Sprawy indywidualne związane z prawem dziecka do godziwych warunków socjalnych socjalnych

■ Niealimentacja dzieci

Podobnie jak w latach ubiegłych, wiele spraw zgłaszanych do Rzecznika dotyczyło problemów związanych z egzekucją alimentów na rzecz dzieci³¹³.

Przykładem może być sprawa, w której Rzecznik Praw Dziecka podjął interwencję wskutek zawiadomienia matki trójki dzieci, która od 2014 r. bezskutecznie starała się wyegzekwować alimenty na rzecz małoletnich od ojca zamieszkałego za granicą³¹⁴.

W toku postępowania toczącego się przed sądem okręgowym konieczne było ustalenie, czy dłużnik alimentacyjny żyje, albowiem matka miała informacje od członków rodziny, że ojciec dzieci zmarł. Mając na uwadze, iż ojciec małoletnich był obywatelem Wietnamu i tam też prawdopodobnie przebywał, ustalenie powyższego trwało blisko rok.

Z przesłanych przez właściwą instytucję wietnamską informacji wynikało, że nie odnotowano w tym kraju zgonu dłużnika alimentacyjnego.

Powyższe dane pozwoliły na ustalenie, że dłużnik alimentacyjny żyje. Sąd okręgowy wystąpił do właściwej instytucji wietnamskiej o udzielenie informacji o miejscu zamieszkania ojca.

Rzecznik Praw Dziecka, mając na uwadze długi okres oczekiwania na informacje ze strony wietnamskiej, wystąpił do Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w Hanoi o ustalenie danych niezbędnych do dalszego procedowania w możliwie najkrótszym terminie.

313 ZSS.441.860.2016.KK, ZSS.441.878.2016.KK, ZSS.441.620.2016.KK, ZSS.441.490.2016.KK, ZSS.441.907.2015.KK, ZSS.441.243.2016.KK, ZSS.441.106.2016.KZ, ZSS.441.439.2016.JW, ZSS.441.1240.2016.JW, ZSS.441.998.2016.AG, ZSS.441.629.2016.JW, ZSS.441.193.2016.KT, ZSS.441.233.2016.KT, ZSS.441.330.2016.KT, ZSS.441.384.2016.KT, ZSS.441.457.2016.KT, ZSS.441.526.2016.KT, ZSS.441.541.2016.KT, ZSS.441.925.2016.KT, ZSS.441.1012.2016.KT, ZSS.441.1118.2016.KT, ZSS.441.1135.2016.KT, ZSS.441.809.2016.SK, ZSS.441.842.2016.SK, ZSS.441.1069.2016.SK, ZSS.441.1269.2016.SK, ZSS.441.363.2016.AT, ZSS.441.548.2016.AT, ZSS.441.574.2016.AT, ZSS.441.808.2016.AT, ZSS.441.1265.2016.AT, ZSS.441.1314.2016.AT, ZSS.441.523.2016.KK

314 ZSS.441.1410.2015.JW

Po dwóch miesiącach od interwencji Rzecznika, Konsul RP w Hanoi potwierdził, że strona wietnamska nawiązała kontakt ze stroną polską i udzieliła informacji dotyczących tożsamości i miejsca zamieszkania poszukiwanej osoby.

Aktualnie toczy się postępowanie w celu ustalenia majątku dłużnika, z którego możliwe będzie przeprowadzenie egzekucji.

Innym przykładem może być sprawa, w której do Rzecznika zgłosiła się³¹⁵ matka małoletniej, w związku z uchylaniem się ojca od realizacji ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

Rzecznik Praw Dziecka ustalił, że wobec ojca małoletniej toczyło się postępowanie karne przed sądem rejonowym w związku z uporczywym uchylaniem się od płacenia rat alimentacyjnych i narażenia córki na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Rzecznik Praw Dziecka monitorował ww. postępowanie. Wyrokiem sąd uznał ojca za winnego zarzucanego mu czynu i orzekł wobec niego karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie zawiesił na dwuletni okres próby. Jednocześnie zobowiązał ojca do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

Pomimo wyznaczenia przez sąd ojcu dziecka okresu próby połączonego z nałożeniem na niego obowiązku w postaci zapłaty rat alimentacyjnych na rzecz córki, nadal uchylał się on od płacenia alimentów.

