Współczesna literatura katolicka dla dzieci i młodzieży jest bardzo bogata i róż-norodna; oferuje w zasadzie takie same for-my rodzajowo-gatunkowe i treści jak litera-tura katolicka dla dorosłych. Tak jak dorośli mali i młodzi czytelnicy mają więc okazję za-poznać się z Pismem Świętym, z modlitwą, z postaciami świętych, z przebiegiem roku liturgicznego itp.
Pismo Święte przybliżają jego adapta-cje i opowieści biblijne. Są one dziełem du-chownych lub świeckich, albo też inicja-tywą różnych wydawnictw. Adaptacje du-Jak widać, twórczość Jadwigi Papi jest
niezwykle bogata, lecz niestety dziś prawie zapomniana. Taki stan rzeczy spowodowany jest zapewnie tym, że Papi reprezentowała tzw. ilustratorski typ powieści, gdzie zwra-cano przede wszystkim uwagę na obrazowe przedstawienie haseł pozytywistycznych
oraz ideałów wychowawczych. Już za życia zarzucano Papi, że jej utworom brak wyż-szych walorów literackich i artystycznych, podkreślano jednak dużą wartość wycho-wawczą jej książek. Mimo to utwory Papi były bardzo popularne i ma się wrażenie, że autorka stworzyła jedyną w swoim rodzaju szkołę pisarską, gdyż miała wiele kontynu-atorek. Można do nich zaliczyć: Zofię Urba-nowską, Władysławę Izdebską, Bronisławę Porawską, Marię Julię Zalewską czy Zuzan-nę Morawską.
Bibliografia
1. „Bluszcz” 1896, nr 53.
2. Kuliczkowska K., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1918, Warszawa 1983.
3. Polski Słownik Biograficzny, Warszawa 1980, t. XXV.
4. „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1967, nr 10.
4. Wielka encyklopedia ilustrowana powszechna, Warszawa 1914.
5. „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2016, t. XIX, z. 2 (42).
1 D. Wawrzykowska-Wiercichowa, Z dziejów tajnych pensji żeńskich w Królestwie Polskim, [w:] „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1967, nr 10, s. 121.
2 Tamże, s. 129.
3 Tamże, s. 127.
4 Wielka encyklopedia ilustrowana powszech-na, Warszawa 1914, s. 218.
5 Zob. K. Woźniakowski, Warszawski „Przy-jaciel Dzieci” w epoce rozkwitu: redakcja Jana Kantego Gregorowicza (kwiecień 1867 – wrzesień 1890). Część 2: W kręgu popularyzacji wiedzy. Oceny i podsumowania kadencji, [w:] „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2016, t. XIX, z. 2 (42), s. 52.
6 Jubileusz Jadwigi Papi, „Bluszcz” 1896, nr 53.
chownych, takie jak np. Dobry Bóg mówi do nas. Pismo święte dla dzieci (Częstocho-wa 2003) bpa Antoniego Długosza, Ilustro-wana Biblia dla dzieci (Częstochowa 2012) i Cuda Pana Jezusa. Biblia dla dzieci po pol-sku i po angielpol-sku (Częstochowa 2007) Bogu-sława Zemana SSP, Biblia dla dzieci na każdy dzień (Poznań 2009) i Z Biblią przez cały rok.
Opowieści dla dzieci (Poznań 2011) Wacława Oszajcy SJ gwarantują wierność przekazu, katechetyczny styl, rzetelność teologiczną czy fachowy komentarz. Raczej są to trady-cyjne formy przełożenia biblijnych treści, choć zdarzają się też adaptacje oryginalne – na przykład ks. Mariusz Rosik albo ilustruje Biblię dziełami światowego malarstwa, albo swoimi refleksjami z podróży, albo też nada-je nada-jej formę modlitewnych spotkań. Autorzy świeccy zazwyczaj dokonują wyboru wyda-rzeń biblijnych, koncentrując uwagę dzieci na tych najważniejszych, o ciekawym wątku fabularnym, czytelnym układzie zdarzeń czy prostym przesłaniu. Tak czynią m.in.: Barba-ra Poniatowska – Biblia dla naszych dzieci na trzecie tysiąclecie (Lublin 2001), Małgorzata Biegańska-Bartosiak i Monika Bąk – Tęczo-wa Biblia (WarszaTęczo-wa 2007), Małgorzata Wilk – Czytam z Mamą, czytam z Tatą. Opowieści z Dobrej Księgi (Częstochowa 2010), Monika Kustra – Biblia dla przedszkolaka (Warszawa 2015). Podobne zabiegi stosują wydawnic-twa, np.: wydawnictwo Elżbieta Jarmołkie-wicz w Biblii dla dzieci (Raków 2010) czy Vo-catio w Biblii dla rodziny (Warszawa 2004).
