W porównaniu z wrześniem br. wzrosły natomiast ceny: ogórków gruntowych o 34,8%, sałaty o 10,5%, rzodkiewki o 7,5%, ziemniaków o 1,4%, gruszek o 10,0%, śliwek o 3,5%, włoszczyzny z kapustg o 7,1%, grochu polnego o 1,3%, fasoli białej o 3,3%, ogórków kwaszonych o 5,1%.
Dynamika cen produktów pochodzenia zwierzęcego^ dostępnych na targowiskach miejskich była w październiku br. bardzó zróżnicowana. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego występlł spadek ęeny kury żywej o 15,4%. Wzrosły natomiast ceny: kur bitych o 1,1%, gęsi bitej o 23,4%, kaczek żywych za 1 szt. o 28,9%, gęsi żywych za 1 szt. o 16,7%, indyków żywych za 1 szt. o 4,0%, ómletyny kwaśnej o 14,3%, sera białego twarogowego o 13,6%, jaj kurzych o 15,4%. Największym wzrostem ceny charakteryzowało się masło osełkowe, którego cena była wyższa o 6 8,8%.
W październiku br. w stosunku do października ubiegłego roku wystąpił dal
szy wzrost cen ziarna zbóż: pszenicy o 4,3%, jęczmienia o 5,1%, owsa o 7,4%, Obniżyła się cena żyta o 0,7%,
Ceny warzyw i owoców na targowiskach miejskich były w październiku br;
wyższe od cen detalicznych tych artykułów w handlu uspołecznionym. Najwyższe różnice cen wystąpiły w przypadku takich warzyw i owoców jak: kapusta biała o 19,8%, cebula obcinana o 0,8%, marchew obcinana o 2 5 , 9 % r buraki obcinane o 37,4%, pietruszka obci
nana o 32,1%, pomidory gruntowe o 2,1%, sałata /główka/ o 28,1%, rzodkiewka o 67,9%, selery korzeniowe o 27,5%, pory o 45,3%, kalafiory /średniej wielkości za 1 szt./
o 17,0%, kapusta .kwaszona o 10,6%, ogórki k w a s z o n e _ o 13,5%, Jabłka I grupy ceno
wej o 28,3%, jabłka II grupy cenowej o 23,8%, gruszki o 39,5%, śliwki o 33,4%, gro
ch o 36,3%. Wyjętek stanowiły ziemniaki, których cena targowiskowa była niższa o 13,9%.
Miód naturalny był na targowiskach miejskich w stosunku do cen detalicznych handlu uspołecznionego droższy o 34,6%.
HANDEL ZAGRANICZNY
Eksport przedsiębiorstw województwa katowickiego w okresie trzech kwarta
łów br. w porównaniu z tym samym okresem ub. roku wzrósł/w cenach bieżęcych W złotycli/
o 20,4%. Znacznie wyższy był wzrost wartości eksportu do II obszaru płatniczego y o 44,4%/ niż do I obszaru płatniczego /o 4,8%/. Wartość eksportu węgla kamiennego
w okresie I-IX 19G4 roku wzrosła w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 41,7%.
Wzrost kursów wolut obcych W złotych wpłyngł na występowanie różnic w warto
ści eksportu liczonej w złotych a wyrażonej w rublach lub dolarach USA. Wskaźniki dy
namiki w walutach obcych były znacznie niższe aniżeli liczone w złotych, co przedsta
wiają nastypujęce d a n e :
l.YiiZCiaiGiiLIJIfcjllu
~ a-w min zł b-v; i.i 1 n rubli c-n iiiln dolarów Ui»A
1 - I*
I-1X 19u3
= 100
1903 1964
w cenach bieżących
l:;C025 23CU90 12Ü.4
Obdzar płatniczy I .. a 7494Ü 7G527 104,8
b 1102 1106 100,3
Obszar. płatniczy II . . u 111076 1G0363 144 ,4
c 1237 1462 113 ,2
Udział,eksportu województwa katowickiego w eksporcie kraju wyniósł za 3 kwartały 1S04 roku Z6,a. Największy udział w eksporcie województwa raaj? paliwa i i energia 6 0,0,0, w tyr.i 57*, węgiel kamienny, wyroby przomysłu elektromaszynowego 1 0,0^
oraz wyroby przemysłu metalurgicznego 16,9*,.. Struktura eksportu kraju według grup wyrobów przedstawia się nieco inaczej. Największy udział posiadają wyroby przemysłu elektromaszynowego 3C,6>j oraz paliwa i energia 18,lió.
