Aktywa (majątek) – kontrolowane przez jednostkę
zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowo-dują w przyszłości wpływ do tej jednostki korzyści ekonomicznych. Aktywa dzielą się na aktywa trwałe i aktywa obrotowe. Aktywa trwałe – składniki mająt-ku, które są przeznaczone do trwałego (dłuższego niż 12 miesięcy) posiadania i użytkowania przez jednost-kę. Aktywa obrotowe – składniki majątku, które ulegają ciągłym przekształceniom wskutek tego, że są one wykorzystywane w procesie gospodarczym, jednostka posiada i zużywa aktywa obrotowe w okre-sie krótszym niż 12 miesięcy.
Bilans – sporządzone w określonej formie
zestawie-nie prezentujące aktywa (majątek) jednostki i źródła jego pochodzenia. Jest częścią sprawozdania finan-sowego jednostki.
Cena nabycia – cena zakupu powiększona o koszty
bezpośrednio związane z zakupem i przystosowa-niem składnika aktywów do używania. Koszty zwią-zane z zakupem obejmują koszty transportu, zała-dunku, wyładunku czy składowania.
Cena (wartość) sprzedaży netto składnika
akty-wów – możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena sprzedaży składnika aktywów, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszo-na o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, i powiększona o należną dotację przedmiotową, jeżeli w związku ze sprzedażą taka dotacja przysługuje.
Cena zakupu – cena płacona dostawcy za dany
składnik majątku – bez podatku od towarów i usług, który podlega odliczeniu.
Dowód księgowy (dowód źródłowy) – utrwalony
zapis opisujący szczegóły dotyczące operacji gospo-darczej. Jest on podstawą ujęcia operacji gospodar-czej w księgach rachunkowych.
Dziennik – urządzenie księgowe umożliwiające
chro-nologiczne ujęcie zdarzeń, jakie nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym. Zapisy w dzienniku są kolejno numerowane, a sumy zapisów (obroty) liczo-ne w sposób ciągły. Sposób dokonywania zapisów w dzienniku powinien umożliwiać ich jednoznaczne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi do-wodami księgowymi.
Inwentaryzacja – okresowe ustalanie lub
sprawdza-nie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu
akty-wów i pasyakty-wów. Inwentaryzacja obejmuje różne czynności, których efektem jest:
ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów jednostki na określony moment (dzień);
porównanie tego stanu ze stanem ewidencyjnym;
ustalenie i wyjaśnienie różnic ujawnionych w
cza-sie porównania;
rozliczenie osób odpowiedzialnych za powierzone im mienie.
Inwentarz – wykaz składników aktywów i pasywów,
potwierdzony ich inwentaryzacją.
Kapitał (fundusz) własny – równowartość
składni-ków majątku wniesionych na trwale do jednostki przez jej właścicieli oraz część zysku wygospodaro-waną przez jednostkę, która została przeznaczona na finansowanie jej działalności, lub która nie została podzielona przez właścicieli. Najważniejszymi ele-mentami kapitału własnego są: kapitał podstawowy, kapitał zapasowy, inne kapitały rezerwowe, zysk (strata) z lat ubiegłych i zysk (strata) netto za okres bieżący. Kapitał podstawowy jest wnoszony przez założycieli w momencie zakładania przedsiębiorstwa, później kapitał ten może być podwyższany zarówno przez założycieli, jak i przez inne podmioty; kapitał ten decyduje o tym, kto jest właścicielem jednostki.
Kapitał zapasowy jest tworzony w trakcie
działalno-ści jednostki, podstawowym źródłem zasilającym ten kapitał jest wypracowany zysk, innym źródłem kapita-łu zapasowego jest nadwyżka, jaka powstaje w spółkach akcyjnych w sytuacji, gdy cena emisyjna akcji jest wyższa od ich wartości nominalnej. Inne
kapitały rezerwowe – tworzone i wykorzystywane na
podstawie zapisów w dokumentach założycielskich jednostki. Zysk lub strata z lat ubiegłych i zysk lub
strata netto bieżącego roku – element źródeł
finan-sowania majątku do czasu podjęcia decyzji o prze-znaczeniu zysku lub sposobie pokrycia straty; zysk jako dodatni wynik działań jednostki zwiększa kapitał własny, natomiast strata jako ujemny wynik działań jednostki zmniejsza kapitał własny.
