• Nie Znaleziono Wyników

ROZDZIAŁ 3. Propozycja programu formacji

3.2.4. Przemiana życia i odnowienie

Każdy chrześcijanin uczestniczący w Eucharystii, jak mówi Benedykt XVI, wezwany jest do „ przemiany własnego sposobu życia i myślenia”713. Jak dalej papież zaznacza, powinno to prowadzić do tego, że „integralną częścią eucharystycznej formy życia jest odnowienie mentalności (…)”714. W następnej wypowiedzi podkreśla również, że ta „(…) eucharystyczna forma egzystencji może naprawdę sprzyjać

autentycznej zmianie mentalności (…)715”. W tym procesie

na płaszczyźnie wiary i przemian, jak zaznacza A. Nossol „dzięki uczestniczeniu w ofierze Chrystusa i sakramentalnym, a zarazem duchowym przyjęciu Go w Komunii zaczyna (…) dojrzewać jego mentalność. Tworzy się (…) jego charakter ”716

. Może się to dokonywać, ponieważ skutki Mszy św. i jej owoce mogą być również osiągane ex opere operantis717. W przypadku gdy uczestniczący przeżywają ją z wiarą, dostępują upodobnienia do Chrystusa718. Ponadto w wymiarze egzystencjalnym „(…) działanie Eucharystii może przemieniać i prowadzić do tego, aby (…) istnienie [człowieka] nabrało pełnego sensu”719 . 713 SAC, 7 714 Tamże, 77. 715 Tamże, 92.

716 W. Świerzawski, Poznaj chrześcijaninie twoją godność, Wrocław 1982, s. 268.

717 W. Granat, dz. cyt., s. 371.

718 SAC,80.

719

151

J.Ratzinger mówiąc o istotnym elemencie naśladowania Chrystusa wyrażającym się w zakresie rzeczywistości etycznej, wskazuje również na proces przyswojenia sobie Jego sposobu myślenia i postrzegania rzeczywistości. Ten nowy model człowieka staje się konsekwencją ukierunkowania swojej egzystencji na Boga i człowieka poprzez nowy sposób myślenia 720. Przykładem jest Chrystus, który jest, jak określa A. Nossol: „(…) człowiekiem <dla innych>, ponieważ był on całkowicie zorientowany na życie <dla Boga i z Boga>. (…) Zangażował się dla grzeszników i biednych - zgodnie z relacjami Ewangelii - aż do wejścia w śmierć. (…) tego rodzaju oderwanie się od siebie i całkowicie bezinteresowne transcendowanie ku bliźniemu jest antropologicznie możliwe jako działanie i skutek samowyniszczającego trascendowania ku Bogu”721. Dalsza wypowiedź stanowi pewnego rodzaju propozycję formacji postawy przez upodobnienie się do Chrystusa. Kontynuując, wyjaśnia, że „naśladowanie Chrystusa zakłada przekreślenie własnego „ja” (…), by egzystować dla innych”

722. Taka integralna egzystencja uzasadnia wysiłek autotranscendencji w procesie formacji i tu znajdujemy analogię do teorii L. Rulli723. Dzięki temu może stać się aktualnym i przekonującym modelem życia i nieodzowną współcześnie formą naśladowania Chrystusa, zwłaszcza dla osób konsekrowanych. Ponieważ ideałem życia konsekrowanego jest upodobnienie się do Chrystusa, dlatego na wszystkich etapach formacji ma się dokonywać stopniowe przyswajanie sobie Jego myśli i uczuć, jak potwierdza i zaznacza Vita consecrata724, a więc kształtowanie postawy przemiany życia i odnowienia mentalności.

720 J. Ratzinger, Einfűrung In das Christentum, Műnchen 1968, 205 – 207.

721

A. Nossol, Chrystocentyzm życia wewnętrznego , w: red. J. Krucina, Kultura życia wewnętrznego, Wrocław 1983, s. 53.

722 Tamże, s. 51.

723 Rulla, K. Trojan, dz. cyt., s. 44.

724

152

Takie działania formacyjne zauważamy w wypowiedzi

bł. Edmunda Bojanowskiego, który pisał: „(…) częstym

przystępowaniem do Komunii św. coraz ściślej łączycie się z Panem Jezusem. (…), że już nie Wy, ale Bóg w Was żyć będzie”725. Dawał im też książkę Tomasza a Kempis O naśladowaniu Chrystusa w przekonaniu, że jest to „(…) najlepszy wybór przedmiotu, bo zaprawdę, jakże się w tę drogę puścić bez przewodnika takiego726”. Siostry regularnie czytały to dzieło727 .