eksport przedsiębiorstw województwa cechuje siy znacznym stopniem koncentra- j cji pod względem wielkości dostaw poszczególnych eksporterów. W okresie I - IX l9Q4r.
79/0 wartości eksportu województwa przypadało na 12 przedsiębiorstw /bez kopalni węgla, któro reprezentuje w eksporcie Centrala Zbytu Węgla/. Oednakże tylko 3 spośród nich miały eksport opłacalny /dla województwo/, czyli wskaźnik efektywności finansowej eksportu nie większy od jedności, są tos Centralo Zbytu Węgla, Przędzalnia Bawełny
"Przyjaźń" i "Mostostal" Zabrze. Na przedsiębiorstwa należące do resortów górnictwa i energetyki oraz hutnictwa i przemysłu maszynowego przypadało 93,4^ wartości eksportu Woj ev/ództwa-.
Największymi odbiorcami sprzedawanych za granicę towarów i usług spośród Państw socjalistycznych sęs ZSRR, Czechosłowacja, N R D , Węgry, Rumunia. Na kraje te przypadało 40% eksportu województwa. Największymi odbiorcami spośród państw kapitali
stycznych są i RFN, Wielka Brytania, Włochy, Dania, Austria, Brazylia, Finlandia, Francja, Szwecja. Eksport do tych krajów wyniósł około 37% eksportu województwa.
Ogółem eksport do wymienionych 14 państw wyniósł w okresie 3 kwartałów br. 77%
eksportu województwa.
Łącznie eksport przedsiębiorstw województwa katowickiego za 3 kwartały br. był opłacalny /wskaźnik efektywności firfansowej WF mniejszy od 1,00/.
Sprzedaż eksportowa na rachunek własny przedsiębiorstw województwa kato
wickiego /sprzedaż na rachunek dostawcy-producenta za pośrednictwem jednostki handlu zagranicznego bądź przez producenta samodzielnie oraz sprzedaż central handlu zagra
nicznego z terenu województwa na swój rachunek / w okresie styczeń - wrzesień 1984r.
osiągnęła w cenach transakcyjnych 222,5 mld zł^Z tego do II obszaru płatniczego 137,9
•nid zł. fvóżnica między eksportem no rachunek własny, o eksportem przedsiębiorstw z terenu województwa katowickiego wynika z tego, że część przedsiębiorstw województwo oksportuje na rachunek przedsiębiorstw handlu zagranicznego położonych poza wojewó
dztwem katowickim. Różnica może wynikać także z poślizgów w czasie pomiędzy sprzodażę do jednostki handlu zagranicznogo a faktycznym eksportem, z różnych terminów zaewi
dencjonowania danej transakcji w cięgu roku, przeznaczenia na inne - niż eksport - cole towarów zakupionych przoz Jednostkę handlu zagranicznego.
Większość eksportu dokonywana jest na rachunek jodnostek handlu zegrani- cznogo. Wartość eksportu na ruchunok własny przedsiębiorstw resortu handlu zagrani
cznego w okresie I - Ia 19'J4r. wyniosła 112,D mld zł tj . eksportu województwa.
Oprócz r.,'IZ znaczący udzićł w eksporcie nu r.:chunel< włacny posludcły rosorty: górnictwa i enorgotyki, hutnictwa i przemysłu maszynowego, przemysłu chemicznego i lekkiogo, budownictwa i przemysłu materiałów bud owlanych. Duży udział w eksporcie na rachunek własny resortu handlu zagranicznego wynika f. togo, że eksport węgla dokonywany jest no rachunek CHZ "Węglokoks" należący do tego resortu.
