• Nie Znaleziono Wyników

……….……….………..

……….……….………..

Wymagania ogólne

I. Kształcenie literackie i kulturowe

2. Rozumienie historii literatury i dziejów kultury jako procesu, a także dostrzeganie roli czynników wewnętrznych i zewnętrznych wpływających na ten proces.

5. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej [i światowej oraz umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii].

8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich […].

Wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Zdający:

8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;

9) rozpoznaje tematykę i problematykę […] tekstów oraz jej związek […] ze zjawiskami […] historycznymi […].

[szkoła podstawowa, klasy VII–VIII]

1. Czytanie utworów literackich. Zdający:

10) wykorzystuje w interpretacji […] potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny […].

Zasady oceniania

1 pkt – odpowiedź poprawna.

0 pkt – odpowiedź niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązanie ocenione na 1 pkt

• Prześladowanie członków Towarzystwa Filomatów w 1823 r., aresztowanie i uwięzienie Mickiewicza i jego przyjaciół.

• Represje, jakich doznali Polacy, w tym także przyjaciele Mickiewicza; męczeństwo.

• Autor dedykuje utwór osobom, które zostały skazane na karę więzienia, a potem zsyłkę w głąb Rosji w wyniku procesu filomatów.

Zadanie 29. (0–2)

Zapoznaj się z poniższym fragmentem tekstu.

W scenie VI aktu trzeciego demon nawiedza Kordiana, przybierając postać Doktora.

Wywiązuje się wówczas następujący dialog:

KORDIAN Myślę.

DOKTOR

Więc świat jest myślą twoją.

KORDIAN Cierpię.

DOKTOR Nie myśl.

Szatan akceptuje zwątpienie, rozpacz, niepokój, bunt przeciwko Bogu. Lecz cierpienie pozbawia go władzy nad człowiekiem, pokora w cierpieniu godzi człowieka z Bogiem.

Podobnie nie do zniesienia jest dla niego ideał ofiary, poświęcenia. Dwaj groteskowi szaleńcy mają stanowić żywą ilustrację absurdalności Kordianowej idei ofiary. Odwołanie do Boga i jego miłosierdzia, rodzaj przedśmiertnego aktu skruchy decyduje, że szatan nie odnosi pełnego sukcesu, że Boska Glina pozostaje w jakiś sposób nietknięta.

Jan Tomkowski, Don Juan we mgle, Warszawa 2005.

Zadanie 29.1. (0–1)

Co jest istotą „ideału ofiary”, o którym pisze Jan Tomkowski w nawiązaniu do postaci Kordiana?

……….………..……….

……….……….………..

……….……….………..

……….………..……….

Wymagania ogólne

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

5. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej […].

7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury […].

8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym, aksjologicznym.

Wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Zdający:

5) interpretuje treści […] symboliczne utworu literackiego;

8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;

15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty […].

Zasady oceniania

1 pkt – odpowiedź poprawna.

0 pkt – odpowiedź niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania ocenione na 1 pkt

• Istotą ideału ofiary jest przedśmiertny akt skruchy, pogodzenie się ze śmiercią, a więc z Bogiem.

• Ideałem ofiary według Jana Tomkowskiego jest człowiek godzący się z własnym cierpieniem, odrzucający walkę ze swoim losem.

Zadanie 29.2. (0–1)

W kontekście całego dramatu Juliusza Słowackiego wyjaśnij znaczenie aktu skruchy dokonanego przez Kordiana.

……….………..……….

……….……….………..

……….……….………..

……….………..……….

Wymagania ogólne

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

5. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej […].

7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury […].

8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym, aksjologicznym.

Wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Zdający:

5) interpretuje treści […] symboliczne utworu literackiego;

8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;

15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty […].

Zasady oceniania

1 pkt – odpowiedź poprawna.

0 pkt – odpowiedź niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania ocenione na 1 pkt

• Kordian tak mocno wierzył w odkupienie Polski spod władzy carskiej, że próbował zamordować cara we śnie. We wspomnianym akcie skruchy zrozumiał, że nie jest to sposób na zwycięstwo – i tak tylko skazał siebie na porażkę.

• Akt skruchy był bardzo ważny, ponieważ pokazywał, że Kordian, mimo gotowości do zabicia cara, nadal miał sumienie i wiedział, że czyn, którego chciał dokonać, był zły.

Zadanie 30. (0–2)

Przeczytaj poniższy fragment tekstu.