Konto księgowe – urządzenie do ewidencji operacji,
które są związane z poszczególnym składnikami aktywów i pasywów oraz z poszczególnym katego-riami przychodów i kosztów. Elementami konta księ-gowego są: nazwa, numer konta oraz dwie przeciw-stawne strony konta. Rozróżniamy konta bilansowe, wynikowe i rozliczeniowe. Konta bilansowe służą do ewidencji stanu i zmian majątku i kapitałów. Na pod-stawie sald tych kont na koniec roku obrotowego sporządzany jest bilans jednostki. Konta wynikowe
Zasady rachunkowości
służą do ewidencji przychodów i kosztów. Na podsta-wie sald kont wynikowych na koniec roku obrotowego sporządzany jest rachunek zysków i strat. Ze względu na fakt, że niektóre zdarzenia gospodarcze przebie-gają w dwóch etapach lub też wymaprzebie-gają dokonania pewnych porównań, wyodrębnia się konta
rozlicze-niowe. Konta te zazwyczaj nie mają żadnego salda
na koniec roku. Jeżeli jednak saldo występuje, to jest ono wykazywane w bilansie po właściwej stronie. Najczęściej stosowanym tego typu kontem jest konto „Rozliczenie zakupu materiału”, na którym ewiden-cjonowane są operacje związane z zakupem materia-łów. W grupie kont bilansowych rozróżnia się: konta aktywów, konta pasywów i konta aktywno-pasywne.
Konta aktywów (aktywne) służą do ewidencji stanu
i zmian poszczególnych składników aktywów bilansu (np.: rzeczowych aktywów trwałych, wartości niema-terialnych i prawnych, materiałów, towarów, produk-tów gotowych). Konta pasywów (pasywne) służą do ewidencji stanu i zmian poszczególnych składników pasywów bilansu (np.: zobowiązań czy funduszy własnych). Stosowane przez niektóre jednostki konta
aktywno-pasywne (rozrachunkowe), najczęściej
wykorzystywane do księgowania rozrachunków i dlatego określane są jako konta rozrachunkowe. Rozrachunki obejmują zarówno należności, jak i zo-bowiązania. Ze względu na stopień szczegółowości zapisów na kontach księgowych wyróżnia się: konta
syntetyczne i konta analityczne. Jeżeli w wyniku
po-ziomego podziału konto dzielone i konta powstałe w wyniku podziału funkcjonują równocześnie, to konto dzielone jest nazywane kontem syntetycznym, a konta wyodrębnione w wyniku podziału są nazywane
kontami analitycznymi.
Kontrola dowodów księgowych – występująca
w trzech formach kontrola dowodów księgowych: kontrola merytoryczna – przeprowadzana w celu
sprawdzenia, czy opisana w dowodzie księgowym operacja gospodarcza miała miejsce oraz czy wszystkie dane zawarte w dowodzie są zgodne z rzeczywistością;
kontrola formalna – ma na celu sprawdzenie, czy dowód został sporządzony zgodnie z obowią-zującymi przepisami;
kontrola rachunkowa – polega na sprawdzeniu prawidłowości obliczeń zawartych w dokumencie księgowym.
Koszty działalności operacyjnej – koszty, które
zo-stały poniesione w związku z osiągnięciem przycho-dów z działalności operacyjnej (podstawowej dla działalności jednostki). Obejmują one: koszty wytwo-rzenia sprzedanych produktów (w przedsiębiorstwach prowadzących działalność produkcyjną i usługową); wartość sprzedanych towarów według cen ich naby-cia (w przedsiębiorstwach handlowych); koszty działal-ności jednostki (koszty zarządu i koszty sprzedaży).
Koszty działalności podstawowej – w
przedsiębior-stwach produkcyjnych i usługowych są to koszty bez-pośrednio związane z wytwarzanymi produktami oraz koszty pośrednie związane z wytwarzanymi produk-tami, natomiast w przedsiębiorstwach handlowych są to koszty handlowe.
