• Nie Znaleziono Wyników

3. Definicja i opis Mszy stacyjnej

3.4. Liturgia eucharystyczna

Po modlitwie wiernych wszyscy siadają, a biskup otrzymuje mitrę. Teraz rozpoczyna się śpiew na przygotowanie darów. Trwa on aż do chwili złożenia darów na ołtarzu. W tym czasie diakoni i akolici kładą na ołtarzu korporał, puryfikaterz, kielich, palkę oraz mszał. Następnie do ołtarza przynosi się dary. Ceremoniał zachęca, aby podkreślić udział wiernych poprzez złożenie przez nich chleba i wina do celebracji eucharystycznej. Można również złożyć inne dary, które zostaną przeznaczone na potrzeby Kościoła i ubogich. W stosownym miejscu diakoni lub biskup mogą przyjąć składane dary. Dary chleba i wina diakoni wręczają biskupowi przy ołtarzu. Inne natomiast należy złożyć w przygotowanym wcześniej miejscu178.

176 Por. OWMR, nr 137.

177 Por. Ceremoniał…, nry 144.

Następnie do ołtarza podchodzi biskup. Zdjąwszy mitrę, odbiera patenę z chlebem od diakona, trzyma ją obiema rękami i wznosi nieco nad ołtarzem. Cicho wypowiada słowa: Błogosławiony jesteś, Panie. Po nich kładzie patenę z chlebem na korporale179.

W tym samym czasie diakon nalewa wino i odrobinę wody do kielicha. Równocześnie cicho mówi: Przez to misterium wody i wina180. Następnie przekazuje kielich biskupowi, który bierze go obiema rękami i trzymając nieco nad ołtarzem, cicho mówi: Błogosławiony jesteś, Panie. Biskup stawia kielich na ołtarzu, a diakon, w razie potrzeby, nakrywa go palką. Biskup pochyla się przed środkiem ołtarza i cicho mówi:

Przyjmij nas, Panie181.

Wtenczas do biskupa podchodzi ministrant z kadzielnicą. Biskup zasypuje kadzidło i je błogosławi. Diakon przekazuje trybularz biskupowi, który wraz z asystą okadza dary ofiarne, krzyż i ołtarz. Czyni to tak jak na początku Mszy. Następnie wszyscy wstają. Diakon staje z boku ołtarza i okadza biskupa, który stoi bez mitry. Następnie okadza koncelebransów oraz lud. Przepisy zaznaczają, że biskup powinien powstrzymać się z wypowiedzeniem wezwania: Módlcie się i z modlitwą nad darami, aż do zakończenia okadzenia182.

Po okadzeniu biskup stoi z boku ołtarza bez mitry. Wówczas podchodzą do niego posługujący z dzbankiem wody, miską i ręcznikiem. Jest możliwe, jeżeli biskup tak uzna, że zdejmuje pierścień i podaje go diakonowi. Następnie obmywa ręce i cicho mówi:

Obmyj mnie, Panie. Potem wyciera ręce, nakłada pierścień i przechodzi przed środek

ołtarza183.

Teraz biskup zwrócony w stronę ludu, rozkładając i składając ręce, zwraca się do wiernych z wezwaniem: Módlcie się itd. Po odpowiedzi ludu rozkłada ręce i odmawia modlitwę nad darami. Po niej lud odpowiada: Amen184.

Po modlitwie nad darami diakon zdejmuje piuskę biskupowi i przekazuje ją innemu posługującemu. W tym czasie koncelebransi podchodzą do ołtarza. Ustawiają się wokół

179 Por. tamże, nr 146.

180 Diakon może przygotować kielich tj. wlać wino i wodę przy kredensie. Por. OWMR, nr 178.

181 Por. Ceremoniał, nry 147–148.

182 Por. tamże, nr 149.

183 Por. tamże, nr 150.

niego tak, by wierni mogli dobrze widzieć oraz by nie przeszkadzać w spełnianiu czynności obrzędowych. Z kolei diakoni ustawiają się za koncelebransami tak, aby w odpowiednich momentach jeden z nich mógł posługiwać przy kielichu lub przy mszale.