Rzecznik Praw Dziecka dokonał analizy akt dozoru prowadzonego przez kuratora sądowego w sprawach karnych, dochodząc do konkluzji, że pomimo rażącego niewywiązywania się przez ojca dziecka z nałożonego na niego obowiązku, sąd nie zarządził wykonania kary pozbawienia wolności.

W związku z powyższym Rzecznik Praw Dziecka zwrócił się do sądu o informacje w kwestii zarządzenia wykonania kary wobec dłużnika.

W następstwie interwencji Rzecznika sąd zarządził wykonanie kary pozbawienia wolności wobec skazanego.

■ Ochrona majątku dziecka

Do Rzecznika Praw Dziecka wielokrotnie zwracali się opiekunowie i rodzice dzieci w sprawach dotyczących zabezpieczenia sytuacji materialnej małoletnich. Sprawy z tego zakresu dotyczyły głównie postępowań o stwierdzenie nabycia spadku, przekroczenia terminu przez przedstawicieli ustawowych na odrzucenie spadku, uzyskania zezwolenia na dokonanie

315 ZSS.441.361.2015.AT

czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka oraz nieprawidłowości w postępowaniach dotyczących spisu inwentarza³¹⁶.

Przykładem może być sprawa, w której Rzecznik Praw Dziecka zgłosił udział w postępowaniu prowadzonym przed sądem rejonowym z wniosku prokuratora rejonowego o uzyskanie zezwolenia na odrzucenie spadku w imieniu małoletniej³¹⁷.

W tej sprawie w ocenie Rzecznika dotychczasowe działania matki, będącej przedstawicielką ustawową małoletniej, podawały w wątpliwość zgodność działań z interesami córki.

Małoletnia przebywała wówczas w zawodowej rodzinie zastępczej. W toku pozostawała również sprawa o pozbawienie matki władzy rodzicielskiej. Rzecznik, po zapoznaniu się z dokumentacją, doszedł do przekonania, że matka małoletniej złożyła oświadczenie o przyjęciu spadku w imieniu dziecka przy pełnej świadomości znacznego jego obciążenia długami. Doprowadziło to do egzekucji należności z renty rodzinnej przyznanej małoletniej po zmarłym ojcu. Działania matki, w tym dalsze generowanie zadłużenia poprzez brak regulowania opłat czynszowych, a obciążających małoletnią, w ocenie Rzecznika budziły wątpliwości.

Wobec powyższego Rzecznik Praw Dziecka wniósł o ustanowienie dla małoletniej kuratora celem reprezentowania jej w przedmiotowym postępowaniu.

W reakcji na pismo Rzecznika sąd podjął czynności i zezwolił na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniej, polegającej na złożeniu w imieniu dziecka oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza i odrzuceniu spadku po ojcu. Postanowienie jest prawomocne.

W innej sprawie dotyczącej tożsamej problematyki do Rzecznika Praw Dziecka zgłosiła się³¹⁸ siostra małoletniej dziewczynki, która odziedziczyła spadek po zmarłym ojcu.

Małoletnia nie kontaktowała się z ojcem przez okres około 10 lat i pobierała świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Po jego śmierci krewni ojca złożyli przed notariuszem oświadczenia o odrzuceniu spadku, niestety opiekun prawny małoletniej nie złożył stosownego oświadczenia w terminie.

W związku z odziedziczeniem spadku z dobrodziejstwem inwentarza sąd wystąpił do właściwego komornika o dokonanie spisu inwentarza po zmarłym.

316 ZSS.441.96.2016.AT, ZSS.441.167.2016.AT, ZSS.441.466.2016.AT, ZSS.441.1297.2016.AT, ZSS.441.1334.2016.AT, ZSS.441.1341.2016.AT, ZSS.441.1306.2015.KK, ZSS.441.188.2016.KK, ZSS.441.699.2016.KK

317 ZSS.441.752.2016.KK 318 ZSS.441.323.2016.AT

Z uwagi na przedłużające się postępowanie dotyczące spisu inwentarza, Rzecznik Praw Dziecka występował do komornika przy sądzie rejonowym o wyjaśnienia w sprawie, w tym o udostępnienie akt sprawy egzekucyjnej w celu zapoznania się z faktyczną sytuacją małoletniej.

Z informacji przekazanych Rzecznikowi wynikało, że trudności w sporządzeniu spisu inwentarza były związane z przeszkodami w ustaleniu pełnego majątku po zmarłym.

W kolejnym piśmie komornik poinformował Rzecznika, że ustalił, iż w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość położona w okręgu innego sądu.

Wobec powyższego Rzecznik Praw Dziecka zwrócił się do sądu spadku o udzielenie informacji, jakie działania podjął w celu dokonania czynności poza jego właściwością miejscową.

Sprawa pozostaje w toku.

■ Renta rodzinna

Podobnie jak w latach ubiegłych, część spraw zgłaszanych do Rzecznika dotyczyła odmowy przyznania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych renty rodzinnej. Każda ze zgłoszonych spraw była wyjaśniana i analizowana pod kątem legalności wydanej decyzji administracyjnej³¹⁹.

Za przykład może służyć sprawa matki samotnie wychowującej małoletnią córkę, która od 2012 r. ubiegała się o ustalenie prawa do renty rodzinnej dla dziecka po ojcu, który pracował i zmarł za granicą³²⁰.

Do ustalenia prawa do renty rodzinnej konieczne było wykazanie okresów ubezpieczenia przebytych przez ojca dziecka na terenie Grecji. Grecka instytucja ubezpieczeniowa, pomimo pism i ponagleń kierowanych przez właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie przesyłała dokumentacji ubezpieczeniowej zmarłego.

Rzecznik skierował w tej sprawie wystąpienie do Rzecznika Praw Dziecka w Grecji o podjęcie działań w zakresie ochrony praw dziecka, leżących w granicach jego kompetencji.

Po interwencji Rzecznika wymagane dokumenty zostały przesłane przez grecką instytucję ubezpieczeniową do właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Polsce.

Powyższe dane pozwoliły na wydanie decyzji w sprawie uprawnienia do renty rodzinnej dla małoletniej po zmarłym ojcu.

319 ZSS.441.1184.2016.JW, ZSS.441.891.2016.JW, ZSS.441.527.2016.KK 320 ZSS.441.310.2015.JW

■ Renta rodzinna w drodze wyjątku

Sprawy zgłaszane Rzecznikowi dotyczyły także odmowy przyznania przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego renty rodzinnej w drodze wyjątku. Każda ze zgłoszonych spraw była analizowana pod kątem konieczności zgłoszenia udziału w postępowaniach³²¹.

Za przykład może służyć sprawa zgłoszona przez matkę dwójki dzieci³²², którym Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił przyznania prawa do renty rodzinnej w drodze wyjątku po ich zmarłym ojcu.

Od powyższej decyzji matka małoletnich wniosła odwołanie do sądu administracyjnego, żądając jej uchylenia i wykazując, iż zaistniały szczególne okoliczności uzasadniające przyznanie renty rodzinnej w drodze wyjątku. Sąd administracyjny wyrokiem uchylił zaskarżoną decyzję administracyjną i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Rzecznik Praw Dziecka wystąpił do KRUS z pytaniem, czy podjęto czynności wyjaśniające i na jakim etapie znajduje się sprawa przyznania małoletnim dzieciom renty rodzinnej po ich zmarłym ojcu. Następnie, po uzyskaniu stosownych informacji, wystąpił do Centrali KRUS o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie oraz przesłanie informacji o podjętych czynnościach zmierzających do ponownego wydania decyzji.

Z uwagi na odległy termin, jaki upłynął od wydania wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego, uchylającego decyzję o odmowie przyznania renty w drodze wyjątku dla wskazanych powyżej małoletnich i przekazaniu sprawy do jej ponownego rozpoznania, Rzecznik wystąpił o pilne podjęcie czynności ze względu na dobro dzieci.

W wyniku działań podjętych przez Rzecznika Prezes KRUS wydał decyzję przyznającą wskazane świadczenie.

■ Procedura przyznawania świadczeń

Do Rzecznika Praw Dziecka wielokrotnie zwracali się rodzice i opiekunowie małoletnich w sprawach dotyczących prawa do świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

W głównej mierze zgłoszenia dotyczyły: wątpliwości co do zasad ich przyznawania;

rodzaju i wysokości świadczeń, o które można się ubiegać; uchylenia decyzji przyznającej prawo do świadczeń w razie stwierdzenia, że zostały pobrane nienależnie; braku terminowego wypłacania świadczeń już przyznanych. Rzecznik Praw Dziecka każde zgłoszenie

321ZSS.441.441.489.2016.KZ, ZSS.441.877.2016.JW, ZSS.441.815.2016.JW, ZSS.441.1295.2016.AG, ZSS.441.911.2016.JW, ZSS.441.376.2016.KZ, ZSS.441.481.2016.KZ

322 ZSS.441.1132.2016.AG

rozpatrywał indywidualnie, udzielając wyjaśnień w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisy prawa³²³.

Za przykład posłużyć może zgłoszenie³²⁴ matki małoletniego chłopca, której odmówiono prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka.

Powodem odmowy świadczenia było ustalenie przez organ, że matka chłopca wyszła ponownie za mąż i dziecko wychowuje się w rodzinie zrekonstruowanej. W związku z powyższym uznano, że matka nie jest już rodzicem samotnie wychowującym dziecko w rozumieniu przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Rzecznik Praw Dziecka zgłosił swój udział w postępowaniu przed samorządowym kolegium odwoławczym, które utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W związku z powyższym Rzecznik wniósł skargę na decyzję organu drugiej instancji do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Sąd, uwzględniając skargę Rzecznika, uchylił decyzję organów drugiej i pierwszej instancji.

Aktualnie toczy się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym postępowanie ze skargi kasacyjnej samorządowego kolegium odwoławczego.

Kolejny przykład dotyczy sprawy, w której powiatowe centrum pomocy rodzinie odmówiło przyznania rodzinie zastępczej niezawodowej świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka od daty wydania wyroku przez sąd okręgowy, który orzekł o umieszczeniu małoletniego w rodzinie zastępczej, wskazanej przez właściwy sąd rejonowy³²⁵. Organ administracji nie uwzględnił okresu od daty wydania wyroku sądu okręgowego jako wyroku w pierwszej kolejności umieszczającego dziecko w pieczy zastępczej do wydania postanowienia następczego sądu rejonowego. Od powyższej decyzji odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego złożyła rodzina zastępcza.

Po rozpoznaniu odwołania samorządowe kolegium odwoławcze uchyliło decyzję w części dotyczącej początkowego terminu przyznania świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej, jednak w sposób nieprawidłowy ustaliło datę początkową. Kolegium przyznało świadczenie od daty wydania postanowienia sądu

323 ZSS.441.160.2016.KZ, ZSS.441.190.2016.KZ, ZSS.441.399.2016.KZ, ZSS.441.518.2016.KZ, ZSS.441.528.2016.KZ, ZSS.441.613.2016.KZ, ZSS.441.690.2016.KZ, ZSS.441.320.2016.KT,

ZSS.441.344.2016.KT, ZSS.441.817.KT, ZSS.441.957.2016.KT, ZSS.441.682.2016.JW, ZSS.441.535.2016.JW, ZSS.441.991.2016.JW, ZSS.441.1054.2016.JW, ZSS.441.1072.2016.JW, ZSS.441.1199.2016.JW,

ZSS.441.1376.2016.AG, ZSS.441.1415.2016.AG, ZSS.441.1396.2016.AG, ZSS.441.1397.2016.AG, ZSS.441.839.2016.AG, ZSS.441.1308.2016.AG, ZSS.441.1037.2016.AG, ZSS.441.279.2016.AT, ZSS.441.854.2016.AT

324 ZSS.441.1161.2015.JW 325 ZSS.441.1100.2016.AT

rejonowego, nie zaś od daty uprawomocnienia się wyroku sądu okręgowego, który jako pierwszy umieścił małoletniego w pieczy zastępczej, nie wskazując jednak konkretnej rodziny.

Rzecznik Praw Dziecka nie zgodził się ze stanowiskiem organu administracji pierwszej oraz drugiej instancji i wniósł skargę na decyzję samorządowego kolegium odwoławczego, wskazując, że zarówno powiatowe centrum pomocy rodzinie, jak i samorządowe kolegium odwoławcze dokonały błędnej wykładni przepisów prawa materialnego. Zdaniem Rzecznika małoletni został umieszczony w rodzinie zastępczej z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu okręgowego. Po rozpoznaniu skargi Rzecznika Praw Dziecka samorządowe kolegium odwoławcze uwzględniło skargę w całości.

Rodzinie zastępczej zostało przekazane wyrównanie świadczenia.

Rzecznik podniósł, że art. 35 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej stanowi, że umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu. Rzecznik podkreślił, że powyższy przepis odgrywa w omawianej ustawie istotną rolę, ponieważ normuje kwestie związane z umieszczaniem dziecka w pieczy zastępczej. Występujące w tym przepisie pojęcie „umieszczenia” ma dwa znaczenia. Pierwsze z nich to odwołanie się do rozstrzygnięcia odpowiedniego organu władzy publicznej, na mocy którego dziecko zostanie przyjęte do pieczy zastępczej, i związane jest z wydaniem określonego orzeczenia przez uprawniony do tego organ władzy publicznej. Drugie ujęcie związane jest z faktycznym objęciem dziecka pieczą zastępczą. W analizowanym przepisie wymienia się dwa tryby umieszczania dziecka w pieczy zastępczej, a mianowicie w drodze orzeczenia sądu oraz na podstawie umowy zawartej przez rodziców zastępczych lub prowadzącego rodzinny dom dziecka ze starostą. Rzecznik podkreślił, że działania podejmowane przez sąd mają charakter obligatoryjny. Zgodnie z omawianym przepisem należy uznać, że umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej za pośrednictwem sądu opiekuńczego należy do zasad pieczy zastępczej i oznacza wydanie przez ten sąd stosownego orzeczenia.

Samorządowe kolegium odwoławcze uwzględniło skargę Rzecznika Praw Dziecka.

Z prośbą o interwencję Rzecznika w sprawie odmowy przyznania świadczeń rodzinnych zwróciła się³²⁶ również wychowująca czworo dzieci obywatelka Czeczenii.

Zgłaszająca przekazała, że zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z uzyskaniem ochrony uzupełniającej. Powodem, dla którego opuściła ojczyznę, było stosowanie przemocy przez męża. Burmistrz odmówił zgłaszającej prawa do świadczeń

326ZSS.441.217.2016.JW

rodzinnych na dzieci wraz z dodatkami wskazując, że jest mężatką, a jej mąż nie zamieszkuje wraz z nią i dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym nie została spełniona przesłanka zawarta w art. 1 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy o świadczeniach rodzinnych, warunkująca przyznanie świadczeń rodzinnych cudzoziemcom przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z uzyskaniem ochrony uzupełniającej od zamieszkiwania na jej terytorium wraz z członkami rodziny. Samorządowe kolegium odwoławcze utrzymało decyzję organu pierwszej instancji.

Rzecznik Praw Dziecka podjął interwencję, zgłaszając udział w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym oraz wnosząc o uchylenie decyzji organu drugiej i pierwszej instancji.

Sąd uwzględnił wnioski Rzecznika Praw Dziecka.

Aktualnie toczy się postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjny ze skargi kasacyjnej samorządowego kolegium odwoławczego.

■ Procedura przyznawania świadczeń w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego

Podobnie jak w latach ubiegłych, jednym ze zgłaszanych Rzecznikowi Praw Dziecka problemów była przewlekłość postępowań dotyczących przyznawania świadczeń w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego³²⁷.

Trzeba zauważyć, że postępowania te trwają długo z uwagi na konieczność dokonania odpowiednich ustaleń warunkujących możliwość weryfikacji prawa do świadczeń.

Wielokrotnie organy właściwe do załatwienia sprawy działają w sposób prawidłowy, wykorzystując dostępne środki, niemniej jednak z uwagi na skomplikowany charakter tego typu spraw czas oczekiwania na zakończenie sprawy nie jest satysfakcjonujący dla zgłaszających.

Za przykład posłużyć może zgłoszenie³²⁸ matki małoletnich, która zwróciła się do Rzecznika z prośbą o interwencję w sprawie przyznania prawa do świadczeń rodzinnych (zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego oraz zasiłku pielęgnacyjnego w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego). Zdaniem zgłaszającej postępowanie prowadzone było przewlekle, pomimo że dopełnione zostały wszelkie formalności.

