III. Produkcja, koszty i nadwyżka bezpośrednia uzyskana z produkcji wybranych produktów rolniczych
1. Kukurydza na ziarno
III. Produkcja, koszty i nadwyżka bezpośrednia uzyskana z produkcji wybranych produktów rolniczych
w gospodarstwach konwencjonalnych w 2012 roku
:URNXEDGDQLDPLZV\VWHPLH$*52.26=7<ZJRVSRGDUVWZDFK
NRQZHQFMRQDOQ\FKREMĊWRG]LDáDOQRĞFL]WHJRSURGXNFMLURĞOLQQHMLSUR
GXNFML]ZLHU]ĊFHMW]Q
NXNXU\G]DQD]LDUQR
]LHPQLDNLMDGDOQH
E\GáRRSDVRZH Ī\ZLHFZRáRZ\
NURZ\POHF]QH
3RV]F]HJyOQH G]LDáDOQRĞFL SURGXNFML URĞOLQQHM L ]ZLHU]ĊFHM Z SURZDG]R
Q\FKEDGDQLDFKSRZWDU]DMąVLĊF\NOLF]QLH]UHJXá\ZRGVWĊSDFKGZXOXEWU]\OHW
QLFK,FKZ\EyUGREDGDĔZURNXZ\QLNDá]SU]\MĊWHJRSODQXEDGDZF]HJR
1. Kukurydza na ziarno
: URNX Z SUyELH EDGDZF]HM V\VWHPX $*52.26=7< Z NWyU\P
SURZDG]RQHVąEDGDQLDUROQLF]\FKG]LDáDOQRĞFLSURGXNF\MQ\FK]QDOD]áRVLĊ
JRVSRGDUVWZXSUDZLDMąF\FKNXNXU\G]Ċ]WHJR JRVSRGDUVWZVSU]HGDZDáRZ\
áąF]QLH]LDUQRVXFKHD±Z\áąF]QLH]LDUQRPRNUH-HGQRVWNLNWyUHVSU]HGD
ZDá\ ]LDUQR VXFKH W]Q WDNLH NWyUHJR ZLOJRWQRĞü QLH SU]HNUDF]DáD XSR
U]ąGNRZDQRZHGáXJZ\VRNRĞFLQDGZ\ĪNLEH]SRĞUHGQLHMEH]GRSáDW]KDNXNX
U\G]\ L SRJUXSRZDQR ZHGáXJ NZDUW\OL QD QDMOHSV]H ĞUHGQLH RUD] QDMVáDEV]H
:\QLNL EDGDĔ GOD W\FK JUXS ]DSUH]HQWRZDQR QD WOH ĞUHGQLFK Z\QLNyZ ] FDáHM
SUyE\EDGDZF]HM'RGDWNRZRPDMąFQDXZDG]HVSHF\ILNĊSURGXNFML]LDUQDNX
NXU\G]\SRUyZQDQRZ\QLNLSURGXNF\MQRHNRQRPLF]QHX]\VNDQHZGZyFKJUX
SDFK JRVSRGDUVWZ W]Q VSU]HGDMąF\FK Z\áąF]QLH ]LDUQR VXFKH RUD] Z\áąF]QLH
]LDUQR PRNUH 7DNDIRUPXáDSUH]HQWDFMLZ\QLNyZGDáDV]HUV]H PRĪOLZRĞFLGOD
GRNáDGQHM RFHQ\ ]UyĪQLFRZDQLD HIHNWyZ HNRQRPLF]Q\FK D SU]HGH ZV]\VWNLP
SR]QDQLDSU]\F]\QWHJR]UyĪQLFRZDQLD
:3ROVFHXSUDZDNXNXU\G]\QD]LDUQRMHVWPQLHMSRZV]HFKQDZSRUyZQD
QLXGRLQQ\FK]EyĪ QSSV]HQLF\Ī\WDMĊF]PLHQLD :URNXSRZLHU]FKQLD
