Sprawy indywidualne związane z prawem do wychowania w rodzinie

■ władza rodzicielska i opieka nad dzieckiem

W polskim ustawodawstwie nie ma wprost wyrażonej definicji władzy rodzicielskiej.

Powszechnie przyjęło się, że jest to kompleks wzajemnie powiązanych ze sobą praw i obowiązków rodziców w stosunku do osoby i majątku dziecka, a także jego reprezentowanie przed organami państwowymi oraz innymi podmiotami lub zespół praw i obowiązków rodziców względem dziecka, mających na celu zapewnienie mu właściwej pieczy i strzeżenia jego praw i interesów.

Podstawowym kryterium, które determinuje i wyznacza treść władzy rodzicielskiej, jest dobro dziecka, dlatego władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak wymaga tego dobro dziecka i interes społeczny. Rodzice są obowiązani osobiście wychowywać dziecko i kierować nim. Powstanie tej władzy i jej istnienie jest niezależne od tego, czy rodzice pozostają w związku małżeńskim, czy też nie. Zakres władzy rodzicielskiej jest dla obojga rodziców jednakowy. Trwa aż do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, po czym wygasa z mocy prawa.

W 2017 r. do Rzecznika Praw Dziecka wpływały liczne sprawy dotyczące realizacji władzy rodzicielskiej. Rodzice małoletnich, którzy najczęściej byli osobami zgłaszającymi, zwracali się o podjęcie interwencji w granicach kompetencji określonych przepisami ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka.

Rzecznik podejmował również sprawy zgłaszane przez osoby trzecie bądź instytucje, m.in. sądy, ośrodki pomocy społecznej czy szkoły, które – wskazując na możliwe naruszenie dobra dziecka – wnioskowały o wsparcie i pomoc.

Za przykład może posłużyć sprawa²⁵⁷ zgłoszona przez asystenta rodziny.

Z przekazanych informacji wynikało, że dzieci nie mają zapewnionej odpowiedniej opieki ze strony matki i jej konkubenta, są zaniedbane higienicznie i chodzą do szkoły nieprzygotowane. Partner matki miał nadużywać alkoholu, pod wpływem którego wszczynał

257 ZSR.442.79.2017.SU

awantury domowe. Natomiast matka zrezygnowała ze współpracy z asystentem. Z uwagi na niewłaściwą opiekę nad dziećmi ośrodek zawiadomił sąd opiekuńczy, który nie zabezpieczył dobra małoletnich.

Rzecznik Praw Dziecka zwrócił się do sądu o udostępnienie akt sprawy. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego oraz informacji udostępnionych przez ośrodek pomocy społecznej wskazała, że wobec dzieci od dłuższego czasu występowały poważne zaniedbania opiekuńczo-wychowawcze.

Z uwagi na zagrożenie dobra dzieci Rzecznik niezwłocznie zgłosił udział w toczącym się postępowaniu na prawach przysługujących prokuratorowi. W piśmie procesowym wniósł o wydanie postanowienia na czas toczącego się postępowania i ustanowienie nadzoru kuratora sądowego nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej oraz zobowiązanie matki do podjęcia warsztatów zwiększających kompetencje wychowawcze i systematycznej współpracy z pracownikami socjalnymi, w tym z asystentem rodziny. Jednocześnie Rzecznik złożył do sądu wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychologa i psychiatry na okoliczność stanu zdrowia uczestniczki postępowania, w tym istnienia ewentualnych chorób psychicznych i zaburzeń osobowościowych, wskazanie czy i jaki wpływ na funkcjonowanie małoletnich ma stan zdrowia psychicznego matki, określenie przez biegłych, jaka forma pomocy i wsparcia dla rodziny byłaby odpowiednia.

Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika. W uzasadnieniu postanowienia wydanego w trybie zabezpieczenia wskazał, że poddanie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej matki małoletnich nadzorowi kuratora pozwoli na bieżące monitorowanie sytuacji w rodzinie oraz umożliwi podjęcie właściwych działań w toku dalszego postępowania. Jednocześnie dopuścił dowód z opinii biegłych z opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów na okoliczność predyspozycji opiekuńczo-wychowawczych uczestniczki postępowania.