327 ZSS.441.70.2016.KZ, ZSS.441.199.2016.KZ, ZSS.441.401.2016.KZ, ZSS.441.1030.2016.AG ZSS.441.731.2016.AG ZSS.441.1275.2016.AT, ZSS.441.789.2016.AT, ZSS.441.1240.2016.JW, ZSS.441.1296.2016.JW, ZSS.441.1185.2016.JW, ZSS.441.1075.2016.JW, ZSS.441.629.2016.JW, ZSS.441.93.2016.JW, ZSS.441.996.2016.JW, ZSS.441.328.2016.JW

328ZSS.441.265.2016.KZ

Rzecznik podjął interwencję, występując do regionalnego ośrodka polityki społecznej o wyjaśnienia dotyczące przebiegu przedmiotowego postępowania, a po ich uzyskaniu monitorował dalszy jego przebieg.

W efekcie Rzecznik został poinformowany o przyznaniu na rzecz małoletnich prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego oraz prawa do zasiłku pielęgnacyjnego.

■ Świadczenie rodzicielskie

Do Rzecznika Praw Dziecka wpłynęło wiele spraw dotyczących odmowy przyznania świadczenia rodzicielskiego, wprowadzonego od 1 stycznia 2016 r. uchwaloną przez Sejm RP w dniu 24 lipca 2015 r. ustawą o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw³²⁹.

W każdym ze zgłoszonych przypadków powodem odmowy ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego było pobieranie przez wnioskodawcę świadczenia pielęgnacyjnego na starsze dziecko. Powyższe wynikało z rozbieżności w interpretacji przepisu art. 27 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym w przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń: świadczenia rodzicielskiego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną.

Zdaniem Rzecznika wskazany w art. 27 ust. 5 u.ś.r. zbieg uprawnień do określonych w nim świadczeń ma zastosowanie tylko w sytuacji, gdy mamy do czynienia ze zbiegiem uprawnień w sensie podmiotowym zarówno co do osoby sprawującej opiekę lub wychowanie, jak i do osoby wymagającej opieki.

Pierwsze zgłoszenie w przedmiocie odmowy ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego trafiło do Rzecznika Praw Dziecka w kwietniu 2016 r.³³⁰

Rzecznik Praw Dziecka zgłosił swój udział w postępowaniu przed samorządowym kolegium odwoławczym.

Samorządowe kolegium odwoławcze, uwzględniając wnioski zawarte w piśmie Rzecznika, uchyliło zaskarżoną decyzję oraz przyznało odwołującej świadczenie rodzicielskie na małoletniego syna.

329 Dz. U. poz. 1217 z późn. zm.

330 ZSS.441.496.2016.AJ, ZSS.441.1138.2016.KK, ZSS.441.851.2016.JW, ZSS.441.712.2016.JW, ZSS.441.382.2016.JW

Rzecznik Praw Dziecka zgłosił swój udział również w czterech innych postępowaniach toczących się przed samorządowymi kolegiami odwoławczymi. We wszystkich tych sprawach organy drugiej instancji uchyliły decyzje organów pierwszej instancji i przyznały świadczenie rodzicielskie.

Nie wszystkie sprawy z udziałem Rzecznika Praw Dziecka zakończyły się przyznaniem świadczenia już na etapie postępowania odwoławczego.

W sprawie z odwołania wnoszącej od decyzji burmistrza odmawiającej prawa do świadczenia rodzicielskiego na małoletnią córkę samorządowe kolegium odwoławcze, podzielając stanowisko Rzecznika Praw Dziecka, uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji³³¹.W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy burmistrz odmówił przyznania matce małoletniej świadczenia rodzicielskiego.

Rzecznik Praw Dziecka po raz kolejny zgłosił udział w postępowaniu przed samorządowym kolegium odwoławczym, wnosząc o wydanie decyzji merytoryczno-reformacyjnej, tj. uchylającej zaskarżoną decyzję i przyznanie wnioskowanego świadczenia.

Sprawa w toku.

Kolejna interwencja Rzecznika Praw Dziecka została podjęta w sprawie o świadczenie rodzicielskie na córkę³³². Matka małoletniej uchybiła terminowi do zaskarżenia do sądu administracyjnego decyzji samorządowego kolegium odwoławczego, utrzymującej decyzję organu pierwszej instancji w przedmiocie odmowy ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego.

Rzecznik złożył skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, wnosząc o uchylenie decyzji samorządowego kolegium odwoławczego oraz decyzji organu pierwszej instancji. Sprawa w toku.

■ Świadczenie wychowawcze

Do Rzecznika Praw Dziecka wpłynęło wiele próśb o interwencję w związku

Do Rzecznika Praw Dziecka wpłynęło wiele próśb o interwencję w związku