l. Zanim powstała najstarsze osadnictwo na – przy pomocy nauczyciela – poprawnie posługuje się – przedstawia najstarsze – podaje przykłady tradycji – wymienia pozostałości Polska ziemiach polskich w świetle posługuje się terminami: terminami: kurhan, państwa słowiańskie pogańskich bytowania ludów
wykopalisk archeologicznych wielka wędrówka ludów, kamienne kręgi, Biskupin, – wymienia państwa zachowanych do czasów przedsłowiańskich na
gród w Biskupinie plemię wielka wędrówka ludów, słowiańskie, które przyjęły współczesnych ziemiach polskich
Słowianie w Europie i ich – przy pomocy nauczyciela Słowianie, Swaróg, Perun, chrześcijaństwo w obrządku – wyjaśnia, w jaki sposób – przedstawia współczesne kultura opisuje wygląd osady Świętowit, plemię, Państwo łacińskim, oraz te, które przyjęły powstał alfabet słowiański konsekwencje wynikające
wierzenia dawnych w Biskupinie Wielkomorawskie, Wiślanie, je w obrządku greckim dla krajów słowiańskich z
Słowian Polanie – wyjaśnia rolę, jaką w rozwoju przyjęcia chrześcijaństwa
pierwsze państwa – przedstawia okoliczności państw słowiańskich odegrali w obrządku greckim lub
słowiańskie pojawienia się Słowian na święci Cyryl i Metody łacińskim
plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
ziemiach polskich – charakteryzuje wierzenia
Słowian
terminy: kurhan, kamienne
34
kręgi, Biskupin, wielka – wskazuje na mapie:
wędrówka ludów, Słowianie, rozmieszczenie plemion
Swaróg, Perun, Świętowit, słowiańskich na ziemiach
plemię, Państwo polskich
Wielkomorawskie, Wiślanie, Polanie
postaci historyczne: święty Cyryl i święty Metody
2. Mieszko I rozwój państwa Polan – przy pomocy nauczyciela – poprawnie posługuje się – przedstawia okoliczności – uzasadnia twierdzenie, że – omawia dokument Dagome i początki Polski dynastia Piastów posługuje się terminami: terminami: książę, dynastia, przyjęcia chrztu przez Mieszka I przyjęcie chrztu przez iudex i jego wartość jako
panowanie Mieszka I książę, dynastia Piastowie, biskupstwo, – wyjaśnia skutki chrztu Mieszka Mieszka I należało do źródła historycznego
małżeństwo Mieszka – przy pomocy nauczyciela dyplomacja, poganin, I najważniejszych wydarzeń – przedstawia bilans z Dobrawą wyjaśnia, skąd pochodzi Dagome iudex – opisuje stosunki Mieszka I z w dziejach Polski korzyści, jakie mogło
chrzest Polski i jego skutki nazwa „Polska” – wyjaśnia, dlaczego sąsiadami przynieść Mieszkowi I
konflikt z margrabią w przeciwieństwie do przyjęcie chrztu lub
Hodonem i bitwa pod legendarnych przodków pozostanie przy wierzeniach
Mieszko I jest uznawany za pogańskich
Cedynią
pierwszego historycznego
terminy: książę, dynastia,
władcę Polski Piastowie, biskupstwo,
– opisuje zasługi Mieszka I i dyplomacja, poganin, Dagome
Dobrawy iudex
– zaznacza na osi czasu daty:
postaci historyczne:
966 r., 972 r.
Mieszko I, Dobrawa
– wskazuje na mapie:
Gniezno, Poznań, Wielkopolskę, granice państwa Mieszka I
3. Polska Bolesława misja biskupa Wojciecha i – przy pomocy nauczyciela – poprawnie posługuje się – przedstawia przebieg – wyjaśnia znaczenie – wskazuje pozytywne Chrobrego jej skutki posługuje się terminami: terminami: relikwie, zjazd i znaczenie zjazdu w Gnieźnie utworzenia niezależnego i negatywne skutki polityki
zjazd gnieźnieński i jego arcybiskupstwo, koronacja gnieźnieński, arcybiskupstwo, – opisuje wojny prowadzone Kościoła w państwie polskim prowadzonej przez konsekwencje – przy pomocy nauczyciela Milsko, Łużyce, Grody przez Chrobrego z sąsiadami – opisuje Drzwi Bolesława Chrobrego
powstanie niezależnej wyjaśnia znaczenie koronacji Czerwieńskie, koronacja Gnieźnieńskie jako przykład
organizacji na ziemiach Bolesława Chrobrego – opisuje misję świętego źródła ikonograficznego
polskich Wojciecha do pogańskich z najstarszych dziejów
stosunki Bolesława Prusów Polski
Chrobrego z sąsiadami – wskazuje na mapie:
koronacja Bolesława granice państwa Bolesława
Chrobrego na króla Polski i Chrobrego na początku jego
jej znaczenie panowania oraz ziemie
terminy: relikwie, zjazd przez niego podbite
gnieźnieński, arcybiskupstwo, – omawia rolę, jaką
w dziejach Polski odegrali:
Milsko, Łużyce, Grody
Bolesław Chrobry, biskup Czerwieńskie, koronacja
Wojciech, cesarz Otton III
postaci historyczne:
– zaznacza na osi czasu daty:
Bolesław Chrobry, biskup
1000 r., 1025 r.
