Uczestnictwo w stowarzyszeniach

Udział nauczycieli akademickich w stowarzyszeniach jest najliczniej reprezentowa­ nym działaniemw całym obszarze w pozauczelnianej działalności pracowników na­ ukowych. 76,5%badanych nauczycieli akademickichzadeklarowało przynależność do jakiegoś stowarzyszenia. Pośród profesorów wszyscy odpowiedzieli twierdząco na pytanie o przynależność dojakiegokolwiek stowarzyszenia, w grupiedoktorów habi­ litowanych odsetek ten sięgnął 86,4%, w grupie doktorów 65,6%, a w grupie magi­

strów 61,6%.Obrazuje to poniższy wykres.

VII. Zaangażowanie nauczycieli akademickich w działalność społecznąi polityczną 133

Wykres nr39

Uczestnictwo w stowarzyszeniachwedług stopni naukowych

Kolejne wykresy przedstawiają analizęprzynależności do stowarzyszeń ze względu naprofiluczelni,zktórąuczenisązwiązani, oraz z podziałem na kobiety i mężczyzn.

Wykres nr40

Uczestnictwo w stowarzyszeniach według profiluuczelni

134 Nauczyciele akademiccy a popularyzacja wiedzy

Wykresnr 41

Uczestnictwo wstowarzyszeniach z podziałem na kobietyi mężczyzn

Spośród objętychrozpoznaniem nauczycieli akademickich uczelnio profilu specja­

listycznym wszyscy profesorowie, doktorzy habilitowani i doktorzy zadeklarowali przynależnośćdo jakiegoś towarzystwabądź stowarzyszenia. Pośród uczonych uczelni humanistycznych do stowarzyszeń przynależy najwięcej profesorów, a w grupach doktorówhabilitowanych, doktorów imagistrów odsetek uczestnictwa kształtujesięna podobnym poziomie. Jedynie na uczelniach o profilu technicznym na czoło w tym zakresie wysuwa się grupa profesorów i doktorów habilitowanych. Grupą najsłabiej obecną w stowarzyszeniach są magistrzy uczelnioprofiluspecjalistycznym.

Analiza uczestnictwa w stowarzyszeniach z uwzględnieniem płci badanych wska­ zuje, że niema większych różnicilościowych międzydziałaniami tegotypu podejmo­

wanymi przez kobiety czy mężczyzn. W grupie profesorów odsetek ten jest taki sam, pośród doktorówhabilitowanychi doktorów nieznaczniewięcej mężczyzn jest zaanga­ żowanych w działalność stowarzyszeniową, aw grupie magistrów, nieznacznie więcej kobiet.

Nauczyciele akademiccy należą do różnych towarzystw, często do kilku jednocze­

śnie. W grupie badanych pojawili się uczeni, którzy zadeklarowali przynależność na­ wet do siedmiu stowarzyszeń jednocześnie. Do więcej niż jednego stowarzyszenia przynależą w większości profesorowie i doktorzy habilitowani, magistrzy zaś należą zwykle do jednego.

Dlapełnego scharakteryzowania obszaru aktywności stowarzyszeniowej uczonych należałoby przytoczyć wszystkie wymienione przez badanych przykłady. Wielość odpowiedzi nie pozwala jednak na ich ukazanie. Posłużono się więc następującymi kategoriami stowarzyszeń: naukowe, społeczne, kulturalne, regionalne, zawodowe (branżowe) oraz hobbistyczne. Spośród badanych nauczycieli akademickich 90,3%

zadeklarowało przynależność do stowarzyszeń i towarzystw naukowych, takich jak:

PolskieTowarzystwo Pedagogiczne, PolskieTowarzystwo Logopedyczne, Akademic­

kie Towarzystwo Andragogiczne, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Ludowe