Rzecznik monitoruje sytuację małoletnich, analizuje sprawozdania kuratora oraz informacje od asystenta rodziny. Po otrzymaniu opinii biegłych podejmie decyzję w zakresie konieczności podjęcia dalszych czynności.

Kolejnym przykładem może być sprawa²⁵⁸ zgłoszona przez dyrektora szkoły podstawowej, do której uczęszczało rodzeństwo. W treści zawiadomienia skierowanego do Rzecznika Praw Dziecka dyrektor podniósł, że dzieci nie mają zapewnionej właściwej opieki ze strony rodziców. Małoletni przychodzą do szkoły zaniedbani higienicznie, a jedno z dzieci zgłosiło pedagogowi szkolnemu, że wobec niego stosowana jest przemoc w postaci kar cielesnych. Skarżyło się, że jest gorzej traktowane niż rodzeństwo przyrodnie. Rodzice nie

258 ZSR.442.69.2016.SU

współpracowali ze szkołą. Poinformował również, że w sądzie rejonowym toczy się postępowanie o ograniczenie władzy rodzicielskiej, w którego toku sąd dotychczas nie zabezpieczył dobra małoletnich.

Rzecznik niezwłocznie zwrócił się do gminnego ośrodka pomocy społecznej o informacje dotyczące sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci oraz zażądał udostępnienia akt sprawy sądowej.

Analiza akt sądowych – zebrany przez sąd obszerny materiał dowodowy, m.in.

protokoły przesłuchań uczestników postępowania oraz świadków i informacje udostępnione przez gminny ośrodek pomocy społecznej – wskazały, że sytuacja małoletnich nie jest prawidłowa i wymaga zabezpieczenia.

Rzecznik zgłosił udział w sprawie o ograniczenie władzy rodzicielskiej i wniósł o udzielenie zabezpieczenia na czas toczącego się postępowania poprzez ustanowienie nadzoru kuratora sądowego nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej, zobowiązanie rodziców do podjęcia warsztatów zwiększających ich kompetencje wychowawcze oraz systematycznej współpracy z pracownikami socjalnymi, w tym z asystentem rodziny, jak też zapewnienia dzieciom terapii psychologicznej.

Na rozprawie uczestnicy postępowania ustosunkowali się do wniosku Rzecznika.

Wyrazili zgodę na współpracę z kuratorem sądowym i z asystentem rodziny oraz zadeklarowali, że zapewnią małoletnim terapię psychologiczną.

Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Rodzice podjęli współpracę z kuratorem sądowym oraz asystentem rodziny, zapewnili dzieciom terapię. Po zapoznaniu się ze sprawozdaniami kuratora sąd zakończył postępowanie opiekuńcze. W orzeczeniu końcowym ograniczył władzę rodzicielską uczestników nad małoletnimi przez poddanie jej nadzorowi kuratora, zobowiązał ich do współpracy z asystentem rodziny oraz do zapewnienia małoletnim terapii psychologicznej.

Przykładem kolejnej sprawy²⁵⁹ dotyczącej władzy rodzicielskiej może być wniosek przewodniczącego wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego o rozważenie możliwości przystąpienia Rzecznika do postępowania dotyczącego małoletnich, prowadzonego w przedmiocie wydania zarządzeń opiekuńczych. Sąd z urzędu przesłał akta sprawy. Z ich analizy wynikało, że rodzina korzystała z pomocy ośrodka pomocy społecznej, oraz miała przydzielonego asystenta rodziny. W sprawie został zlecony kontrolny wywiad kuratora sądowego. Stwierdził on, że rodzina wymaga pomocy i wsparcia instytucji, jak też korekty postaw rodzicielskich.

259 ZSR.441.1816.2015.AM

Rzecznik Praw Dziecka zwrócił się do ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji dotyczącej sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci, w tym o wskazanie, jakiego rodzaju pomoc została udzielona rodzinie małoletnich, czy opracowano plan pracy z rodziną oraz czy jest możliwe zapewnienie rodzicom udziału w warsztatach umiejętności rodzicielskich.

Z przekazanych informacji wynikało, że rodzina od kilku lat korzysta ze wsparcia ośrodka. Ośrodek podejmował działania mające na celu zaktywizowanie zawodowe rodziców małoletnich oraz udzielił wsparcia w postaci asystenta rodziny, z którego zrezygnowała.

