Władza dostarczania wzorców

Nagrody – oprócz wskazywania, kto wygrał oraz kto jest wewnątrz grupy, z której wyłoniony został zwycięzca – mają jeszcze inną ważną funkcję: po-kazują, jakie działania, wartości, postawy, rezultaty są wartościowane wyżej. Nagrody, które przyznawane są na podstawie obiektywnej oceny, dostarczają wzorców głównie za pośrednictwem formalnych kryteriów oceniania – jest to najbardziej bezpośredni sposób wpływania na działania organizacji biorących udział w nagradzaniu. Chęć zdobycia wyróżnienia może spowodować próby podporządkowania swoich działań wymaganiom nagrody. Rozwijane są wte-dy te elementy działania, które podlegają ocenie, i w takim kierunku, który jest preferowany przez metodologię oceniania. Jest kilka możliwych skutków takich działań dla podmiotu dążącego do zdobycia nagrody. Kryteria oceny dostarczać mogą sprawdzonych, pozytywnych wzorców wypracowanych na podstawie obserwacji większego zbioru podobnych podmiotów, a branie pod uwagę takich wytycznych (ukrytych pod nazwą „kryteria oceny”) w planowaniu działań własnych lub organizacji może przynosić pozytywne rezultaty.

Duża część nagród nie ma jednak formalnych kryteriów, mimo to oferują one wzorce do naśladowania, choć w mniej bezpośredni i konkretny sposób. W takim przypadku drogowskazami pokazującymi, jak należy postępować i co jest doceniane, są uzasadnienia werdyktów i same decyzje. Jest to dużo subtelniejszy i mniej bezpośredni sposób wpływania na podmioty biorące udział w nagradzaniu, gdyż pozostawia dużo miejsca na własne interpretacje i domysły, co dana kapituła – czy szerzej konkurs, w którym kapituła może się zmieniać – docenia oraz czego oczekuje.

Nagrody mogą być zatem postrzegane jako kolejne, zidentyfikowane przez Castellsa (2009), źródło władzy, która polega na tworzeniu standardów siecio-wych (network power). Wskazywanie wzorców może być również interpretowane przez pryzmat teorii władzy języka Foucaulta (1998), gdyż administratorzy nagrody mają władzę nazywania rzeczywistości, przyznawania tytułów, ekspo-nowania i formułowania wybranych wartości.

3.5. Podsumowanie

Władza międzyorganizacyjna i wewnątrzorganizacyjna jeszcze długo będzie stanowić przedmiot zainteresowania badaczy z zakresu teorii organizacji i za-rządzania. Można wręcz powiedzieć, że stanowi kategorię w dużym stopniu definiującą naszą dyscyplinę – choć nowe formy organizacji, w tym organizacje

otwartej współpracy, jak już wspomniano, znacząco zmieniają ten jednolity obraz.

W niniejszym rozdziale przedstawiliśmy pokrótce podstawowe podejścia do rozumienia władzy w organizacjach i w relacjach międzyorganizacyjnych. Nie jest to bynajmniej skończony katalog teorii i ujęć – to raczej przegląd tych z nich, które uznaliśmy za ciekawe i użyteczne. Władza przenika wszystkie interakcje i relacje organizacyjne. Nie da się wyłączyć jej z dyskursu, bowiem to ze wzglę-du na relacje władzy mogą zaistnieć takie fenomeny, jak bullying czy mobbing (Hodson et al. 2006; Hutchinson et al. 2010). Choć jest przedmiotem analiz w dyscyplinie zarządzania od jej początków, trudno uznać ją za temat całkowi-cie wyczerpany, a nowe sposoby interakcji i kształtowania relacji, wynikające z rozwoju nowych technologii, silnie wpływają także na nią. Dlatego można spodziewać się wzrostu zainteresowania tą tematyką w najbliższych latach.

Bibliografia

Ahuja G., Soda G., Zaheer A. (2012), The genesis and dynamics of organizational

networks, „Organization Science”, Vol. 23, No. 2, s. 434–448.

Anand N., Watson M.R. (2004), Tournament rituals in the evolution of fields: The case

of the Grammy Awards, „The Academy of Management Journal”, Vol. 47, s. 59–80.

Anderson B.R. (1997), Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i

rozprzestrze-nianiu się nacjonalizmu, Społeczny Instytut Wydawniczy–Fundacja im. Stefana

Batorego, Warszawa–Kraków.

Appadurai A. (1986), Introduction: Commodities and the Politics of Value, [w:] The

Social Life of Things: Commodities in Cultural Perspective, red. A. Appadurai,

Cambridge University Press, Cambridge, s. 3–63.

Arrow K.J. (1964), Control in large organizations, „Management Science”, Vol. 10, No. 33, s. 97–408.

Arrow K.J. (1974), The Limits of Organization, Norton, New York.