Dla maluchów wydaje się adaptacje bogato ilustrowane, jak np: Biblia dla dzieci w obraz-kach (Warszawa 2015) Elżbiety Kidackiej, Ilu-strowana Biblia dla dzieci (Poznań 2003) oraz Moja ilustrowana Biblia (Poznań 2012) Piotra Krzyżewskiego, Biblia malucha (Częstocho-wa 2013) Wojciecha Kuzioły SSP czy opraco-wanie zbiorowe Ilustrowana Biblia dla dzie-ci (Kielce 2010).
Formą adaptacji Pisma Świętego są też zbiory opowieści biblijnych w różny sposób ujmujące wybrane fragmenty Biblii. Dobiera się je na tej samej zasadzie: najważniejsze, najciekawsze i budujące. W trzech zbiorach Lidii Miś Opowieści biblijnych dziadzia Józe-fa (Rzeszów 2010–2013) dziadek Józef opo-wiada o stworzeniu świata, synach Jakuba, o Samsonie (t. 1), o Arce Noego, Wieży Ba-bel, Mojżeszu, Dawidzie i Salomonie (t. 2) i o życiu Jezusa (t. 3). Anna Lutosławska-Ja-worska w pozycji Jak Dorotka i Bartek pozna-wali Ewangelię (Sandomierz 2011) o życiu
Pana Jezusa i Jego nauce opowiada ustami bliskich dzieciom postaci dorosłych. Z ko-lei Beata Kołodziej w zbiorku Szymek i Pan Jezus. Na ścieżkach Ewangelii (Częstochowa 2005) przedstawia historię Jezusa od naro-dzin po wniebowstąpienie z pozycji fikcyj-nego Szymka żyjącego za czasów Jezusa.
W zbiorku „Naszej Księgarni” Opowieści biblij-ne (Warszawa 2014) historie ze Starego i No-wego Testamentu opowiadają dzieciom na przemian: Joanna Papuzińska, Eliza
Piotrow-ska, Maria Ewa Letki, Grzegorzowie: Gortat i Kasdepke, Jarosław Mikołajewski, Wojciech Widłak i Marcin Wroński.
Anna Kaszuba-Dębska w cyklu: Arka Noego (Kraków 2002), Pan Bóg, Adam i Ewa (Kraków 2003), Wieża Babel (Kraków 2003) i Opowieść o drzewie figowym czyli jak na-uczyć się cierpliwości (Kraków 2005) w przy-stępny sposób opowiedziała i zilustrowała wybrane historie. Oryginalną serię wierszo-wanych opowieści (każda krótka, czterower-sowa zwrotka dotyczy jednego wydarzenia) tworzą książeczki Ewy Skarżyńskiej: Życie Pa-na Jezusa opowiedziane dzieciom wierszem (Częstochowa 2005), Cuda Pana Jezusa opo-wiedziane dzieciom wierszem (Sandomierz 2011), Życie Maryi Matki Pana Jezusa opo-wiedziane dzieciom wierszem (Sandomierz 2012), a także Biblijna Księga Psalmów dla dzieci (Warszawa 2012). Do najmłodszych dzieci skierowana jest dwuczęściowa seria Moniki Woroniec Spójrz i znajdź. Biblijne hi-storie. W obu książeczkach: Przygody Stare-go Testamentu (Poznań 2015) i Jezus spoty-ka ludzi (Poznań 2015) narrację wspomaga-ją duże barwne ilustracje ukazuwspomaga-jące biblijne realia. Mowa tu o arce, ucieczce przez Mo-rze Czerwone, o Jerychu, pokonaniu Golia-ta i przygodach Jonasza, w drugim utworze – o codziennym życiu za czasów Jezusa. Peł-ne detali ilustracje zmuszają dziecko do róż-nych poszukiwań. Pojedyncze historie z Pi-sma Świętego zawierają utwory: Anny Matu-siak – To Pan Bóg stworzył ten świat wspania-ły (Kraków 2006), Jadwigi Kubieniec – Misja Archanioła Gabriela (Kraków 2009), Joanny Wilkońskiej – Szkolne porządki. Według przy-powieści „O robotnikach z winnicy” (Kraków 2012) oraz serie: Posłuchaj opowieści (Często-chowa 2004) i Weź mnie ze sobą (Warszawa 2015). Interesującą pozycję Wszystko o Świę-tej Rodzinie (Kraków 2016) opracowała Anna
Dąbrowska, nadając jej charakter leksyko-nu: krótkie tematyczne notatki, ilustrowa-ne zdjęciami i dziełami sztuk plastycznych, dotyczą ojczyzny Chrystusa (położenia, hi-storii, kultury, warunków życia) i wszystkich zdarzeń znanych z Ewangelii i apokryfów na temat Świętej Rodziny.
