Rozdział VI. Analiza materiału empirycznego
6.2. Podstawowe informacje dotyczące realizacji szkolnych obowiązków
fizycznego przez badanych
Wychowanie fizyczne jest przedmiotem, który na różnych etapach kształcenia inaczej jest odbierany przez młodzież. Z analizy badań wynika, że niezależnie od analizowanej grupy badawczej, przedmiot wychowanie fizyczne cieszy się dużą popularnością wśród dzieci w przedziale wiekowym 10-14 lat.
Można wywnioskować, że badane dzieci aktywnie uczestniczą w szkolnym wychowaniu fizycznym. Wśród osób pełnosprawnych 92% badanych (46 uczniów) pozytywnie odbiera wychowanie fizyczne w szkole, a negatywnie 4 ucznów (8%).
Tab. 27. Procentowe zestawienie odpowiedzi na pytanie; „Czy lubisz wychowanie fizyczne”?
Grupa
Niepełnosprawni
Z uszkodzonym
słuchem
Pełnosprawni Ogółem
N % N % N % N %
Pozytywny stosunek do wychowania fizycznego
Nie 7 14,00 1 4,00 4 8,00 12 9,60
Tak 43 86,00 24 96,00 46 92,00 113 90,40 Ogółem 50 100,00 25 100,00 50 100,00 125 100,00
chi2(2) = 2,17; p = ,339 Źródło: badania własne
147
Wykres 34. Pozytywny stosunek uczniów pełnosprawnych do wychowania fizycznego w szkole.
Źródło: badania własne
Wykres 35. Pozytywny stosunek uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim do szkolnego wychowania fizycznego
Źródło: badania własne
Wśród uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim było 7 „niezadowolonych” z wychowania fizycznego, co stanowiło 14% wszystkich badanych uczniów. Jednak w dalszym ciągu zdecydowanie przeważała liczba uczniów z pozytywnym stosunkiem do zajęć wychowania fizycznego (43 ankietowanych, 86%).
148
Wykres 36. Pozytywny stosunek uczniów z uszkodzonym słuchem do wychowania fizycznego w szkole
Źródło: badania własne
Po analizie empirycznej można stwierdzić, że najwięcej zadowolonych z zajęć wychowania fizcznego osób było w grupie uczniów z uszkodzonym słuchem, gdzie tylko jeden ankietowany (4%) nie jest entuzjastą aktywności fizycznej w szkole. Ogólnie jednak należy założyć, że zajęcia wychowania fizycznego cieszą się zainteresowaniem i uczniowie uczęszczają na nie z dużym zaangażowaniem. Świadczy o tym fakt, że niezależnie od grupy, pozytywne odpowiedzi dotyczące tego przedmiotu oscylowały w granicach 86-96%.
Tab. 28. Ulubione zajęcia sportowe w opinii badanych uczniów
Grupa
Niepełnosprawni
Z uszkodzonym
słuchem
Pełnosprawni Ogółem
N % N % N % N %
Ulubione zajęcia sportowe
Gry i
zabawy 16 32,00 9 36,00 16 32,00 41 32,80
Gimnastyka 12 24,00 10 40,00 6 12,00 28 22,40 Ćwiczenia
przy muzyce 9 18,00 0 ,00 1 2,00 10 8,00
Gry
zespołowe 13 26,00 6 24,00 27 54,00 46 36,80
Ogółem 50 100,00 25 100,00 50 100,00 125 100,00
chi2(6) = 23,24; p = ,001 Źródło: badania własne
149
Porównanie dwóch badanych grup pod kątem ich preferowanych zajęć sportowych także przyniosło istotne statystycznie zależności. Badania wykazały, że gry zespołowe to zajęcia, których zwolennikami są przede wszystkim uczniowie pełnosprawni (54%). Pozostali ankietowani preferowali inne formy ruchu, a gry zespołowe wybierał co czwarty uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (26%) oraz 24% uczniów z uszkodzonym słuchem.
