Sprawozdanie ze skarbowosci Macierzy Szkolnej

Rok 1934-ty jest pod wzgl^dem finansowym rokiem przel'omowym dla Macierzy. Dzi^ki nadzwyczajnej pomocy Komitetu Doraznej P o ­ mocy dla Macierzy Szkolnej i innych wymienionych juz na wst^pie polskich Organizacyj spotecznych, Macierz m ogla splacic wszystkie dlugi wekslowe i znacznq cz^sc dlugöw hipotecznych, zaci^gni^tych w kasach i bankach w Czechoslowacji, jak röwniez wyröwnac za- leglosci gronom nauczycielskim za ubiegle 3 miesiqce. Komitet D o­

raznej Pomocy, w ktörego sklad, jak to juz w drukowanem sp ra- wozdaniu za ubiegly rok podano, wchodzq wybitne osobistosci calej Polski, przeprowadzil przy pomocy calego szeregu Komitetöw lokal- nych na calym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej zbiörk<j na rzecz Macierzy Szkolnej w Czechoslowacji. W ynik tej zbiörki i subwencja uprzednio juz wymienionych organizacyj — to ta dorazna pomoc dla Macierzy, ktöra przy zapoczqtkowanej röwnoczesnie powaznej reorganizacji wewn^trznej, pozwala jej w przyszlosci prowadzic go- spodark^ opartq juz na zdrowych podstäw ach. T o tez wdzi^cznosc ludu sl^skiego dla W ielce Czcigodnych, Przezacnych Organizatoröw calej akcji cegielkowej i dla Szlachetnych, W ielkodusznych Ofiaro- dawcöw nie ma w prost granic.

Tu podkreslic nalezy, ze waznosc tej akcji i jej koniecznosc ze wzgledu na wielkie znaczenie Macierzy Szkolnej w Czechoslowacji umial odpowiednio przedstawic wymienionym organizacjom w yprö- bow any Przyjaciel ludnosci polskiej w Czechoslowacji, P an Gen.

Konsul Leon Malhomme, za co nalezy Mu si? specjalnie serdeczne podziekowanie i gl^boka wdzi^cznosc.

Poza wymienionymi Dobrodziejami Macierzy spieszylo jej i w tym roku, jak zawsze dotqd cale Polskie Spoleczenstwo poza granicami

& 3ska z wydatnq pomocq,

Pomi^dzy Dobrodziejami Macierzy musimy jednak wymienic na pierwszem miejscu Tow arzystw o Opieki Kulturalnej im. Adama Mickiewicza w W arszawie, zalozone sw ego czasu przez s. p. Mec.

Antoniego Osuchowskiego, znanego Opiekjina Macierzy, ktöre to tow arzystw o swemi subwencjami przyczynito si^ w wielkiej mierze do utrzymania placöwek Macierzy w roku sprawozdawczym.

Zawsze bardzo ch^tnie w miar§ moznosci przychodzili z pomocy M acierzy: Komitet niesienia pomocy Polakom w Czechoslowacji z siedzibci w Katowicach, z Czcig. Prezesem Panem M arszalkiem Dr. W l. D^browskim i z Panem Radc$ K. Kocychem na czele, taki sam Komitet w Krakowie z Czcig. Prezesem Panem Dziekanem Dr. W . Goettlem na czele, Macierz Szkolna Ksi^stwa Cieszynskiego w Cieszynie i Tow arzystw o Szkoly Ludowej w Krakowie, W arszaw - ska Macierz Szkolna, Kola Macierzy Szkolnej w polskiej cz^sci Slqska Cieszynskiego z Kolami w Cieszynie (prez. prof. Kröl) i w Bielsku (prez. prof. Nikiel) na czele, Sejmiki powiatowe, Rady miejskie, Rady gminne, Duchowienstwo, oficerowie, nauczycielstwo, o so b y prywatne w Kraju i poza Krajem.