Wskaźnik poziomu, kosztów własnych sprzedaży eksportowej kształtował się w okresie I-IX 1904 roku na poziomie 07,9^. Efektywność sprzedaży liczona jako aku
mulacja na 1000 zł sprzedaży wyniosła 1213 z ł .Najlepszymi wskaźnikami poziomu kosztów, a zarazem dużg efektywnością sprzedaży w okresie 3 kwartałów 1984 roku legitymowały się spośród przedsiębiorstw przemysłowych 1 budowlanych takie przedsiębiorstwa jak:
Zakład Maszyn Budowlanych "Zawiercia", Wytwórnia Sprzętu Górniczego "Dehak" w Mysło
wicach, Zabrzańska Fabryka Maszyn Górniczych "Powen", Przedsiębiorstwo Dostaw Komple
tnych Obiektów Górniczych w Katowicach, Fabryka Maszyn Górniczych "Niwka" w Sosnowcu, Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego, Biuro Projektów "Biprokop" w Cho
rzowie, Przedsiębiorstwo Realizacji Obiektów Wieżowych w Gliwicach, Główne Biuro Stu-
d i Ó H i Projektów "Separator" w Katowicach, Hutoiaszprojekt-Hapeko w Katowicach.
Sprzedaż według cen realizacji towarów i usług z importu na rachunek własny central handlu zagranicznego wyniosła w okresie I-IX I984r. 102,2 mld zł,w tym towarów i usług z II obszaru płatniczego 26,7 mld zł. Wskaźniki poziomu kosztów 1 efektywności sprzedaży w imporcie kształtowały się niekorzystnie i wynosiły za trzy kwartały br.
odpowiednio 106,9% ir60,9.
Sprzedaż towarów i usług z importu w ciggu 9 miosięcy br. w porównaniu z analogicznym okresem roku ub. wzrosła o 10,5^. Sprzedaż towarów i usług z I obgzaru płatniczego wzrosła o 17,0Jb, z II obszaru o 22,4^.
*
ZATRUDNIENIE I WYNAGRODZENIA
Kształtowanie się przecietnogo zatrudnienia w podstawowych działach gospodarki przedstawia poniższe zestawienie:
i.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Przeciętne zatrudnienie
1983 19G4
I-XII I VI IX X I- X
W PRZEDSIĘBIORSTWACH: • '
PRZEMYSŁOWYCH OGÓŁEM
849,7 850 ,2 840,8 042.0 044,2 045,7 odpowiedni okres ubiegłego >
99,3 99,5 99,5 99,2 99,2 99,6
w tytikw przedsiębiorstwach przemysł1
412,9 415,7 413,1 414,3 415,0 414,9 436,8 434,5 427,7 427,7 429,2 430,6 BUDOWLANO-MONTAŻOWYCH
163,7 163 ,8 163,1 165,8 166,2 166,2 odpowiedni okres ubiegłego
roku o 100 98.3 99,9 100,5 99,5 99,5 100,1
w tym przedsiębiorstwa budowni
ctwa :
45,5 45,6 44,8 46,6 46,7 46,9
produkcyjno-usługowego .... 65,9 65.9 65,0 i 66,4 66,3 66,9 specjalistycznego ... 46,0 45,9 46,7 46.9 \ 46,8 46,5 TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO OGÓŁEM
42,0 42,2 30,8 33,0 50,7 39,1
odpowiedni okres ub.r. = 100 96,6 96,7 94,9 94,5 Or, o 95,1 w tym w transporcie
publicznym /PlCS/ ... 7.0 0,0 7,5 7.5- 7,5 7.5
Lrnnżowym 34,2 32,5 31.3 SI,3 31,2 31,6
HAf.1>LU w tyu, ... 11C,3 110,2 115,2 110,2 11G ,9 110,5 odpowiedni olrres ub.r. ■= 100 .. 104,0 or, ,c 10C ,4 101,2 101 ,3 101,0
Przedsiębiorstwa przemysłu uspołecznionego zatrudniały w październiku 1984r.
844.2 tys. osób, t j . o 0,8% /7,0 tys. osób/ mniej niż w październiku poprzedniego roku.