Wykres 37. Ulubione zajęcia sportowe badanych uczniów pełnosprawnych
Źródło: badania własne
Z punktu widzenia nauczycieli wychowania fizycznego, ważną informacją są sportowe zainteresowania jakie prezentuje młodzież, z którą prowadzone są zajęcia. Pozwala to w odpowiedni sposób opracować i uelastycznić rozkład materiału na danym etapie edukacji szkolnej. Na zakres zainteresowań wyraźny wpływ mają m.in. warunki lokalowe oraz odpowiednie podejście nauczyciela wychowania fizycznego. Z badań wynika, że dzieci pełnosprawne będące na drugim etapie nauczania (klasy 4-6) najbardziej zinteresowane są grami zespołowymi (54%), natomiast szesnastu ankietowanych (32%) uważa, że najlepszą formą aktywności fizycznej w szkole są gry i zabawy ruchowe. Dzieci pełnosprawne nie są wystarczająco zainteresowane zajęciami gimnastycznymi (6 badanych), a już na pewno nie zajęciami tanecznymi, które w ramach wychowania fizycznego chciałby realizować tylko jeden ankietowany (2%).
150
Wykres 38. Ulubione zajęcia sportowe badanych dziewcząt pełnosprawnych
Źródło: badania własne
Zupełnie inaczej prezentuje się wybór ulubionych zajęć sportowych przez określoną płeć. Wykres 38 przedstawia zainteresowania dziewcząt związane z aktywnością fizyczną w szkole. Co prawda połowa ankietowanych (50%) wciąż uważa gry zespołowe za najlepszą formę zajęć, to jednak na drugim miejscu znajduje się gimnastyka, na którą chciała uczęszczać co czwarta (25%) ankietowana dziewczyna.
Wykres 39. Ulubione zajęcia sportowe badanych chłopców pełnosprawnych
Źródło: badania własne
151
Jeszcze bardziej interesująco wygląda wykres 39. Zainteresowania chłopców podzieliły się tylko na dwie dyscypliny. Piętnastu ankietowanych (58%) interesuje się głównie grami zespołowymi, natomiast jedenastu uczestników badań (42%) płci męskiej wyraża zainteresowanie wychowaniem fizycznym w szkole w formie gier i zabaw.
Wykres 40. Ulubione zajęcia sportowe uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
Źródło: badania własne
Z analizy badań wynika, że uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim nie mają ściśle sprecyzowanych zinteresowań odnośnie zajęć z kultury fizycznej. Wszystkie odpowiedzi miały podobną liczbę głosów, ale najwięcej osób upodobało sobie zajęcia wychowania fizycznego w formie gier i zabaw (32%). Stosunkowo dużo (w porównaniu do uczniów pełnosprawnych), bo dziewięciu uczniów (18%) wyraziło chęć uczestnictwa w zajęciach z kultury fizycznej w formie ćwiczeń przy muzyce.
152
Wykres 41. Ulubione zajęcia sportowe chłopców z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
Źródło: badania własne
W badanich I. Bonisławskiej (2015), to chłopcy szkół podstawowych - częściej niż dziewczęta deklarowali udział w szkolnych zajęciach z wychowania fizycznego (Bonisławska, 2015, s. 81). Zasadnym wydawało się więc sprawdzenie, jakie różnice w sprawności fizycznej oraz postrzegania zajęć sprawnościowych prezentują badani podzieleni ze względu na płeć.
Ulubione zajęcia chłopców z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim koncentrowały się wokół trzech dyscyplin. Jedynie dwóch badanych chłopców (6%) zainteresowanych było zajęciami przy muzyce. Wśród chłopców pełnosprawnych nikt nie był podekscytowany zajęciami z gimanstyki. Wykres 41 pokazuje, że chłopcy z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim upodobali sobie właśnie gimnastykę (11 badanych) na drugim miejscu zostawiając gry i zabawy (10 badanych) oraz gry zespołowe (9 badanych).
153
Wykres 42. Ulubione zajęcia sportowe dziewcząt z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.
Źródło: badania własne
Na wykresie 42 możemy zaobserwować dużą dysproporcję w wynikach porównując je do rezultatów dziewcząt pełnosprawnych. Z analizy badań wynika, że najwięcej dziewcząt (7) z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim preferuje zajęcia przy muzyce. W opozycji do badanych dziewcząt pełnosprawnych tylko jedna osoba (6%) lubi realizować gimnastykę na zajęciach z wychowania fizycznego.
