Wola zaangażowania się członków zespołu w proces aktualizowania elek-tronicznej bazy danych mapy wiąże się z ich przeświadczeniem odnośnie war-tości wykonywanej pracy. Warto zwrócić uwagę na charakterystyczne wypo-wiedzi uczestników. Wskazują oni, że pomimo początkowych trudności zwią-zanych z koniecznością uczenia się struktury innowacyjnego narzędzia, swo-istej logiki jego funkcjonowania, nie żałują wysiłku i czasu pracy własnej w tym zakresie. Uczestnicy uważają, że korzyści tej pracy należy oceniać w perspekty-wie perspekty-wieloletniej. Opinie te są powszechne wśród członków zespołu i potperspekty-wier- potwier-dzają udaną ich samorealizację. Warto przywołać dość często formułowane podczas wywiadu wypowiedzi w rodzaju:
Obawiałem się, że nie uda nam się określić poprawnych kryteriów i pa-rametrów zapewniających funkcjonalność mapy. Przyznam, że jest to dla mnie nowe doświadczenie.
Przez pewien czas nie umiałam sobie wyobrazić, o co chodzi z tą mapą in-teraktywną, tzn.w jaki sposób będzie można na niej pracować. Jednak gdy dziewczyny z zespołu wyjaśniły mi różne niejasności, okazało się, że program jest dość łatwy w obsłudze.
Ja i komputer to dwa światy. Kiedy więc zorientowałam się, że głównym narzędziem w pracach zespołu będzie mapa komputerowa, chciałam zrezy-gnować z udziału w projekcie. O dziwo jednak, mogłam częściowo skorzystać z posiadanych już umiejętności, a sama mapa ma wiele rozwiązań, które sto-suje się intuicyjnie. Bardzo mnie to w sumie ucieszyło.
Praca w zespole nad opracowaniem bazy danych do mapy wiele mnie nauczyła i otwarła mi oczy na nowe możliwości pracy z moimi klientami wy-korzystujące interaktywną mapę.
3.7. Konsultacje społeczne – upowszechnianie wyników diagnozy i rekomendowanych kierunków działania
Warunkiem powodzenia przedsięwzięcia utożsamianego z budową partner-stwa lokalnego i zarazem stworzenia okoliczności organizacyjnych sprzyjają-cych jego trwałemu funkcjonowaniu jest wola współdziałania z nim władz sa-morządowych, podmiotów instytucjonalnych działających w sektorach pomo-cowym, rynku pracy, edukacji, bezpieczeństwa, a także lokalnych mediów i społeczności. Z tego właśnie powodu kolejnym niezmiernie istotnym krokiem
w całym przedsięwzięciu jest – zgodnie z zasadami partycypacji – przeprowa-dzenie w szerszym zakresie konsultacji społecznych w ramach procedur przyję-tych w instytucjach pomocowych. Warto także zadbać o odpowiedni PR pro-wadzonych działań, którymi na pewno zainteresują się lokalne władze, jak również środki masowego przekazu: media lokalne i środowiskowe.
Schemat 18. Konsultacje społeczne – upowszechnianie wyników diagnozy i rekomendowanych kierunków działania
Konsultacje społeczne –
upowszechnianie wyników diagnozy i rekomendowanych kierunków działania Dialog
Spotkania ze społecznością lokalną
dzielnic i osiedli
Publiczne oraz niepubliczne podmioty działające
lokalnie
Lokalne władze
Lokalne media
3
Opracowanie: Aneta Wojtusiak, Artur Kulas, Kinga Dudziak
W projekcie podjęto wysiłek upowszechniania wyników diagnozy i reko-mendowanych kierunków działania, przekazując stosowne informacje zarówno władzom samorządowym i podmiotom instytucjonalnym działającym lokalnie, jak też mediom (lokalne tytuły prasowe oraz radio). Informacje te w formie rozbudowanej i pełnej są dostępne też na stronie internetowej projektu (www.kooperacjaplus.eu). Przyjęcie szerszej strategii informacyjnej należy uznać za niezbędne z punktu widzenia zwiększenia szansy na dotarcie do róż-nych grup wiekowych, które preferują odmienne medialne kanały informacyjne.