XSUDZ\WHJR]ERĪDVWDQRZLáDSRZLHU]FKQL]EyĪSRGVWDZRZ\FK]PLHV]DQ
NDPL]ERĪRZ\PLRJyáHPZNUDMXZ\QRVLáDRNRáRW\VKDWMRZLĊ
FHMQLĪZURNX:]URVWSRZLHU]FKQLE\áHIHNWHPVWUDWZ]DVLHZDFKURĞOLQ
R]LP\FK VSRZRGRZDQ\FKQLHNRU]\VWQ\PLZDUXQNDPLDJURPHWHRURORJLF]Q\PL
ZZ\QLNXNWyU\FKNRQLHF]QHE\áRGRNRQDQLHSU]HVLHZyZ]ERĪDPLMDU\PL
:JRVSRGDUVWZDFKREMĊW\FKEDGDQLHPZURNXĞUHGQLDSRZLHU]FKQLD
XSUDZ\NXNXU\G]\QD]LDUQRVXFKHZ\QRVLáDKDDX]\VNDQ\SORQXNV]WDá
WRZDá VLĊ QD SR]LRPLH GWKD : SRUyZQDQLX GR SU]HFLĊWQHJR SORQRZDQLD
Z JRVSRGDUVWZDFK LQG\ZLGXDOQ\FK Z NUDMX GWKD E\á WR Z\QLN OHSV]\
R±WDEHOD $ ,
2FHQLDMąF Z\QLNL SURGXNF\MQH NXNXU\G]\ Z JUXSDFK JRVSRGDUVWZ Z\RG
UĊEQLRQ\FK]HZ]JOĊGXQDZ\VRNRĞüQDGZ\ĪNLEH]SRĞUHGQLHMEH]GRSáDWRGQR
WRZDQRVSDGHNMHMZ\VRNRĞFLZUD]]HVSDGNLHPSORQXNXNXU\G]\6SDGHNQDG
Z\ĪNLGHWHUPLQRZDá\WDNĪHLQQHF]\QQLNLDOH]UyĪQLFRZDQLHSORQXNXNXU\G]\
ZZ\G]LHORQ\FKJUXSDFKJRVSRGDUVWZE\áRV]F]HJyOQLHGXĪHLZ]ZLą]NX]W\P
MHJRRGG]LDá\ZDQLHE\áRGHF\GXMąFH: JRVSRGDUVWZDFK],NZDUW\ODRNUHĞOD
Q\FK MDNR QDMOHSV]H ± Z SRUyZQDQLX GR ,9 F]\OL JRVSRGDUVWZ QDMVáDEV]\FK
SORQ]LDUQD VXFKHJR NXNXU\G]\E\áZ\ĪV]\DĪR WMRGW
6\WXDFMD FHQRZD NXNXU\G]\ Z JRVSRGDUVWZDFK REMĊW\FK EDGDQLDPL SR
GREQLH MDN ZSU]\SDGNXSORQX UyZQLHĪE\áD NRU]\VWQLHMV]DZ SRUyZQDQLXGR
GDQ\FK*86ĝUHGQLDFHQDVSU]HGDĪ\]LDUQDVXFKHJR ]áGW E\áDR
Z\ĪV]D RG ĞUHGQLHM NUDMRZHM FHQ\ VNXSX NWyUD ZHGáXJ *86 Z\QRVLáD
]áGW WDEHOD $ , =UyĪQLFRZDQLHMHVWWDNĪHZLGRF]QHZSUyELHED
GDZF]HMZJRVSRGDUVWZDFKQDMVáDEV]\FK±ZSRUyZQDQLXGRQDMOHSV]\FK±FHQD
]LDUQDE\áDQLĪV]DDĪR 'ODSRUyZQDQLDZJUXSLHJRVSRGDUVWZVSU]HGDMą
F\FK Z\áąF]QLH ]LDUQR PRNUH V\WXDFMD FHQRZDE\áD ]QDF]QLHJRUV]D ±ĞUHGQLD
FHQD]LDUQDZ\QRVLáDW\ONR]áGW±E\áDZLĊFRQLĪV]DRGX]\VNDQHM
SU]H]UROQLNyZVSU]HGDMąF\FK]LDUQRVXFKH
$QDOL]XMąFV\WXDFMĊHNRQRPLF]QąXSUDZ\NXNXU\G]\QD]LDUQRVXFKHZJR
