I. Postanowienia ogólne.
§ 1. Przepisy niniejsze obowiązują w grani
cach miast tak tramwaje, j a k i k o l e j e e l e k t r y c z n e m i ę d z y m i a s t o - w e.
P. art. 10 i 13 ust. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 13 marca 1934 r. o ochronie porządku na kolejach użytku publi
cznego (poz. 80 niniejszego zeizytu) i rozp. Ministra Komunikacji z dnia 24 listopada 1934 r. o przestrze
ganiu porządku na kolejach użytku publicznego (poz.
81 niniejszego zeszytu).
§ 2. Pociągi tramwajowe mogą s'ę składać z 3 najwyżej wagonów, łącznie z wagonem sil
nikowym.
W razie konieczności natury technicznej (np.
doczepienie wagonów uszkodzonych, wagonów Próżnych, dopuszczalny jest większy skład po
sągu, nie przekraczający jednak 5 wagonów razem z wagonem silnikowym.
§ 3. Pociąg tramwajowy może być urucho
miony i prowadzony jedynie przez motorowego, mającego na podstawie złożonego egzaminu pra
wo prowadzenia pociągów tramwajowych.
§ 4. Pociągi tramwajowe kursują przy dwu
torowych liniach po prawym torze w kierunku Jazdy.
Jazda po lewym torze jest dopuszczalna w razie uszkodzenia i naprawy prawego toru. W takich wypadkach administracja tramwaju po
winna wydać każdorazowo specjalne zarządze
nie w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu.
^ każdym razie podczas jazdy po lewym to
rze powinna być zachowana szczególna ostroż
ność.
§ 5. Pierwszeństwo przejazdu na skrzyżowa- niach i połączeniach lin ii tramwajowych mają Pociągi, nadjeżdżające z prawej strony.
W miejscach, gdzie ruch uliczny nie jest re
f o w a n y za pomocą sygnałów optycznych lub Przez p o l i c j ę , pociągom tramwajowym przy- sługuje prawo przejazdu na skrzyżowań ach, Przy wylotach ulic itp. przed wszelkimi innym i Pojazdami z wyjątkiem taboru straży ogniowej i Pogotowia ratunkowego; w miejscach zaś o
^regulowanym ruchu ulicznym, ruch. pociągów tramwajowych powinien stosować się do sygna- łów i znaków ostrzegawczych i porozumiewaw- CzVch p o 1 i c j Li miejskiej służby technicznej.
, Na s k rz y ż o w a n iu tr a m w a ju z k o le ją żelazną, P ierw szeństw o p rz e ja z d u s łu ż y p o cią g o w i k o lejow em u.
Ust. 4 pominięto.
Czynności rozwiązanej P olicji Państwowej przejęła- M ilicja Obywatelska.
- 9 -
-§ 6. Największa dopuszczalna szybkość biegu pociągu ria ulicach ciasnych lub ó znacznym ru
chu nie może przekraczać 30 km, a na innych 40 km na godzinę.
Ustalenie., szybkości biegu pociągów na po
szczególnych ulicach w granicacli powyższej normy należy do administracji tramwaju.
Władze administracji państwowej mogą w poszczególnych wypadkach ograniczyć szybkość biegu pociągów na pewnych odcinkach lin ii cza
sowo lub na stałe.
§ 7. W razie uszkodzenia urządzeń technicz
nych, mogącego zagrażać bezpieczeństwu pu
blicznemu, personel ruchu powinien sam lub przy pomocy p o l i c j i przedsięwziąć środki, zapobiegające zbliżaniu się podróżnych i osób postronnych do niebezpiecznego miejsca, i zawezwać niezwłocznie odnośne pogotowie te
chniczne.
§ 10. Motorowy obowiązany jest zachowywać w czasie jazdy najdalej idącą ostrożność i stoso
wać się do sygnałów oraz znaków ostrzegaw
czych i porozumiewawczych, stosowanych na ulicach i drogach.
Motorowy obowiązany jest w^ szczególności ściśle stosować się do zarządzeń i sygnałów p o l i c j i oraz służby drogowej, odnoszą
cych się do regulowania ruchu i przestrzegania porządku .
§ 11. Podczas pełnienia ¡służby na lin ii mo
torowy powinien znajdować się przy nastaw
niku.
Przed opuszczeniem swego miejsca motoro
wy obowiązany jest wagon zahamować, korbę zaś zabrać ze sobą lub powierzyć konduktorowi.
Jeżeli pociąg znajduje się na pochyłości, mo
torowy w żadnym wypadku nie ma prawa zejść z pomostu prowadzonego wagonu bez poprzed
niego powierzenia hamulca zmieniającemu go motorowemu lub konduktorowi danego pocią
gu-§ 12. Motorowy ma prawo uruchom ć pociąg po otrzymaniu sygnału odjazdu od konduktom wagonu silnikowego i po upewnieniu się, że przez przedni pomost tego wagonu wszyscy pod
różni, opuszczający wagon, już wyszli, lub przy
bywający weszli.