Takze Komitet fundacji im. Fr. Michejdy w Cieszynie, zatozony 53

z ramienia Tow arzystw a Opieki Kulturalnej im. Adama Mickiewicza, przyznat Macierzy podobnie jak w ubiegiym, tak i w biezqcym roku;

znacznq

subwencje-Za posrednictwem Macierzy Szkolnej w Cieszynie wptacito T o ­ warzystwo Pomocy naukowej dla mlodziezy meskiej Wielkopolskf.

im. K arola M arcinkowskiego na cele Macierzy Szkolnej w Czecho­

slowacji kwote 10.908 Kcz jako ekwiwalent 2.400 zl.

W szystkim tym Laskawym Ofiarodawcom i Dobrodziejom, ktörych nazwisk ze wzgledu na wielkq ich liczbe, a szczuplosc miejsca nie mozna wymienic, sklada Macierz na tem miejscu najserdeczniejsze podziekowanie, zalqczajqc röwnoczesnie gorqcq prosbe o pami^c dla niej takze na przyszlosc.

Specjalne podziekowanie nalezy sie Zarzqdowi Glöwnemu Macierzy Szkolnej w Cieszynie za laskaw e posrednictw o przy odbiorze dat- köw od Braci Rodaköw z Polski.

Röwniez serdeczne podziekowanie i wdziecznosc nalezy sie T o~

warzystwu Szkoly Ludowej w Krakowie za bezinteresowne oddanie budynku na pomieszczenie gimnazjum w Orlowej i budynköw na pomieszczenie szköl ludowych na M orawach.

W roku 1934 i w roku 1935 do 31 m arca w ptyn^ty d o k asy G löw n ego Zarzqdu M acierzy Szkolnej nast^pujqce dochody:

1. G o t ö w k a w k a s i e 1 s t y c z n i a 1934 9.095 Kc.

2. Tytuiem oplat w szkolach i bursach i dochodöw szköl: z im - prez 652.451-20 Kc.

3. Tytuiem subwencyj rzqdow ych: a) Min. Szkol. i Oswiaty Lud.

w P radze na gimnazjum 50.000 Kc, b) Min. Szkol. i Oswiaty na szkoly ludowe i wydzialowe 90.000 Kc, c) Min. Opieki Spolecznej w P radze na dom Macierzy w Cz. Cieszynie 20.262-50 Kc, d) Urzedu Krajowego w Bernie na szkoly we formie urlopöw ptatnych dla nauczycieli 242.878'55 Kc, e) Urzedu Krajowego w Bernie na szkole gospodarstw a wiejskiego w Konskiej 10.000 Kc, f) Urzedu K rajo­

wego w Bernie na przedszkola 1.750 Kc — razem 414.891-05 K c.

4. Tytuiem daröw i subw encyj: a) Subwencja Tow. Opieki Kult, w W arszaw ie, Katowickiego Komitetu Pomocy Polakom w Czecho­

slowacji, K rakow skiego Komitetu Pomocy Polakom w Czechosto- wacji, Macierzy Szkolnej Ks. Cieszynskiego w Cieszynie i T ow a­

rzystw a Szkoly Ludowej w Krakowie 2,500.774-65 Kc, b) röznych.

daröw i skladek w kraju 234.992-75 Kc, c) ofiar na Macierz Szkolnq zlozonych przez Kola Macierzy Szkolnej 252.154 Kc — razem;

2,987.921-40 Kc.

5. Tytuiem subwencji W arszaw skiego Komitetu Doraz'nej Pomocy dla Macierzy w Czechoslowacji, Swiatowego Zwiqzku Polaköw' z Zagranicy i innych pol. organizacyj spotecznych — cegietki — akcja odtuzeniowa 5,774.500 Kc.

6. Tytuiem dochodöw z imprez a) Zarzqdu Glöwnego 25.132 05 Kc,, b) Köl M aciery Szkolnej 360.618-85 Kc — razem 385.750-90 Kö.

7. Tytuiem czynszöw z dom öw 100.336-45 Kc.

8. Tytuiem zw rotöw dlugöw honorowych (stypendja) 22.765 Kc.

54

9. Tytulem potrqcen z ptac do zaktadu pensyjnego 239.817-10 Kö.

10. Tytulem zwrotu za druki 2.259 Kc.

11. Tytulem dochodu Ksi§garni Macierzy Szkolnej 13.773' 10 Kö.

12. Tytulem w kladek cztonköw Macierzy 61.083-50 Kc.

R a z e m d o c h o d y M a c i e r z y S z k o l n e j w czasie od 1 stycznia 1934 do 31 m arca 1935 r. wynosity 10,664.643-70 Kö.