VSRGDUVWZDFKQDMOHSV]\FKLQDMVáDEV]\FKZSRUyZQDQLXGRĞUHGQLFKZSU]HOL
F]HQLXQDKDXSUDZ\RGQRWRZDQR WDEHOD$
w gospodarstwach najlepszych
x SORQ±Z\ĪV]\R
x FHQĊ±QLĪV]ąR
x ZDUWRĞüSURGXNFMLRJyáHP±Z\ĪV]ąR
x EH]SRĞUHGQLHNRV]W\XSUDZ\±QLĪV]HR
x QDGZ\ĪNĊEH]SRĞUHGQLąEH]GRSáDW±Z\ĪV]ąR
w gospodarstwach najsłabszych
x SORQ±QLĪV]\R
x FHQĊ±QLĪV]ąR
x ZDUWRĞüSURGXNFMLRJyáHP±QLĪV]ąR
x EH]SRĞUHGQLHNRV]W\XSUDZ\±QLĪV]HR
x QDGZ\ĪNĊEH]SRĞUHGQLąEH]GRSáDW±QLĪV]ąR
3U]HGVWDZLRQH REOLF]HQLD ĞZLDGF]ą R GXĪ\P ]UyĪQLFRZDQLX Z\QLNyZ
SRPLĊG]\Z\G]LHORQ\PLJUXSDPLJRVSRGDUVWZ%DGDQLDGRZRG]ąĪHF]\QQL
NLHPNWyUHJRRGG]LDá\ZDQLHPLDáRGHF\GXMąF\ZSá\ZQDZ\QLNLHNRQRPLF]QH
E\á SR]LRP SORQX =DOHĪQRĞü PLĊG]\ SORQHP D Z\VRNRĞFLą ]UHDOL]RZDQHM
QDGZ\ĪNLEH]SRĞUHGQLHMMHVWEDUG]RZ\UDĨQD2EUD]XMHWRV\VWHPDW\F]QHREQL
ĪDQLHVLĊ±ZNROHMQ\FKJUXSDFKJRVSRGDUVWZW]QQDMOHSV]\FKĞUHGQLFKLQDM
VáDEV]\FK±SR]LRPXSU]\FKRGyZF]\OLZDUWRĞFLSURGXNFML ]KDNXNXU\G]\
Z\NUHV $ ,,, 3HZLHQ ZSá\Z QD ]DLVWQLDáą V\WXDFMĊ PLDáD WDNĪH FHQD
VSU]HGDĪ\]LDUQDDOHVLáDMHMRGG]LDá\ZDQLDE\áD]QDF]QLHVáDEV]D WDEHOD$
Wykres (A) III.1.1. Produkcja, koszty i nadwyżka bezpośrednia z uprawy kukurydzy na ziarno suche w 2012 roku średnio w badanym zbiorze gospodarstw
oraz w wydzielonych grupach
0
Średnio w zbiorze Najlepsze Średnie Najsłabsze
Jednolita płatność obszarowa
Uzupełniająca płatność obszarowa
Nadwyżka bezpośrednia bez dopłat
Koszty bezpośrednie Wartość produkcji
zł/ha
3RUyZQXMąF Z\QLNL XSUDZ\ NXNXU\G]\ Z JRVSRGDUVWZDFK VSU]HGDMąF\FK
]LDUQR VXFKH GR W\FK NWyUH VSU]HGDZDá\ ]LDUQR PRNUH QDOHĪ\ VWZLHUG]Lü ĪH
ZSLHUZV]HMJUXSLHJRVSRGDUVWZGHF\GXMąF\ZSá\ZQDZ\ĪV]\SR]LRPQDGZ\Ī
NLEH]SRĞUHGQLHMPLDáDFHQD]LDUQD:UH]XOWDFLHZ\ĪV]DR WMR]á ZDUWRĞüSURGXNFMLSRPLPRZ\ĪV]\FKR WMR ]á NRV]WyZEH]SRĞUHG