§ 13. Motorowy podczas ruchu pociągu powi
nien mieć nieustannie zwróconą baczną uwagę na drogę. Zabrania się mu podczas jazdy rozma
wiać z kimkolwiek, odwracać się od nastaw
nika, pożywiać się, palić tytoń itp.
Odległość między pociągami podczas jazdy powinna być przez motorowego tak regulowa
na, aby w zależności od szybkości i składu po
ciągu, wykluczała możność zderzenia się po
ciągów.
122 PRZEPISY Z ZAKRESU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
§ 14. D la ostrzeżenia p rz e c h o d n ió w i p ro w a dzących p o ja z d y n a le ż y p o słu g iw a ć się d z w o n k ie m ostrzegaw czym .
D z w o n ić należy w n a s tę p u ją c y c h p rz y p a d kach:
a) p rze d k a ż d y m ru sze n ie m pociągu, b) p rz y m ija n iu i na p u n k ta c h s k rz y ż o w a
n ia się z in n y m i pociągam i, *
c) przed s k rz y ż o w a n ie m u lic i przed w y lo ta m i u lic poprzecznych,
d) w e w s z y s tk ic h p rz y p a d ka ch , k ie d y prze
chodnie lu b p o ja z d y z n a jd u ją się na tarze, m ię d z y to ra m i lu b tu ż o b o k to™ .
S yg n a ł d z w o n k ie m ostrze g a w czym p o w in ie n b yć p o d a w a n y zawczasu.
§ 15. Motorowy obowiązany jest prowadzić pociąg ze zmniejszoną szybkością:
a) w m 'e jsca ch i na u lica ch , w ska za n ych w zarządzeniach a d m in is tra c ji tra m w a ju , lu b w m ie jscach, onaczoayeh czas o w ym i, spe
c ja ln y m i znsikam i ostrzegaw czym i,
b) p rz y zb ie g o w iska ch lu b bardzo o ż y w io n y m ru c h u u lic z n y m , a także w ra zie spot
k a n ia k o n d u k tó w pogrzebo w ych, proce
s ji, przem arszu w o js k itp .,
c) na o s try c h lu k a c h i p rz y m 'ja n iu u lic po
p rzecznych oraz na z w ro tn ic a c h i k rz y ż o - w n ic a c h ,
d) w m iejscach, gdzie to r lu b u lic e w p o b li
żu szyn są rozkopane lu b podkopane i w ogóle, gdzie w y k o n y w a n e są ja k ie k o lw ie k ro b o ty , k rę p u ją c e ru c h u lic z n y , ja k ró w n ie ż ta m , gdzie to r u ło ż o n y je s t w b lis k o ś c i ch o d n ika ,
e) w czasie m g ły , ś liz g a w ic y , zam ieci śnież
n e j lu b p rz y n ie d o sta te czn ym o ś w ie tle n iu d ro g i,
f) na u lic a c h ze spadkiem , p rz e k ra c z a ją c y m 1%,
g) na żądanie p o l i c j i .
§ 16. P ociąg n a le ż y z a trz y m y w a ć :
a) na w s z y s tk ic h p rz y s ta n k a c h s ta ły c h , na w a ru n k o w y c h zaś na żądanie p u b liczn o ści lu b p o d ró żn ych ,
b) dla przepuszczenia poc: ągów, m a ją c y c h ' p ie rw s z e ń s tw o na skrzyżo w a n ia ch ,
cl na syg n a ł k o n d u k to ra ,
d) w ra z ie g d y p c d ró ż n i, z n a jd u ją c y się na p rz e d n im pomoście, u tr u d n ia ją p ro w a d ze n ie pociągu,
e) w ra z ‘ e zagrodzenia d ro g i p':zez procesje, pochod y, zbiegow iska , p ogrzeby, o d d z ia ły w o js k a , straż o g n io w ą itp .„
f) na żądanie zw ie rzch n o ści i u p o w a żn io n ych do tego p ra c o w n ik ó w tra m w a jo w y c h , g) na żądanie p o l i c j i ,
h ) wszędzie, gdzie d o zó r l i n i i u s ta w i w dz.eń czerw oną tarczę, a w n o c y czerw oną la ta rn ię ,
i) w razie zauw ażenia uszkodzenia to r u lu b p rz e w o d n ik a ,
N r 14c j) w razie gdy zachodzi obawa zderzenia, na.
jechania ,na osoby, najechania lub zawa
dzenia o pojazd, znajdujący się obok toru, k) w razie spłoszenia się koni,
l) dla przepuszczenia z którejkolwiek stro
ny pogotowia ratunkowego lub technicz
nego tramwaju albo straży ogniowej, zdą
żające! do pożaru,.
m) w innych nadzwyczajnych wypadkach, wymagających zatrzymania pociągu.