W porównaniu do stycznia 1984 r. przeciętne zatrudnienie w przemyśle uspołecznionym zmalało o 0,7%. Przeciętne zatrudnienie w okresie styczeń - październik br. wyniosło 845,7 tys. osób, tj. o 0,4% /o 3 ,6 tys. osób/ mniej w stosunku do analogicznego okre
su 1983 roku. We wszystkich gałęziach przemysłu, podobnie Jak w przemyśle ogółem wystgpił spadek przeciętnej liczby zatrudnionych za wyjątkiem przemysłu: węglowego, energetycznego, skórzanego i poligraficznego. Najgłębszy spadek zatrudnienia wystąpił
✓
w przemyśle paszowym i, utylizacyjnym o 0,9% oraz ¿rzewnym o 5,1%.
Przedsiębiorstwa 'budowlano-montażowe zatrudniały w /październiku 1934 r . 166.2 tys. osób, w tyra 81,0 tys. robotników produkcji podstawowej. Oest to odpowie
dnio o 0,5% mniej i-o 0.,5% więcej niż w październiku ub. roku. Przeciętne zatrudnienie w ol-^resie 10 miesięcy 1984 r, w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych wyniosło 166.2 tys. osób, t j . o 225 osób /o 0,1%/ więcej niż w analogicznym okresie roku ubie
głego, natomiast zatrudnienie robotników produkcji podstawowej kształtowało się na . poziomie 80,7 tys. osób- i było wyższe o 1017 osób /o 1,3%/ od liczby robotników pro
dukcji podstawowej zatrudnionych w okresie 10 miesięcy 1983 roku. Rosnący udział za
trudnienia robotników produkcji podstawowej w ogólnym zatrudnieniu ilustruje'poniższe Zestawienie ;
MIESIĄCE
Udział robotników produkcji podsta
wowej w zatrudnieniu ogółem w %
1902 19C3 19C4
45 ,’9 47,6 47,7
45.9 47,5 47,9
46,4 47,5 48 ,0
46,6 47,8 48,2
46,8 47,9 48 ,4
47 r3 47,7 40,4
47.4 48 ,2 48,6
47 ,3 48,1 48,5
47,4 48,2 48 ,7
Październik .... 47,5 48,2 40,7
IV ujęciu branżowym udziały robotników produkcji podstawowej w zatrudnieniu ogółem kształtowały się następująco:
, WYSZCZEGÓLNIENIE
✓ r
Udział robotników produkcji podstawowej v: Zatrudnieniu ogółom
październik styczen-październik
1983 - 19C4 1983 1984
PRZEDSI£BIOi\STWA BUDOWLANO- V
43,2 48,7 48,0 40,5
w tym: t
przedsiębiorstwa budownictwa
44,3 44,6 45 ,6 44,5
produkcyjno-usługowego 47,4 40,1 4C ,0 47.5
specjalistycznego ... 59,7 59.8 59,5 59 .6
W okresie 10 miesięcy 1904 roku przedsiębiorstwo budownictwa specjalistyczne
go zatrudniały więcej osób niż w tym samym okresie ub. roku o 0,9%, t j . o 430 osób, przy wzroście liczby robotników produkcji podstawowej o 1,0%, tj . 550 osób. Spadek poziomu zatrudnienia ogółem wykazały przedsiębiorstwa budownictwa ogólnego o -1,1%, t j . o 520 osób.