Rodzina zamieszkiwała w budynku, w którym brakowało właściwych warunków do zamieszkiwania dzieci. Jednocześnie ośrodek wskazał, że rodzice mogą skorzystać z warsztatów w poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym możliwy jest udział w całorocznych warsztatach, które są bezpłatne.

Rzecznik poinformował sąd, że na obecnym etapie postępowania nie znalazł podstaw do zgłoszenia udziału w toczącym się postępowaniu sądowym. Jednocześnie zaznaczył, że ze względu na szeroko pojęte dobro dzieci zasadne byłoby rozważenie przez sąd wydania zarządzeń mających na celu udzielenie rodzicom małoletnich pomocy i wsparcia w trybie art. 100 k.r.i.o poprzez ustanowienie nadzoru kuratora sądowego oraz zobowiązanie rodziców do systematycznej współpracy z nim oraz z asystentem rodziny. Wskazał również na konieczność udziału rodziców w warsztatach umiejętności rodzicielskich.

Ponadto Rzecznik zwrócił się do ośrodka pomocy społecznej o niezwłoczne przydzielenie rodzinie asystenta rodziny, jak również podjął decyzję o stałym monitorowaniu postępowania sądowego oraz czynności podejmowanych przez pracowników ośrodka.

Zintensyfikowane działania sądu, ośrodka pomocy społecznej i przedstawicieli gminy spowodowały, że rodzice przeprowadzili się do innego miejsca zamieszkania oraz podjęli działania mające na celu poprawę sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci.

Sąd wziął pod uwagę wnioski Rzecznika i zobowiązał rodziców do stałej i systematycznej współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej, a kontrolę nad sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej powierzył kuratorowi sądowemu.

Sytuacja dzieci uległa poprawie, rodzina zaczęła m.in. systematycznie współpracować z kuratorem i pracownikiem socjalnym.

Innym przykładem może być podjęta z urzędu sprawa²⁶⁰ dotycząca pobicia przez partnera matki dwumiesięcznego chłopca.

260 ZSR.442.41.2016.SU

Niezwłocznie po uzyskaniu informacji o zdarzeniu Rzecznik zwrócił się do właściwych instytucji o udzielenie szczegółowych informacji, w tym o czynnościach podjętych w sprawie.

Analiza udostępnionych informacji wykazała, że matka małoletniego po narodzinach syna nie korzystała z pomocy i wsparcia ośrodka pomocy społecznej oraz zamieszkała z partnerem, którego znała krótko. Ojcostwo dziecka nie było ustalone. Małoletni przebywał w szpitalu, jego stan lekarze określali jako poważny. Sąd rodzinny wszczął z urzędu postępowanie w przedmiocie pozbawienia matki władzy rodzicielskiej nad chłopcem, w którego toku wydał postanowienie w trybie zabezpieczenia – na czas toczącego się postępowania umieścił małoletniego w pieczy zastępczej.

Rzecznik niezwłocznie zgłosił udział w toczącym się postępowaniu na prawach przysługujących prokuratorowi oraz podjął decyzję o stałym monitorowaniu sytuacji zdrowotnej i opiekuńczej chłopca.

Analiza akt opiekuńczych wykazała, że matka małoletniego nie posiadała właściwych predyspozycji opiekuńczo-wychowawczych, aby sprawować władzę rodzicielską nad chłopcem. Pozostawiła syna pod opieką partnera, którego znała zaledwie od kilku tygodni. Po wypisaniu dziecka ze szpitala i umieszczeniu w pieczy zastępczej nie interesowała się dzieckiem, sporadycznie je odwiedzała. W trakcie spotkań z synem nie angażowała się w opiekę nad nim. Nie interesowała się również jego stanem zdrowia.

Wobec poczynionych ustaleń Rzecznik na rozprawie przed sądem złożył wniosek o pozbawienie matki władzy rodzicielskiej.

Sąd uwzględnił stanowisko Rzecznika i pozbawił matkę władzy rodzicielskiej nad chłopcem.