§ 17. Motorowemu nie wolno zatrzymywać pociągu bliżej niż 5 m od wylotu lub skrzyżo
wania ulicy, z wyjątkiem okoliczności, wskaza
nych w punktach c), f), g), h) i), j), i m) § 16.
Przy zatrzymaniu pociągów jeden za drugim na przystankach i stacjach krańcowych należy pozostawić między pociągami odstęp 1/2 m ..
W razie chwilowego zatrzymania ogólnego ruchu ulicznego albo tylko ruchu pociągów tramwajowych, należy pozostawić między po
ciągami odstęp przynajmniej 4 m.
§ 20. Konduktor wagonu przyczepnego jak również i silnikowego obowiązani są dać sygnał na odjazd dopiero po stwierdzeniu, że wszyocy przybywający pcdróżni do ich wagonu weszli, a opuszczający wagon wyszli.
W razie zapełnienia wagonu konduktor powi
nien głośno zapowiedzieć: „miejsc nie ma, wa
gon rusza“ , po czym dop ero ma prawo dać sygnał odjazdowy.
Normy zapełnienia wagonów przez podróż
nych ustala, w zależności od ilości miejsc do siedzenia i do stania w wagonach, administra
cja tramwaju i normy te oznacza przez umiesz
czenie odnośnych napisów w wagonach i na po
mostach.
§ 21. Konduktor obowiązany jest przestrze
gać, aby pcdróżni wchodzili i wychodzili przez pomosty, do tego przeznaczone.
Miejsca wchodzenia i wychodzenia podróż
nych reguluje zarządzenie administracji tram
waju.
§ 27. Na sygnał ostrzegawczy motorowego znajdujący się na torach przechodnie i pojazdy powinny natychmiast ustąpić z drcgi.
Jazda po torze tramwajowym jest wzbronio
na ciężko ładownym i wełno poruszającym się woz om.
§ 28. Korzystający z tramwaju poddają się tym samym niniejszym przepisem i winni sto
sować się do wskazówek i żądań konduktora, wynikających z tychże przepisów.
Podróżni, nie przestrzegający przepisów, obo
wiązani są na żądanie konduktora lub kontro
lera opuścić wagon bez prawa do zwrotu sumy>
zapłaconej za bilet.
§ 29. Podróżnym wolno wchodzić i wychodzić tylko po zatrzymaniu pociągu na przystanku, a na przystanku końcowym — wchodzić dopiero po ukończeniu przetaczania pociągu.
Podróżnym zasadniczo wolno wchodzić da wagonu przez pomost, oznaczony napisem
N r 14c PRAWO KARNO-ADMINISTRACYJNE — CZĘSC IV.
„wejście“ i wychodzić tprzez pomost, oznaczo
ny napisem „wyjście“ , z wyjątkiem kalek o protezach i kulach i następujących osób w uni
formie:
1) funkcjonariuszów p o l i c j i g ł ó w n e j , 2) funkcjonariuszów p o l i c j i p a ń
s t w o w e j danego województwa, 3) żandarmerii danego dywizjonu, 4) p ra c o w n ik ó w tra m w a jo w y c h .
Powyższym osobom dozwolone jest wcho
dzić i wychodzić przez każdy pomost.
Podróżni, znajdujący się na pomośc-e, prze
znaczonym do wsiadania, w razie przepełnienia wagonu, mogą wysiadać z tego pomostu z wa
runkiem nietamowania wejścia podróżnym przybywającym.
Zabrania się wskakiwać i wyskakiwać z tramwaju podczas biegu, czepiać się urządzeń tramwajowych, stać na stopniach, taranach i zderzakach.
Z chwilą gdy konduktor ogłosi, że miejsc nie ma, wchodzić do wagonu nie wolno.
§ 30. Korzystać z komunikacji tramwajowej nie mają prawa:
aj osoby nietrzeźwe,
b) osoby, ubrane niechlujnie lub mogące powalać, ewentualnie zanieczyścić in nych,
c) osoby, wzbudzające odrazę chorobą, bru
dem lub wonią, pkt. d) uchylony.
e) osoby z pakunkami, przewyższającymi wymiary, określone przez administrację tramwaju, lub z przedmiotami, któ e swym kształtem przeszkadzają innym podróżnym, narażają ich na niebezpie
czeństwo lub na zniszczenie ubrana lub też z powodu w in i lub nieczystości mogą być uciążliwe dla innych,
f) osoby, przewożące materiały palne, w y
buchowe i żrące,
g) osoby, zachowujące się nieprzystojnie, osoby żebrzące jako też pragnące u m a
wiać w wagonach jakikolwiek handel lub proceder,
h) eskorta z więźniami, z wyjątkiem osób doprowadzanych przez p o 1 i c j ę, których przewożenie dowolnymi środka
m i lokomocji na. ich koszt dopuszczone jest przez odnośne przepisy.
