Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju zajmuje się i realizuje politykę społeczną – jako jednostka organizacyjna Urzędu Miejskiego w Krynicy-Zdroju. Został on powołany na podstawie Uchwały XIII/83/90 Rady Narodowej Miasta i Gminy w Krynicy z dnia 5 kwietnia 1990 r. w sprawie powołania Ośrodka Pomocy Społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju realizuje zadania własne gminy wynikające z art. 6 i art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządnie gminnym, a także z art. 17 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju funkcjonuje jako gminna jednostka organizacyjna pomocy społecznej podporządkowana bezpośrednio Burmistrzowi Gminy Krynicy-Zdroju.
Na poziomie lokalnym wykonuje zadania skierowane na wsparcie i poprawę warunków życia mieszkańców Gminy Krynica-Zdrój. Działania Ośrodka są zbieżne z lokalną polityką społeczną i zgodne z realizacją celów Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Krynica-Zdrój.
ZADANIA OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ
Głównym zadaniem Ośrodka Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju jest POMOC SPOŁECZNA, czyli umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości, zasoby i uprawnienia.
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka oraz podejmuje działania zmierzające do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Zgodnie z zasadami ogólnymi, którymi są:
WSPARCIE RODZINY W PRAWIDŁOWYM FUNKCJONOWANIU
Podstawą do rozwiązywania problemów społecznych jest wsparcie rodziny w odbudowywaniu prawidłowych relacji w rodzinie oraz we właściwym wypełnianiu ról społecznych przez jej członków. Wsparcie to powinno być w miarę możliwości wczesne i mieć charakter profilaktyczny, ochronny. Priorytetem wspierania rodziny jest zapewnienie
106
odpowiednich warunków rozwoju dzieci, młodzieży oraz kształtowania wartości i norm związanych z ich wychowaniem.
USAMODZIELNIANIE RODZINY
Rodzina, w pierwszej kolejności, powinna mieć możliwość samodzielnego zmierzenia się ze swoimi problemami, co pozwala jej zwiększyć szansę na prawidłowe funkcjonowanie w środowisku oraz stymuluje aktywność własną, wyzwala potencjał i pozwala na nabywanie nowych umiejętności. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin poprzez przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych przy wykorzystaniu własnych zasobów.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współudziału w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU
Działania powinny służyć odbudowie i podtrzymaniu umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnieniu ról społecznych oraz integracji osób i rodzin z grup ryzyka.
ZASADA POMOCNICZOŚCI
Społeczność nie może ingerować w sprawy, z którymi poszczególne jednostki są w stanie poradzić sobie same, a jedynie tam gdzie ta pomoc jest niezbędna. Nie można zastępować, wyręczać działań poszczególnych osób i rodzin. Pomoc instytucjonalna występuje w sytuacji, jeśli osoba, jej otoczenie, rodzina ,środowisko lokalne, staje przed problemami, których samodzielnie nie potrafi rozwiązać. Należy pamiętać, że pomoc ma polegać na wspieraniu, a nie na wyręczaniu w realizacji zadania.
Ponadto Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju realizuje szereg innych zadań wynikających z następujących przepisów prawnych tj. ustaw:
1. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie,
3. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4. Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
5. Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem, 6. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
107
7. Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, 8. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów 9. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, 10. Ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny.
11. Ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
12. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdrój realizował ponadto rządowe programy, takie jak:
wieloletni program „Posiłek w szkole i w domu” (Uchwała Nr 140 Rady Ministrów z dnia 15 października 2018 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023);
rządowy program „Dobry Start” (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu "Dobry start");
Ustawę z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”
Uchwałę Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2016 r. w sprawie programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”;
Ustawę z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, zwana Programem Rodzina +.
Pomoc społeczna stanowi ważny obszar polityki społecznej państwa.
