5. WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM OCHRONA ICH ZDROWIA
5.8. GOSPODARKA
5.8.1. Rolnictwo i leśnictwo
5.8.1.1. Użytkowanie gruntów w rolnictwie
Sektor rolniczy stanowi jedną z funkcji uzupełniających w strukturze gospodarczej gminy Świdnica.
Przeważają małe gospodarstwa rolne o areale około 5 ha, zajmujące się głównie uprawą ziemi oraz hodowlą.
Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych w 2018 roku (w ha).
Powierzchnia ogólna gminy
Użytki rolne
Lasy i grunty
leśne
Pozostałe grunty i nieużytki Razem
W tym
grunty orne sady łąki pastwiska
16 090 5 091 3 239 60 1 100 426 10 284 715
5.8.1.2. Charakterystyka gospodarstw rolnych
W Gminie dominują gospodarstwa małe (do 10 ha), przy czym opłacalna produkcja oceniana jest przy gospodarstwie o minimalnej wielkości 40 ha.
Wielkoobszarowa struktura gospodarstw występuje w miejscowościach: Letnica.
Użytki zielone zajmują stosunkowo dużą powierzchnię – największe kompleksy występują w miejscowościach: Piaski, Świdnica, Łochowo.
W produkcji rolniczej dominuje produkcja roślinna z dużym udziałem zbóż, natomiast w produkcji zwierzęcej – hodowla indyków (Słone) i trzody chlewnej.
5.8.1.3. Jakość gleb
Warunki do uprawy w gminie Świdnica są słabe i pod względem rolniczym najmniej korzystne w całym województwie lubuskim. Gleby w większości zaliczane są do V i VI klasy bonitacji. Charakteryzują się wysoką zawartością piasku, co powoduje średnią i dużą przepuszczalność oraz mały kompleks sorpcyjny gruntów. Uboga w związki mineralne gleba jest okresowo lub stale za sucha. Niedoborów wody nie wykazują jedynie grunty na bazie piasku będące pod stałym źródłem zasilania naturalnego, znajdujące się np. przy ciekach. Z całkowitego areału gruntów ornych przeszło 70% znajduje się w kompleksie żytnim słabym i żytnim bardzo słabym. Analogicznie słabe są również użytki zielone przeznaczone do użytkowania pastwiskowego. W tej grupie użytków znajdują się użytki zielone średnie, użytki zielone słabe i bardzo słabe.
5.8.1.4. Leśnictwo
Podobnie jak w całym kraju oraz województwie lubuskim dzisiejsze lasy na terenie gminy Świdnica mają strukturę gatunkową korzystną z punktu widzenia zysków, ale niekorzystną z punktu widzenia optymalnego wykorzystania siedlisk i bioróżnorodności zespołów leśnych. Od 1991r. wraz wejściem w życie przepisów „Ustawy o lasach” zmienił się kierunek gospodarki leśnej stawiający nadrzędność pozaprodukcyjnych funkcji lasu nad produkcją drewna. Las gospodarczy, bliższy wzorcowi lasu naturalnego, jest bardziej odporny na działanie szkodliwych czynników. Do najgroźniejszych z nich należą:
cyklicznie pojawiające się susze,
skażenie powietrza i gleb zanieczyszczeniami,
gradacje szkodliwych owadów,
odbiegająca od przepisów penetracja terenów leśnych przez ludzi,
ewentualne zmiany struktury własnościowej lasów.
Znaczna część lasów na terenie gminy została uznana jako lasy ochronne: wodochronne, ochronno–
obronne i lasy masowego wypoczynku. Cenne pod względem przyrodniczym są lasy nasienne wyłączone z pozyskiwania drewna, zajęte przez starodrzew i służące do pozyskiwania nasion z drzew stojących.
W lasach ochronnych prowadzi się gospodarkę leśną zapewniającą utrzymanie spełnianych funkcji ochronnych. Istnienie takich form ochronnych na terenie lasów położonych w granicach gminy
Świdnica w zasadniczy sposób wpływa na możliwości ich wykorzystywania dla celów rekreacyjnych.