Wojciech, cesarz Otton III
35
4. Kryzys kryzys państwa polskiego – przy pomocy nauczyciela – poprawnie posługuje się – opisuje sytuację państwa – opisuje sytuację – wyjaśnia przyczyny i odbudowa po śmierci Bolesława posługuje się terminem: terminem: insygnia polskiego po śmierci Bolesława międzynarodową w okresie kryzysu państwa
państwa polskiego Chrobrego insygnia królewskie królewskie Chrobrego rządów Bolesława Śmiałego wczesnopiastowskiego
panowanie Mieszka II – przy pomocy nauczyciela – wyjaśnia, dlaczego księcia – ocenia postawę Bezpryma – wyjaśnia przyczyny – ocenia dokonania Mieszka
reformy Kazimierza wyjaśnia, dlaczego księcia Kazimierza nazwano – przedstawia skutki kryzysu i skutki sporu króla II, Kazimierza Odnowiciela
Odnowiciela Kazimierza nazwano „Odnowicielem” państwa polskiego z biskupem Stanisławem i Bolesława Śmiałego
Kraków stolicą państwa „Odnowicielem” – wskazuje na mapie: ziemie – charakteryzuje rządy
polityka zagraniczna polskie pod panowaniem Bolesława Śmiałego
Bolesława Śmiałego Kazimierza Odnowiciela
koronacja Bolesława – omawia działalność:
Śmiałego Mieszka II, Bezpryma,
Kazimierza Odnowiciela,
konflikt króla z biskupem
Bolesława Śmiałego i Stanisławem i jego skutki
biskupa Stanisława
terminy: insygnia
– zaznacza na osi czasu datę:
królewskie
1076 r.
postaci historyczne:
Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Bolesław Śmiały, biskup Stanisław
5. Rządy Bolesława rządy Władysława – przy pomocy nauczyciela – poprawnie posługuje się – opisuje rządy Władysława – ocenia postawę Bolesława – przedstawia postać Galla Krzywoustego Hermana i Sieciecha posługuje się terminami: terminami: Hermana i rolę Sieciecha w jego wobec brata Anonima
podział władzy między senior i juniorzy, zasada palatyn (wojewoda), państwie – wyjaśnia zasadę senioratu – wyjaśnia znaczenie synów Władysława Hermana senioratu testament, zasada senioratu, – przedstawia przebieg konfliktu – wyjaśnia, jakie skutki dla dostępu państwa do morza
bratobójcza wojna między senior i juniorzy między Bolesławem a państwa mogą mieć – ocenia szanse i zagrożenia
Bolesławem i Zbigniewem – wskazuje na mapie: Zbigniewem wewnętrzne spory o tron wynikające z wprowadzenia
najazd niemiecki na ziemie państwo Bolesława – opisuje niemiecki najazd w zasady senioratu
polskie i obrona Głogowa Krzywoustego 1109 r. i obronę Głogowa
podbój Pomorza przez – opisuje postaci: – przedstawia sukcesy
Bolesława Krzywoustego Władysława Hermana, Krzywoustego w walkach
testament Krzywoustego i Sieciecha, Bolesława z Pomorzanami
jego założenia Krzywoustego i Zbigniewa – omawia przyczyny ogłoszenia
– zaznacza na osi czasu daty: testamentu Krzywoustego
terminy: palatyn
1109 r. i 1138 r.
(wojewoda), testament, zasada senioratu, senior i juniorzy
postaci historyczne:
Władysław Herman, Sieciech, Zbigniew, Bolesław
Krzywousty
36
6. Społeczeństwo w grody i ich funkcje – posługuje się terminami: – poprawnie posługuje się – przedstawia charakter drużyny – wyjaśnia, czym się różnił – wskazuje przykłady nazw czasach pierwszych życie w grodzie i na gród, podgrodzie, danina, terminami: gród, podgrodzie, książęcej wojownik drużyny od miejscowości, które mogły
Piastów podgrodziu posługi prawo książęce, danina, – wyjaśnia powinności ludności rycerza w średniowieczu pełnić
sposoby uprawy roli na – przedstawia wygląd posługi, osada służebna względem władcy funkcję osad służebnych
ziemiach polskich i budowę średniowiecznego – charakteryzuje grupy
podział społeczeństwa w grodu ludności w państwie
państwie pierwszych – opisuje sposoby wczesnopiastowskim Piastów pozyskiwania ziemi uprawnej i – omawia zakres władzy
zakres władzy panującego jej uprawiania panującego w państwie
powinności poddanych pierwszych Piastów
wobec władcy
powstanie rycerstwa w Polsce
terminy: metoda żarowa, gród, podgrodzie, prawo książęce, danina, posługi, osada służebna, wojowie, drużyna książęca
* Tajemnice sprzed źródła historyczne – wymienia nazwy źródeł – przedstawia dokonania – omawia teorie dotyczące – określa ramy – przedstawia przykład innej wieków – Kto dotyczące początków historycznych dotyczących postaci: Galla Anonima pochodzenia Galla Anonima chronologiczne wydarzeń średniowiecznej kroniki spisywał dzieje państwa polskiego dziejów państwa polskiego za i Wincentego Kadłubka – wymienia przyczyny opisanych w kronikach Galla polskiej
Polski? obiektywizm i prawda panowania pierwszych powstania kronik Anonima i Wincentego
historyczna Piastów Kadłubka
– tłumaczy konieczność weryfikacji prawdziwości źródeł historycznych