płk rez. dr Aleksander Wrona
J
ednym z podstawowych założeń dotyczących obronności państwa było i jest maksymalne wy-korzystanie możliwości i potencjału krajowego prze-mysłu zbrojeniowego. Jest to podejście ze wszech miar słuszne, ponieważ jego produkty powinny w pierwszej kolejności zasilać nasze siły zbrojne.Należy mieć na uwadze fakt, że podstawowym czyn-nikiem mającym wpływ na poziom zdolności obron-nych państwa jest właśnie potencjał rodzimego prze-mysłu zbrojeniowego. Ważne są również jego możli-wości mobilizacyjne. Maksymalne uniezależnienie się od zakupów zewnętrznych i oparcie systemu za-silania sił zbrojnych na własnych produktach jest bo-wiem gwarantem suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz jego samowystarczalności obronnej.
LICZYĆ NA SIEBIE
Z wielu względów, wynikających choćby z za-awansowania technologicznego, zapewnianie do-staw sprzętu tylko z jednego źródła, czyli z własne-go przemysłu zbrojeniowewłasne-go, nie będzie możliwe we wszystkich dziedzinach uzbrojenia. Nie ma ta-kiego państwa na świecie, które jest w stanie wypo-sażyć całą armię, korzystając z produkcji krajowego przemysłu i krajowych technologii. Zatem za grani-cą powinniśmy poszukiwać takich asortymentów uzbrojenia, których nie jesteśmy w stanie z różnych względów wyprodukować. Nikt chyba nie ma naj-mniejszych wątpliwości co do tego, że jedną z dzie-dzin, w której powinniśmy mieć pełną samowystar-czalność, jest wyposażenie indywidualne żołnierza, w tym także jego podstawowe uzbrojenie. W ich
produkcji mamy przecież ponadstuletnie doświad-czenie. Poszukiwanie więc podstawowych rodzajów uzbrojenia strzeleckiego za granicą spowoduje nie tylko poważne uzależnienie się od obcych państw, lecz jest również działaniem na szkodę interesu pań-stwa polskiego. Każdy więc, kto swoimi decyzjami zmierza w takim właśnie kierunku, powinien mieć tego świadomość.
Taki asortyment, jak pistolety, karabinki, karabiny maszynowe, karabiny wyborowe, granatniki, lekkie moździerze czy też broń pokładowa, należy do pod-stawowego uzbrojenia każdej armii. Masowość tej broni, wielkość zapasów wojennych dla żołnierzy re-zerwy, czy też potrzeby produkcyjne w okresie za-grożenia i wojny świadczą o tym, że w tej dziedzinie nie powinniśmy liczyć na nikogo. Nikogo też o nic nie prosić, lecz stworzyć własne możliwości produk-cyjne zarówno w czasie pokoju, jak i w okresie ewentualnej wojny. Niestety, nawet wśród oficerów mających wpływ na pozyskiwanie uzbrojenia panuje przekonanie, że najlepiej jest kupić określony rodzaj broni za granicą i mieć spokój, nie martwiąc się tym, co będzie jutro. Wynika to oczywiście z nadmiernie skomplikowanych, niezrozumiałych i wydłużających się w czasie prac i procedur wdrażania uzbrojenia pochodzącego z rynku krajowego, co bezsprzecznie ma decydujący wpływ na finalną cenę produktu. Ła-twiej jest więc kupić gotowy produkt za granicą. Go-rzej, gdy wraz z eksploatacją należy uruchomić cały łańcuch logistyczny dla danego typu uzbrojenia związany z serwisowaniem, zaopatrywaniem w czę-ści zamienne i naprawami zakładowymi.
Przykła-PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2021
109
Samopowtarzalny karabin wyborowy SKW .308
ZM TARNÓW
1.
dów na problemy z tym związane w odniesieniu do zakupionego uzbrojenia zagranicznego mamy wiele, lecz nie czas i miejsce, by je przywoływać. Poza trudnościami logistycznymi, należy mieć na uwadze również aspekt ekonomiczny, z każdej bowiem zło-tówki wydanej na zakup polskiego uzbrojenia na po-trzeby armii do polskiego budżetu powraca około 50% w postaci podatków.
Na przestrzeni ostatnich lat rozwinięto od podstaw lub zmodyfikowano stosownie do potrzeb poszcze-gólnych rodzajów wojsk kilka typów różnego uzbro-jenia strzeleckiego. Chciałbym przywołać przykłady niektórych z nich.
SAMOPOWTARZALNY KARABIN WYBOROWY KALIBRU 7,62 MM
Jedynym oferentem na rynku mającym wielolet-nie doświadczewielolet-nie w projektowaniu i produkcji bro-ni wyborowej są Zakłady Mechabro-niczne „Tarnów”.