Ważnym aspektem upowszechniania wyników są debaty społeczne z przed-stawicielami społeczności lokalnych organizowane w trakcie i po zakończeniu działań zespołu ds. diagnoz. Formuła debat powinna mieć charakter otwarty i masowy. Co oznacza, że organizatorzy powinni dążyć do jak największego rozpropagowania całego przedsięwzięcia w celu jak najliczniejszego w nim udziału mieszkańców poszczególnych osiedli. Zaproszenia do udziału w deba-cie mogą być realizowane w formie akcji informacyjnej i plakatowej3. Kampa-nia informacyjna polega na ustalaniu z przedstawicielami dzielnic czy rad osie-dli terminu i miejsca debat. Z kolei lokalni liderzy i osoby zaangażowane w dzielność społeczną, wykorzystując swoje utarte kanały komunikacyjne, mo-gą przekazywać informacje m.in. dyrektorom szkół, domów kultury i innych ważniejszych placówek kulturalno-oświatowych oraz rekreacyjno-sportowych funkcjonujących na terenie ich osiedli, także zwierzchnikom komisariatów i straży miejskiej. Do akcji informacyjnej warto włączyć również pracowników Centrum Wpierania Aktywności Lokalnej oraz organizacji pozarządowych.
Jak wynika z doświadczeń MOPS w Bielsku-Białej, w debatach przeważnie uczestniczą mieszkańcy osiedli, członkowie poszczególnych spółdzielni miesz-kaniowych i rad osiedli, przedstawiciele instytucji oświatowych i pomocowych działających na terenie osiedli. W kilku przypadkach przybyli również radni rady miejskiej oraz przedstawiciele straży miejskiej i policji.
Przedmiotem odbytych w ramach projektu spotkań były zasadniczo cztery obszary problemowe:
1. prezentacja modelu współpracy instytucji rynku pracy i pomocy społecznej oraz interaktywnych map problemów społecznych i zasobów w wersji elek-tronicznej;
2. wyniki badań dotyczące problemów społecznych występujących na terenie osiedla;
3. zasady budowania partnerstwa społecznego;
4. sposoby rozwiązywania lokalnych problemów społecznych oraz prezentacja dobrych praktyk MOPS w zakresie aktywizacji mieszkańców w ramach or-ganizowania społeczności lokalnych.
3 Akcja plakatowa polega na umieszczeniu w ważniejszych miejscach przestrzeni społecznej
po-szczególnych osiedli (tablicach ogłoszeń, w szkołach i domach kultury, w obrębie boisk sporto-wych itp.) plakatów informujących o inicjatywie zorganizowania debaty społecznej, do udziału w której zapraszani są wszyscy mieszkańcy.
Obszary te nawiązują do najbardziej istotnych problemów, które zdiagno-zowano odrębnie dla każdego osiedla. Jednakże prezentacja wyników diagnozy z założenia odbiegała od konwencjonalnej formuły często spotykanej w tego ty-pu sytuacjach. Chodziło z jednej strony o osiągnięcie założonych celów działań, z drugiej zaś o powiązanie ich z oczekiwaniami zaproszonych na debaty miesz-kańców osiedli i innych gości. Prezentacja występujących w poszczególnych osiedlach problemów społecznych, które ze względu na specyfikę struktury wiekowej, a także innych czynników socjologicznych ujawniały znaczące zróż-nicowania co do skali, dynamiki zmian i tendencji rozwojowych, odbywała się z zastosowaniem opracowanej interaktywnej mapy problemów i zasobów śro-dowisk społecznych w obrębie poszczególnych osiedli. Nie chodzi jednak o epa-towanie uczestników debat nowymi technologiami (interaktywna mapa jest wyświetlana za pomocą rzutnika multimedialnego wprost z laptopa), lecz o nowe możliwości samopoznawania słabych i mocnych stron przez mieszkań-ców społeczności lokalnych oraz nowe formy współpracy z partnerami instytu-cjonalnymi działającymi na rzecz tych wspólnot.