W ramach podejmowanych czynności Rzecznik zwrócił się również do prokuratora o udostępnienie akt postępowania przygotowawczego. Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu wskazywała, że wobec konkubenta matki sąd zastosował środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, a wobec matki prowadzono czynności wyjaśniające, które nie uprawdopodobniły, aby matka stosowała przemoc wobec dziecka. W konsekwencji konkubent matki został prawomocnie skazany na bezwzględną karę pozbawienia wolności za popełnienie czynu z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. w zw.

z art. 11 § 2 k.k. na szkodę małoletniego.

Podjęta z urzędu była również sprawa²⁶¹ sześciorga dzieci, które postanowieniem sądu wydanym w trybie udzielenia zabezpieczenia zostały umieszczone w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Z udostępnionych Rzecznikowi akt sprawy oraz informacji miejskiego ośrodka pomocy społecznej wynikało, że postępowanie w przedmiocie władzy rodzicielskiej zostało zainicjowane przez ośrodek z uwagi na prowadzoną procedurę

„Niebieskie Karty” oraz niewłaściwą sytuację opiekuńczą dzieci. Matka małoletnich wyprowadziła się z domu, pozostawiając dzieci pod opieką uczestnika postępowania i babki macierzystej. Rodzinie został przydzielony asystent rodziny, który wspierał ojca w podejmowanych działaniach opiekuńczych oraz pomagał w załatwianiu wszelkich formalności.

Rzecznik zgłosił udział w toczącym się przed sądem rejonowym postępowaniu w przedmiocie władzy rodzicielskiej i przedłożył wnioski dowodowe. Wniósł o zmianę postanowienia sądu wydanego w trybie zabezpieczenia poprzez ustanowienie nadzoru kuratora sądowego nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej przez uczestników postępowania wraz z zobowiązaniem kuratora do składania pisemnych sprawozdań raz na dwa tygodnie. Podniósł, że zła sytuacja materialna oraz bytowa dzieci nie może być podstawą do zabrania małoletnich spod bezpośredniej opieki uczestnika postępowania. Rzecznik zauważył również, że rodzinie należy zapewnić niezbędną pomoc i wsparcie. Podkreślił, że – co do zasady – zgodnie z dyspozycją art. 112¹ k.r.i.o. umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej może nastąpić jedynie wówczas, gdy uprzednio stosowane inne środki przewidziane w art. 109 § 2 pkt 1–4 oraz formy pomocy rodzicom, o których mowa w przepisach ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, nie doprowadziły do usunięcia stanu zagrożenia dobra dziecka.

Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika i w trybie zabezpieczenia na czas trwania postępowania poddał wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi nadzorowi kuratora sądowego, którego zobowiązał do składania sprawozdań co dwa tygodnie.

Sąd przeprowadził bardzo szczegółowe postępowanie dowodowe na okoliczność sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci oraz form wsparcia i pomocy rodzinie.

Na rozprawie przedstawiciel Rzecznika wniósł o ograniczenie uczestnikowi władzy rodzicielskiej poprzez ustanowienie nadzoru kuratora sądowego oraz zobowiązanie do stałej i systematycznej współpracy z asystentem rodziny. Sąd uwzględnił stanowisko Rzecznika i postanowieniem częściowym ograniczył władzę rodzicielską ojcu poprzez poddanie jej wykonywania stałemu nadzorowi kuratora sądowego. Matce natomiast ograniczył władzę

261 ZSR.442.167.2016.SU

rodzicielską nad dziećmi do prawa współdecydowania w istotnych sprawach związanych z wyborem placówki edukacyjnej oraz uzyskiwaniem informacji na temat stanu zdrowia małoletnich w placówkach służby zdrowia. Ustalił ich miejsce zamieszkania w każdorazowym miejscu zamieszkania uczestnika postępowania. Żaden z uczestników postępowania nie zaskarżył postanowienia sądu.

W toku pozostawało postępowanie dotyczące biologicznego dziecka uczestniczki postępowania, które pozostawało pod opieką partnera matki. Uczestnik postępowania w toku rozprawy oświadczył, że nie wyraża zgody na umieszczenie małoletniego pod jego opieką, argumentując, że nie podoła opiece nad chłopcem. Matka małoletniego, z uwagi na stanowisko uczestnika postępowania, złożyła wniosek o ustalenie miejsca zamieszkania syna przy niej. Rzecznik Praw Dziecka złożył wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wywiadu kuratora sądowego, sporządzonego w miejscu zamieszkania matki, na okoliczność możliwości przejęcia przez nią opieki nad dzieckiem. Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika.