Racjonalna gospodarka leśna zapewnia: ochronę gleb i terenów szczególnie narażonych na zniszczenie lub uszkodzenie oraz ochronę wód powierzchniowych i głębinowych. Właściwa gospodarka leśna pozwala miejscowym lasom na spełnianie różnych funkcji, które można podzielić na dwie podstawowe grupy: funkcja produkcyjna i pozaprodukcyjna. Funkcje produkcyjne (gospodarcze) lasu polegają na
zdolności do produkcji biomasy i ciągłego powtarzania tego procesu, co umożliwia trwałe użytkowanie drewna i surowców niedrzewnych pozyskiwanych z lasu, w tym użytków gospodarki łowieckiej. Do funkcji pozaprodukcyjnych zaliczyć należy: funkcje ekologiczne i społeczne. Funkcje ekologiczne wyrażają się między innymi korzystnym wpływem lasów na kształtowanie: klimatu, atmosfery, regulacji obiegu wody w przyrodzie, ochronę gleb przed erozją i krajobrazu przed stepowieniem, zachowanie potencjału biologicznego (różnorodność gatunków i ekosystemów) i różnorodności krajobrazu. Funkcje społeczne lasu kształtują głównie korzystne warunki: zdrowotne, rekreacyjne, turystyczne i edukacyjne dla społeczeństwa. Daje to również możliwość obcowania z przyrodą i jej poznawania. Produkcja drewna jest tutaj ograniczona ze względu na pełnione funkcje pozaprodukcyjne. Dlatego też zagospodarowanie tych lasów winno mieć na celu trwałość utrzymania drzewostanu z zachowaniem w nich walorów estetyczno–krajobrazowych. Nadrzędnym celem ochrony ekosystemów leśnych jest utrzymanie i odtwarzanie ich charakteru, zbliżonego do pierwotnego oraz naturalnego, a także prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej związanej z pozyskiwaniem drewna. Ponadto zgodnie z tendencją zwiększania lesistości kraju wskazane byłoby przeznaczenie pod zalesienie nie użytkowanych produkcyjnie i rolniczo gruntów rolnych i użytków zielonych V i VI klasy bonitacyjnej.
5.8.2. Działalności produkcyjne
5.8.2.1. Górnictwo i przetwórstwo kopalin
Na terenie gminy Świdnica nie działają podmioty gospodarcze zajmujące się wydobyciem i przetwarzaniem kopalin. Wydobycie odbywa się według zaistniałych potrzeb, w miarę uruchamiania kolejnych inwestycji. Największe zapotrzebowanie na kruszywa naturalne występuje w zakresie inwestycji drogowych, ale jest realizowane przez kopalnie z poza obszaru gminy.
5.8.2.2. Pozostałe działalności produkcyjne
Struktura podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w systemie REGON na terenie gminy Świdnica w 2018r.
Podmioty zarejestrowane w rejestrze REGON Gmina
Ogółem 814
Sektor publiczny 14
Źródło: dane GUS
Struktura podmiotów gospodarczych w sektorze prywatnym.
Sektor prywatny Gmina
Ogółem 789
Spółki prawa handlowego 59
W tym z udziałem kapitału zagranicznego 5
Spółki cywilne 34
Spółdzielnie 3
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 627 Źródło: dane GUS
Zestawienie podmiotów gospodarczych wg PKD na terenie gminy w 2018 roku.
Podmioty gospodarcze wg sekcji PKD 2004 Gmina jedn. gosp.