Ceremoniał jasno precyzuje, że między biskupem i koncelebransami, ani między

koncelebransami i ołtarzem nikt nie powinien stać185.

Biskup rozpoczyna Modlitwę eucharystyczną. Przepisy określają gesty, które wykonuje w czasie dialogu przed prefacją. Biskup rozkłada ręce na: Pan z wami. Wznosi je, gdy mówi: W górę serca. Następnie mając ręce rozłożone, dodaje: Dzięki składajmy

Panu, Bogu naszemu. Dalszą część prefacji biskup wykonuje z rozłożonymi rękami.

Składa ręce pod koniec prefacji i wspólnie z koncelebransami, posługującymi i ludem śpiewa: Święty186.

Jeśli idzie o sposób odmawiania Modlitwy eucharystycznej, Ceremoniał odsyła czytelnika do odpowiednich numerów i przypisów Ogólnego wprowadzenia do Mszału

Rzymskiego187. Zaznacza tylko, że części modlitwy, które są przeznaczone do odmawiania wspólnego przez wszystkich koncelebransów z rękami rozłożonymi, należy wypowiadać przyciszonym głosem, tak aby było można wyraźnie słyszeć głos biskupa. Przepisy podają również, że w modlitwach eucharystycznych w formule, gdzie wymienia się imię biskupa, jeśli biskup sam odmawia tę część kanonu, dodaje odpowiednio dostosowaną gramatycznie formułę i ze mną, niegodnym sługą Twoim188. Podobnie może dołączyć imię biskupa koadiutora, biskupów pomocniczych lub biskupa miejsca odprawiając poza własną diecezją189.

Diakon odkrywa kielich i cyborium, jeśli są nakryte, przed epiklezą. Z kolei inny diakon zasypuje kadzidło do trybularza i okadza Hostię oraz kielich w czasie podniesienia. Diakoni klęczą od epiklezy aż do podniesienia kielicha. Jeśli zachodzi taka

185 Por. tamże, nr 153.

186 Por. tamże, nr 154.

187 Por. OWMR, nry 219–236.

188 „W Modlitwach eucharystycznych Pierwszej i Drugiej po słowach: razem z Twoim sługą, naszym papieżem N., biskup dodaje: i ze mną, niegodnym sługą Twoim. W Trzeciej Modlitwie eucharystycznej po słowach: naszego papieża N. dodaje: mnie, niegodnego sługę Twojego. W Czwartej Modlitwie eucharystycznej po słowach: o naszym papieżu N. dodaje: i o mnie, niegodnym słudze Twoim”, por. Ceremoniał, nr 155.

189 „Przewodnicząc Mszy świętej na własnym terytorium, biskup może dołączyć biskupa koadiutora lub biskupów pomocniczych, mówiąc: ze mną niegodnym sługą Twoim, z moimi biskupami pomocniczymi. Jeśli biskup celebruje poza granicami swojej diecezji, może wspomnieć biskupa miejscowego: z bratem moim N., biskupem Kościoła N., i ze mną, niegodnym sługą Twoim”, por. tamże.

potrzeba diakon nakrywa ponownie kielich i puszkę po konsekracji. Po podniesieniu kielicha biskup intonuje: Oto wielka tajemnica wiary (albo inne wezwanie), a lud wykonuje aklamację, używając jednej z formuł przewidzianych przez mszał190.

Kolejne modlitwy eucharystyczne przewidują specjalne modlitwy wstawiennicze, szczególnie przy okazji celebracji jakiś obrzędów sakramentalnych, konsekracji lub błogosławieństwa. Należy je wypowiadać zgodnie ze strukturą każdej z Modlitw eucharystycznych. Używa się wtedy tekstów podanych w mszale lub innych księgach liturgicznych191.

Na doksologię kończącą Modlitwę eucharystyczną biskup podnosi patenę z Hostią, a diakon stojący obok niego trzyma podniesiony kielich. Czynią tak, aż do zakończenia doksologii, kiedy lud odpowie: Amen. Doksologię Przez Chrystusa może wygłosić biskup sam lub wspólnie z koncelebransami192.