Bachmann R. (2001), Trust, power and control in trans-organizational relations, „Or-ganization Studies”, Vol. 22, No. 2, s. 337–365.

Bauman Z. (2010), Towards a Critical Sociology (Routledge Revivals): An Essay on

Commonsense and Imagination, Routledge, London–New York.

Benedyktowicz Z. (2000), Portrety „Obcego”. Od stereotypu do symbolu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Castells M. (2009), Communication Power, Oxford University Press, Oxford. Castells M. (2011), A Network Theory of Power, „International Journal of

Communi-cation”, Vol. 5, s. 773–787.

Clegg S.R. (1989), Frameworks of Power, Sage, London–Thousand Oaks.

Clegg S.R., Courpasson D., Nelson X.Ph. (2006), Power and Organizations, Sage, London–Thousand Oaks.

Coser L.A. (1974), Greedy Institutions: Patterns of Undivided Commitment, Free Press, New York.

Crozier M., Friedberg E. (1980), Actors and Systems: The Politics of Collective Action, University of Chicago Press, Chicago.

Davis G.F., Marquis C. (2005), Prospects for organization theory in the early

twenty--first century: institutional fields and mechanisms, „Organization Science”, Vol. 16,

s. 332–343.

Davis G.F., McAdam D., Scott W.R., Zald M.N. (2005), Social Movements and

Orga-nization Theory, Cambridge University Press, Cambridge.

Deetz S. (1996), Crossroads – describing differences in approaches to organization

science: Rethinking Burrell and Morgan and their legacy, „Organization Science”,

Vol. 7, No. 2, s. 191–207.

DiMaggio P.J., Powell W.W. (1983), The iron cage revisited: institutional isomorphism

and collective rationality in organizational fields, „American Sociological Review”,

s. 147–160.

Drees J.M., Heugens P. (2013), Synthesizing and extending resource dependence theory

a meta-analysis, „Journal of Management”, Vol. 39, No. 6, s. 1666–1698.

Dzida J. (1969), Rozpiętość i zasięg kierowania w teorii i praktyce, Państwowe Wydaw-nictwo Naukowe, Warszawa.

Entwisle D.R., Walton J. (1961), Observations on the span of control, „Administrative Science Quarterly”, Vol. 5, No. 4, s. 522.

Fleming P., Spicer A. (2007), Contesting the Corporation: Struggle, Power and Resistance

in Organizations, Cambridge University Press, Cambridge–New York.

Foucault M. (1998), Nadzorować i karać: narodziny więzienia, Fundacja Aletheia, Warszawa.

Gabriel Y. (2008), Organizing Words: A Critical Thesaurus for Social and Organization

Studies, Oxford University Press, Oxford.

Giddens A. (2003), Stanowienie społeczeństwa: zarys teorii strukturacji, Zysk i S-ka, Poznań.

Hochschild A.R. (2009), Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, Wy-dawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Hodson R., Roscigno V.J., Lopez S.H. (2006), Chaos and the Abuse of Power Workplace

Bullying in Organizational and Interactional Context, „Work and Occupations”,

Vol. 33, No. 4, s. 382–416.

Hutchinson M., Vickers M.H., Jackson D., Wilkes L. (2010), Bullying as circuits of

power, „Administrative Theory & Praxis”, Vol. 32, No. 1, s. 25–47.

Huxham Ch., Beech N. (2002), Points of power in interorganizational forms: Learning

from a learning network, „Academy of Management Proceedings”, s. B1–B6.

Huxham Ch., Beech N. (2008), Inter-organizational Power, [w:] The Oxford Handbook

of Inter-organizational Relations, red. S. Cropper, Ch. Huxham, M. Ebers, P. Smith

Ring, Oxford University Press, Oxford, s. 555–579.

Jemielniak D. (2002), Kultura – odkrywana czy konstruowana?, „Master of Business Administration”, nr 2, s. 28–30.

Jemielniak D. (2005), Kultura – zawody i profesje, Prace i Materiały Instytutu Studiów Międzynarodowych SGH, nr 32, Warszawa, s. 7–22.

Jemielniak D. (2012), The New Knowledge Workers, Edward Elgar, Cheltenham– Northampton.

Jemielniak D., Latusek D. (2007), (Dis)trust in software projects: A thrice told tale:

On dynamic relationships between software engineers, IT project managers, and customers, „The International Journal of Technology, Knowledge and Society”,

No. 3(10), s. 117–125.

Keast R., Mandell M.M., Brown K., Woolcock G. (2004), Network structures: Working

differently and changing expectations, „Public Administration Review”, No. 64(3),

s. 363–371.

