Sprawy indywidualne związane z prawem dziecka do godziwych warunków socjalnych socjalnych

■ niealimentacja dzieci

Podobnie jak w latach ubiegłych, wiele spraw zgłaszanych do Rzecznika Praw Dziecka dotyczyło problemów związanych z egzekucją świadczeń alimentacyjnych na dzieci.

Rzecznik analizował każdą zgłoszoną mu sprawę, udzielał porad prawnych, a także informował o zmianie przepisów dotyczących przestępstwa niealimentacji. W przypadku toczących się postępowań z art. 209 k.k. występował o akta postępowań przygotowawczych i analizował czynności podejmowane przez uprawnione organy.

Liczną grupę stanowiły sprawy dotyczące bezskuteczności dochodzenia świadczeń alimentacyjnych od rodziców przebywających poza granicami Polski. Brak skuteczności stosowania przepisów dwóch aktów prawa międzynarodowego, tj. Konwencji o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą sporządzonej w Nowym Jorku dnia 20 czerwca 1956 r.³⁶⁸ oraz rozporządzenia Rady WE Nr 4/2009 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych³⁶⁹, powodował konieczność podejmowania działań interwencyjnych.

Z informacji przekazywanych Rzecznikowi przez polskich wierzycieli, jak również przez polskie organy przekazujące wnioski za granicę, wynikało, że zagraniczne organy przyjmujące nagminnie nie wykonują wniosków polskich wierzycieli w sprawach egzekucji alimentów, ignorując monity polskich sądów. Pomimo że możliwości interwencyjne Rzecznika ograniczają się do terytorium RP, podejmował on działania na rzecz dzieci, występując o pomoc do Rzeczników Praw Dziecka zrzeszonych w Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Dziecka (ENOC).

Przykładem może być sprawa małoletniego³⁷⁰, którego matka zwróciła się z prośbą o pomoc w związku z bezskutecznością egzekucji świadczeń alimentacyjnych zasądzonych orzeczeniem polskiego sądu, egzekwowanych na podstawie Konwencji o dochodzeniu roszczeń

368 Dz. U. z 1961 r. poz. 87

369 Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 7, str. 1 z późn. zm.

370 ZSS.441.1373.2016.AT

alimentacyjnych za granicą sporządzonej w Nowym Jorku dnia 20 czerwca 1956 r. Ojcem małoletniego (dłużnikiem alimentacyjnym) był zamieszkały w Szkocji obywatel Wielkiej Brytanii. Z informacji przekazanych przez matkę dziecka wynikało, że ojciec prawdopodobnie zmarł na terenie Wielkiej Brytanii w lutym 2013 r., natomiast od października 2012 r. matka dziecka nie otrzymywała żadnych wpłat na poczet należnych alimentów.

W związku z powyższym polski organ – Sąd Okręgowy – wielokrotnie zwracał się o udzielenie informacji w tym zakresie, nie uzyskując odpowiedzi ze strony szkockiej.

Po analizie akt postępowania Rzecznik Praw Dziecka zwrócił się do Rzecznika Praw Dziecka w Szkocji z prośbą o podjęcie działań mających na celu ustalenie przyczyn bezskuteczności egzekucji alimentów na rzecz małoletniego.

Na skutek interwencji Rzecznika szkocki organ – Dyrektorat ds. Konstytucji, Prawa i Działalności Sądów – przekazał informacje na temat daty śmierci i pozostawionego majątku dłużnika alimentacyjnego, które niezwłocznie zostały przekazane matce chłopca, co umożliwiło podjęcie przez nią dalszych czynności.

Innym przykładem może być sprawa³⁷¹, w której o pomoc do Rzecznika Praw Dziecka zwrócił się pełnomocnik matki w postępowaniu o rozwód. Poinformował, że w toku trwającego od ponad 3 lat postępowania sąd oddalił wniosek matki o udzielenie zabezpieczenia alimentacyjnego na dziecko. Na postanowienie sądu zostało złożone zażalenie, w którym wskazano m.in., iż sąd posiada wiedzę, że dziecko znajduje się pod bezpośrednią pieczą matki i że to ona ponosi codzienne koszty jego utrzymania, bowiem okoliczność ta stała u podstaw uchylenia alimentów od matki na rzecz małoletniego.

Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie, stwierdzając, że środki pieniężne od matki, których nie przekazywała ojcu, kiedy dziecko było pod jego opieką, były przez nią akumulowane i w związku z tym dysponuje ona pieniędzmi na utrzymanie małoletniego. Sąd wskazał, że nie kwestionuje tego, iż dziecko mieszka u matki i z tego tytułu musi ona ponosić koszty jego utrzymania. Wskazał również, że fakt ponoszenia obecnie tych kosztów w całości nie stanowi sam w sobie uprawdopodobnienia roszczenia. Dodatkowo zdaniem Sądu Apelacyjnego wierzyciel powinien wykazać, że zachodzi nie tylko potencjalne, ale także realne ryzyko uszczuplenia majątku dłużnika lub dłużnik dokonuje takich czynności, które mogą uniemożliwiać prowadzenie postępowania egzekucyjnego.

Analiza akt sprawy o rozwód dała Rzecznikowi podstawy do uznania, że działanie sądów I i II instancji nie jest zgodne z dobrem dziecka. Jedyną okolicznością, która może zwolnić rodzica z zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb dziecka jest uzyskiwanie przez

371 ZSS.441.808.2017.KT

dziecko dochodów z majątku własnego. Rzecznik, korzystając z uprawnienia określonego art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, zgłosił udział w postępowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym.

W piśmie procesowym Rzecznik wskazał, że zgodnie z art. 730 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, natomiast na podstawie art. 753 § 1 k.p.c.

w sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej, przy czym w sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Zabezpieczenie udzielane w sprawach o alimenty na podstawie art. 753 § 1 k.p.c.

ma charakter nowacyjny, co oznacza, że jego celem jest tymczasowe zaspokojenie roszczeń uprawnionego i stanowi lex specialis w stosunku do art. 731 k.p.c., który przewiduje, że zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia. Celem zabezpieczenia w tym przypadku nie jest także zapewnienie egzekucyjnego wykonania przyszłego wyroku (zabezpieczenie konserwacyjne zmierza do utrzymania stanu majątkowego dłużnika w celu zapewnienia mu zaspokojenia, czyli skuteczności egzekucji przyszłego wyroku przy wykorzystaniu sposobów zabezpieczenia wskazanych w art. 747 k.p.c.). Nadto w sprawach o alimenty podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia, a więc wiarygodna szansa na istnienie prawa podmiotowego, którego treścią jest uprawnienie do żądania od oznaczonej osoby zachowania się w określony sposób. Jeżeli chodzi o materialnoprawną podstawę roszczenia alimentacyjnego, należy wskazać na art.133 § 1 w zw.

z art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.i.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast w oparciu o art. 135 § 1 k.r.i.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Postępowanie w toku.

■ ochrona majątku dziecka

Rzecznik Praw Dziecka badał i analizował również sprawy dotyczące zabezpieczenia sytuacji materialnej małoletnich³⁷².

372 ZSS.441.204.2017.GR, ZSS.441.323.2016.BW, ZSS.441.576.2017.BW, ZSS.441.615.2017.BW, ZSS.441.85.2017.AT, ZSS.441.86.2017.AT, ZSS.441.87.2017.AT, ZSS.441.93.2017.AT,

ZSS.441.260.2017.AT, ZSS.441.772.2017.AT, ZSS.441.568.2017.JW, ZSS.441.1161.2017.KT ZSS.441.699.2016.KK

Zgodnie z przepisem art. 1015 § 1 k.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. W przypadku spadkobierców nieposiadających pełnej zdolności do czynności prawnych decydujący jest moment uzyskania tej wiedzy przez ich przedstawiciela ustawowego. Skuteczne podjęcie działań przez rodzica uwarunkowane jest jednak uzyskaniem zgody sądu opiekuńczego, który musi wyrazić zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka.

Niejednokrotnie zdarza się, że postępowanie przed sądem rodzinnym może zakończyć się już po upływie terminu określonego w art. 1015 § 1 k.c., tj. po upływie sześciu miesięcy od czasu, gdy rodzic lub opiekun prawny dziecka dowiedział się, że małoletni może odziedziczyć spadek. Termin określony w art. 1015 § 1 k.c. jest terminem zawitym, co oznacza, że nie ma możliwości jego przedłużenia ani przywrócenia. Przekroczenie terminu zawitego skutkuje bezskutecznością czynności prawnej podjętej po jego upływie.

Niemniej jednak, jeśli wniosek o wydanie zezwolenia na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przez małoletniego został złożony w terminie, to termin do złożenia takiego oświadczenia nie biegnie do czasu uprawomocnienia się postanowienia sądu opiekuńczego. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 listopada 2013 r. w sprawie I CSK 329/13 (OSNC 2014 r. nr 9, poz. 93).

Opiekunowie i rodzice dzieci wielokrotnie podnosili kwestie zarówno przekroczenia terminu na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci, jak i problematyki związanej z postępowaniami prowadzonymi przez sądem opiekuńczym czy też już na etapie prowadzenia spisu inwentarza.