Przeciętne zatrudnienie w uspołecznionych przedsiębiorstwach handlu detali
cznego wyniosło w okresie 10 miesięcy 19 8 4 roku 1 1 6 , 5 tys. osób. W październiku 19 84 roku w stosunku do października 1983 roku zatrudnienie w handlu wzrosło o 1 , 3 % . Zatrudnienie ogółem w uspołecznionych przedsiębiorstwach handlu wewnętrznego w okre
sie I-X br. wzrosło w porównaniu do a n a l o g i c z n e g o okresu roku poprzedniego o 1 , 0 % . ' W okresie 10 miesięcy 19 8 4 roku stosunkowo znacznie wzrosły wypłaty wyhagro-dzeń osobowych w gospodarce uspołecznionej woj e w ó d z t w a , zasilanych dodatkowo wypła
tami z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej, co ilustruje poniższe zestawienie: '
WYSZCZEGÓLNIENIE
a - X v
b - -I-X
\
Wypłaty wynagrodzeń osobowych
1/
ogółem 1 w tym wypłaty z zysku i nad
wyżki bilansowej
dynamika wynagro
dzeń osobowych /analogiczny okres ub. r. = 100/
w mlr^ zł
udział w wypła
tach ogółem w %
ogółeii?^
bez w y płat z zysku i nadwyżki bilanso
wej PRZEI iYS-L ... 21603 ,4 66,8 0,3 114,2 114,5
* b 210279 ,4 6549,8 3,1 117,3 ’ 116,4
ÜUU0WNICTWO ... 3749,2 3,6 0 , 1 114,4 116,3
b 35730 ,0 1579,0 4,4 125,3 123,9
TKANSPCRT SAHOCHOOOl/Y .... 720,9 0,9 0 , 1 116,6 116,7
b 67ij)6 ,2 337,6 5,0 - 114,5 109 ,2
1644,1 i,7 0 , 1 1 1 2 ,6 112,9
b 16076,4 677,9' 4,2 119,3 11C ,0
V 1/ Z wypłatami z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie 1 zatrudnionego w przedsiębiorstwach przemysłowych, budowlano-montażowych, transportu samochodowego oraz handlu ilustruje poniższe zestawienies
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne 1
nego
zotrudnio-WYSZCZEGÓLNIENIE 1933 190 4°/
I - X H IÍÍ VI IX X T-X
W PRZEDSIĘBIORSTWACH PRZEMYSŁO
W C U OGÓLiil! ,
22316 2G914 24096 25006 25605 24063 26033 25202 24394 25605 24Ü0$
odpowiedni okres ubiegłego
roku ° 100 ... s 123,2 -110 ,4 114,9 115.0 115.2 13 7.0 114,3 116,6 116,4 lii»,4 116,9 w tym przedeiębioretws przemysłu
29111 30703 -0ÍT6 30764 31554 31361 37901 29722 30650 31022 30b ú
P r z e c i e tnb w y n a g r o d z e n i e miesięczno 1 zatrudnio-n e g o
l / Y S Z C Z E G Ó L U I E N I E
1923 *
19 S 4 a/
I - X I I III VI IX- X I-X
/do!:./
-odpowiedni okres ubiegłe
go roku => 100 ... . 113 ,8 114,2 115,9 1 1 1 ,8 110,7 115.8 112,3 116,2 112,5 111,3 115.2 15581 19534 17597 19430 20010 18604 16236 17062 19312 19880 17542 odpowiedni okres ubiegłe
go roku = 100 ... . 130,3 126,2 112,5 121,4 121,7 120,3 117,6 116,4 121,3 121,3 119 .0 W PRZEDSIĘBIORSTWACH
BUDOWLANO-18208 21127 19854 21908
\
22564 21496 19686 19633 21521 22542 20545 odpowiedni okres ubiegłe
go roku ■ 100 *.».««.».. 132,1 125,4 116,3 117,7 115,0 125.1
1 2 1,0 124,2 117,1 117,0 123,8
w tym w przedsiębiorstwach
b udown i ctw a: i
16050 18011 17870 20120 20791 19404 16434 17803 20071 20784 18659 odpowiedni okres ubiegłe
go roku 10 100 ... 135,9
j f
127,7 118,0 119.0 1 2 2 ,1 127,9 125,7 127,1 119,3 122,2 126,5 16560 18107 17955 19905 21368 19819
16821
* 17828 19731 21355 10952
odpowiedni okres ubiegłe
go roku;b 100 ... 135,3 124,0
118,6 118,5 122,3
114,9 114,6
113,7
114,6 126,1 125,3 23085 29258
27528 24827
24344 27053
25982 26494 26442
26428 25232 odpowiedni okres ubiegłego
go roku ■ 100 ... 125,9 126 ,4
120,7 114,3 124,1
119,4
117,8 1 1 0 ,1
114“! 5 122,5 120,7 W TRANSPORCIE SAMOCHODOWYM w zł 14975 17000
14120 16874
16504 174S3
17469 18616
10593 17370 16515 odpowiedni okreo ubiegłe
go roku o 100 ... . 123,1 114,2
119,1 109,2
117,7 . 112,5 113,1
122.5
1 22.6 120,4114,3 14604 19396 16702 16574 17045 17041 13990 16G14 16503 17040 161GU.