Koźmiński A.K., Zawiślak A. (1979), Pewność i gra: Wstęp do teorii zachowań

organi-zacyjnych, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Krzyworzeka P. (2012a), Kultura organizacyjna – ślepa uliczka teorii organizacji, „Ma-nagement and Business Administration. Central Europe”, nr 1(114), s. 72–81. Krzyworzeka P. (2012b), Kultura i organizacje: Perspektywa antropologiczna, [w:] Nowe

kierunki w organizacji i zarządzaniu, red. M. Kostera, B. Glinka, Wydawnictwa

Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, s. 63–78.

Krzyworzeka P. (2012c), Sprzedawcy bezpośredni jako przedsiębiorcy transnarodowi

– Przypadki Amway i Mary Kay Cosmetics, „Problemy Zarządzania”, nr 9(2),

s. 154–171.

Krzyworzeka P., Krzyworzeka A. (2011), O komforcie podzielanego paradygmatu

i wysiłku porozumienia międzydyscyplinarnego, „Op.cit.”,

http://opcit.pl/teksty/o-komforcie-podzielanego-paradygmatu-i-wysilku-por/ (data dostępu: 12.11.2013). Kunda G. (1992), Engineering Culture: Control and Commitment in a High-tech

Cor-poration, Temple University Press, Philadelphia.

Lampel J., Meyer A.D. (2008), Guest editors’ introduction: Field-configuring events as

structuring mechanism. How conferences, ceremonies, and trade shows constitute new technologies, industries, and markets, „Journal of Management Studies”, No.

45, s. 1025–1035.

Latour B. (1986), The Powers of Association, [w:] Power, Action and Belief – A New

Sociology of Knowledge?, Routledge & Kegan Paul, London–Boston.

Latusek-Jurczak D. (2011), Zarządzanie międzyorganizacyjne, Wolters Kluwer, War-szawa.

Leidner R. (1993), Fast Food, Fast Talk: Service Work and the Routinization of Everyday

Life, University of California Press, Berkeley.

Morgan G. (2005), Obrazy organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Ortner S.B. (1984), Theory in Anthropology Since the Sixties, „Comparative Studies in

Society and History”, nr 26(1), s. 126–166.

Perlow L.A. (1997), Finding Time: How Corporations, Individuals, and Families Can

Benefit from New Work Practices, ILR Press, Ithaca.

Salancik G.R., Pfeffer J. (1978), The External Control of Organizations: A Resource

Dependence Perspective, Stanford University Press, Stanford.

Shirky C. (2009), Here Comes Everybody: The Power of Organizing Without

Organiza-tions, Penguin, New York.

Simon H.A. (1951), A formal theory of the employment relationship, „Econometrica. Journal of the Econometric Society”, Vol. 19, No. 3, s. 293–305.

Ulrich D., Barney J.B. (1984), Perspectives in Organizations: Resource Dependence,

Efficiency, and Population, „Academy of Management Review”, Vol. 9, No. 3,

s. 471–481.

Whyte W.H. (1956), The Organization Man, University of Pennsylvania Press, Phila-delphia.

Materiały źródłowe ^{Nr kata} -logowy w archiwum projektu Organizacja Informacje o dokumencie, tytuł Rodzaj materiału Format archiwi -zacji Data _dostępu Adres internetowy A2 Grupa L OT OS SA O grupie L OT OS , Nagrody (Data ostatniej modyfikacji: 2.04.2010, 13:28:37) Strona inter -netowa Kopia w fomacie PDF 9.09.2012 http://www .lotos.pl/k orporacyjny/grupa_lotos/ o_grupie_lotos/strona/6920 A3 Grupa L OT OS SA

Aktualności (22.07.2004), ogólne: Renault Mégane dla laureatów konkursu „

Co godzinę nagrody ” Strona inter -netowa Kopia w fomacie PDF 9.09.2012 http://www .lotos.pl/k orporacyjny/aktualnosci/ wiadomosci/27817 A4 Grupa L OT OS SA

Aktualności (24.10.2004), ogólne: LO^{TOS P}

aliwa F undatorem Nagrody Strona inter -netowa Kopia w fomacie PDF 9.09.2012 http://www .lotos.pl/k orporacyjny/ grupa_kapitalowa/lotos_paliwa/ wiadomosc/27806 A5 Wydarzenia i nagrody , W ektory i Super W ektor , Laureaci Strona inter -netowa Kopia w fomacie PDF 9.09.2012 A6

Konfederacja Pracodawców Polskich

Laureaci nagród WEKT

ORY 2007: Al Gore, W . P awlak, D . T usk Fotografia JPG 9.09.2012 A7 Grupa L OT OS SA

Aktualności (11.10.2010) ogólne: Gdynia docenia L

OT OS Strona inter -netowa Kopia w fomacie PDF 9.09.2012 http://www .lotos.pl/prasowy/aktualnosci/ wiadomosci/28693

W dokumencie Relacje międzyorganizacyjne w naukach o zarządzaniu (Stron 85-90)