QLFKGHWHUPLQRZDáDNRU]\VWQLHMV]HZ\QLNLHNRQRPLF]QH±WDEHOD$
.XNXU\G]DXSUDZLDQDQD]LDUQRVXFKH QD WOHLQQ\FK]EyĪ MHVWURĞOLQą GRĞü
NRV]WRFKáRQQą:\QLNLEDGDĔZVND]XMąQDUHODW\ZQLHZ\VRNLHNRV]W\EH]SRĞUHG
QLH Z JRVSRGDUVWZDFK QDMVáDEV]\FK ± ]áKD F]\OL ] QDMQLĪV]\P SR]LRPHP
QDGZ\ĪNLEH]SRĞUHGQLHM -HVWWRRGZURWQ\NLHUXQHN]PLDQ\GR]DREVHUZRZDQHJR
GODSR]LRPXSU]\FKRGyZ ZDUWRĞFLSURGXNFML NWyUHE\á\QDMQLĪV]H±]áKD
=UyĪQLFRZDQLH PLĊG]\ JUXSDPL JRVSRGDUVWZ MHVW Z\UDĨQH 3RUyZQXMąF SR]LRP
Produkcja, koszty i nadwyżka bezpośrednia wybranych produktów rolniczych w 2008 roku
UHG$6NDUĪ\ĔVND 5DSRUW3:QU,(5L*ĩ3,%:DUV]DZD
PLPR WR ± Z W\FK SLHUZV]\FK SORQRZDQLH NXNXU\G]\ E\áR R GW Z\ĪV]H
2]QDF]D WR ĪH WHFKQLF]QD HIHNW\ZQRĞü QDZRĪHQLD NXNXU\G]\ Z JRVSRGDU
VWZDFKNWyUHVNODV\ILNRZDQRMDNRQDMOHSV]HE\áDZLĊNV]DQLĪZQDMVáDEV]\FK
:SLHUZV]\PSU]\SDGNXQDNJ13.SU]\SDGDáRSUDZLHNJ]LDUQDDZGUX
JLPW\ONRNJ0LHUQLNSU]HFLĊWQHMHNRQRPLF]QHMHIHNW\ZQRĞFLQDZRĪHQLD
ZDUWRĞü ]LDUQD QD ]á 13. UyZQLHĪ E\á Z\ĪV]\ GOD NXNXU\G]\ XSUDZLDQHM
Z JRVSRGDUVWZDFK QDMOHSV]\FK Z\QRVLá ]á SRGF]DV JG\ Z QDMVáDEV]\FK
W\ONR]á E\áNURWQLHQLĪV]\
2]QDF]D WR ĪH Z\ĪV]H QDZRĪHQLH MDNLH ]DVWRVRZDOL UROQLF\ Z JRVSRGDU
VWZDFKQDMVáDEV]\FKQLHVNXWNRZDáR]Z\ĪNąSORQXDZUĊF]SU]HFLZQLHMHJRSR
]LRP RND]Dá VLĊ ]QDF]QLH QLĪV]\ Z SRUyZQDQLX GR JRVSRGDUVWZ QDMOHSV]\FK
NWyUHSRQLRVá\PQLHMV]HQDNáDG\3U]\F]\QWDNLHMV\WXDFMLPRĪHE\üZLHOHMHG
Qą ] QLFK PRJá\ E\ü QLHNRU]\VWQH ZDUXQNL SRJRGRZH 3RQDGWR Z NDĪG\P
SU]\SDGNX QLH]DOHĪQLHRG Z\VRNRĞFLGDZNL 13. ZDĪQHVąSURSRUFMH GRVWDU
F]DQ\FKVNáDGQLNyZQDZR]RZ\FK
Tabela (A) III.1.1 Mierniki sprawności ekonomicznej uprawy kukurydzy na ziarno w 2012 roku
PRNUH VXFKH
QDMOHSV]\FK
ĞUHGQLFK
QDMVáDEV]\FK 'RSáDW\REHMPXMąX]XSHáQLDMąFąSáDWQRĞüREV]DURZą 832