Tematem wielu książek dla dzieci jest głównie życie Chrystusa, przykładem mo-gą być: Narodziny Jezusa (Warszawa 2014) Piotra Haraszewskiego, Płótno, które wi-działo (Kraków 2015) Aleksandry Polewskiej, Opowieść o zbawieniu świata (Kraków 2010) Beaty Andrzejczuk, Opowiem ci o Jezusie (Kraków 2008) Antoniego Długosza, Promy-ki nadziei. Boże obietnice dla małego i dużego człowieka (Kraków 2010) Ewy Czerwińskiej.
Inne książki zapoznają dzieci z Jego przy-miotami, zwłaszcza z miłosierdziem: Serce Pana Jezusa (Kraków 2002) oraz Jezu ufam Tobie (Kraków 2002) autorstwa Beaty Koło-dziej czy Kotwica ufności (Kraków 2012) Ewy Skarżyńskiej.
Popularne są też wątki maryjne – wier-szem lub prozą opowiada się dzieciom o życiu matki Jezusa, akcentując zwłaszcza Jej Boże macierzyństwo, ale też święta i uro-czystości maryjne, objawienia i sanktuaria.
Do tych utworów należą m.in.: Królowa Anio-łów (Kraków 2002) Beaty Kołodziej, Kwiatki Bożej Matki (Kraków 2012) oraz Życie Maryi Matki Jezusa (Sandomierz 2012) Ewy Skar-żyńskiej, Z Maryją odkrywamy Boże sekrety (Częstochowa 2011) Urszuli Kłusek SAC, Nie-zwykły kwiat. Powieść o Maryi (Kraków 2011) ks. Zdzisława Tomczyka, Matka dzieciom (Kraków 2012) Danuty Możdżeń, Bernadet-ta i Pani z Lourdes (Kraków 2006) Ewy SBernadet-tadt- Stadt-müller, a także Z Maryją na spotkanie Jezusa (Kraków 2009) z myślami papieża Benedyk-ta XVI o matce Jezusa.
W utworach dla dzieci najmłodszych dominuje wątek anielski. Najczęściej anioł-ki i dzieci przyjaźnie współegzystują ze so-bą w różnych codziennych sytuacjach i za-bawach, jak w książeczkach Barbary Der-lickiej: Był aniołek (Kraków 2011), Wędrówka z aniołkiem (Kraków 2011), Prośba do aniołka (Kraków 2012), Aniołek i dziewczynka (Kraków 2012), Anioł ogrodnik (Kraków 2012), Aniołek opiekun (Kraków 2012), Dobranoc aniołku (Kraków 2013), Uśmiechnięte aniołki (Kraków 2014). Podobne kreacje tworzą poetki: Ewa Masłowska – Aniołki i dzieci (Kraków 2006) i Pracowite aniołki (Kraków 2006), Agniesz-ka LipsAgniesz-ka – Anioł i tęcza (Kraków 2012). Lite-rackie aniołki mają postać uskrzydlonych dzieci, ich usposobienie i zawsze prezen-tują pożądane u najmłodszych cechy cha-rakteru: dobroć, grzeczność i pracowitość, a także pobożność.
W utworach dla uczniów z młodszych klas szkół podstawowych anioły pełnią ro-lę przewodników: albo towarzyszą chorym dzieciom, uzmysławiając im różne praw-dy o życiu – Anielskie sprawki (Kraków 2012) Agnieszki Przywary, albo w rozmowach z dzieckiem ukazują życie Pana Jezusa, praw-dy wiary, chrześcijańskie wartości, a niekiepraw-dy nawet przygotowują do I Komunii Świętej – Czasami przychodzi do mnie anioł… (Poznań 2015) Lucyny Kwiatkowskiej.