15060 16426 16914 17701 1C995 17459 14153 16472 17607 10960 15590 11949 12906 14022 14590 14059 13002 12235 14435 14547 14044 13220 odpowiedni okros.ubiegłe
go roku = ICO ... 126,0 110,9 117,1 117,6 111 .2 110.3 111,5 119,5 110,4 111,5 116,9 a/r W liczniku z rekompensatami pracowniczymi i wypłatami z'żysku do podziału i, nr.dwyźki bilansowej, w mianowniku bez wypłat z' zysku i nadwyżki bilansowej.
Zmiany przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w październiku w stosunku do września br. kształtowały się nnetępuj/jco s
^p r z e d s i ę b i o r s t w a c h przemysłowych wzrost o 0,7 tys. zł
w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych wzrost o 0,3 tys. zł w przedsiębiorstwach transportu samochodowego wzrost o 0 ,6 tys. zł w przedsiębiorstwach handlowych spadek o 0,5 tys. zł
Nadal dynamika wzrostu płacy nominalnej przewyższa dynamikę wydajności pracy. Kształtowanie się dynamiki wydajności pracy w,przemyśle i budownictwie oraz przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przedstawia poniższe zestawienie:
WYSZCZEGÓLNIENIE
'Wydajność pracy
1--- - ■■ 1 Przeciętno wyna
grodzenie mie
sięczne Różnica
dynamik w punktach odpowiedni okres roku po
przedniego o 100
Przedsiębiorstwa przemysłu uspołe 1982 106,5 168,5 62,0
cznionego 1983 109,1 123,2 14,1
I kwartał 1984 106,8 120,9 14,1
I półrocze 1984 105,8 118,7 12,9
3 kwartały 1984 105,8, 117.9 1 2 ,1
styczeń -październik 1984 105,8 117,8 12 ,0
Przedsiębiorstwa budowlano-mon 1982 102,9 155,2 52,3 .
tażowe 1983 118 ,8 132.1 13,3
I kwartał 19C4 121,6 128.6 7,0
I półrocze 1984 116,1 127,6 11.5
3 kwartały 1904 111,5 125,2 13,7
styczeń '-październik 1904 110 ,1
X 125,1 15,0
Z powyższego wynika pozytywny trend zmniejszania się w przemyśle różnic pomiędzy dynamikę wydajności pracy i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
W przedsiębiorstwach budowlano-montażowych odwrotnie rozpiętość tych dynamik w 19b4 roku powiększa &ię z kwartułu na kwartał.
br. na cynku pracy wystąpił
W paździórnikuwionowny wzrost wolnych miejsc pracy do wielkości 52,1 tys., t j . o prawie 1000 miejsc więcej niż w miesięcu wrześniu br^ale o ponad 1000 mniej niż w paździcrniku roku ubiegłego.- Prawie 91i„ wolnych' miejsc pracy oferowały zakłady pra
cy robotnikom, t j . na poziomie anclogicznego miesięca roku ubiegłego. Dla absolwentów zgłoszdno 3 ,0 tys. miejsc pracy wobec 4,9 tyg. w miosięcu wrześniu i 4,2 tys. w paź
dzierniku 1903 r. • „
W końcu października poszukiwało pracy poprzez wydziały zatrudnienia
76 osób, z czego 95 ,l'/0 kobiet. Wśród «poszukujących pracy było 59 robotników i 9 absol-wentów. Poszukujących firacy nio objętych rejestrację szacuje pię ho 1,7 tys., t J . ■ 5 mniej niż w miesięcu wrześniu o około 600 osób.
Do procy skierowano w październiku 28,2 tys. osób czyli o 9,3 tys. mniej niż we wrześniu i 1,5 tys. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
/