(W r. 1933 wynosity dochody 5,426.347'35 Kc.)

W ydatki Macierzy Szkolnej przedstawiaty si^ w czasie od 1 stycznia 1934 do 31 marca 1935 jak nastqpuje:

1. U trzym anie szköt a) place i w ydatki rzeczowe 4,122.384-65 Kc, b) zaktad pensyjny, Kasa Chorych, podatek osobisto dochodo- wy 668.916'20 Kc, c) wydatki Köl Macierzy na utrzymanie szköt 120.770-35 Kc, — razem 4,912.071-20 Kc.

2. Subw encje M acierzy Szkolnej dla Kot biednych uczniöw i akademiköw 56.458-05 Kc.

3. Utrzym anie r e a ln o s c i: napraw a budynköw i subwencja na szkoly na Kamienitym 164.749-10 Kc.

4. Ä m ortyzacja d tu g ö w Macierzy Szkolnej 4,255.44225 Kc.

5. Dtuznicy M acierzy 500.000 Kc.

6. W plata na udziat Ksi^garni Macierzy Szkolnej 20.906-40 Kö.

7. A dm inistracja: 1. Zarzqdu G töw nego: a) ptaca urz?dniköw biura 63.424-75 Kc, b) optaty pocztow e i stemplowe 24.881-90 Kc, c) czynsz za biuro Macierzy Szkolnej 12.300 Kc, d) przybory i wy­

datki kancelaryjne 2.975'30 Kc, e) wyjazdy stuzbowe 7.462'25 Kc, f) podatek pauszalowy 14.795"40 Kc, g) druki (cegielki) 32.313-50 Kc, h) swiatto w biurze 1.327 80 Kc, i) czyszczenie biura i utrzy­

manie 2.556 40 Kc, j) prenum erata czasopism, opraw a ksi^g, oplaty w urz^dach i t. p. 2.272-20 Kc razem 164.308‘50 Kc. II. Köl Ma­

cierzy Szkolnej: 83.852-15 Kc, razem adm inistracja 248.16065 Kc.

8. Rata na lamp§ projekcyjn^ i szatniij 9.200 Kc.

9. W ydatki K öl: koszta imprez 251.574-30 Kc.

Razem rozchody M acierzy w czasie od 1 stycznia 1934 do 31 marca 1935 wynosity 10,418561-95 Kc. (W roku 1933 wynosi­

ty 5,417.252-25 Kc).

Stan srodköw obrotow ych z dniem 31/111 1935: I. a) Stan kasy Zarzqdu Gtöwnego 109 40 Kc, b) stan kasy Köl Macierzy Szkolnej 98.756-10 Kc — razem 98.865-50 Kc. II. Lokacje: a) Z a- rzcjdu Gtöwnego: P. K. O. P raga 14.58445 Kc, Tow. Oszcz. i Zal.

Cz. Cieszyn 120.513 25 Kc, b) Kot Macierzy Szkolnej 12.118-55 Kö

— razem 147.216 25 Kc. Catkowity stan srodköw obrotow ych w dniu 31/111 1935 wynosit 246.08T75 Kc.

Stan finansowy Macierzy Szkolnej zmienit si§ w roku spraw o­

zdawczym gruntownie. Szeroko zakrojona akcja cegietkowa i o dd tu - zeniowa umozliwita jej sptacic wszystkie dtugi uciqzliwe, a temsamem poczynic znaczne oszcz^dnosci, a przedewszystkiem utatwic prac^

Zarz^du Gtöwnego, ktöry b^dzie juz wolniejszy od trosk, skqd wy- dostac srodki na tatanie röznych zalegtosci i b§dzie mögt si§ po- swi^cac wtasciwej czynnosci, tj. kulturalno-oswiatow ej. Nie jestesm y jeszcze w zupetnosci oddtuzeni, bo mamy jeszcze znaczne ci^zary;

55

ale sq to przewaznie takie, ktöre nie obciqzajq zbytnio naszego bu d - zetu i nie mogq sie stac groznemi dla naszego stanu posiadania.