To właśnie z tych zakładów wywodzą swój rodowód takie karabiny wyborowe, jak Bor kalibru 7,62 mm, WKW Tor kalibru 12,7 mm, czy Alex 338, które re-prezentują klasę światową.
Ostatnie lata zaowocowały opracowaniem zupeł-nie nowego modelu karabinu dla strzelców wyboro-wych. Jest to samopowtarzalny karabin wyborowy SKW .308 (fot. 1), który z pomyślnymi wynikami przeszedł wymagane badania. Przeznaczony jest dla wojsk aeromobilnych, rozpoznawczych, obrony tery-torialnej, a także wojsk specjalnych. Szczególną rolę może odegrać w pododdziałach zmechanizowanych i zmotoryzowanych.
Tak jak każdy karabin tej klasy, broń ta służy do rażenia siły żywej oraz środków ogniowych przeciw-nika w każdych warunkach klimatycznych, tereno-wych i pogodotereno-wych zarówno w dzień, jak i w nocy.
Spełnia wszelkie wymagania przewidziane normami w odniesieniu do wytrzymałości i odporności na działanie czynników środowiskowych. Może sku-tecznie wykonywać zadania w każdej strefie klima-tycznej w temperaturze od -50 do +70°C. Przystoso-wany jest do prowadzenia celnego ognia do celów odkrytych w odległości do 900 m. Cechą szczególną karabinu jest jego ukompletowanie, występuje bo-wiem z czterema różnymi długościami luf: od 330,2 mm (13”) do 508 mm (20”). Działanie broni polega na odprowadzaniu części gazów prochowych przez otwór boczny lufy. W zależności od jej długo-ści zastosowano dwa różne układy gazowe – długi dla luf 20” i 16,5” oraz krótki dla luf 16” i 13”. Pra-ca broni może być regulowana przez strzelPra-ca za po-mocą czterostopniowego regulatora gazowego, blo-kowanego w zadanym położeniu. Standardowym rozwiązaniem jest możliwość strzelania z karabinu zarówno przez strzelców prawo-, jak i leworęcznych.
Składana rękojeść napinania może znajdować się po stronie wybranej przez użytkownika.
Karabiny z rodziny SKW są przystosowane do amunicji .308 Winchester, lecz można z nich prowa-dzić ogień również z wykorzystaniem naboju 7.62x51 mm NATO. W zależności od długości lufy i ukompletowania masa broni wynosi od 4,6 kg (13”) do 5,8 kg (20”). Długość karabinu ze złożoną kolbą zależy od zastosowanej lufy i wynosi od 629 do
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2021
110
815 mm. Przewidziano dwa rodzaje magazynków o pojemności 10 i 20 nabojów. Kolejnym aspektem, na który warto zwrócić uwagę, jest pełna zamien-ność podzespołów i części (bez konieczności indy-widualnego pasowania) oraz szczególnie duża ergo-nomia. Karabin może być wyposażony w tylec ze składanym zawiasem kolby na prawą stronę komory zamkowej, przy czym konstrukcja broni pozwala na oddanie strzału ze złożoną kolbą. Korpusy aluminio-we poddawane są procesowi anodowania twardego oraz malowane farbą ceramiczną. Na części stalowe jest nakładana powłoka fosforanowana lub poddawa-ne są azotowaniu gazowemu.
W zależności od potrzeb karabin może mieć do-wolnie konfigurowane przyrządy celownicze oraz in-ne wyposażenie dodatkowe, jak choćby tłumik dźwięku.
W najbliższej przyszłości planuje się kompletowa-nie karabinów z lufą kalibru 6.5 Creedmoor z możli-wością przystosowania do tego kalibru karabinów wcześniej ukompletowanych. Oznacza to, że dzięki tej zamienności rodzina karabinów SKW będzie spełniać również warunek multikalibrowości.
Biorąc pod uwagę niekwestionowane zalety kara-binu, takie jak bardzo duża ergonomia (niemalże tożsama z karabinami AR), właściwości taktyczno--ogniowe, w tym pożądana celność, niewielka masa własna, prostota konstrukcji, łatwość rozkładania i czyszczenia broni, prosty i szybki sposób wymiany luf, broń ta może sprawdzić się w działaniach tak-tycznych, typowych dla wojsk obrony terytorialnej, jak również wojsk aeromobilnych. Doskonale spraw-dzi się we wszystkich rodzajach transportu środkami lądowymi i powietrznymi oraz w marszu pieszym.
2.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2021
111
Jest wygodna w walce prowadzonej w każdym tere-nie: lesistym, zurbanizowanym, jak również we-wnątrz budynków. Poza precyzyjną amunicją do bro-ni wyborowej może być wykorzystywana ogólnodo-stępna amunicja, stosowana obecnie w karabinach maszynowych. Bezsprzecznie karabin ten powinien się znaleźć w wyposażeniu każdej drużyny wsparcia plutonów zmechanizowanych i zmotoryzowanych.