Koszty finansowe obejmują m.in. odsetki i prowizje
od zaciągniętych kredytów i pożyczek; dyskonto i od-setki od wyemitowanych papierów wartościowych; wartość – według cen nabycia – sprzedanych udzia-łów, akcji, obligacji oraz innych papierów wartościo-wych; ujemne różnice kursowe.
Koszty i straty – uprawdopodobnione i posiadające
wiarygodnie określoną wartość zmniejszenia korzyści ekonomicznych w okresie sprawozdawczym, które powodują albo zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw i prowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub powiększenia jego niedoboru w inny sposób niż przez wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Koszty rodzajowe (proste) – koszty, których nie
można podzielić na prostsze składniki.
Koszty sprzedaży – koszty, jakie ponosi jednostka
w związku ze sprzedażą swoich produktów. Są one związane z reklamą, opakowaniem, transportem produktów sprzedawanych przez jednostkę.
Koszty zarządu – koszty związane z zarządzaniem
jednostką jako całością i składają się na nie koszty administracyjno-gospodarcze oraz koszty utrzyma-nia komórek organizacyjnych służących całej jed-nostce.
Księga główna – zbiór kont, na których dokonuje się
chronologicznego, bieżącego, ciągłego i systema-tycznego zapisywania zdarzeń gospodarczych.
Księgi rachunkowe – zestaw urządzeń
ewidencyj-nych, w których rejestruje się wszystkie operacje gospodarcze, jakie mają miejsce w jednostce. Księgi rachunkowe prowadzone są na podstawie dowodów księgowych i ujmują zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym. Obejmują one zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą dziennik, księgę główną, księgi pomocnicze, zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych, a także wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Księgowanie operacji gospodarczej polega na
zapi-saniu kwoty tej operacji na dwóch kontach. Na jednym koncie jest ona zapisywana po stronie Wn, a na dru-gim koncie po stronie Ma.
Księgowość – część rachunkowości, która zajmuje się
ewidencją operacji gospodarczych w księgach rachun-kowych w sposób chronologiczny i systematyczny.
Materiały – składniki majątku, które są jednorazowo
zużywane w procesie produkcyjnym.
Należności – kwoty pieniężne, które jednostka
otrzyma od innych podmiotów w przyszłości. Rozróż-niamy należności krótkoterminowe (powstają w sytu-acji, gdy moment sprzedaży produktów gotowych czy towarów występuje wcześniej niż moment zapłaty za nie) i długoterminowe – obejmują należności, które powstały z innych tytułów niż sprzedaż wyrobów, towarów i usług i które wymagają zapłaty przez dłuż-ników w terminie dłuższym niż 12 miesięcy.
Obrót konta – suma kwot wszystkich operacji
go-spodarczych zaksięgowanych po stronie Wn lub po stronie Ma konta.
Operacja gospodarcza – każda zmiana stanu
akty-wów lub pasyakty-wów jednostki bądź jej wyniku finanso-wego. Każda operacja gospodarcza musi być zaewi-dencjonowana w księgach rachunkowych jednostki.
Pasywa – źródła finansowania majątku. Pasywa
dzieli się na dwie grupy: kapitał własny oraz zobowią-zania i rezerwy na zobowiązobowią-zania.
Pionowy podział konta polega na wydzieleniu z
ewi-dencji na określonym koncie części obrotów związa-nych z określonym rodzajem operacji gospodarczych.
Poziomy podział konta polega na wyodrębnieniu ze
wszystkich operacji gospodarczych ewidencjonowa-nych na jednym koncie mniejszych grup i ewidencjo-nowaniu ich na odrębnych kontach, które powstały w wyniku podziału.
Przychody i zyski - uprawdopodobnione i mające
wiarygodnie określoną wartość korzyści ekonomiczne powstałe w okresie sprawozdawczym, które powodu-ją albo zwiększenie wartości aktywów, albo zmniej-szenie wartości zobowiązań i prowadzą do wzrostu kapitału własnego (lub zmniejszenia jego niedoboru) w inny sposób niż wniesienie środków przez udzia-łowców lub właścicieli.
Rachunek zysków i strat, określany często jako
rachunek wyników, to część sporządzanych przez jednostki sprawozdań finansowych. Rachunek zy-sków i strat jest zestawieniem, które prezentuje wszystkie osiągnięte przez jednostkę przychody i zyski oraz poniesione koszty i straty, oraz informuje o wyniku finansowym jednostki za rok obrotowy.
