osób, które przyciągają i na których nam zależy; osób, wobec których czuje się chęć zmierzenia i rywalizacji; może być prowokowana przez obecność osoby znaczącej”, M. Kożuch, Chrześcijańska formacja indywidualna, Kraków 2001, s. 329 – 330.

169

wychowanie do pełnego rozumienia tej słabości, z pełną akceptacją osoby, ale gdy zachodzi potrzeba, stawiające wymagania w oparciu o Ewangelię⁸¹¹. Wówczas może się kształtować postawa czynienia wszystkiego na większą chwałę Bożą.

3.3.2. Eucharystyczne kryterium oceny tego, co spotyka chrześcijanina

Adhortacja Sacramentum caritatis wyjaśnienia, co wyraża postawa eucharystycznego kryterium oceny tego, co spotyka chrześcijanina: „Chrystus jest prawdą każdego człowieka oraz całej historii ludzkiej. Eucharystia staje się kryterium oceny tego wszystkiego, co chrześcijanin napotyka w różnych przejawach kulturowych. Obecność Jezusa Chrystusa oraz wylanie Ducha Świętego są wydarzeniami, które mogą w sposób trwały konfrontować się z każdą rzeczywistością kulturalną, aby ją poddać działaniu ewangelicznego zaczynu. W tym ważnym procesie możemy dostrzec, jak bardzo znaczące są słowa św. Pawła, który zaprasza w Pierwszym liście do Tesaloniczan: „Wszystko badajcie, a co szlachetne – zachowujcie (5, 21)”⁸¹². Wydaje się, że pomocną w realizacji takiego działania jest zachęta Jana Pawła II do podejmowania eucharystycznej formy chrześcijańskiej egzystencji, którą w Eucharystii od Chrystusa otrzymuje chrześcijanin, by mógł stawać się świadkiem wśród ludzi i w ich kulturze⁸¹³. Konieczne jest więc osobiste zaangażowanie: „(…) każdy wierny powinien sobie przyswajać, na osobistej i wspólnotowej medytacji, wartości, które wyraża Eucharystia, postawy, które

811 K. Trojan, dz. cyt., s. 73. 812 SAC,78. 813 MND, 25.

170

w człowieku budzi, dotyczące życia decyzje, które prowokuje”⁸¹⁴. Taka egzystencja może wpływać na ocenę wszystkich wydarzeń według

eucharystycznego kryterium, a zarazem umożliwić dawanie

autentycznego świadectwa życia chrześcijańskiego.

Bł. Edmund Bojanowski jest tym, który realizował taki styl życia. Należał do nielicznych świeckich katolików XIX w. w Wielkopolsce, który dzień rozpoczynał uczestnictwem we Mszy świętej815. Częsta Komunia św. czyniła go zdolnym do innego sposobu wartościowania wszystkich wydarzeń w jego życiu816. Sam daje temu wyraz w liście do służebniczki, zachęcając do postrzegania tej rzeczywistości w innej perspektywie: „(…) Twoje trudne położenie z całego serca podzielam i wyrozumiewam. Wszelako mam w miłosierdziu Bożem i Twojej wytrwałości błogą nadzieję, że po twardych próbach doświadczenia raczy Wam Pan Bóg zesłać tem większe potem pociechy i że przed progami Waszemi znowu słoneczko zaświeci (…)”⁸¹⁷.

Formacja tej postawy wymaga również odniesienia do wielu aspektów życia konsekrowanego. Zwraca na nie uwagę dokument Rozpocząć na nowo od Chrystusa, w którym czytamy: „ należy promować odnowioną aktywność na polu kultury, która pozwoli podnieść poziom przygotowania osobistego i przygotuje do dialogu pomiędzy współczesną mentalnością a wiarą (…)”818. Jest to więc zadanie dla wszystkich etapów formacji zakonnej, które zawsze występują w ciągle zmieniających się warunkach społecznych, politycznych i gospodarczych.

814 Tamże.

815 M. Kornacka, dz .cyt., s. 121; R. Hagiel, Eucharystia w życiu i pismach Sługi Bożego Edmunda

Bojanowskiego, Poznań 1990, s. 36, maszynopis, ASL.

816 R. Hagiel, Eucharystia w życiu i pismach Sługi Bożego Edmunda Bojanowskiego, dz. cyt., s. 43.

817 E. Bojanowski, List do s. Leony Jankiewicz w Starej Wsi, 4 IV 1867, w: L. Smołka, dz. cyt., t. I, s. 368 – 369.

818

171

W każdym ludzkim działaniu, zgodnie z teorią Rulli, także w przeżywaniu wartości, są obecne trzy komponenty: poznawczy, uczuciowy i wolitywny. Poznanie warunkuje przyjęcie wartości819

, które pociągają człowieka, a więc angażuje się uczuciowo względem nich. Emocjonalne przeżywanie wartości jest elementem wspomagającym i ułatwiającym podejmowanie działania mającego na celu ich realizację. Wartości, które człowiek przyjmuje, wytyczają mu pewien kierunek w życiu. Realizacja ich dokonuje się przez codzienne wybory, w których aspekty: poznawczy, emocjonalny i wolitywny odgrywają określoną, specyficzną dla każdego człowieka rolę. Dzięki nim można podejmować świadomą decyzję. Każda świadoma decyzja, w której zrezygnowano z realizacji wartości, jest okazją do refleksji oraz zobiektywizowania własnej hierarchii wartości820

. Takie działanie może wspomagać kształtowanie postawy eucharystycznej oceny wszystkiego, co spotyka osobę konsekrowaną w ciągu dnia i całego jej życia.