Jest nieodłącznym elementem życia społecznego, a jednocześnie jedną ze społecznie akceptowanych funkcji państwa. Możliwość korzystania z jej zasobów ma każdy obywatel definiujący swoją sytuację życiową, jako trudną przy jednoczesnym braku możliwości jej pokonania przy wykorzystaniu własnych możliwości, zasobów i uprawnień.
Celem pomocy społecznej jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego jednostek, rodzin i grup społecznych, poprawa ich funkcjonowania oraz doprowadzenie w miarę możliwości do życiowego usamodzielnienia.
Pomoc społeczna wkracza w sytuacje osób i rodzin wówczas, gdy nie są one w stanie same pokonać trudności życiowych własnym działaniem.
Pomoc społeczna świadczy usługi bezpośrednio przeznaczone dla konkretnych osób czy rodzin. Poprzedzone jest to identyfikacją potrzeb, diagnozą sytuacji i opracowaniem adekwatnego i optymalnego planu pomocy.
108
Do realizacji zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej - Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju zatrudnia pracowników socjalnych. Zgodnie z art. 110 ust. 11 Ustawy o pomocy społecznej OPS zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników lub proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą socjalną w stosunku 1 pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących.
Podstawowym zadaniem pracownika socjalnego jest szczegółowe rozeznanie sytuacji osoby i rodziny zwracającej się o pomoc oraz na podstawie wywiadu środowiskowego stworzenie holistycznej diagnozy.
Przyznanie świadczeń pomocy społecznej musi być każdorazowo poprzedzone przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania, celem którego jest ustalenie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej, majątkowej, zdrowotnej oraz występujących problemów i zakresu potrzeb.
Podstawowymi formami świadczeń finansowych z pomocy społecznej są zasiłki celowe, zasiłki okresowe oraz zasiłki stałe. Ogólną zasadą przyznawania tych świadczeń, jest nieprzekroczenie kryterium dochodowego ustalanego zgodnie z ustawą o pomocy społecznej w 2021 r. (osoba samotna 701 zł, osoba w rodzinie 528 zł x liczba osób w rodzinie) oraz wystąpienie przynajmniej jednej dysfunkcji (np. niepełnosprawność, bezrobocie). Świadczenia przyznaje się na wniosek i za zgodną osoby lub rodziny.
Zasiłki stałe są przyznawane osobom posiadającym znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, które spełniają jednocześnie warunek nieprzekroczenia kryterium dochodowego. Są to świadczenia obligatoryjne, czyli ich przyznanie jest obowiązkowe w sytuacji spełnienia przez stronę powyższych przesłanek. Wysokość tego świadczenia jest ustalana na podstawie różnicy między dochodem rodziny (lub osoby samotnej) a jej kryterium.
Zgodnie z ustawą, kwota tak wyliczanego zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł i wyższa niż 645 zł. Okres, na jaki przyznaje się zasiłek stały jest zazwyczaj ustalany zgodnie z terminem orzeczenia o niepełnosprawności.
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
1. osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2. rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
109
Zasiłek okresowy ustala się:
1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
2. w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między:
1. kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
2. kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie. Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
Zasiłek celowy jest świadczeniem uznaniowym, przyznawanym w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb bytowych, w szczególności na pokrycie częściowe lub w całości kosztów zakupu żywności, leków, leczenia, opału, odzieży lub niezbędnych przedmiotów użytku domowego. Podstawą przyznania zasiłku jest nieprzekroczenie przez rodzinę lub osobę samotną kryterium dochodowego. Ustawa przewiduje jednak, iż w sytuacjach szczególnie uzasadnionych, pomimo przekroczenia tego kryterium, istnieje możliwość przyznania zasiłku celowego specjalnego, którego wysokość nie może przekraczać jednak kryterium dochodowego.
Do zadań własnych gminy, należy również sprawianie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym.