§ 30a. Nie wolno przewozić w wagonach tramwajowych zwierząt.
Administracja tramwaju może pozwolić pod- różnym na przewożenie za opłatą psów w wa
gonach tramwajowych.
P rze p isy porządkow e , dotyczące ^ prze w o zu Psów, w y d a je a d m in is tra c ja tr a m w a ju i podaje je do p u b lic z n e j w iadom ości. •
P rz e p is y te p o w in n y b yć op a rte na następu
jących zasadach:
1) psy przew ożone m a ją m ieć n a ło żo n y k a ganiec;
123^ 2) psy małe, trzymane przez podróżnych na
rękach, mogą być przewożone wewnątrz wagonu;
3) psy większe, trzymane na smyczy, mogą być przewożone tylko na pornos lach przy
czepnego wagonu, przy tym w godzinach gdy nie ma znacznej frekwencji pasaże
rów; godziny te powinny być podane do wiadomości publicznej przez administ-a- cję tramwaju;
4) nie wolno przewozić psów chorych ani takich, które z powodu brudu i wyglądu mogą budzić wstręt.
§ 31. Prócz miejsc do siedzenia podróżni mo
gą zajmować miejsca do stania, w wagonie po
między ławkami oraz na przed lim i tylnym pomoście stosownie do wskazówek kondukto
ra lub kontrolera tramwajowego.
§ 32. Przejazd podróżnych odbywa się na podstawie biletu kupnego lub bezpłatnego.
Po wejściu do wagonu każdy podróżny obo
wiązany jest boz wezwania : niezwłocznie w y
kupić bilet, o ile go już nie posiada.
Winny jazdy bez biletu podróżny obowiąza
ny jest zapłacić konduktorowi grzywnę w w y
sokości ceny czterech normalnych biletów. W razie odmowy, podróżny obowiązany jest opu
ścić wagon, co nie wyklucza pociągnięcia go do cdpowiedzialności. sądowej.
Bilety kwartalne, bezpłatne i wszelkie legi
tymacje, upoważnia jące do wykupienia b le tu ulgowego, należy bez wezwania okazywać, a na . żądanie w ęczać konduktorom i km trUez^m
do kontroli.
Podróżny powinien wykupiony bilet zacho
wać przez cały czas jazdy i okazać go na żą
danie kontrolera lub konduktora.
W razie zagubienia biletu podróżny obowią
zany jest wykupić nowy bilet.
§ 33. Podróżny obowiązany jest wpłacić na
leżność za bilet odliczoną monetą.
W razie braku właściwej kwoty lub niemoż
ności zmiany pieniędzy, podróżny obowiąza
ny jest wagon opuścić na najbliższym przy
stanku.
- Na życzenie podróżnego konduktor stosow
nie d) § 24 powinien przyjąć przy opłacie za bilet większą monetę.
§ 34. Nie wolno w wagonach pluć, śm:ec'ć, jeść, wychylać się albo wystawiać ręce z okien, siadać na parapatach.
Palenie tytoniu dozwolone jest tylko na po
mostach oraz wewnątrz jednego z przyczep
nych wagonów.
§ 35. Podróżnym nie wolno podawać sygna
łów na ruszenie pociągu. Zatrzymanie pociągu przez podróżnego sygnałem dopuszczalne iest jedynie w razie nagiego zasłabnięcia kogoś z podróżnych w waginie lub z powodu grożącego niebezpieczeństwu, jak również w razie ru szenia pociągu podczas wychodzenia z
wago-124 PRZEPISY Z ZAKRESU (PRAWA ADMINISTRACYJNEGO N r 14c .
nu podróżnego, gdy tego konduktor nie zauwa
żył i podał sygnał odjazdu.
§ 37. O wszelkie informacje podróżni mogą zwracać się tylko do konduktora lub kontro
lera.
§ 38. Podróżni, znajdujący się na przednim pomoście wagonu silnikowego, nie powinni krępować motorowego w ruchu przy nastaw
niku i hamulcach, jako też nie powinni rozma
wiać z motorowym.
§ 42. Odpowiedzialność za naruszenie niniej
szych przepisów, o ile stanowi ono przekrocze
nie obowiązujących przepisów karnych, normu
ją odnośne ustawy karne.
P. art. 42 pr. o wykr.
83.
ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITĘJ