• Nie Znaleziono Wyników

Rejestrowanie sprzedaży przez detalistów zwolnionych z obowiązku stosowania kasy fiskalnej

Od 1 stycznia 2017 r. w wyniku nowelizacji ustawy o VAT dokonanej ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych

3.4. Rejestrowanie sprzedaży przez detalistów zwolnionych z obowiązku stosowania kasy fiskalnej

W ewidencjach tych podatnik powinien dokonywać wpisów dotyczących:

• zakupów towarów niestanowiących środków trwałych i usług związanych wyłącznie z czynnościami dającymi prawo do odliczenia podatku naliczonego,

• zakupów nieruchomości związanych wyłącznie z czynnościami dającymi prawo do odliczenia podatku naliczonego,

• zakupów innych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podle- gających amortyzacji, związanych wyłącznie z czynnościami dającymi prawo do odli-czenia podatku naliczonego,

– te trzy grupy zakupów (z pewnymi wyłączeniami wynikającymi z art. 88 ustawy o VAT) dają prawo do pełnego odliczania VAT naliczonego;

• zakupów towarów niestanowiących środków trwałych i usług związanych zarówno z czynnościami dającymi prawo do odliczenia podatku naliczonego, jak i niedającymi takiego prawa,

• zakupów nieruchomości związanych zarówno z czynnościami dającymi prawo do od-liczenia podatku naliczonego, jak i niedającymi takiego prawa,

• zakupów innych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlega- jących amortyzacji, związanych zarówno z czynnościami dającymi prawo do odlicze-nia podatku naliczonego, jak i niedającymi takiego prawa,

– te trzy grupy zakupów (z zastrzeżeniem analogicznym jak powyżej) uprawniają tylko do częściowego odliczania podatku naliczonego;

• zakupów towarów niestanowiących środków trwałych i usług związanych wyłącznie z czynnościami niedającymi prawa do odliczenia podatku naliczonego,

• zakupów nieruchomości związanych wyłącznie z czynnościami niedającymi prawa do odliczenia podatku naliczonego,

• zakupów innych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlega- jących amortyzacji, związanych wyłącznie z czynnościami niedającymi prawa do odli-czenia podatku naliczonego,

– te trzy grupy zakupów w ogóle nie uprawniają do odliczania VAT naliczonego.

Ostatnie trzy ewidencje nie są bezwzględnie konieczne, bowiem ustawa nie nakłada na podatników obowiązku ewidencjonowania danych niemających wpływu na rozliczenia w podatku VAT, jednak w praktyce ewidencje te mogą być przydatne, w szczególności w sy-tuacji gdy zakupione towary zmienią swoje przeznaczenie.

Najwięcej wątpliwości i problemów budzą zakupy związane z działalnością uprawniają- cą, jak i nieuprawniającą do odliczania VAT. Podatnik prowadzący różne rodzaje działalno-ści zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 90–91 ustawy o VAT rozlicza podatek naliczony w kilku etapach.

Ustawodawca określając taką właśnie zasadę obliguje podatnika do prowadzenia zarówno stosownych ewidencji zakupu, jak i sprzedaży, po to aby wyodrębnić zaku- py, które muszą być rozliczane etapami i aby móc ustalić strukturę sprzedaży za po-szczególne lata podatkowe.

3.4. Rejestrowanie sprzedaży przez detalistów zwolnionych z obowiązku stosowania kasy fiskalnej

Podatnicy podatku VAT, którzy dokonują sprzedaży towarów i usług na rzecz osób fi-zycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, z zasady mają obowiązek stosować kasy rejestrujące. Dane zawarte w pamięci kasy fiskalnej są pod-stawą do rozliczenia podatku należnego. Wielu podatników korzysta jednak ze zwolnienia

z obowiązku stosowania kasy rejestrującej na mocy przepisów rozporządzenia Ministra Fi-nansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 2177). W takich przypadkach, ewidencja sprzedaży będąca podstawą do sporządzenia deklaracji VAT, prowadzona jest ręcznie.

Wymogi jakie powinna spełniać ewidencja sprzedaży prowadzona przez podatników podat-ku VAT, niekorzystających ze zwolnienia podmiotowego, określa art. 109 ust. 3 ustawy o VAT.

¾ Działalność handlowo-usługowa

W sytuacji, gdy podatnik zwolniony jest z obowiązku stosowania kas rejestrujących roz-liczanie podatku należnego może być dokonywane w oparciu o regulacje zawarte w art. 84 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, podatnicy świadczący usługi w zakresie handlu, którzy dokonują sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej od podatku lub opo-datkowanej według różnych stawek, a nie są obowiązani prowadzić ewidencji, o której mowa w art. 111 ust. 1 (tj. przy zastosowaniu kas rejestrujących), mogą w celu oblicze-nia kwoty podatku należnego dokonać podziału sprzedaży towarów w danym okresie rozliczeniowym w proporcjach wynikających z udokumentowanych zakupów z tego okresu, w którym dokonano zakupu. Do obliczenia tych proporcji przyjmuje się wyłącznie towary przeznaczone do dalszej sprzedaży według cen uwzględniających podatek.

Ewidencja sprzedaży w tym przypadku jest niezwykle uproszczona i polega na ewiden-cjonowaniu kwoty brutto utargu za dany miesiąc.

Sprzedaż opodatkowana według jednej stawki

Sama ewidencja sprzedaży dla rozliczenia podatku należnego na ogół nie jest wystarcza-jąca. Ewidencja ta wystarczy tylko w przypadku gdy podatnik dokonuje sprzedaży towarów lub usług opodatkowanych jednakową stawką podatku.

U

waga

Jeżeli podatnik dokonuje sprzedaży opodatkowanej tylko jedną stawką podat- ku – kwotę należnego podatku oblicza się na koniec miesiąca przeliczając wy-kazany obrót rachunkiem „w stu”, tj. z zastosowaniem wzoru:

KP = WB × SP 100 + SP gdzie:

KP – oznacza kwotę należnego podatku,

WB – oznacza wartość brutto osiągniętego obrotu, SP – oznacza stawkę podatku (23%, 8% lub 5%).

P

rzykład

Podatniczka prowadząca działalność w zakresie handlu detalicznego, niesto-sująca kasy rejestrującej, będąca jednak czynnym podatnikiem VAT, w ewidencji sprzedaży za lipiec 2017 r. wykazała sprzedaż brutto w wysokości 2.460 zł. Li-cząc rachunkiem „w stu” podatek według stawki 23% otrzymała kwotę:

2.460 zł × 23/123 = 460 zł.

Obrót (kwota netto) wyniósł 2.460 zł – 460 zł = 2.000 zł.

Te właśnie dane zostaną wpisane przez podatniczkę w poz. 19 i 20 deklaracji podatkowej VAT-7 składanej za lipiec 2017 r.

!

Ustawodawca przewidział również metodę uproszczoną obliczania kwot podatku. Jak bowiem stanowi art. 85 w powiązaniu z art. 146b ustawy o VAT, w przypadku świadczenia przez podatnika usług, w tym w zakresie handlu i gastronomii, kwota podatku należnego może być obliczana jako iloczyn wartości dostawy i stawki:

1) 18,70% – dla towarów i usług objętych stawką podatku 23%, 2) 7,41% – dla towarów i usług objętych stawką podatku 8%.

Stosując tę metodę uzyskujemy jednak nieco mniej dokładne wyniki.

Sprzedaż opodatkowana według różnych stawek

Na ogół jednak u podatników występuje sprzedaż opodatkowana według różnych stawek lub też część obrotów korzysta ze zwolnienia z VAT i konieczne są dodatkowe obliczenia, aby móc prawidłowo odprowadzić VAT należny.

Podatnik, aby dokonać obliczenia kwot podatku należnego musi wówczas skorzystać ze szczególnej formy ewidencji zakupu z tego samego miesiąca. Ewidencja ta powinna zawie-rać wszystkie zakupy, także te, które nie są potrzebne do sporządzenia deklaracji podatkowej w części dotyczącej podatku naliczonego. Mowa tu o zakupach towarów ustawowo zwolnio- nych od podatku oraz zakupach dokonanych u podatników zwolnionych podmiotowo od po-datku. Ewidencja taka jest niezbędna dla ustalenia proporcji zakupów według poszczególnych stawek podatkowych (proporcja liczona jest według cen zawierających podatek oraz zwolnio-nych z VAT), przy czym zakupy dokonane u podatników zwolnionych od podatku klasyfikuje się do poszczególnych kategorii ze względu na stawkę podatku jaka obowiązywałaby, gdyby towary te były zakupione u podatników niekorzystających ze zwolnienia od podatku.

U

waga

Ewidencja prowadzona w celu „szacunkowego” obliczenia kwot podatku na-leżnego z zastosowaniem art. 84 ust. 1 ustawy o VAT obejmuje tylko towary handlowe.

P

rzykład

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicz-nej i niestosujący jeszcze kasy rejestrującej, w lipcu 2017 r. dokonał zakupów towarów handlowych:

opodatkowanych według stawki 23% na kwotę brutto 800 zł,

opodatkowanych według stawki 8% na kwotę brutto 1.200 zł.

Zakupy opodatkowane według stawki 23% stanowiły w lipcu 40%, zakupy opodatkowane według stawki 8% stanowiły 60%.