Przykładem może być sprawa, w której ojciec małoletniej zgłosił się do Rzecznika Praw Dziecka, wskazując, że w jego ocenie doszło do naruszenia dobra małoletniej w zakresie ochrony jej majątku³⁷³.

Rzecznik Praw Dziecka wystąpił do Sądu Rejonowego oraz do Sądu Okręgowego o akta sprawy, celem poddania ich analizie.

Z akt sprawy wynikało, że dziadek małoletniej sporządził testament własnoręczny, w którym cały majątek przepisał swojej wnuczce. Postępowanie w sprawie o odtworzenie, otwarcie i ogłoszenie testamentu po dziadku małoletniej zostało oddalone. Ostatecznie po dziadku małoletniej doszło do dziedziczenia ustawowego, a cały majątek odziedziczył jego syn – ojciec małoletniej. W skład spadku wchodziła nieruchomość z obciążeniem w postaci służebności przejazdu.

373 ZSS.441.885.2017.BW

Ojciec małoletniej umową darowizny przekazał na rzecz córki ww. nieruchomość, jednakże bez uzyskania zgody sądu opiekuńczego. Z uwagi na fakt, że była to czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu i wymagana była zgoda sądu opiekuńczego, odmówiono dokonania wpisu w księdze wieczystej na rzecz małoletniej. Czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu dokonana bez zezwolenia sądu opiekuńczego jest nieważna i nie podlega konwalidacji na podstawie art. 18 k.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2007 r., sygn. akt II UK 178/06, publ. LEX oraz uchwała Całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1961 r., sygn. akt 1 CO 16/61, publ. OSNCP 1963/9 poz. 187). Powyższe oznacza, że dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd bez zezwolenia sądu nie może zostać potwierdzone przez sąd w późniejszym czasie, dlatego też w pierwszej kolejności należy uzyskać zgodę sądu na dokonanie czynności, a następnie dokonać samej czynności.

Rzecznik Praw Dziecka, po przeanalizowaniu akt sądowych i zbadaniu wszystkich innych okoliczności w sprawie, odstąpił od podejmowania dalszych działań. Wskazał ojcu małoletniej, że powinien wystąpić do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd.

Inne zgłoszenie z tego zakresu dotyczyło nieodpowiedzialnego gospodarowania majątkiem małoletniej przez jej matkę³⁷⁴. Zgłoszenie pochodziło od osoby trzeciej spokrewnionej z rodziną. Dziewczynka i jej matka odziedziczyły po połowie gospodarstwo rolne, które początkowo zostało wydzierżawione bez czynszu, a następnie miało być sprzedane dzierżawcy po znacznie zaniżonej cenie.

Podejmując interwencję Rzecznik zwrócił się do właściwego Sądu Rejonowego z zapytaniem, czy nakazał on matce małoletniej, aby sporządziła inwentarz majątku dziecka i przedstawiła go sądowi oraz zawiadamiała sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, ewentualnie czy sąd wydał inne zarządzenia w trybie art. 109 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W przypadku stwierdzenia braku takich czynności Rzecznik wniósł o zbadanie przedmiotowej sprawy pod kątem zasadności wydania przez sąd określonych decyzji. W odpowiedzi sąd poinformował, że wszczął postępowanie w tej sprawie. Jest ono monitorowane przez Rzecznika Praw Dziecka.

Do Rzecznika Praw Dziecka zwrócił się³⁷⁵ bliski krewny małoletniego z prośbą o pomoc w ochronie majątku pozostawionego dziecku w spadku po zmarłej matce.

Zgłaszający wystąpił do Sądu Rejonowego z wnioskiem o powierzenie zarządu majątkiem

374 ZSS.441.204.2017.GR 375 ZSS.441.87.2017.AT

małoletniego kuratorowi, w związku z podejrzeniem marnotrawienia majątku małoletniego przez ojca dziecka, sprawującego jako przedstawiciel ustawowy zarząd nad spadkiem.

Rzecznik Praw Dziecka zapoznał się z aktami ww. sprawy sądowej, z których wynikało, że sąd opiekuńczy nieprawidłowo prowadził postępowanie dowodowe, opierając się wyłącznie na zeznaniach świadków. W związku z powyższym Rzecznik zgłosił udział w przedmiotowym postępowaniu na prawach przysługujących prokuratorowi. Rzecznik wniósł o dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci informacji o wszelkich rachunkach bankowych posiadanych przez małoletniego, tj. ich numerach i historii tych rachunków, a także informacji o lokatach założonych na nazwisko małoletniego, w tym numerach tych lokat oraz historii operacji na tych lokatach, na okoliczność stanu majątku małoletniego oraz sposobu zarządzania tym majątkiem przez przedstawiciela ustawowego małoletniego.

Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika o dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci informacji o wszelkich rachunkach bankowych posiadanych przez małoletniego.

■ renta rodzinna

Podobnie jak w latach ubiegłych, część spraw zgłaszanych do Rzecznika dotyczyła odmowy przyznania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych renty rodzinnej, jak również rent rodzinnych w drodze wyjątku. Każda ze zgłoszonych spraw była wyjaśniana i analizowana pod kątem legalności wydanej decyzji administracyjnej.

Za przykład może posłużyć sprawa ojca samotnie wychowującego małoletnią córkę, który od 2015 r. ubiega się o ustalenie prawa do renty rodzinnej dla dziecka po zmarłej matce³⁷⁶. Matka małoletniej sprawowała opiekę nad starszą córką i z tego tytułu pobierała na jej rzecz świadczenie pielęgnacyjne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami odpowiedni organ (w tym przypadku gminny ośrodek pomocy społecznej) za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne – matkę małoletniej – odprowadzał składki emerytalno-rentowe.

Pomimo takiego obowiązku, nie została opłacona składka za okres niespełna 6 miesięcy, co skutkowało odmowną decyzją o przyznaniu renty rodzinnej.

Małoletnia działająca przez przedstawiciela ustawowego złożyła odwołanie, które wyrokiem Sądu Okręgowego nie zostało uwzględnione.

Rzecznik Praw Dziecka, po zapoznaniu się z aktami postępowania, zgłosił udział w sprawie toczącej się przed sądem apelacyjnym, wskazując, że w sprawie nie zostały przeprowadzone służące ustaleniu prawdy materialnej niezbędne czynności dowodowe, które miały istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

376ZSS.441.515.2017. BW

W uzasadnieniu Rzecznik powołał się na art. 19 ustawy z dnia 11 maja 2012 r.

o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw³⁷⁷, który wskazywał, że w związku z wydłużeniem na mocy ustawy okresu ubezpieczenia (z 20 na 25 lat) organ był zobowiązany opłacić składkę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, jednakże przez czas nie dłuższy niż za okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego).

W tym przypadku nie została opłacona składka za ubezpieczoną za okres niespełna 6 miesięcy. Rzecznik Praw Dziecka podniósł, że nie zostały przeprowadzone niezbędne czynności dowodowe celem ustalenia, dlaczego pomimo ustawowego obowiązku opłacenia przez organ składki za ubezpieczoną w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, nie został on dopełniony. Niewykonanie obowiązku przez organ skutkowało odmowną decyzją o przyznaniu renty rodzinnej.

W wyniku działań podjętych przez Rzecznika Praw Dziecka sąd apelacyjny zwrócił się do ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji, czy zostały uiszczone brakujące składki na rzecz ubezpieczonej za niezbędny okres, a jeżeli nie, to z jakich przyczyn oraz czy zostaną one opłacone.

W odpowiedzi wskazano, że niezbędne składki nie zostały opłacone za ubezpieczoną, bowiem nie wpłynęła taka informacja z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jednakże zapewniono, że po otrzymaniu właściwej korekty z ZUS-u niezbędne składki zostaną opłacone. Sąd orzekł o skierowaniu sprawy do ponownego rozpoznania.

■ procedura przyznawania świadczeń

Nadal aktualnym problemem pozostaje kwestia uzyskiwania przez rodziców lub opiekunów osób małoletnich prawa do świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego. Sprawy zgłaszane do Rzecznika dotyczyły w szczególności: rodzaju i wysokości świadczeń, o które można się ubiegać; wątpliwości co do zasad ich przyznawania; uchylania decyzji przyznających prawo do świadczeń w razie stwierdzenia, że zostały pobrane nienależnie; kwestionowania przez zgłaszających niezmienionego od wielu lat progu dochodowego warunkującego uzyskanie świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, jak również problemów związanych z ustaleniem dochodu rodziny³⁷⁸.

377 Dz. U. z 2012 r. poz. 637

378 ZSS.441.990.2017.AT, ZSS.441.1044.2017.AT, ZSS.441.1231.2016.KK, ZSS.441.731.2017.BW, ZSS.441.779.2017.BW

W jednej z takich spraw do Rzecznika Praw Dziecka w sprawie odmowy prawa do zasiłku rodzinnego na małoletnią córkę zwróciła się matka³⁷⁹. Prezydent Miasta wydał kilka decyzji odmawiających prawa do świadczenia rodzinnego na małoletnią, uzasadniając to faktem, że matka wychowuje córkę wspólnie z obecnym mężem, tym samym wliczając w skład rodziny małoletniej ojczyma oraz uwzględniając jego dochody przy ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego.