Częstym motywem jest też Anioł Stróż – zawsze jako opiekun w różnych zagroże-niach fizycznych i duchowych. Tak kreują go:
Anna Matusiak – Anioł Stróż i dzieci (Kraków 2005), Małgorzata Pabis – Mój Anioł Stróż (Kraków 2009) czy Dorota Kozioł – Anielskie opowieści na dobranoc (Sandomierz 2012).
Z kolei w cyklu Elżbiety Śnieżkowskiej-Bie-lak Rozmowy z Aniołem Stróżem (Częstocho-wa 2008) tytułowy bohater uczy małego An-tosia prawdomówności, samodzielności,
po-czucia więzi z rodziną, właściwego stosun-ku do rodzeństwa.
Wzory zachowań podsuwają dzieciom w różnym wieku także teksty hagiograficz-ne, wyraźnie dominujące w zakresie pi-śmiennictwa katolickiego dla dzieci. Nie-którzy twórcy ukazują małym czytelnikom ich beatyfikowanych lub kanonizowanych rówieśników, np. Sabina Bober w zbiorku Święte dzieci (Radom 2007), Joanna Wilkoń-ska w opowiadaniu Nennolina. Światełko Je-zusa (Kraków 2010), Aleksandra Polewska w Pamiętniku małej Faustynki (Kraków 2015) czy ks. Władysław Zakrzewski w opracowa-niach: Błogosławiony Franciszek Marto oraz Błogosławiona Hiacynta Marto wydanych
w roku 2000 w Lublinie. Mariola Maassen-Zajączkowska ukazuje przede wszystkim dzieciństwo świętych: Kiedy święci byli ma-li (Warszawa 2012) oraz Małe psoty wielkich świętych (Warszawa 2012). Ewa Skarżyńska w serii kilkunastu książeczek o intrygują-cych tytułach, np.: Jak ambitna Edytka zo-stała świętym filozofem. Św. Teresa Benedyk-ta od Krzyża (1891–1942) (Katowice 2012), Jak
ciekawski Jacek został świętym misjonarzem.
Święty Jacek (1183–1257) (Katowice 2012), Jak dumna Jadwisia została świętą królową. Świę-ta Jadwiga Andegaweńska (1374–1399) (Ka-towice 2012) zawarła wierszowane biogra-fie świętych, ukazując ich drogę do święto-ści, czasem metamorfozę życia – od jakiejś dziecięcej cechy charakteru po wielkie do-konania. Skarżyńska napisała wiele ksią-żek o kanonizowanych i błogosławionych, w tym kilka zbiorów: Wesołe wierszyki o na-szych świętych, tych co chodzą po ziemi i tych w niebo wziętych (Warszawa 2006), O polskich świętych dzieciom (Sandomierz 2007), Co się w niebie święci, czyli skąd się biorą święci (San-domierz 2012); zawsze ukazuje dzieciom róż-ne drogi do świętości i rozmaite wzory szla-chetnego życia.
W postaci serii, pojedynczych biogra-mów i zbiorów prezentuje dzieciom świę-tych także Ewa Stadtmüller. Zeszytową se-rię książeczek Korowód świętych. Zagadki o świętych (Częstochowa 2001) tworzą wier-szowane łamigłówki wspomagane ilustra-cjami. Z kolei pięcioczęściowa seria Którędy do nieba? (Kraków 2009) zawiera biogramy świętych, dobrane według podtytułów: Ma-li i duzi, Bogaci i biedni, Uczeni i prości, Pokor-ni i szalePokor-ni, KonsekrowaPokor-ni i świeccy. Wszyst-kie one mają postać wywiadu prowadzo-nego ze świętym przez Promyczka, postać--motyw z czasopisma „Promyk Jutrzenki”.
W tych rozmowach święci i błogosławieni prezentują się sami. Nie ma tu całych bio-grafii postaci, wydobyte są najważniejsze i najbardziej charakterystyczne ich cechy.
Niektóre wywiady ukazały się wcześniej w książce Jak dostałeś się do nieba? (Kraków 2004). Wielu świętym Stadtmüller poświę-ciła osobne książeczki, np. Pastuszkowie z Fatimy (Kraków 2006) i Święta Joanna Be-retta Molla dla dzieci (Kraków 2015).