Po obliczeniu struktury zakupu, tj. ustaleniu jaki procent ogólnych zakupów towarów han- dlowych stanowią zakupy opodatkowane według poszczególnych stawek podatkowych, po- datnik zgodnie z ustawą przyjmuje założenie, że w danym miesiącu struktura sprze-daży i struktura zakupów pokrywają się. Jeżeli zatem zakupy opodatkowane według stawki 8% wynosiły 60% całości opodatkowanych zakupów, to podatnik przyjmuje, że rów-nież 60% sprzedaży opodatkowanej jest według tej stawki i jeśli obroty w danym miesiącu wyniosły 3.000 zł, to przyjmuje się, że sprzedaż na kwotę 1.800 zł była opodatkowana we-dług stawki 8%.

!

P

rzykład

Podatnik prowadzi sklep detaliczny. Jest czynnym podatnikiem VAT i nie jest zobowiązany do stosowania kasy rejestrującej. Sprzedane przez niego towary opodatkowane są według stawki 23% i 8%.

Aby dokonać poprawnie obliczenia podatku należnego, podatnik korzysta z uproszczonej metody określonej w art. 84 ust. 1 ustawy o VAT.

W lipcu 2017 r. utarg wyniósł 3.100 zł, a udział zakupów opodatkowanych według poszczególnych stawek podatkowych w zakupach ogółem wyniósł odpowiednio:

według stawki 23% – 80%,

według stawki 8% – 20%.

Podatnik podzielił uzyskany w lipcu obrót, zakładając, że proporcje zakupu według stawek podatkowych są zgodne z proporcjami sprzedaży według tych samych stawek. Zatem sprzedaż w tym miesiącu została rozliczona następująco:

Stawki podatkowe Utarg brutto z podziałem na stawki (w zł)

Kwota podatku

należnego (w zł) Kwota netto sprzedaży (w zł) Sprzedaż wg

stawki 23% 3.100,00 × 80% =

2.480,00 2.480,00 × 23/123 =

463,74 2.480,00 – 463,74 = 2.016,26 Sprzedaż wg

stawki 8% 3.100,00 × 20% =

620,00 620,00 × 8/108 =

45,93 620,00 – 45,93 = 574,07

Razem 3.100,00 509,67 2.590,33

Wyliczenie to daje podstawę do prawidłowego wypełnienia części C deklaracji VAT.

Taka metoda jest dopuszczona przepisami, co nie oznacza, że jest to jedyna możliwa me- toda obliczania obrotu i kwot podatku należnego. Podatnik może ustalić własną metodę obli-czania danych niezbędnych do prawidłowego sporządzania deklaracji.

Można zatem prowadzić szczegółową ewidencję sprzedaży, w której podatnik ewidencjo-nował będzie każdą transakcję z podziałem na stawki.

¾ Działalność gastronomiczna

Podatnik świadczący usługi gastronomiczne, który nie ma obowiązku stosowania kasy rejestrującej, musi prowadzić bardziej szczegółową ewidencję sprzedaży w porównaniu do ewidencji dotyczącej działalności handlowej. Powodem tego jest zapis art. 84 ust. 1 usta-wy o VAT, który w gastronomii nie zezwala na stosowanie struktury zakupu do obliczenia podatku należnego od dokonanej sprzedaży.

Wynika to stąd, że w gastronomii do wyprodukowania dania opodatkowanego według stawki 8% zużywa się produkty opodatkowane według rożnych stawek, a ponadto na war-tość dodaną składają się w znacznym zakresie koszty nabywanych usług oraz koszty pracy.

Dlatego też podatnik, który nie ma obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego za pośrednictwem kas rejestrujących, a dokonuje sprzedaży opodatkowanej we- dług różnych stawek, powinien prowadzić ewidencję sprzedaży z podziałem na poszczegól-ne stawki podatku VAT i rejestrować wszystkie pozycje sprzedaży w ciągu dnia.

Ponieważ ustawodawca nie określił formy prowadzenia ewidencji sprzedaży w gastrono- mii, to może być to np. zeszyt, w którym będą wpisywane wszystkie pozycje sprzedaży do-konane w ciągu dnia. Po zakończeniu sprzedaży w danym dniu, łączna kwota sprzedaży z podziałem na poszczególne stawki na podstawie sporządzonego dowodu, powinna być przeniesiona do ewidencji sprzedaży VAT.

Wyjątkiem byłaby sytuacja, gdyby podatnik dokonywał wyłącznie sprzedaży usług ga- stronomicznych opodatkowanych jedną stawką podatkową (8%). W takim bowiem przypad-ku, aby obliczyć wysokość należnego podatku wystarczyłoby zsumować kwotę uzyskanego przychodu i obliczyć podatek rachunkiem „w stu”, tj. według wzoru wskazanego w punk- cie 3.4 niniejszego rozdziału lub przemnożyć ten przychód przez stawkę 7,41% (art. 85 usta-wy w związku z art. 146b).

V. ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Powiązane dokumenty