Z treści wywiadu kuratora wynikało, że matka podjęła działania mające na celu przejęcie opieki nad synem, nawiązała współpracę ze szkołą syna, zapewniła dziecku terapię psychologiczną.

Mając na uwadze poczynione ustalenia, Rzecznik zajął w piśmie procesowym stanowisko końcowe, w którym wniósł o ograniczenie matce władzy rodzicielskiej nad małoletnim poprzez poddanie jej nadzorowi kuratora oraz zobowiązanie do współpracy z asystentem rodziny. Stanowisko Rzecznika zostało poparte przez wszystkich uczestników postępowania. Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika. Małoletni zamieszkał z matką. Rodzina pozostaje pod opieką ośrodka pomocy społecznej oraz nadzorem kuratora sądowego.

Z prośbą o pomoc w kolejnej sprawie²⁶² zwróciła się babka ojczysta małoletniej, skarżąc się na bezpodstawną ingerencję ośrodka pomocy społecznej w życie jej syna oraz wnuczki. W celu sprawdzenia sytuacji rodziny Rzecznik zwrócił się do ośrodka pomocy społecznej o przesłanie dokumentacji dotyczącej małoletniej i jej rodziny. Wynikało z niej, że małoletnia jest zagrożona przemocą, której sprawcą jest jej ojciec, w związku z czym ośrodek wszczął procedurę „Niebieskie Karty”, a pracownicy ośrodka zwrócili się do sądu opiekuńczego o wgląd w sytuację rodziny.

Rzecznik zwrócił się do sądu opiekuńczego o pilne przekazanie akt sprawy dotyczącej małoletniej. Pozostawał też w stałym kontakcie z pracownikami ośrodka pomocy społecznej.

Z informacji przekazywanych przez ośrodek wynikało, że dziewczynka nie uczęszczała do przedszkola, nie korzystała ze wsparcia specjalistów (psychologa, logopedy,

262 ZSS.441.580.2017.AT

pediatry), natomiast ojciec nadużywa alkoholu. Pracownicy socjalni i funkcjonariusze policji nie byli wpuszczani do miejsca zamieszkania dziecka.

W związku z powyższym Rzecznik zgłosił udział w postępowaniu toczącym się przed sądem opiekuńczym o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnią, występując z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania poprzez poddanie wykonywania władzy rodzicielskiej ojca stałemu nadzorowi kuratora sądowego oraz zobowiązanie kuratora do składania sprawozdań z nadzoru raz na dwa tygodnie.

Sąd opiekuńczy w trybie pilnym umieścił małoletnią w rodzinie zastępczej.

Postępowanie jest w toku.

Rzecznik podjął również sprawę²⁶³ z zawiadomienia ojca dzieci. Zgłaszający poinformował, że w trakcie jego zagranicznego pobytu zarobkowego jego córki pozostawały pod opieką matki, która przeszła załamanie nerwowe i nie była w stanie się nimi zająć.

Z powodu braku właściwej opieki dzieci zostały umieszczone przez sąd w zawodowej rodzinie zastępczej. Ojciec małoletnich niezwłocznie powrócił do kraju i złożył wniosek o przejęcie opieki nad nimi.

Rzecznik zażądał od sądu rejonowego udostępnienia akt postępowania. Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w aktach opiekuńczych wskazywała, że decyzja sądu była niezgodna z dobrem dzieci. Córki były silnie związane z ojcem, deklarowały chęć zamieszkania z nim. Ojciec utrzymywał systematyczny kontakt z dziećmi. Niestety sąd nie uwzględnił powyższych okoliczności przy wydaniu postanowienia.

Rzecznik zgłosił swój udział w toczącym się postępowaniu. W trakcie rozprawy wniósł o natychmiastowe zwolnienie dzieci z rodziny zastępczej i stwierdzenie braku podstaw do ingerencji we władzę rodzicielską uczestnika postępowania.

Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika i uchylił postanowienie wydane w trybie zabezpieczenia. Dzieci zostały odebrane przez ojca z rodziny zastępczej. Na kolejnym terminie rozprawy sąd przesłuchał uczestników postępowania i zakończył postępowanie, stwierdzając brak podstaw do ingerencji we władzę rodzicielską uczestnika nad małoletnimi, ograniczył matce prawo do ogólnego wglądu w wychowanie i wykształcenie córek.