Wiadomo bowiem, że od pewnego czasu na szcze-blu drużyny, plutonu i kompanii nie ma żadnego strzelca wyborowego, a nie jest tajemnicą, że w plu-tonie może on często z użyciem niewielkiej ilości amunicji wykonać większą pracę w niszczeniu
ce-Lekki moździerz piechoty LMP-2017
3.
lów niż wszyscy pozostali strzelcy karabinków w drużynie i plutonie1. Potencjał bojowy zespołu bu-duje nie liczba żołnierzy, lecz jego możliwości raże-nia przeciwnika w każdej sytuacji taktycznej.
UKM 2000PE KALIBRU 7,62 MM (WERSJA SKRÓCONA)
W skład wyposażenia pododdziałów wchodzą w dużym stopniu zmodyfikowane pod względem konstrukcyjnym i technologicznym wersje uniwer-salnego karabinu maszynowego 2000P kalibru 7,62 mm. Ich eksploatacja jest pod ciągłym nadzo-rem zespołu konstruktorów. Ścisła współpraca
ZM TARNÓW(2)
1 Od 7 stycznia do 24 lipca 1969 roku amerykańscy snajperzy zabili w Wietnamie 1245 osób, osiągając średnią 1,39 pocisku na jednego zabitego. Porównajcie tę liczbę ze średnią 50 tysięcy sztuk amunicji na każdego żołnierza zabitego w Wietnamie po stronie nieprzyjaciela.
D. Grossman, O zabijaniu, Warszawa 2010.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2021
112
i w miarę możliwości stały ich kontakt z użytkowni-kami z poszczególnych jednostek wojskowych przy-nosi pozytywne rezultaty i obopólne korzyści. Po-zwala na natychmiastowe zdiagnozowanie i reagowa-nie na stwierdzone ewentualne reagowa-niedomagania oraz zapoznawanie się na bieżąco z uwagami, oczekiwa-niami i sugestiami ze strony doświadczonych żołnie-rzy użytkujących na co dzień ten karabin maszynowy.
Jedna z istotnych uwag zgłoszonych przez przedsta-wicieli jednostek wojsk aeromobilnych dotyczyła możliwości skrócenia karabinu i jego ewentualnego
„odchudzenia” pod względem masy. Wynika to oczy-wiście z charakteru realizowanych przez te podod-działy zadań. Wykonując długie marsze, przemiesz-czając się statkami powietrznymi, podczas desanto-wania, wchodząc do walki często z zaskoczenia, działając w ruchu oraz w pomieszczeniach, potrzebu-ją broni bardziej manewrowej, ergonomicznej, jedno-cześnie skutecznej w różnych sytuacjach, w tym także w działaniach prowadzonych poza granicami kraju.
Kierując się tymi uwagami i sugestiami użytkowni-ków, opracowano wersję specjalną karabinu oznaczo-ną na roboczo UKM 2000PE (fot. 2). Zasadnicza róż-nica polega na skróceniu lufy z 540 do 440 mm. Przy czym podczas testów zakładowych odnotowano bar-dzo niewielkie zmniejszenie prędkości początkowej
pocisku, zatem bez znaczącego wpływu na skupienie i celność broni. Zastosowano także uproszczoną ręko-jeść lufy. Opracowano nowe mocowanie zespołu kol-by, do którego można zastosować dowolny jej typ wy-konany z tworzyw sztucznych. Nowy sposób składa-nia kolby na prawą stronę umożliwia wygodniejsze przenoszenie broni, tym samym rozwiązanie to po-zwoliło na wyeliminowanie metalowego występu na lewej ścianie komory zamkowej, który uwierał żołnie-rza podczas marszu z bronią w położeniu „na pas”.
Opracowano również wersję z prostą kolbą bez możli-wości szybkiego jej demontażu oraz bez podpoliczni-ka (zgodnie z sugestiami użytkowników). Dzięki te-mu rozwiązaniu karabin będzie najlżejszy i najkrót-szy (853 mm po złożeniu kolby), co jest niezwykle istotne w warunkach bojowych. Z kolbą rozłożoną długość broni to 1043 mm, przy czym kolbę można regulować w zakresie do 65 mm. Wówczas całkowita długość karabinu z maksymalnie wysuniętą kolbą wy-niesie do 1108 mm. Należy podkreślić, że dążeniem konstruktorów jest nieprzekroczenie masy 9,5 kg.
W karabinie zastosowano inny, wykonany ze stopu aluminium, dwójnóg z regulowaną wysokością, skła-dany do przodu i do tyłu (po zdjęciu chwytu przednie-go). Jest on mocowany do szyny zespołu łoża, a nie do rury tłoka gazowego jak w wersji podstawowej. Na