Aspekt przemiany życia i odnowienia mentalności znajdujemy w Adhortacji Evangelica testificatio, która podkreśla, że kształtowanie nowego człowieka w życiu osoby konsekrowanej wynika z przyjętego stylu tego życia i związanego z nim obowiązku świadectwa728

. Wyrazem ciągłej przemiany jest dążenie do doskonałości, która „polega na stale zwiększającym się postępie w miłości Boga i bliźnich (…)”729

. Dokonuje się to na płaszczyźnie wiary, życia sakramentalnego i wspólnotowego. Eucharystia łączy te trzy elementy, dlatego jest szczególnym miejscem rozwoju osoby730. Konstytucje Zgromadzenia tę stopniową przemianę w Chrystusa warunkują zjednoczeniem własnej woli z wolą Bożą731

.

Papież Paweł VI określa tę przemianę jako: „(…) przejście ze stanu <zmysłowego>, jak się to określa, do stanu prawdziwie <duchowego>”732.

W formacji tej postawy może być pomocą zwrócenie uwagi na psychiczną potrzebę porządku, która może utrudniać wprowadzanie

725 E. Bojanowski, List do s. Marianny Melcer, 29 VIII 1867, w: Smołka, dz.cyt., t. I, s. 386 – 387.

726 Dz, 5 IV 1853.

727 Dz, 28 I 1859.

728

ET, 30 – 41.

729 ET, 37.

730 E. Ozorowski, Eucharystia w nauce i praktyce kościoła katolickiego, Poznań 1990, s. 232.

731 Konstytucje Zgromadzenia, Luboń 1990, art. 10.

732

153

nowych jakości w istniejącej już strukturze myślenia i działania. Chociaż należy ona według klasyfikacji L. Rulli733

do obojętnych w relacji do wartości, łatwo można ją pogodzić z wartościami ewangelicznymi. Takie działanie jest możliwe i zależne od dojrzałości i wolności osoby powołanej. Dynamika tej potrzeby wyraża się przez: „porządkowanie rzeczy, oczyszczanie, systematyzowanie, organizowanie, dbałość

o równowagę, porządkowanie i dokładność”734. M. Kożuch

wyszczególnia jeszcze wynikające z niej zachowania, które warto przytoczyć w celu dokładnego przedstawienia tej potrzeby. Są to: „przestrzeganie porządku dnia, punktualność, zwięzłość i precyzja wypowiedzi, duża kultura osobista, staranne składanie papieru, pisanie dokładne na linii, przesadna dbałość o formułowanie wypowiedzi, dbanie o czystość i porządek w otoczeniu, utrzymywanie czystości i porządku w mieszkaniu”735. A. Cencini i A. Manenti przedstawiają realizację tej potrzeby w działaniach wyrażających: „organizowanie i kładanie przedmiotów w całość mającą znaczenie; budowanie sobie systemu odniesienia, który dokładnie informuje o świecie własnym i rzeczy; zastanawianie się, czy to, co się robi lub czego się pragnie, jest godne pragnienia i czy ma jakieś znaczenie; zastanawianie się nad zasięgiem własnych czynów; wiedza o różnych rzeczach i ustawianie ich na swoim miejscu, czyli nadawanie im sensu”736. Uświadamianie sobie takich elementów w strukturze tej potrzeby może ułatwiać dyspozycyjność w dokonywaniu zmian postawy i przyjmowanie działań związanych z formacją postawy eucharystycznej, jaką jest przemiana życia i mentalności.

733

L. Rulla, Antropology of the Christian Vocation, dz. cyt., s. 465 – 467.

734 K. Trojan, dz. cyt., s. 71; K. Dyrek, M. Kożuch, K. Trojan, Powołanie, rozeznanie i rozwój, Kraków 1993, s. 25 – 26.

735 M. Kożuch, Chrześcijańska formacja indywidualna, Kraków 2001, s. 335.

736

154