Stadt-müller przedstawia też dzieciom świętych Polaków: w zbiorku Święci Krakowa (Kra-ków 2007) opowiada wierszem epickim o kanonizowanych związanych ze stolicą Małopolski; w zbiorze Polscy święci i błogo-sławieni (Kraków 2011) ukazuje świętych rodowości polskiej bądź zasłużonych dla na-szego kraju, kieruje uwagę czytelników na jakiś epizod z ich życia i kończy krótkim bio-gramem. Oba zbiory osadzone są w realiach historycznych i pobrzmiewają w nich akcen-ty patrioakcen-tyczne.
Poświęcone świętym serie wydawni-cze tworzą też inni. W zbiorze Joanny i Ja-rosława Szarków Polscy patroni (Kraków 2013) mowa o Najświętszej Maryi Pannie oraz świętych, którzy wpisali się w historię Polski i czczeni są przez Polaków jako wzo-ry do naśladowania i orędownicy w spra-wach ojczyzny. Seria Beaty Kołodziej Świę-ci (Kraków 2004–2005) to proste portrety apostołów Piotra i Pawła oraz Matki Teresy i o. Pio, kreślone słowem ze zwróceniem uwagi dzieci na jakąś konkretną cechę przedstawianej postaci, godną naśladowa-nia. Seria kilkunastu książeczek Elizy Pio-trowskiej Święci uśmiechnięci to skreślone z humorem wierszowane biografie kanonizo-wanych, ukazujące głównie ich dzieciństwo i ostateczne dokonania. Cała seria została też przez autorkę zilustrowana i opracowa-na graficznie – jej pomysłem jest rozczłon-kowanie tekstu, przypisy z dodatkowymi in-formacjami, kombinacja czcionek co do ich wielkości i barwy, kadrowanie tekstu przy-pominające technikę komiksu, krzyżówki na końcu. Serię o świętych (Kraków 2010) tworzą też cztery książeczki Anny Matusiak:
o bracie Albercie, Janie Vianneyu, ks. Jerzym Popiełuszce oraz o Cudownym Medaliku. Na pierwszym planie są tu dzieci przeżywające jakiś problem (brak środków do życia,
cho-roba kogoś bliskiego, pijaństwo w rodzinie), o świętych opowiada im ktoś z dorosłych, a te informacje prowadzą ku rozwiązaniu każdego problemu. Anna Matusiak napi-sała też inne książeczki o świętych: Święty Franciszek i bracia skrzydlaci (Kraków 2006), Święty Dominik Savio. Radosny patron mini-strantów (Kraków 2008), Święty Mikołaj (Kra-ków 2011).
Motyw św. Mikołaja, postaci bliskiej szczególnie dzieciom, podjęli też: Jarosław Mikołajewski w Świętym Mikołaju (Warsza-wa 2003), Beata Andrzejczuk w Historii praw-dziwego Świętego Mikołaja (Kraków 2007), Renata Zając w Świętym Mikołaju (Kraków 2009), Ewa Skarżyńska w utworze Jak uroczy Nicolo został świętym Mikołajem. Św. Mikołaj z Miry (ok. 280–350) (Katowice 2013), Piotr Kor-dyasz w Świętym Mikołaju z Miry (Warszawa 2014). Wszystkim twórcom zależy na kształ-towaniu w świadomości małych czytelników właściwego wizerunku św. Mikołaja. Moż-na to uzMoż-nać za próbę przywrócenia prawdy o tej historycznej postaci.
Hagiografię dla dzieci i młodzieży upra-wia wielu innych twórców, np.: Małgorza-ta Pabis i Janusz Tycner, Bogusław Zeman SSP, Dorota Kozioł, Jerzy Piasecki,
Alicja Biedrzycka, Eliza Piotrow-ska, Katarzyna Chmiel-GugulPiotrow-ska, Michał Wilk – jego Detektyw Fra-nek Kołatka i kłopoty świętych (Kra-ków 2013) to propozycja zabawy w rozwiązywanie różnego ro-dzaju niby problemów-zagadek i tajemnic, jakie stały się udzia-łem różnych świętych (w książce znajdują się krzyżówki, rebusy, szyfry i inne formy zabaw umy-słowych), Anna Poppek – w zbio-rze Mój ulubiony święty (Warsza-wa 2009), dla młodzieży
posta-cie świętych przedstawiają w autobiogra-ficznych opowieściach-gawędach znani polscy księża i siostry zakonne. Żywotopi-sarstwo dla dzieci często skłania się ku for-mie apokryfu – wiele tu uzupełnień przeka-zów źródłowych, mówi się o różnych świę-tych, zwłaszcza tych bliskich dzieciom jak św. Mikołaj, rówieśnikach – jak św. Dominik, o najbardziej znaczących i najbardziej popu-larnych w dziejach Kościoła jak św. Franciszek z Asyżu czy św. Antoni z Padwy, obecnych w historii Polski jak obie Jadwigi – księżna i królowa, ale też o mniej znanych jak św.