Przeprowadzona diagnoza problemów społecznych występujących w po-szczególnych osiedlach oraz prezentacja interaktywnej mapy stały się przy-czynkiem do omówienia nowej formuły współdziałania społeczności lokalnych z partnerami instytucjonalnymi działającymi na rzecz tychże społeczności w postaci lokalnych partnerstw społecznych. Kluczowym punktem debat było omówienie znaczenia budowania partnerstw w skutecznym rozwiązywaniu na-silających się problemów społecznych i przeciwdziałaniu nowym negatywnym zjawiskom, jak też promowaniu pozytywnych form aktywizacji społecznej w obrębie poszczególnych osiedli i ulic. Walorem działań jest od strony psycho-logiczno-komunikacyjnej otwartość ich członków na dialog, wzajemne poro-zumienie i współpracę, a od strony organizacyjnej bezpośredni kontakt ze sobą, brak procedur postępowania administracyjnego typowego w zarządzaniu insty-tucjami i wewnętrzne kanały komunikacyjne ułatwiające bieżące konsultowa-nie planowanych działań i aktualnych kwestii. Struktura osobowa planowa-nych osiedlowych partnerstw społeczplanowa-nych powinna zakładać udział osób pry-watnych pragnących angażować się w sprawy wspólnot lokalnych, przedstawi-cieli rad osiedli i spółdzielni mieszkaniowych, jak też reprezentantów organiza-cji pozarządowych działających na rzecz rozwiązywania różnych problemów spo-łecznych oraz pracowników ośrodków pomocy społecznej i urzędów pracy.
Oczywiście nie wyklucza się udziału przedstawicieli przedsiębiorstw z sektora biznesu i przemysłu zainteresowanych partycypowaniem w działaniach prospo-łecznych na rzecz mieszkańców konkretnych osiedli. Zasady budowania part-nerstw mają w tym kontekście charakter metodyczny, ukazujący strategię dzia-łań (kroków), które należy zrealizować, aby doprowadzić do ich utworzenia.
Należy nadmienić, że przebieg debat warunkują w głównej mierze postawy i osobiste doświadczenia przybyłych na nie uczestników – mieszkańców. Stąd
ich dramaturgia znacząco się od siebie różni, czego nie można z góry przewi-dzieć.
Z doświadczeń bielskich: przebieg spotkań na poszczególnych osiedlach był zróżnicowany i polegał albo na żywiołowych dyskusjach, pytaniach i polemi-kach, albo na stosunkowo ograniczonym zainteresowaniu nowymi możliwo-ściami współdziałania wywiedzionego z niewiary w szansę powstania part-nerstw. W pierwszym wariancie debaty stanowiły prawdziwe wyzwanie dla moderatorów, którzy musieli opanować i powściągnąć spontaniczne wypowie-dzi uczestników oraz równoległe dyskusje toczone w konsekwencji prezento-wanych wyników diagnozy problemów społecznych i modelu współpracy w ramach partnerstw lokalnych. Żywiołowości wypowiedzi uczestników zazwy-czaj jednak towarzyszyła troska o dobro wspólne. Zwykle kończyły się pozy-tywnymi konkluzjami. Ich rezultatem są planowane kolejne spotkania w gronie osób zainteresowanych utworzeniem partnerstw działających na rzecz ich osiedli lub wybranych ulic. Drugi wariant nie wzbudzał silnych emocji wśród uczestników, którzy, choć z uwagą przyjmowali prezentowane informacje, za-dawali stosunkowo niewiele pytań i raczej nie chcieli wdawać się w dyskusje.
Dominującym tonem ich wypowiedzi była niewiara w powodzenie ambitnych planów pobudzana przez pesymistyczną wizję realiów społecznych i kondycji miasta oraz kraju. Choć nie kwestionowali wartości samego modelu współdzia-łania w ramach partnerstwa, nie byli w stanie wskazać, kto z ich społeczności byłby w stanie się w taki projekt zaangażować, sami również nie przejawiali ta-kiej gotowości. Organizatorzy debat postanowili promować w tych osiedlach model współpracy w ramach partnerstwa w formie stałego dialogu z przedsta-wicielami tych społeczności za pośrednictwem różnego rodzaju akcji realizo-wanych przez pracowników Centrum Wpierania Aktywności Lokalnej CAL.