VII. Zaangażowanienauczycieli akademickich w działalność społecznąi polityczną 135

Towarzystwo Naukowo-Kulturalne, Polskie Towarzystwo Pedagogiki Porównawczej, Polskie Towarzystwo Gerontologiczne, Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej, Polskie Towarzystwo Okulistyczne, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, Polskie Towarzystwo Transplantacyjne, Polskie Towarzystwo Zwalczania Zakażeń Szpital­ nych, PolskieTowarzystwo Parazytologiczne, Polskie Towarzystwo Mikrobiologiczne, Polskie TowarzystwoBiochemiczne, Polskie Towarzystwo Fizjologiczne, Małopolskie Towarzystwo Ornitologiczne, Polskie Towarzystwo Zootechniczne, Polskie Towarzy­

stwo Botaniczne, Polskie Towarzystwo Leśne, Polskie Towarzystwo Geograficzne, Polskie Towarzystwo Geosynoptyków, Polskie Towarzystwo Chemiczne, Polskie To­

warzystwo Kalorymetrii i Analizy Termicznej, Polskie Towarzystwo Technologii Żywności, PolskieTowarzystwoTowaroznawcze, PolskieTowarzystwo Ekonomiczne, Polskie Towarzystwo Prawa Konstytucyjnego. Wielu badanych wymieniało także Komisje Polskiej AkademiiNauk, np. Komisję Nauk Ekonomicznych PAN, Komisję Geodezji PAN, Komitet Geodezji PAN, Komisję Historyczną PAN, Komitet Nauk Prawnych PAN, Komitet Nauk Politycznych PAN, Komisję Nauk Pedagogicznych PAN. Aż 26,3% badanychpotwierdziłoprzynależność do stowarzyszeń zawodowych, takichjak: Towarzystwo Asystentów AP, Towarzystwo Asystentów UJ, Towarzystwo Asystentów AGH, Polskie Towarzystwo Lekarskie, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mecha­ nikówPolskich, StowarzyszenieNaukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Prze­

mysłu Naftowego i Gazowniczego, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Stowarzy­

szenie Geodetów Polskich, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Związek Polskich Artystów Plastyków, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS. 17,7% badanych wymieniło stowarzyszenia społeczne: Polski Związek Głuchych, Polskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Krąg Rodzin i Przyjaciół Dzieci Niesłyszących, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Fundacja„Dziecięce Listy do Świata”, Klub Inteligencji Katolickiej, Towarzystwo Przyjaciół KUL, Stowarzyszenie Akademickie BECZKA, Polska Akcja Humanitarna,Polski Czerwony Krzyż, Towarzystwo Pomocy im. Brata Alberta. Nadto 17,2% badanych nauczycieli akademickich należy do stowarzyszeń kulturalnych, po­ śród których wymienić można: Stowarzyszenie „Kuźnica”, Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego, Klub Związków Twórczych, Towarzystwo Przyjaciół Książek, Cen­ trum Kultury Katolickiej, Fundusz Misyjny, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Do stowarzyszeń regionalnych przynależy 5,4% (Towarzystwo Miłośników Krosna, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Mieleckiej, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Wspól­ notaOlska, Towarzystwo Przyjaciół Orawy), a do stowarzyszeń hobbistycznych 3,8%

(Akademicki Klub Grotołaza, Polski Związek Karate, Stowarzyszenie Miłośników Witraży, Koło Przyjaciół Harcerstwa, Związek Kynologiczny, Stowarzyszenie Arty­

stów przy AP,Polski Związek Wędkarski, Polski Związek Łowiecki, Polski Związek Filatelistyczny). Obrazujeto poniższy wykres.

136 Nauczyciele akademiccy a popularyzacja wiedzy

Wykresnr42

Rodzajestowarzyszeń,w których uczestnicząbadani

Wielu uczonych należy do stowarzyszeń zagranicznych i międzynarodowych, ta­ kichjak: New York Academy of Science, Intemational Society for Minę Surveing, Society for Geology Applide, Intematinal Association of Genessis of Ore Deposits, Intemational Political Science Association, Intemational Sociological Association, European Assotiation of Engeneers and Geoscientists, AmericanAssotiation of Peto- leum Geostientists, Societas Humboldtiana Polonorum, Society of Thoracic Surgeons, JOV- Międzynarodowa Organizacja Folkloru, Międzynarodowe Stowarzyszenie Lo­

gopedów i Foniatrów, Międzynarodowy Komitet Audiofonologii, Europejska Akade­

mia Nauki Sztuk, MiędzynarodoweTowarzystwo Geologii Stosowanej. Do organiza­

cji tych należą w większości profesorowie i doktorzy habilitowani. Samodzielni pra­

cownicy naukowi należą najczęściej do stowarzyszeń i towarzystw naukowych specjalistycznych oraz do stowarzyszeń regionalnych. Doktorzy i magistrzy częściej niż profesorowie i doktorzyhabilitowani należą do towarzystw i stowarzyszeńzawo­

dowychi kulturalnych.