Feliks z Cantalice. Wszystkie te historie ma-ją skłaniać dzieci do naśladowania szla-chetnych zachowań, cech charakteru, a na-de wszystko – głębokiej wiary. Polscy świę-ci, np. Jan Paweł II, mają być powodem do dumy.
Papież Polak zainspirował wielu tworzą-cych dla dzieci i młodzieży. Najwięcej utwo-rów o nim powstało po jego śmierci w roku 2005, po beatyfikacji w roku 2011 i po wy-niesieniu na ołtarze w roku 2014. O jego ży-ciu, akcentując niekiedy dzieciństwo i mło-dość, piszą m.in.: Beata Andrzejczuk, Anna Matusiak, Joanna Majewska, Renata Bocian,
Wacław Oszajca SJ, Danuta Kuźnik, Mariusz Wollny, bp Antoni Długosz, Małgorzata Bed-narska-Moskwa, Jarosław i Joanna Szarko-wie, Eliza Piotrowska, Ewa Stadtmüller, Ewa Skarżyńska, Dorota Kozioł, ks. Robert Nęcek, Joanna Krzyżanek.
I papież Polak, i inni święci przedstawia-ni są dzieciom w różnoraki sposób – najczę-ściej z dozą fikcji, na ogół jednak zgodnie z rzeczywistością. Niektórzy autorzy w nad-miernym dążeniu do wierności prawdzie zarzucają dzieci faktami i datami. Wiele tekstów ma charakter informacyjny. Twór-com świeckim udaje się jednak z poważ-nej materii uczynić ciekawy temat, zasto-sować atrakcyjną formę przekazu informacji i wyniesione na ołtarze osoby uczynić po-staciami żywymi, autentycznymi i bliskimi dziecku. Takie ujęcia sylwetek proponują między innymi: Ewa Skarżyńska, Ewa Stadt-müller, Eliza Piotrowska, Katarzyna Chmiel--Gugulska – twórcy dalecy od katechetycz-nych póz, obficie korzystający z różkatechetycz-nych środków artystycznego wyrazu umożliwia-jących dziecku wewnętrzne zaangażowanie w treści i ich przeżywanie.
Do apokryfów należy zaliczyć zbiory legend chrześcijańskich: Kaftanik dla Dzie-ciątka. Legendy chrześcijańskie I (Warszawa 2011) oraz Grajek wędrowny. Legendy chrze-ścijańskie II (Warszawa 2011), a także zbiory autorstwa br. Tadeusza Rucińskiego: Ludzie i anioły w opowiadaniach, baśniach i przy-powieściach. Odsłona I (Częstochowa 2011) oraz Wiara, nadzieja i miłość w opowiada-niach, baśniach i przypowieściach (Często-chowa 2011).
Liczną grupę utworów katolickich two-rzą teksty świąteczne, zwłaszcza bożonaro-dzeniowe. Dominuje w nich fikcja literacka, ewangeliczne fakty często rozgrywają się w tle. Postaciami pierwszoplanowymi są
zazwyczaj dzieci i zwierzęta. Występują tu stałe motywy: niezwykłej gwiazdy, tajemni-czej nocy, szopki, wędrówki do niej, zwierząt przy Dzieciątku, choinki, rodziny, oczekiwa-nia i prezentów, a niekiedy także św. Miko-łaja. Przykładami wartościowych utworów świątecznych są: Siostrzyczka z zapałkami (Sandomierz [2000]) i Świetliki Bożego Na-rodzenia (Warszawa 2014) Tadeusza Ruciń-skiego, Wśród nocnej ciszy (Kraków 2002) Be-aty Kołodziej, Bożonarodzeniowe opowiastki familijne (Kraków 2005) i Opowieść o najpięk-niejszym prezencie (Kraków 2012) Beaty An-drzejczuk, W wigilijny wieczór (Kielce 2006) Cezarego Piotra Tarkowskiego, Pastuszek z Betlejem (Kraków 2006) Andrzeja Sochac-kiego, Spadająca gwiazda (Kraków 2008) Ewy Musiorskiej, Kołysanka dla Jezuska (Kraków 2009) i Wyprawa króla Melchiora do Betlejem (Kraków 2013) Barbary Derlickiej, Opowie-ści wigilijne (Kraków 2007) oraz Do Betlejem.
