Augmenting Participatory Governance Using Crowdsourcing in the Reality of Polish Cities
Streszczenie
Ośrodki miejskie jako złożone systemy społeczno-gospodarcze o wysokim stop-niu skomplikowania charakteryzują się wielością elementów i relacji między nimi.
Narastające wyzwania demograficzne, ekonomiczne czy ekologiczne wymuszają potrzebę nieustannego utrzymywania odpowiednich relacji i stosunków między wszystkimi składowymi tego skomplikowanego układu. Literatura przedmio-tu dotycząca współczesnych tendencji rozwoju i wizji współczesnego miasta przeznacza szczególne miejsce partycypacji obywatelskiej, dialogowi społeczne-mu i różnorodnym formom kospołeczne-munikacji ze społeczeństwem, podkreślając rolę i wagę budowania na nowo relacji z mieszkańcem jako istotnym podmiotem dyskursu i szeroko rozumianego procesu zarządzania miastem. Niezwykły dy-namizm i zróżnicowanie zjawisk zachodzących w otoczeniu społeczno-gospo-darczym determinują konieczność poszukiwania nowych rozwiązań (też tech-nologicznych) zmierzających do poprawy efektywności procesów decyzyjnych.
Crowdsourcing w swej istocie stwarza olbrzymie możliwości efektywnego pozy-skiwania informacji od tych najprostszych do bardziej złożonych i różnorodnych.
I w tym kontekście może być stosowany jako narzędzie wspierania zarządzania partycypacyjnego, bezpośrednio przekładając się na zwiększenie zaangażowania obywateli w dbanie o ich własne otoczenie, a w dłuższej perspektywie – o ja-kość ich życia. Celem głównym artykułu jest przedstawienie wizji systemu oraz mechanizmów aktywizujących obywateli do wykonywania zadań na rzecz kształtowania szeroko rozumianych spraw społecznych, czyli wykorzystania crowdsourcingu w kontekście zadań odpowiedzialności publicznej.
Słowa kluczowe: crowdsourcing, platformy crowdsourcingowe, partycypacja, koncepcja governance.
Abstract
Metropolises as complex social and economic systems with a high degree of complexity can be characterized by a multiplicity of elements and relationships among them. Increasing socio-demographic, economic or ecological growth necessitates the need to continually maintain good relations and relations among all the components of this complex system. The literature on contemporary trends and vision of a modern city is dedicating a special place to civic partic-ipation, a social dialogue and various forms of communication with the public.
It is especially emphasizing the role and the importance of building a new relationship with citizens as an important factor in the discourse and widely understood process of city management. Extraordinary dynamism and diversity of the phenomena occurring in the environment determine the need to seek solutions (or technology) aimed at improving the efficiency of decision-making
processes. Crowdsourcing creates an enormous variety of opportunities for obtaining information spanning from the simplest to the more complex and diverse ones. As such, it can be used as a tool to promote participatory man-agement that translates directly into increased involvement of citizens in taking care of their own environment, and in the long run the quality of their lives. The main aim of this article is to present the vision of the system and mechanisms of activating citizens to perform tasks for the development of broadly defined social affairs meaning the use of crowdsourcing in the context of the tasks of public responsibility.
Keywords: crowdsourcing, crowdsourcing platforms, participation, governance.
Świat społeczny jest i staje się coraz bardziej kompleksowy.
Problem w tym, jak do kompleksowości podchodzimy, jak ją interpretujemy i jak sobie z nią radzimy.
Jerzy Hausner
Wstęp
Analizując temat szeroko rozumianego problemu zarządzania (czy też rządzenia) miastem, widoczne są w literaturze przedmiotu głosy podnoszące konieczność odejścia od pojęcia tradycyjnego administrowania przestrzenią publiczną na rzecz interaktywnego współzarządzania nią (Hausner 2008: 426). Nowe strategie i metody zarządzania miastem powinny uwzględniać złożoność jego prze-strzeni, stanowiącą scenę dla dynamicznych zmian społecznych i kulturowych, wymagających akceptacji dla różnorodności (Nowo-ról 2011: 40). Dlatego też zarządzanie tak skomplikowanym organi-zmem miejskim wymaga redefiniowania relacji obywatel–władza, tak by nakierunkować działania włodarzy (samorządowych) od informowania na rzecz aktywnego angażowania lokalnych społecz-ności. Według badań opinii społecznej z 2010 r.1 dotyczących po-czucia wpływu na sprawy publiczne, tylko ponad 1/3 ankietowanych (36%) potwierdziła możliwość oddziaływania zwykłych obywateli
1 Badania CBOS Samorządność w Polsce – bilans dwudziestolecia przepro-wadzone w dniach 2–8 września 2010 r. na liczącej 1041 osób reprezen-tatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
188 | Dorota Flizikowska
na decyzje podejmowane przez władze samorządowe. Większość ankietowanych (ponad 60%) wyraziła opinię przeciwną. Należy więc zapytać, jak wspierać procesy decyzyjne, by efektywność ich rosła, a obywatele dążyli do większej partycypacji?
Wraz z rozwojem technologii i informatyzacji naturalną ten-dencją staje się implementowanie rozwiązań ICT w kierunku wspo-magania procesów zarządczych. Crowdsourcing, jako koncepcja sprowadzająca się do korzystania z zasobów tłumu, może być wykorzystywana w różnorodnych obszarach życia gospodarczego oraz przez różne instytucje użyteczności społecznej i publicznej.
Crowdsourcing jest narzędziem wykorzystywania zasobów, które dają otoczeniu duże zbiorowości ludzkie, umożliwia ono wszyst-kim użytkownikom Internetu partycypację w zadaniach, które do tej pory były domeną wąskiej grupy specjalistów (Howe 2006b).
Crowdsourcing może być stosowany w ramach każdej organizacji niezależnie od jej struktury czy charakteru (koncepcja ta może być wdrażana przez firmę, instytucję publiczną lub organizację non profit). Omawiana idea wpisuje się w środowisko 2.0 (Web 2.0, Fir-ma 2.0), przyczyniając się do wykorzystania nowoczesnych techno-logii i łączenia ich z ludzkim zaangażowaniem. Crowdsourcing może być rozumiany także jako odpowiedź na zmieniające się potrzeby społeczne. Tradycyjne instrumenty partycypacji obywatelskiej (konsultacje, badania opinii społecznej) stają się niewystarczające w swym potencjale, dlatego zachodzi potrzeba szybszego dostępu do informacji (danych pochodzących od większej liczby interesariuszy).
Nowe pokolenia mieszkańców miast w sposób naturalny zwracają się ku nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym. Takich też poszukują do komunikacji z urzędem czy z lokalnymi władzami.
Głównym celem niniejszego artykułu będzie przedstawienie możliwości stosowania koncepcji zwanej crowdsourcingiem na rzecz wzmacniania mechanizmów aktywizujących obywateli do wykonywania zadań odpowiedzialności publicznej. W tym miej-scu można postawić hipotezę, że odpowiednio ukierunkowane zaangażowanie obywateli na realizację zadań w obszarze szeroko rozumianej partycypacji społecznej zwiększa efektywność działań
Wsparcie współrządzenia za pomocą koncepcji crowdsourcingu… | 189
odpowiednich podmiotów, a dzięki podejściu opartym na dwu-stronnym modelu komunikacji staje się olbrzymim orężem dają-cym szanse na efektywniejszą realizację celów działalności danej instytucji, wspierając zachodzące w niej procesy zarządcze.