Orzeczenie sądu jest prawomocne. Małoletni zamieszkują razem z ojcem, który zapewnia im właściwą opiekę.

263 ZSR.441.152.2017.SU

Przykładem kolejnej sprawy²⁶⁴ może być zgłoszenie ojca przebywającego w zakładzie karnym, który poinformował, że jego córka bez orzeczenia sądu pozostaje pod opieką osoby bliskiej.

Analiza akt sądowych wykazała, że matka samotnie wychowująca dwie córki ze względu na trudną sytuację majątkową zdecydowała się na zmianę miejsca stałego pobytu i zamieszkanie poza granicami kraju, pozostawiając opiekę nad małoletnimi ich ciotce.

Przed wyjazdem matka małoletnich wraz ze swoją siostrą udały się do notariusza, który sporządził akt notarialny, poświadczający przekazanie opieki nad dziewczynkami. Po kilku miesiącach od wyjazdu małoletnie zaczęły coraz częściej okazywać przejawy demoralizacji, nie uczęszczały do szkoły, nie respektowały poleceń nauczycieli i opiekującej się nimi ciotki, utrzymywały stałe relacje ze zdemoralizowanymi osobami. Narastające problemy spowodowały konieczność umieszczenia ich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym.

Opisana sytuacja jest przykładem, jakie negatywne konsekwencje dla dziecka może przynieść pozostawienie go bez zapewnienia odpowiedniego wsparcia. Sytuacja ta jest szczególnie kontrowersyjna ze względu na zachowanie notariusza, który sporządził akt przekazania ciotce opieki nad dziewczynkami.

Podkreślenia wymaga, że przepisy prawa polskiego nie przewidują jakiejkolwiek formy powierzenia przez rodzica w drodze oświadczenia woli elementów władzy rodzicielskiej, w tym pieczy innej osobie. Uprawnienia w tym zakresie zarezerwowane są wyłącznie dla sądu opiekuńczego.

W ocenie Rzecznika Praw Dziecka sporządzenie aktu notarialnego przekazującego opiekę nad dzieckiem stanowi oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa, jak również jest zachowaniem wysoce nieodpowiedzialnym i godzącym w dobro dziecka.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik Praw Dziecka wystąpił do organów samorządu notarialnego o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec notariusza. Rada miejscowej Izby Notarialnej przyjęła i poparła tłumaczenia notariusza, który wykazywał m.in., że skoro nie uregulowano kwestii przekazania opieki nad dzieckiem, w sytuacji, gdy jego dobro nie jest zagrożone, to oznacza, że rodzic może swobodnie przekazywać tę opiekę bez żadnych ograniczeń, również w formie aktu notarialnego.

Przedstawiony pogląd, który – należy zaznaczyć – nie znajduje żadnego odzwierciedlenia w przepisach prawa, stanowił podstawę do niezwłocznego skierowania

264 DTZ.441.97.2017.RR

sprawy do organu sprawującego zwierzchni nadzór, czyli do Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego.

Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny w pełni podzielił pogląd Rzecznika Praw Dziecka o niedopuszczalności przekazywania opieki nad dzieckiem w formie aktu notarialnego. Zgodził się, że rolą notariusza, jako osoby zaufania publicznego, jest czuwanie nad zgodnością z prawem dokonywanej czynności oraz nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz osób, dla których czynność ta może spowodować skutki prawne.

Minister przeprowadził postępowanie wyjaśniające, po którego zakończeniu skierował do sądu dyscyplinarnego izby notarialnej wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego²⁶⁵. Postępowanie w toku.

Rzecznik prowadził również sprawę²⁶⁶ chłopca, którego rodzice toczyli przed sądem rejonowym spór o ustalenie miejsca pobytu dziecka, o zmianę kontaktów z dzieckiem oraz o zmianę wyroku rozwodowego w przedmiocie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim.

W postanowieniu końcowym sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim matce. Ograniczył ojcu władzę rodzicielską do prawa współdecydowania

W postanowieniu końcowym sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim matce. Ograniczył ojcu władzę rodzicielską do prawa współdecydowania