Rachunkowość – kompleksowy, uniwersalny i sformalizowany system gromadzenia, przetwarzania i prezentacji danych – o zachodzących zjawiskach i procesach gospodarczych. Jest on prowadzony sys-tematycznie, chronologicznie, wyczerpująco, w upo-rządkowany sposób i zgodnie z zasadami rachunko-wości po to, aby rzetelnie i jasno przedstawić informa-cje o sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku
finansowym danej jednostki. Rachunkowość dzieli się na rachunkowość finansową i rachunkowość
zarząd-czą. Rachunkowość finansowa dostarcza informacji
o przeszłej sytuacji majątkowej i finansowej oraz
o wyniku finansowym jednostki. Rachunkowość
za-rządcza jest ukierunkowana na proces podejmowania
przez menadżerów decyzji związanych z zarządza-niem jednostką.
Rezerwy na zobowiązania – przyszłe zobowiązania
jednostki. Kwoty te nie są zaliczane do zobowiązań, gdyż termin ich wymagalności lub kwota nie są pew-ne. Jednak powstanie tych zobowiązań jest pewne lub bardzo prawdopodobne.
Różnice kursowe – różnice powstałe w związku
z wyceną składników aktywów i pasywów wyrażo-nych w walutach obcych. Mogą mieć one charakter
różnic dodatnich lub różnic ujemnych. Różnice
kur-sowe dodatnie powstają wtedy, gdy w wyniku
wyce-ny rośnie wartość aktywów lub maleje wartość pasy-wów. Różnice kursowe ujemne powstają wtedy, gdy w wyniku wyceny maleje wartość aktywów lub rośnie wartość pasywów.
Rzeczowe aktywa trwałe obejmują środki trwałe
oraz środki trwałe w budowie i zaliczki na środki trwa-łe w budowie. Środki trwatrwa-łe obejmują rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicz-nej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.
Saldo konta – różnica pomiędzy sumą obrotów
debetowych konta a sumą obrotów kredytowych konta. Saldo konta może być saldem debetowym,
saldem kredytowym albo saldem zerowym. Saldo
debetowe występuje wtedy, gdy obroty debetowe
konta są większe od obrotów kredytowych konta.
Saldo kredytowe występuje wtedy, gdy obroty
kre-dytowe konta są większe od obrotów debetowych konta. Saldo zerowe występuje wówczas gdy obro-ty debetowe konta są równe obrotom kredytowym. Saldo konta obliczone na koniec roku obrotowego jest nazywane jest saldem końcowym. Saldo koń-cowe obliczone na koniec jednego roku obrotowego jest saldem początkowym na początek następnego roku obrotowego.
Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu,
ra-chunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej, obejmującej dwie części: wprowadzenie do sprawoz-dania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia. Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (najczęściej jest to koniec roku kalendarzowego) oraz na inny dzień bilansowy, stosując zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego. Spra-wozdanie finansowe niektórych jednostek obejmują ponadto zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych.
Zasady rachunkowości
Storno – zapis księgowy, którego celem jest
popra-wienie innego błędnego zapisu księgowego. Wyróż-nia się storno czerwone i storno czarne. Storno
czerwone polega na tym, że zapis korygujący
zawie-rający liczby ujemne jest wprowadzany po tych sa-mych stronach kont, na których dokonano błędnego zapisu – w rezultacie suma błędnego zapisu i zapisu korygującego jest równa zero. Po skorygowaniu błędnego zapisu przy wykorzystaniu storna czerwo-nego wprowadza się prawidłowy zapis. Storno
czar-ne polega na tym, że zapis korygujący jest
wprowa-dzany po przeciwnych stronach tych kont, na których dokonano błędnego zapisu. Po skorygowaniu błęd-nego zapisu przy wykorzystaniu storna czarbłęd-nego wprowadza się prawidłowy zapis.
Suma bilansowa – ogólna wartość aktywów lub
pasywów w bilansie.
Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje
duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.
Wartości niematerialne i prawne obejmują prawa
majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzy-stania, o przewidywanym okresie ekonomicznej uży-teczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używa-nia przez jednostkę.