Wynagrodzenie za sprawowanie opieki nad osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną przysługuje opiekunowi, który uzyskał takie prawo na podstawie postanowienia sądu. Nie jest to zatem świadczenie przyznawane przez Ośrodek Pomocy Społecznej, ale świadczenie przyznawane przez Sąd Rodzinny a ośrodek jest jednostką, która to świadczenie jedynie wypłaca. Wysokość wynagrodzenia, ustalana przez Sąd, nie może przekraczać, zgodnie z zapisami ustawy o pomocy społecznej, 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat z zysku. Wynagrodzenie to jest pokrywane z rezerw celowych Budżetu Państwa. Koszt obsługi zadania, zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, stanowi 1,5% otrzymanej dotacji celowej na wypłacanie wynagrodzeń.
110
Art. 7 cytowanej ustawy o pomocy społecznej stanowi, że pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
1. Ubóstwa, 2. Sieroctwa, 3. Bezdomności, 4. Bezrobocia,
5. Niepełnosprawności,
6. Długotrwałej lub ciężkiej choroby, 7. Przemocy w rodzinie,
7a. Potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
8. Potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
9. Bezradności w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych,
10. – Uchylony
11. Trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
12. Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, 13. Alkoholizmu lub narkomanii,
14. Zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, 15. Klęski żywiołowej lub ekologiczne.
Poniższe tabele przedstawiają najważniejsze informacje dot. przyznawania pomocy w szczególności przyznawania zasiłków celowych, w tym specjalnych zasiłków celowych, zasiłków okresowych, zasiłków stałych. Ponadto tabela przedstawia dane dot. przyznawania pomocy w zakresie dożywiania, usług opiekuńczych, a także kwestii związanej z utrzymaniem mieszkańców gminy w domach pomocy społecznej
111
W roku 2021 sytuacja wyglądała następująco:
POMOC SPOŁECZNA - 2021
Kwota wypłaconych świadczeń w zł
Liczba wniosko–
dawców
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Zasiłki stałe 517 044,69 83 83 103
Składki na ubezpieczenie zdrowotne od zasiłków
stałych
45 937,05 80 80 80
Zasiłki okresowe 191 175,00 131 131 182
Zasiłki celowe, w tym specjalne zasiłki celowe
122 404,00 185 185 474
Domy Pomocy Społecznej 1 20 492,16 35 35 35
Dożywianie 192 144,50 131 131 406
Wynagrodzenie za sprawowanie opieki przyznane przez sąd
217 052,55 38 38 40
Usługi opiekuńcze
186 008,00 56 56 66
Specjalistyczne usługi opiekuńcze
24 948,00 3 3 3
Praca socjalna 112 243
Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju
Pomoc społeczna – 2020 rok
112
POMOC SPOŁECZNA - 2020
Kwota świadczeń w zł
Liczba wniosko
-dawców
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Zasiłki stałe 515 262,81 84 84 109
Składki od zasiłków stałych
44 769,32 79 79 81
Zasiłki okresowe 181 214,27 120 119 169
Zasiłki celowe, w tym
specjalne zasiłki celowe 92 024,91 288 204 530
Domy Pomocy Społecznej
1 037 167,45 37 37 37
Dożywianie 211 247,00 129 129 407
Wynagrodzenie za
sprawowanie opieki 207 580,95 39 37 ---
Usługi opiekuńcze 231 181,00 57 56 67
Specjalistyczne usługi
opiekuńcze 17 867,00 4 4 4
Praca socjalna 145 310
Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju
113
Źródło: Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju
W roku 2021 zauważyć można zwiększone wydatki na zasiłki stałe, zasiłki okresowe i wynagrodzenie za sprawowanie opieki. Pozostałe świadczenia pozostają w podobnej liczbie.
Poniżej przedstawione zostały informacje dotyczące powodów przyznawania pomocy w roku 2021 przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Krynicy-Zdroju.
517 044,69
0,00 200 000,00 400 000,00 600 000,00 800 000,00 1 000 000,001 200 000,00 Zasiłki stałe
Składki od zasiłków stałych
Zasiłki okresowe Zasiłki celowe, w tym zasiłki celowe specjalne
Dożywianie