3U]HGVWDZLRQH Z WDEHOL $ ,,, ZLHONRĞFL PLHUQLNyZ VSUDZQRĞFL HNR
QRPLF]QHMSRWZLHUG]DMąQDMNRU]\VWQLHMV]ąV\WXDFMĊXSUDZ\NXNXU\G]\ZJRVSR
GDUVWZDFKQDMOHSV]\FKRUD]SU]HZDJĊVSU]HGDĪ\]LDUQDVXFKHJRQDGPRNU\P
:JRVSRGDUVWZDFKQDMOHSV]\FKZV]\VWNLHPLHUQLNLSU]\MĊá\ZLHONRĞFLQDM
NRU]\VWQLHMV]H2]QDF]DWRĪHQDNáDG\ĞURGNyZSURGXNFMLMDNLQDNáDG\SUDF\
Z\NRU]\VWDQR Z VSRVyE QDMEDUG]LHM HIHNW\ZQ\ 8SUDZD NXNXU\G]\ Z W\FK JR
VSRGDUVWZDFK E\áD QDMEDUG]LHM NRQNXUHQF\MQD Z]JOĊGHP SRQLHVLRQ\FK NRV]WyZ
EH]SRĞUHGQLFK.RV]W\WHOLF]RQHQD]áQDGZ\ĪNLEH]SRĞUHGQLHMEH]GRSáDWE\á\
QLĪV]HRZSRUyZQDQLXGRJRVSRGDUVWZĞUHGQLFKLR ZRGQLHVLHQLX
GRQDMVáDEV]\FK2NRU]\VWQHMV\WXDFMLĞZLDGF]\UyZQLHĪQDGZ\ĪNDEH]SRĞUHGQLD
EH]GRSáDWX]\VNDQD]GW]LDUQD:JRVSRGDUVWZDFKQDMOHSV]\FKMHMSR]LRPE\á
QDMZ\ĪV]\ ]áGW ZRGQLHVLHQLXGRJRVSRGDUVWZQDMVáDEV]\FKZNWyU\FK
PLHUQLNWHQE\áQDMQLĪV]\ ]áGW E\áDZ\ĪV]DDĪNURWQLH
3RUyZQDQLH PLHUQLNyZ VSUDZQRĞFL HNRQRPLF]QHM XSUDZ\ NXNXU\G]\ QD
]LDUQR PRNUHL VXFKH SRND]XMH ĪH OHSV]H Z\QLNL X]\VNDOL UROQLF\ VSU]HGDMąF\
]LDUQR VXFKH 3RPLPR Z\ĪV]\FK NRV]WyZ EH]SRĞUHGQLFK ± JáyZQLH Z\QLNDMą
F\FK]REFLąĪHQLDNRV]WDPLGRVXV]DQLD]LDUQD±QDGZ\ĪNDEH]SRĞUHGQLDSU]\SD
GDMąFDQDGWE\áDZ\ĪV]DR :\ĪV]DR E\áDWDNĪHHNRQRPLF]QD
Z\GDMQRĞüSUDF\ MHM PLDUą E\áD ZDUWRĞüSURGXNFML SU]\SDGDMąFD QDJRG]LQĊ
SUDF\RJyáHP:W\PSU]\SDGNXF]\QQLNLHPGHWHUPLQXMąF\PE\áDFHQDVSU]H
GDĪ\]LDUQD0RĪQDZLĊFVWZLHUG]LüĪHUROQLF\NWyU]\]GHF\GRZDOLVLĊQDVSU]H
GDĪ]LDUQDVXFKHJRX]\VNDOLNRU]\VWQLHMV]HZ\QLNL
$QDOL]DVWDW\VW\F]QDRSáDFDOQRĞFLSURGXNFMLNXNXU\G]\QD]LDUQRVXFKHSR
WZLHUG]DZF]HĞQLHMV]HVSRVWU]HĪHQLD-DNRPLDUĊRSáDFDOQRĞFLSU]\MĊWRZVNDĨQLN
RSáDFDOQRĞFL EH]SRĞUHGQLHM D GR RFHQ\ MHJR ]UyĪQLFRZDQLD Z JUXSDFK JRVSR
GDUVWZZ\NRU]\VWDQRSRGVWDZRZHPLDU\VWDW\VW\F]QH±WDEHOD $ ,,,