Wartość firmy powstaje w związku z nabyciem
jed-nostki lub jej zorganizowanej części. Jeżeli cena na-bycia tej jednostki jest niższa od wartości godziwej przyjętych aktywów netto, mamy do czynienia z
war-tością ujemną, a jeżeli cena nabycia tej jednostki
jest wyższa od wartości godziwej przyjętych aktywów netto, występuje wtedy dodatnia wartość firmy.
Wartość godziwa jest stosowana wówczas, gdy nie
jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów. Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warun-kach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowany-mi i dobrze poinformowanyzainteresowany-mi, ale niepowiązanyzainteresowany-mi ze sobą stronami.
Wycena aktywów i pasywów (wycena składników majątku i kapitałów) – ustalanie wartości aktywów
i pasywów na określony moment.
Wydatek – rozchód środków pieniężnych na zakup
surowców czy materiałów, to także zapłata za usługi oraz wypłata wynagrodzeń pracowników.
Wynik finansowy netto – miara rezultatów
prowa-dzonej działalności gospodarczej w przyjętym okresie obrotowym. Wynik finansowy netto może być dodatni lub ujemny. Dodatni wynik finansowy jest określany jako zysk, a ujemny wynik finansowy jest określany jako strata.
Zapasy – składnik aktywów obrotowych. Zapasy
obejmują materiały, półprodukty i produkty w toku, produkty gotowe, towary oraz zaliczki na dostawy.
Zapis księgowy – czynność polegająca na ewidencji
operacji gospodarczej w księgach rachunkowych.
Zasada podwójnego zapisu (zasada bilansowa)
– zapisywanie każdej operacji na dwóch kontach, na jednym koncie po stronie Winien, a na drugim koncie po stronie Ma – jest to podstawowa zasada prowadzenia ksiąg rachunkowych, zgodnie z którą suma zapisów po stronie Winien wszystkich kont musi być równa sumie zapisów po stronie Ma wszystkich kont.
Zasada równowagi bilansowej – podstawowa
regu-ła obowiązująca przy sporządzaniu bilansu, zgodnie z którą suma aktywów w bilansie musi zawsze być równa sumie pasywów.
Zdarzenia gospodarcze – zdarzenia powstające
w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej (np.: zakup surowców, sprzedaż wyrobów gotowych, wy-płata wynagrodzeń pracownikom). Zdarzenia gospo-darcze mogą składać się z jednej lub kilku operacji gospodarczych.
Zestawienie obrotów i sald – wykaz obrotów
(debe-towych i kredy(debe-towych) i sald (debe(debe-towych i kredyto-wych) kont. Sporządzane jest w celu sprawdzenia prawidłowości dokonania zapisów księgowych.
Zobowiązania – wynikające z przeszłych zdarzeń
obowiązki wykonania świadczeń o wiarygodnie okre-ślonej wartości. Spłata zobowiązania spowoduje wy-korzystanie przez jednostkę posiadanych lub przy-szłych aktywów. Zobowiązania dzielą się na
zobo-wiązania długoterminowe i zobozobo-wiązania krótkotermi-nowe. Zobowiązania długoterminowe obejmują
zobowiązania, które będą musiały być spłacone przez jednostkę w terminie dłuższym niż 12 miesięcy.
Zo-bowiązania krótkoterminowe obejmują wszystkie
zobowiązania z tytułu dostaw i usług (nawet te, które muszą być spłacone w terminie dłuższym niż 12 mie-sięcy) oraz pozostałe zobowiązania, których termin spłaty jest krótszy niż 12 miesięcy.
BIBLIOGRAFIA
B. Gierusz, Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr sp. z o.o., Gdańsk 2002.
M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska, Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2002. W. Gos, Organizacja ksiąg rachunkowych, Difin, Warszawa 2000.
A. Jaklik, B. Micherda, Zasady rachunkowości, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994. M. Klimas, Podręczna encyklopedia rachunkowości, Poltext, Warszawa 1997.
S. Koc, T. Fołta, J. Godlewska, Bilans 2002, Infor, Warszawa 2002.
Komentarz do ustawy o rachunkowości, praca zbiorowa pod redakcją A. Jarugowej, T. Martyniuk,
Ośro-dek Doradztwa i Doskonalenia Kadr sp. z o.o., Gdańsk 2002. A. Komosa, Ekonomika handlu cz. 1-3, Ekonomik, Warszawa 2002.
A. Komosa, Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej cz. 1. Planowanie
dzia-łalności gospodarczej, Ekonomik, Warszawa 2002.
A. Komosa, Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach gospodarki rynkowej cz. 2. Zarządzanie
przedsiębiorstwem, Ekonomik, Warszawa 2003.
A. Komosa, Praca biurowa cz. 2 , Ekonomik, Warszawa 2003.
A. Komosa, Szkolny słownik ekonomiczny, Ekonomik, Warszawa 2002.
Leksykon rachunkowości, Praca zbiorowa pod redakcją E. Nowaka, Wydawnictwo Naukowe PWN,
War-szawa 1996.
J. Matuszewicz, P. Matuszewicz, Rachunkowość od podstaw, Finans-Servis, Warszawa 2002. J. Musiałkiewicz, Elementy prawa, Ekonomik, Warszawa 2002.
J. Musiałkiewicz, Podstawy przedsiębiorczości, Ekonomik, Warszawa 2002.
J. Musiałkiewicz, Prawo i postępowanie administracyjne cz. 1, Ekonomik, Warszawa 2002. T. Naumiuk, Dowody księgowe, Infor, Warszawa 2002.
E. Nowak, Rachunkowość. Kurs podstawowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
Podstawy rachunkowości, praca zbiorowa pod redakcją K. Sawickiego, Polskie Wydawnictwo
Ekono-miczne, Warszawa 2002.
Podstawy rachunkowości, praca zbiorowa pod redakcją K. Winiarskiej, Dom Wydawniczy ABC,
Warsza-wa 2002.
E. Popowska, W. Wąsowski, Rachunkowość bankowa, Zarządzanie i finanse, Warszawa 2000. K. Winiarska, Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2002
Zasady rachunkowości
SPIS TREŚCI
1. ISTOTA, FUNKCJE I ZNACZENIE RACHUNKOWOŚCI ... 5
1.1. PRZESŁANKI POWSTANIA I ROZWOJU RACHUNKOWOŚCI ... 5
1. 2. ISTOTA I ZNACZENIE RACHUNKOWOŚCI ORAZ JEJ POWIĄZANIA Z DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ ... 6
1.3. PODSTAWY PRAWNE RACHUNKOWOŚCI ... 8
1.4. OGÓLNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI ... 10
1.5. STRUKTURA RACHUNKOWOŚCI ... 13
1.6. FUNKCJE RACHUNKOWOŚCI ... 16
1.7. OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY W ZAKRESIE RACHUNKOWOŚCI ... 17
2. MAJĄTEK I KAPITAŁY ... 21
2.1. POJĘCIE I KLASYFIKACJA MAJĄTKU ... 21
2. 1. 1. Aktywa trwałe ... 22
2. 1. 2. Aktywa obrotowe ... 23
2.2. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA MAJĄTKU ... 25
2. 2. 1. Kapitały (fundusze własne) ... 26
2. 2. 2. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (fundusze obce) ... 27
3. BILANS I OPERACJE GOSPODARCZE ... 32
3.1. BILANS ... 32
3. 1. 1. Ogólna charakterystyka bilansu ... 32
3. 1. 2. Treść i forma bilansu ... 32
3. 1. 3. Cechy i funkcje bilansu ... 34
3. 1. 4. Zasady wyceny bilansowej majątku i kapitałów ... 35
3.2. INWENTARYZACJA ... 39
3.3. OPERACJE GOSPODARCZE ... 40
3. 3. 1. Bezwynikowe operacje gospodarcze ... 41
3. 3. 2. Wynikowe operacje gospodarcze ... 42
4. DOKUMENTACJA KSIĘGOWA ... 47
4.1. ZASADA DOKUMENTOWANIA ZAPISÓW KSIĘGOWYCH ... 47
4.2. DOWODY KSIĘGOWE JAKO PODSTAWA EWIDENCJI ... 47
4.3. POWSTAWANIE DOWODÓW KSIĘGOWYCH ... 49
4.5. CHARAKTERYSTYKA PODSTAWOWYCH RODZAJÓW DOWODÓW KSIĘGOWYCH ... 51