W powyzszem spraw ozdaniu kasowem wykazujemy po stronie dochodöw kwote 10, 664.64370 Kc kwote o 5,238.296-35 Kc wiek- szq niz w roku poprzednim. Jezeli jednak potrqcimy dochöd nad- zwyczajny w kwocie 5,774.500-— Kc, okazuje sie sum a rzeczywi- stych dochodöw o 536.203-65 Kc mniejsza niz w roku 1933, pom i- mo tego, ze rok spraw ozdaw czy obejmuje 5 kw artalöw i ze ra - chunkami temi jest_ objeta gospodarka pieniezna wszystkich Kot Macierzy Szkolnej. Swiadczy to wymownie o kurczeniu sie budzetu Macierzy, jako wyniku konsekwentnego dqzenia Zarzqdu Glöwnego do stosow ania jak najdalej idqcych oszczednosci.

Najwiekszq pozycje w ydatköw — poza sptatq dlugöw — stanowi utrzymanie szköt, kwotq 4,912.071-20 Kc. Ale i tu okaze sie w yda- tek nizszy od przeszlorocznego, jezeli uwzglednimy piqty kwartat, doptaty ubezpieczen spotecznych za poprzednie lata i wliczenie w ydatköw Köl na utrzymanie szköl i zakladöw Macierzy. W ydatnie obnizyly sie röwniez w ydatki na utrzymanie nieruchomosci w kwocie 164.749'10 Kc, w czem jednak lwiq czesc stanowi subwencja 26.505 Kc dla szkoly na Kamienitym. Swiadczy to, ze na rem ont i wogöle utrzymanie dom öw Macierzy wydalismy tylko to, co byto najkonie- czniejsze, co jednak na dalszq mete moze stac sie niebezpiecznem, gdyz jezeli nie bedziemy utrzymywali domöw w odpowiednim sta- nie, mozemy narazic sie na wieksze straty.

Mimo splat dtugöw pozostaje jeszcze z koncem roku spraw o- zdawczego dtugöw hipotecznych i prywatnych na kwote 5,019.115*35 Kc, z ktörych jednak do dnia W alnego Zgrom adzenia znaczna czesc röwniez bedzie sptacona. W skutek tego stan majqtkowy mozna nazwac bardzo korzystnym, gdyz nieruchomosci Macierzy mozemy skrom nie ocenic na przeszlo 10 miljonöw Kc.

Jak juz wspomniano, ten korzystny stan zawdzieczamy catemu naszem u spoteczenstwu, ktöre w ciezkiej chwili pospieszylo Macierzy solidarnie z ofiarnq pomocq, czem znowu udowodnito, ze stanowimy jednq rodzine, ktöra sobie wzajemnie pomaga.

Macierz Szkolna doznawata w roku sprawozdawczym bardzo zyczliwego poparcia ze strony Tow arzystw a Oszczednosci i Zaliczek w Czeskim Cieszynie. Za te zyczliwosc, okazywanq stale naszej Instytucji, sklada Zarzqd Gtöwny Macierzy Szkolnej zaröwno Dy- rekcji jak i Radzie Nadzorczej serdeczne podziekowanie.

Röwnie serdecznie dziekuje Macierz Bankowi Rolniczo-Robotni- czemu we Frysztacie i Zarzqdom Kas Reiffaisena za pomoc jakq swego czasu uzyczyty Macierzy Szkolnej, udzielajqc jej pozyczek na budowe szköt i cierpliwosc, z jakq czekaty na zw rot tych pozy­

czek w ubiegtym roku.

Centraine Stow. Spoz. w Lazach wynajmuje na korzystnych w a- runkach lokale Macierzy Szkolnej na pomieszczenie klas szkolnych i przedszkoli, za co Zarzqd Glöwny sktada Mu röwniez na tem miejscu serdeczne podziekowanie.

56