Rzecznik Praw Dziecka zgłosił udział w toczącym się postępowaniu przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym, wskazując, że ustawodawca przyjął w art. 3 pkt 16 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych³⁸⁰ przywołanej dalej jako „u.ś.r” ustawową definicję rodziny, w której m.in. do członków rodziny wlicza się małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością rodzinie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne. Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Zgodnie z ww. ustawą „osoba samotnie wychowująca dziecko” oznacza pannę, kawalera, wdowę, wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem³⁸¹.

Przy dokonywaniu interpretacji art. 3 pkt 17a ww. ustawy istotny jest sposób wychowywania dziecka uprawnionego do świadczenia, czyli to, kto je wychowuje, na co wskazuje wykładnia zwrotu „chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem”, w którym „z jego rodzicem” oznacza rodzica biologicznego. Przesłanka samotnego wychowywania dziecka jest spełniona zawsze wówczas, gdy jest ono wychowywane tylko przez jednego rodzica, tj. biologicznego ojca lub biologiczną matkę dziecka. W tej sytuacji bez znaczenia jest okoliczność, że rodzic ubiegający się o dodatek do zasiłku rodzinnego pozostaje w nowym związku małżeńskim, z którego również posiada inne dzieci, które wychowuje wspólnie z dziećmi z poprzedniego związku³⁸².

379 ZSS.441.990.2017.AT

380Dz. U. z 2017 r. poz. 1952, z późn. zm.

381 art. 3 pkt 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

382 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 22 czerwca 2017 r., III SA/Gd 385/17, Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 8 listopada 2012 r. III SA/Kr 125/12, Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 30 września 2010 r. II SA/Lu 353/10

W związku z powyższym Rzecznik wniósł o uchylenie decyzji Prezydenta Miasta i o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Sprawa w toku.

W innej sprawie³⁸³ Rzecznik Praw Dziecka zgłosił swój udział w postępowaniu przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym, wszczętym wskutek odwołania matki dziecka od decyzji w przedmiocie zmiany okresu uprawniającego do pobierania dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka.

Rzecznik wniósł o uchylenie ww. decyzji w części dotyczącej okresu uprawniającego do pobierania dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez przyznanie matce dziecka świadczenia w formie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka.

Zdaniem Rzecznika organ I instancji dokonał błędnej interpretacji pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” w rozumieniu art. 3 pkt 17a u.ś.r., co zdecydowało o uchyleniu prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, że wnioski Rzecznika Praw Dziecka są w całości zasadne. Organ uchylił decyzję oraz przyznał zgłaszającej wnioskowane świadczenie.

Kolejną sprawą³⁸⁴ z tej kategorii było zgłoszenie dotyczące odmowy prawa do świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania małoletnich umieszczonych w niezawodowej rodzinie zastępczej. Powodem odmowy świadczenia było ustalenie przez organ, że postanowienie sądowe zarządzające umieszczenie małoletnich w rodzinie zastępczej jest nieprawomocne. W ocenie organu wydającego decyzję wobec ww. przesłanki nie można uznać, że doszło do umieszczenia małoletnich w rodzinie zastępczej, dlatego też skarżącym nie można przyznać świadczeń określonych w art. 80 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej³⁸⁵.

Rzecznik Praw Dziecka zgłosił udział w postępowaniu przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym, wnosząc o wydanie decyzji merytoryczno-reformacyjnej, tj. uchylającej zaskarżoną decyzję, i przyznanie wnioskowanego świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania małoletnich umieszczonych w niezawodowej rodzinie zastępczej od daty wydania postanowienia zarządzającego umieszczenie małoletnich w rodzinie zastępczej.

383 ZSS.441.1052.2017.AG 384ZSS.441.521.2017.BW

385 Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, uwzględniając wnioski zawarte w piśmie Rzecznika, uchyliło zaskarżoną decyzję oraz przyznało odwołującej wnioskowane świadczenie z wyrównaniem od daty wydania postanowienia zarządzającego umieszczenie małoletnich w rodzinie zastępczej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, uwzględniając wnioski zawarte w piśmie Rzecznika, uchyliło zaskarżoną decyzję oraz przyznało odwołującej wnioskowane świadczenie z wyrównaniem od daty wydania postanowienia zarządzającego umieszczenie małoletnich w rodzinie zastępczej.