Dramat Krasińskiego z jednej strony ukazuje takich ludzi, jak hrabia Henryk: rozumiejąc bezwzględny fatalizm egzystencji, idą oni do kresu bólu i nicości, tak jak bohaterowie skandynawskiej Północy. Z drugiej strony pojawiają się tacy, którzy sądzą, że sami mogą się zbawić, że potrafią niejako wykatapultować się z orbity egzystencji jako katastrofy – za pomocą rewolucji. Lecz to się nie udaje, bo udać się nie może. Człowiek jest skażony i bez Bożej pomocy niczego dobrego nie może dokonać. Ci, którzy chcieli osiągnąć samozbawienie, zostają nawiedzeni i zniszczeni przez Boga katastrofy. Po co przychodzi Bóg katastrofy? Po to właśnie, aby objawić, że człowiek nie może zbawić się sam. Rewolucja jednak u Krasińskiego to nie tylko niecierpliwa żądza mordu. Odczuwana przez niego jako zagrożenie, jako upiór, ma ona również swoją tragiczną rację, która niejednokrotnie wypowiada Pankracy.

Maria Janion, Wobec zła, Chotomów 1989.

Zadanie 30.1. (0–1)

O jakiej „tragicznej racji” rewolucji pisze Maria Janion w odniesieniu do dramatu Zygmunta Krasińskiego? Uzasadnij swą odpowiedź, odwołując się do treści utworu.

……….………..……….

……….……….………..

……….……….………..

……….………..……….

Wymagania ogólne

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

5. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej […] oraz umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii.

7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury oraz innych tekstów kultury, a także ich wzajemnej korespondencji.

8. Kształcenie umiejętności świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym, aksjologicznym.

Wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Zdający:

5) interpretuje treści […] symboliczne utworu literackiego;

8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;

15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty […].

Zasady oceniania

1 pkt – odpowiedź poprawna wraz z uzasadnieniem.

0 pkt – odpowiedź niepełna lub niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania ocenione na 1 pkt

• „Tragiczna racja” polega na tym, że obie strony rewolucji walczą w imię swojego dobra, jedni chcą „chleba i sprawiedliwości”, a drudzy pragną podtrzymania tradycji i starego porządku; konflikt tych racji musi więc zostać naprawiony przez Boga.

• „Tragiczna racja” rewolucji odwołuje się do tego, że ostatecznie dochodzi do powrotu do punktu wyjścia, gdzie rewolucjoniści u władzy są dokładnie tacy sami, jak ich poprzednicy.

Zadanie 30.2. (0–1)

Do jakiego motywu nawiązuje ostatnia scena dramatu Zygmunta Krasińskiego?

Zinterpretuj jej wymowę.

……….………..……….

……….……….………..

……….……….………..

……….………..……….

Wymagania ogólne

I. Kształcenie literackie i kulturowe

5. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej i światowej oraz umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii.

7. Kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury […].

Wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;

8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;

11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu […].

Zasady oceniania

1 pkt – odpowiedź poprawna.

0 pkt – odpowiedź niepoprawna lub brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązanie ocenione na 1 pkt

Pankracy, wypowiadając słowa „Galilaee vicisti”, nawiązuje do Biblii i do ponownego przyjścia Chrystusa zapowiadanego w Apokalipsie św. Jana. Przyznaje tym samym, że został pokonany przez Galilejczyka, tj. Jezusa Chrystusa.

Zadanie 31. (0–1)

Przeczytaj poniższy fragment utworu.

Cyprian Norwid

[Klaskaniem mając obrzękłe prawice]

Syn – minie pismo, lecz ty spomnisz, wnuku, Co znika dzisiaj (iż czytane pędem)

Za panowania Panteizmu-druku, Pod ołowianej litery urzędem – I jak zdarzało się na rzymskim bruku, Mając pod stopy katakomb korytarz, Nad czołem słońce i jaw, ufny w błędzie, Tak znów odczyta o n, co ty dziś czytasz, Ale on spomni mnie... bo mnie nie będzie!

Cyprian Norwid, Vade-mecum, [w:] tenże, Pisma wszystkie, t. 2, Warszawa 1971.

Oceń prawdziwość stwierdzeń odnoszących się do tekstu. Wybierz P – jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

1. W przytoczonym fragmencie wiersza Cyprian Norwid odwołuje się do

średniowiecznego motywu ars bene moriendi. P F

2. Horacjańska maksyma non omnis moriar to podstawa wyrażonej przez

poetę nadziei na przetrwanie jego dzieła w pamięci przyszłych pokoleń. P F 3. Apostrofa skierowana do późnego wnuka to pochwała ars poetica, czyli

poetyckiego programu wpisanego w dzieła Cypriana Norwida. P F

Wymagania ogólne