Wykres 43. Ulubione zajęcia sportowe uczniów z uszkodzonym słuchem
Źródło: badania własne
154
W związku z brakiem możliwości realizacji zajęć przy muzyce, uczniowie z uszkodzonym słuchem swoje ulubione zajęcia wybierali spośród trzech podanych dyscyplin. Okazało się, że podobnie jak w przypadku dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, zainteresowania są wyraźnie zróżnicowane i trudno określić zajęcia, które szczególnie sobie upodobały. Trzeba jednak zauważyć, że każda z trzech badanych grup wykazała zainteresowanie w kierunku trzech różnych dyscyplin, w przypadku dzieci z uszkodzonym słuchem, najwięcej głosów (10) zyskała gimnastyka, co stanowiło 40% wszystkich odpowiedzi w tej grupie badawczej. Dziewieć głosów (36%) dzieci z uszkodzonym słuchem oddały na gry zespołowe, natomiat w grach i zabawach chciało uczestniczyć sześciu ankietowanych (24%).
Wykres 44. Ulubione zajęcia sportowe dziewcząt z uszkodzonym słuchem
Źródło: badania własne
Nie można wysnuć konkretnych wniosków analizując kolejny, 44 wykres.
Zainteresowania sportowe dziewcząt z uszkodzonym słuchem były dosyć zróżnicowane. Cztery badane dziewczęta (40%) zainteresowane są głównie grami zespołowymi, a kolejne dwie dyscypliny (gry i zabawy, gimnastyka) otrzymały po trzy wskaźniki, co stanowiło po 30% wszystkich ankietowanych dziewcząt z uszkodzonym słuchem.
155
Wykres 45. Ulubione zajęcia sportowe chłopców z uszkodzonym słuchem
Źródło: badania własne
Podobnie jak w przypadku pozostałych dwóch grup badawczych, płeć była czynnikiem, który determinował zainteresowania badanych. Uczniowie z uszkodzonym słuchem najchętniej uczestniczyli w zajęciach, jeśli są na nich realizowane zagadnienia z dziedziny gimnastyki (47%), pięciu badanych (33%) wychowanie fizyczne widziałoby w formie gier zespołowych, natomiast co piąty badany (20%) chłopiec z uszkodzonym słuchem, w ramach zajęć szkolnych, chciałby uczestniczyć w grach i zabawach.
Tab. 29. Procentowe zestawienie opinii badanych uczniów na temat zajęć wychowania fizycznego
Grupa Niepełno-
sprawni
Z uszkodzonym
słuchem Pełnosprawni Ogółem
N % N % N % N %
Opinia na temat zajęć sportowych
Interesujące 37 74,00 18 72,00 23 46,00 78 62,40
Nudne 8 16,00 4 16,00 8 16,00 20 16,00
Nic bym w nich nie zmienił
4 8,00 3 12,00 13 26,00 20 16,00
Inne 1 2,00 0 ,00 6 12,00 7 5,60
Ogółem 50 100,0
0 25 100,00 50 100,00 125 100,00
chi2(6) = 15,19; p = ,019 Źródło: badania własne
156
Analiza badań wykazała ważną statystycznie różnicę w pytaniu dotyczącym zainteresowaniu zajęciami wychowania fizycznego w trzech badanych grupach.
Z tabeli 29 można wywnioskować, iż dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim oraz uczniów z uszkodzonym słuchem, zajęcia wychowania fizycznego są znacznie bardziej interesujące niż dla uczniów pełnosprawnych.
Wykres 46. Opinia badanych pełnosprawnych uczniów na temat lekcji wychowania fizycznego
Źródło: badania własne
Przy analizie sprawności fizycznej i ich uwarunkowań społecznych, należy również zapoznać się z opinią badanych na temat zajęć sportowych w których uczęstniczą, a które mają wpływ na osiągane przez nich wyniki sportowe.
Badania wykazały, że wszystkie grupy uczniów oceniają lekcje wychowania fizycznego jako interesujące, choć należy zaznaczyć, że przy tej odpowiedzi, najmniejszy wskażnik panował w grupie pełnosprawnych (23 badanych), gdzie w taki sposób odpowiedziało tylko 46% wszystkich ankietowanych. Trzynastu badanych pełnosprawnych uczniów (26%) nic by nie zmieniło w lekcjach wychowania fizycznego, natomiast w kategoriach „inne” (12%) najczęściej sugerowano zmianę monotonnych tematycznie zajęć na coś bardziej kreatywnego, tak aby nie powielać ciągle tych samych form sportowej aktywności: „żeby było
157
więcej siatkówki” (3 odpowiedzi), „fajne” (1 odpowiedź), „dodałbym trochę gier zespołowych” (1 odpowiedź), „fajnie byłoby gdybyśmy się bawili tak jak z Panem Marcinem” (1 odpowiedź).
Wykres 47. Opinia badanych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim na temat lekcji wychowania fizycznego
Źródło: badania własne
Dużo więcej, bo aż 37 ankietowanych (74%) uważa zajęcia wychowania fizycznego za interesujące, w grupie badanych z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Tylko czterech ankietowanych (8%) nic by w nich nie zmieniło, natomiast jeden respondent (2%) negatywnie ocenia zajęcia gdyż jego zdaniem
„wszyscy się kłócą”.
Wykres 48. Opinia badanych uczniów z uszkodzonym słuchem na temat lekcji wychowania fizycznego
Źródło: badania własne
158
Bardzo podobnie wyglądają wskaźniki dotyczące opinii badanych na temat wychowania fizycznego w grupie ankietowanych dzieci z uszkodzonym słuchem.
Analiza wykresu 48 pokazuje pozytywny odbiór zajęć z wychowania fizycznego (72%), ale także przedstawia ciekawą analogię, gdyż w każdej z badanych grup, zajęcia z wychowania fizycznego jako nudne oceniło 16% ankietowanych uczniów.
Może to sugerować zarówno lepsze merytorycznie przygotowanie do prowadzenia zajęć nauczycieli w szkołach specjalnych czy Specjalnych Ośrodkach Szkolno Wychowawczych, ale może także pokazywać obawę dzieci z niepełnosprawnościami przed ewentualną krytyką ze strony nauczyciela z którym mają zajęcia.
Tab. 30. Stopień wpływu aktywności fizycznej na samopoczucie w opinii badanych uczniów
Grupa
Niepełnosprawni
Z uszkodzonym
słuchem
Pełnosprawni Ogółem
N % N % N % N %
Poprawa samopoczucia
Zdecydowanie
tak 20 40,00 13 52,00 17 34,00 50 40,00
Raczej tak 21 42,00 8 32,00 28 56,00 57 45,60 Raczej nie 8 16,00 4 16,00 5 10,00 17 13,60 Zdecydowanie
nie 1 2,00 0 ,00 0 ,00 1 ,80
Ogółem 50 100,00 25 100,00 50 100,00 125 100,00
chi2(6) = 5,99; p = ,425 Źródło: badania własne
159
Wykres 49. Stopień wpływu aktywności fizycznej na samopoczucie w opinii badanych uczniów pełnosprawnych
Źródło: badania własne
W poprzednich rozdziałach przedstawione zostały pozytywne aspekty aktywności fizycznej oraz uprawiania sportu. Istotnym z punku widzenia niniejszych badań było sprawdzenie jak świadomi są uczniowie i jaki wpływ na ich samopoczucie ma aktywność fizyczna. Analizując wykres 49, który dotyczył uczniów pełnosprawnych, można zauważyć, że najczęstszą odpowiedzią było raczej tak (56%). Siedemnastu ankietowanych (34%) skłoniło się do odpowiedzi zdecydowanie tak, natomiast co dziesiąty ankietowany (10%) zasugerował że aktywność fizyczna raczej nie poprawia mu samopoczucia.
Wykres 50. Stopień wpływu aktywności fizycznej na samopoczucie w opinii badanych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
Źródło: badania własne
160
Diameteralnie różnych odpowiedzi udzielali uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim na temat stopnia wpływu aktywnosci na ich samopoczucie. Aż 37 respondentów (74%) na postawione wyżej pytanie odpowiedziało zdecydowanie tak, a sześciu badanych (12%) zaznaczyło odpowiedź raczej tak. Tylko trzech (6%) spośród ankietowanych uczniów w sposób zdecydowany stwierdziło, że aktywność fizyczna nie wpływa na ich samopoczucie.
Wykres 51. Stopień wpływu aktywności fizycznej na samopoczucie w opinii badanych uczniów z uszkodzonym słuchem
Źródło: badania własne
Odpowiedzi jakich udzialali uczniowie z uszkodzonym słuchem nie różniły się znacząco od odpowiedzi ich niepełnosprawnych rówieśników. W toku badań okazało się, że 13 respondentów (52%) udzieliło odpowiedzi zdecydowanie tak, co trzeci ankietowany z uszkodzonym słuchem (32%) stwierdził, że aktywność fizyczna raczej wpływa na jego samopoczucie, natomiast czterech pozostałych ankietowanych zasugerowało, że raczej nie ma to bezpośredniego wpływu na ich kondycję psycho-fizyczną.
Należy stwierdzić, że wysuwanie jednoznacznych wniosków na bazie powyższych wykresów jest trudne, zwłaszcza, że było to jedno z trudniejszych pytań i (szczególnie wśród uczniów z niepełnosprawnością w stopniu lekkim) mam wrażenie, że nie do końca były rozumiane przez młodzież wypełniającą kwestionariusz ankiety.
161
Tab. 31. Określenie przez badanych uczniów osób, których pochwała sprawności fizycznej sprawia im największą radość
Grupa
Zajęcia wychowania fizycznego są specyficzną formą lekcji, która z jednej strony kształtuje umysł i ciało, a z drugiej pozwala na umiarkowaną swobodą w trakcie ćwiczeń, której nie spotkamy raczej siedząc w szkolnych ławach na lekcjach przedmiotowych uważanych za bardziej wymagające. Dlatego też, tak ważnym aspektem w pracy nauczyciela wychowania fizycznego wydaje się być wypracowanie sobie autorytetu wśród podopiecznych oraz sprawić, aby ich zaufanie rosło z każdą kolejną lekcją. Badania wykazały, że uczniowie w starszym wieku szkolnym cenią sobie pochwałę ze strony nauczyciela wychowania fizycznego, ale nie we wszystkich grupach. Badani z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, a przede wszystkich uczniowie z uszkodzonym słuchem, pochwałę nauczyciela wychowania fizycznego cenią sobie znacznie wyżej niż uczniowie pełnosprawni.
162
Wykres 52. Określenie przez badanych pełnosprawnych uczniów osób, których pochwała sprawia im największą radość
Źródło: badania własne
Otoczenie szkolne ma bardzo duży wpływ na podejście do obowiązków wkraczającego w świat dojrzewania młodego człowieka. Uczniowie w wieku 10-14, nie mając póki co usystematyzowanych poglądów, często opierają się na opinii innych osób. W zwiazku z tym zasadne było kolejne pytanie dotyczące zhierarchizowania osób mających wpływ na poglądy i świadomość (nie tylko sportową) młodych osób.
Badania pokazały, że uczniowie pełnosprawni największą radość czerpią z pochwał na temat swojej sprawności otrzymywanych przez swoich rówieśników (40%). Czternastu ankietowanych (28%) opowiedziało się za nauczycielem wychowania fizycznego, natomiast co czwarty badany pełnosprawny (24%) najmocniej cieszy się, gdy pochwałę usłyszy z ust własnych rodziców. W kategorii
„inne” badani nie sprecyzowali komu chcieliby powiedzieć o swoich sportowych dokonaniach, natomiast jeden ankietowany najbardziej ucieszyłby się z pochwały od „sportowców”.
163
Wykres 53. Określenie przez badanych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim osób, od których pochwała sprawia im największą radość
Źródło: badania własne
Jak w wielu pozostałych pytaniach, także i w tym, odpowiedzi uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim różnią się od tych uzyskanych przez dzieci pełnosprawne. Wykres 53 obrazuję nam dużą rolę nauczyciela wychowania fizycznego w kształtowaniu się świadomości sportowej młodego człowieka. Dwadzieścia jeden osób (42%) uznało, że to właśnie pochwała ze strony nauczyciela spowoduje, że ich motywacja do aktywności fizycznej wzrośnie. Drugą, pod kątem otrzymanych odpowiedzi, grupą byli rodzice (28%), a dopiero na trzecim miejscu (24%) uplasowali się koledzy. Podobnie jak na wykresie 48 także tutaj, uczniowie z niepełnosprawnością podając odpowiedź
„inne” (3 badadnych) nie potrafili określić osoby, od której pochwała mogłaby sprawić większą radość.
164
Wykres 54. Określenie przez badanych uczniów z uszkodzonym słuchem osób, od których pochwała sprawia im największą radość
Źródło: badania własne
Bardzo podobne odpowiedzi przedstawia wykres 54 dotyczących uczniów z uszkodzonym słuchem. Podobnie jak w przypadku dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim najwięcej głosów (14) otrzymał nauczyciel wychowania fizycznego co stanowiło 56% wszystkich ankietowanych. Z uznania ze strony kolegów ucieszyłoby się 6 ankietowanych (24%), natomiast co piąty badany wskazał rodzica (20%) jako osobę, na której opinii najbardziej mu zależy. Analiza empiryczna po raz kolejny pokazuje różnicę w funkcjonowaniu dzieci w szkole ogólnodostępnej oraz w szkole specjalnej lub Specjalnych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych. Wyniki badań sugerują, że nauczyciel wychowania fizycznego w szkole ogólnej nie jest tak wielkiem autorytetem, jakim wydaje się być w szkołach specjalnych oraz w Specjalnych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych.
Tab. 32. Opinie badanych uczniów na temat „czy wychodzisz zadowolony z lekcji wychowania fizycznego?”
Grupa
Niepełnosprawni
Z uszkodzonym
słuchem
Pełnosprawni Ogółem
N % N % N % N %
Zadowolenie po lekcjach wychowania
fizycznego
Zawsze 31 62,00 9 36,00 17 34,00 57 45,60 Czasem 14 28,00 16 64,00 29 58,00 59 47,20
Nigdy 5 10,00 0 ,00 4 8,00 9 7,20
Ogółem 50 100,00 25 100,00 50 100,00 125 100,00
chi2(4) = 13,95; p = ,007 Źródło: badania własne
165
Analizując opinie badanych pod kątem ich zadowolenia z zajęć z kultury fizycznej również możemy zaobserwować istotne różnice międzygrupowe. Badania wykazały, że dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim zdecydowanie częściej ukazywały postawę zadowolenia po zajęciach z wychowania fizycznego niż dzieci z uszkodzonym słuchem oraz pełnosprawne.
Wykres 55. Opinie badanych uczniów pełnosprawnych na temat: „czy wychodzisz zadowolony po lekcjach wychowania fizycznego?”.
Źródło: badania własne
Nawet najlepiej przygotowany nauczciel musi zdawać sobie sprawę, że nie można spowodować, że każde zajęcia przez niego prowadzone będą idealne i każdy uczestnik będzie wychodził z nich zadowolony. Z pewnością dużo łatwiej usłyszeć pozytywne opinie o zajęciach od osób, które lepiej czują się w realizowanej z większą częstotliwością dyscyplinie sportu. Kolejne pytanie dotyczyło właśnie uzyskania informacji, jak często dzieci pozytywnie odbierają zajęcia z wychowania fizycznego, w których uczestniczą.
Po raz kolejny analiza empiryczna wykazała, że odpowiedzi w grupie uczniów pełnosprawnych znacząco różniły się od grup uczniów z wybraną niepełnosprawnością. Aż 29 ankietowanych pełnosprawnych (58%) tylko czasem wychodzi zadowolonych z lekcji wychowania fizycznego. Uczniowie, którzy po zajęciach zawsze wychodzą uradowani było już znacznie mniej (34%). Należy podkreslić, że tylko czterech badanych uczniów pełnosprawnych (8%) na pytanie
166
„czy wychodzisz zadowolony z lekcji wychowania fizycznego” odpowiedziało nigdy.
Wykres 56. Opinie badanych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim na temat: „czy wychodzisz zadowolony po lekcjach wychowania fizycznego?”
Źródło: badania własne
Z analizy empirycznej wynika, że 31 badanych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (62%) zawsze wychodzi zadowolonych z lekcji wychowania fizycznego. W mniejszości pozostali uczniowie którzy na to zagadnienie odpowiedzieli: czasem (14 odpowiedzi) oraz nigdy (5 odpowiedzi). Można przypuszczać, że jest to spowodowane niezwykłą kreatywnością nauczyciela i korzystnymi warunkami panującymi w sali gimnastycznej. Nauczyciele wychowania fizycznego pracujący w szkole specjalnej wykazywali się inwencją twórczą w prowadzeniu zajęć. Z pewnością pomagał im fakt, że w zdecydowanej większości posiadali komfortowe warunki pracy, gdyż grupy nie były liczne, a sala gimnastyczna i sprzęt sportowy były w zupełności wystarcające na potrzeby lekcji wychowania fizycznego.
167
Wykres 57. Opinie badanych uczniów z uszkodzonym słuchem na temat:
„czy wychodzisz zadowolony po lekcjach wychowania fizycznego?”
Źródło: badania własne
Uczniowie z uszkodzonym słuchem ograniczyli swój wybór tylko do dwóch odpowiedzi i tutaj wyjątkowo, odpowiedzi pokrywały się z grupą pełnosprawnych badanych. Szesnastu badanych uczniów (64%) odpowiedziało, że jedynie czasem wychodzi zadowolonych z lekcji wychowania fizycznego, natomiast 9 uczniów (36%) stwierdziło, że po zajęciach sportowych w szkole zawsze wychodzą usatysfakcjonowani.
168
Tab. 33. Najczęściej podawane powody unikania ćwiczeń na zajęciach wychowania fizycznego przez badanych uczniów
Analiza statystyczna wykazała, że powody unikania ćwiczeń na zajęciach wychowania fizycznego są istotnie różne w zależności od grup badanych. Z badań wynika, że zdecydowanie bardziej uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną obawiają się ośmieszenia niż uczniowie z uszkodzonym słuchem oraz pełnosprawni, natomiast uczniowie z uszkodzonym słuchem w porównaniu do dwóch pozostałych grup znacznie częściej nie ćwiczą na zajęciach z wychowania fizycznego, gdyż obawiają się zmęczenia.
169
Wykres 58. Najczęściej podawane powody unikania ćwiczeń na zajęciach wychowania fizycznego przez badanych uczniów pełnosprawnych
Źródło: badania własne
Wyniki badań potwierdzają, że głównym miejscem do aktywności fizycznej dla dzieci i młodzieży jest szkoła, pokazując zarówno w Polsce jak i na świecie, dużo mniejszą aktywność ruchową w dni wolne od nauki szkolnej (Tomik, 2013, s. 58).
Okazało się, że w 2007 roku, liczba zwolnień z wychowania fizycznego w dużych miastach (Kraków, Gdańsk, Łódź) oscylowała w granicach 10% uczniów szkół ponadgimnazjalnych (ok. 15 tys. osób). Raport NIK Wychowanie fizyczne i sport w szkołach publicznych potwierdził poprzednie badania. Na lekcjach wychowania fizycznego nie ćwiczyło 9,5% uczniów szkół podstawowych, 12,9%
w gimnazjach i aż 21,8% w szkołach ponadgimnazjalnych. Przyczyną tak dużego braku aktywność było: brak stroju (33,1%), zwolnienie udzielone przez rodziców (22,8%), zwolnienie lekarskie (17,7%), okresowe zwolnienie udzielone przez dyrektora szkoły na podstawie opinii lekarskiej (9,8%) (Tomik, 2013, s. 58).
Należy przy tym nadmienić, że duża ilość zwolnień lekarskich wiąże się ze stanowiskiem części lekarzy, że bezpieczniej jest zwolnić dziecko z zajęć sportowych niż ryzykować udziału w nich. Zdejmuje to z nich wszelką
170
odpowiedzialność, gdyż jak dotąd nigdy nie wpłynęła żadna skarga, że - wynikające z przesadnej ostrożności - zwolnienia z zajęć ruchowych doprowadziły ucznia do drastycznego obniżenia sprawności fizycznej, bądź poważnego uszczerbku na zdrowiu (Zajączkowski, 1984, s. 265).
Badania na temat unikania ćwiczeń przez uczniów w szkołach podstawowych prowadzono w 42 szkołach z województwa śląskiego, a dotyczyły uczniów w klasach IV-VI. Wyniki badań były zbliżone do poprzednich analiz, określając odsetek uczniów niećwiczących w stosunku do aktywności podczas lekcji wychowania fizycznego na poziomie około 9%, co według autora nie jest raczej realnym problemem, a jedynie zjawiskiem marginalnym w badanych szkołach podstawowych. Dziewczęta istotnie częściej (13,7%) niż chłopcy nie uczestniczą aktywnie w lekcji wychowania fizycznego, a najczęstszą przyczyny niećwiczenia w trakcie lekcji wychowania fizycznego był brak stroju i co gorsza zwolnienie udzielane przez rodziców (Tomik, 2013, s. 61).
Ogólnopolska akcja „Stop zwolnieniom z wf-u” pokazuje, że problem staje
Ogólnopolska akcja „Stop zwolnieniom z wf-u” pokazuje, że problem staje