:\QLNL ZVND]XMą ĪH SURGXNFMD NXNXU\G]\ QD ]LDUQR VXFKH ± PLHU]RQD
ZVNDĨQLNLHPRSáDFDOQRĞFL ±E\áDHNRQRPLF]QLHHIHNW\ZQDZHZV]\VWNLFKZ\
G]LHORQ\FKJUXSDFK2SáDFDOQRĞüSURGXNFMLFKDUDNWHU\]RZDáDVLĊWDNĪHVWRVXQ
NRZR PDá\P ]UyĪQLFRZDQLHP ĝZLDGF]\ R W\P ZLHONRĞü SR]\F\MQHJR ZVSyá
F]\QQLND ]PLHQQRĞFL 1DOHĪ\ GRGDü ĪH ZVSyáF]\QQLN WHQ ]GHF\GRZDQLH QDM
PQLHMV]ą ZDUWRĞü ± FR ZVND]XMH QD QDMPQLHMV]H UR]SURV]HQLH EDGDQHM FHFK\
ZSUyELH±SU]\MąáZJRVSRGDUVWZDFKQDMVáDEV]\FK
ĝUHGQLR Z SUyELH EDGDZF]HM ZVNDĨQLN RSáDFDOQRĞFLXNV]WDáWRZDá VLĊQD SR
]LRPLH 1DWRPLDVWMHJRZLHONRĞüZZ\G]LHORQ\FKJUXSDFK]DZLHUDáDVLĊ
ZJUDQLFDFKRG ZJRVSRGDUVWZDFKQDMVáDEV]\FKGR ZQDMOHSV]\FK
Tabela (A) III.1.2 Wybrane statystyki opisowe wskaźnika opłacalności bezpośredniej uprawy kukurydzy na ziarno suche w 2012 roku
QDMOHSV]\FK
ĞUHGQLFK
QDMVáDEV]\FK
:\V]F]HJyOQLHQLH ĝUHGQLRZJRVSRG
VSU]HGDMąF\FK
PLĊG]\ LQQ\PL PHGLDQD ZVNDĨQLND RSáDFDOQRĞFL NWyUD Z SU]\SDGNX JRVSR
GDUVWZQDMOHSV]\FK E\áD QDMZ\ĪV]D ± Z\QRVLáD : JUXSLH WHM ]QDOD]á\
VLĊMHGQRVWNLZNWyU\FKZDUWRĞü]LDUQDNXNXU\G]\SRQDGNURWQLHSU]HNURF]\áD
SR]LRPSRQLHVLRQ\FKNRV]WyZEH]SRĞUHGQLFK±ZVND]XMHQDWRZLHONRĞüSHUFHQ
W\OD 3RGF]DV JG\ Z JRVSRGDUVWZDFK ĞUHGQLFK SU]HZDJD E\á NURWQD
DZQDMVáDEV]\FKW\ONRNURWQD
3RGVXPRZXMąFPRĪQDVWZLHUG]LüĪHZURNXRRSáDFDOQRĞFLXSUDZ\
NXNXU\G]\ GHF\GRZDá\ Z\QLNLSURGXNF\MQRFHQRZH-HGQDNZ ]DOHĪQRĞFLRG
WHJRF]\SU]HGPLRWHP REURWXU\QNRZHJRE\áR]LDUQRVXFKHF]\PRNUHUyĪQ\
F]\QQLN GHWHUPLQRZDá Z\QLNL HNRQRPLF]QH : SU]\SDGNX VSU]HGDĪ\ ]LDUQD
PRNUHJR VWZLHUG]RQR GHF\GXMąF\ ZSá\Z QLĪV]HM FHQ\ ]LDUQD QD Z\VRNRĞü
QDGZ\ĪNLEH]SRĞUHGQLHM:JRVSRGDUVWZDFKVSU]HGDMąF\FK]LDUQRSRGRVXV]H
RJyáHP ĞUHGQLR Z JRVSRGDUVWZDFK VSU]HGDMąF\FK ]LDUQR VXFKH E\á\ Z\ĪV]H
R DOHLFKHNRQRPLF]QDZ\GDMQRĞüE\áDUyZQLHĪZ\ĪV]D R