Sekcja A - Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 12
Sekcja B - Rybactwo 0
Sekcja C - Górnictwo 23
Sekcja D - Przetwórstwo przemysłowe 2
Sekcja E - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz i wodę 1
Sekcja F - Budownictwo 6
Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego
24
Sekcja H - Hotele i restauracje 8
Sekcja I - Transport, gospodarka magazynowa i łączność 4
Sekcja J - Pośrednictwo finansowe 3
Sekcja K - Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej 2
Sekcja L - Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne
13
Sekcja M - Edukacja 7
Sekcja N - Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 4 Sekcja O - Działalność usługowa, komunalna, społeczna i
indywidualna, pozostała 5
Sekcja P - Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 10 Sekcja Q - Organizacje i zespoły eksterytorialne 2 Źródło: dane GUS
Na atrakcyjność inwestycyjną gminy Świdnica wpływa jej korzystne położenie – blisko granicy z Niemcami, przy drodze krajowej nr 27, 32.
Gmina dysponuje atrakcyjnymi terenami dla inwestorów, doskonale nadającymi się pod zabudowę działalności gospodarczej. Gmina oferuje dogodny system ulg podatkowych w celu zachęcenia inwestorów do lokalizowania kapitału na terenie gminy. Ponadto oferuje pomoc w nawiązaniu kontaktów z instytucjami lokalnymi oraz samorządami, a także w poszukiwaniu odpowiednich kontrahentów i dostawców usług.
5.8.3. Usługi rynkowe
Charakterystyczny w ostatnich 30 latach XX wieku dla krajów rozwiniętych proces serwicyzacji gospodarki postępuje w Polsce od ponad 20 lat. Rośnie odsetek zatrudnionych w III sektorze gospodarki narodowej. Dogodne położenie geograficzne gminy Świdnica oraz jej potencjał struktury gospodarczej powoduje, że pożądany staje się dalszy rozwój sektora produkcyjnego oraz usług: handlowych, gastronomicznych, sportowych i rekreacyjnych.
5.8.3.1. Handel
Ogółem w 2019 roku na terenie gminy funkcjonowało 9 sklepów. Należy zauważyć, że wielu mieszkańców wsi zaopatruje się w punktach handlowych położonych na terenie miasta Zielona Góra.
Większość sklepów, poza 2 sklepami sieci Dino w Wilkanowie i Świdnicy, to placówki małe, o powierzchni sprzedaży nie przekraczającej 100 m2. Ponadto, na terenie gminy w 2019 roku funkcjonowały 2 stacje paliw Wilkanowo-Rybno, Świdnica i jedna pozostająca w budowie stacja przy obwodnicy w Wilkanowie.
Z pozostałych usług, zwłaszcza ponadpodstawowych, związanych między innymi z: handlem, kulturą, szkolnictwem, służbą zdrowia, pośrednictwem finansowym, administracją wojewódzką, itd., mieszkańcy miasta korzystają w sąsiadującej Zielonej Górze.
5.8.3.2. Gastronomia i hotelarstwo
Niezbędnym elementem współtworzącym prestiż danego rejonu czy konkretnego miasta jest świadcząca wysoki poziom gastronomia. Należy rozwijać sieć tego typu placówek. W tym celu należy wykorzystać obecne rezerwy lokalizacyjne, zwłaszcza najniższe kondygnacje zabudowań położonych wzdłuż głównych ulic handlowych miasta oraz obiekty zabytkowe. Obecnie obiekty gastronomiczne, hotelowe i gastronomiczno–rozrywkowe reprezentuje pensjonat ESSENZA Party Center w Świdnicy.
Pozostałe obiekty to gospodarstwa agroturystyczne w Świdnicy, Słonem, Letnicy, Lipnie, Radomi, Wilkanowie.
5.8.3.3. Pozostałe placówki usługowe i rzemiosło
Oferta zakładów rzemieślniczych jest uboga. W szczególności świadczą one usługi: budowlane, transportowe, mechaniki pojazdowej. Na terenie gminy zlokalizowany jest jeden Urząd Pocztowy przy ul.
Długiej w Świdnicy. Łącznie na terenie gminy, poza handlem, funkcjonują inne placówki usługowe. Są to między innymi: warsztaty obsługi samochodów, wulkanizacyjne, punkt skupu złomu w Świdnicy (ul.
Leśna).
5.8.4. Pośrednictwo finansowe
Na terenie gminy nie jest prowadzona działalność związana z pośrednictwem finansowym.