Opowieści babci Marceli (Kraków 2009) Re-naty Banaszczyk, Gwiazdkowy prezent (Kra-ków 2009) Elżbiety Safarzyńskiej, Opowieści wigilijne zwierząt (Kraków 2010) Anny Matu-siak, Wielka gwiazda (Lublin 2011) Agniesz-ki Majchrzak, Stajenka pełna cudów (Często-chowa 2011) Bogusława Zemana SSP, a
tak-że Osiołek Gamracy, Burek i tajemnicza Pani z Betlejem (Poznań 2014) Wojciecha Prusa OP.
Wszystkie te teksty, z bliską dziecku ciekawą fabułą, tajemniczą scenerią świata przedsta-wionego, niezwykłym klimatem i świątecz-nym nastrojem zapewniają mu wiele prze-żyć. Różne formy jasełkowe, po które chęt-nie sięgają wychowawcy, pozwalają dziecku osobiście zaistnieć w tym świecie. Propo-zycji jasełek jest bardzo dużo, m.in.: Józefa Zięby, Ewy Stadtmüller, br. Tadeusza Ruciń-skiego, Beaty Andrzejczuk, s. Adriany Miś CSS. Do przeżywania świąt przygotowują teksty o charakterze adwentowym, np.: Jak czekać na święta Bożego Narodzenia (Kra-ków 2009) Joanny Krzyżanek czy Szukajmy stajenki. Opowiadania adwentowe dla dzieci na Rok Święty Miłosierdzia (Kraków 2015) Ja-rosława Zycha.
Zdecydowanie mniej liczną grupę tek-stów o tematyce wielkanocnej reprezentu-ją, np.: Historia wielkanocnej święconki (Bia-łystok 2003) Elżbiety Śnieżkowskiej-Bielak, Pisanki (Kraków 2010) Małgorzaty Pabis, Za-jączek wielkanocny (Kraków 2011) Anny Ma-tusiak, Wesoły nam dzień dziś nastał, czyli o tym, kim jest wielkanocny baranek (Często-chowa 2009) ks. Jana Twardowskiego, Wiel-kanoc. Święta w moim domu (Kraków 2003) Beaty Kołodziej i Ewy Stadtmüller. Jest też kilka pozycji poświęconych innym świętom roku liturgicznego, np.: Boże Ciało (Kraków 2009) Joanny Wilkońskiej, Poznajemy świę-ta z Anią i Michałem (Kraków 2015) Renaty Zając, seria Dzieci odkrywają (Kraków 2003–
2005) Andrzeja Sochackiego. W Rodzinnym świętowaniu (Kraków 2005) Beaty Kołodziej Aniołek Antoś wprowadza dzieci w istotę okresów liturgicznych (Adwent, Wielki Post), uroczystości i świąt kościelnych (Boże Naro-dzenie, Wielkanoc, Boże Ciało, Wszystkich Świętych), ale też świąt narodowych
(Kon-stytucji 3 Maja oraz Niepodległości) i prze-konuje dzieci, że najpiękniej przeżywa się je z całą rodziną.
Najwięcej książek religijnych dla dzie-ci i młodzieży publikują wydawnictwa ka-tolickie, m.in. krakowskie: eSPe, WAM, Ra-fael, św. Stanisława, częstochowska Edycja św. Pawła, warszawskie Wydawnictwo Sióstr Loretanek, poznański Św. Wojciech, kielec-ka Jedność, sandomierskie Wydawnictwo
Najwięcej książek religijnych dla dzie-ci i młodzieży publikują wydawnictwa ka-tolickie, m.in. krakowskie: eSPe, WAM, Ra-fael, św. Stanisława, częstochowska Edycja św. Pawła, warszawskie Wydawnictwo Sióstr Loretanek, poznański Św. Wojciech, kielec-ka Jedność, sandomierskie Wydawnictwo