O
becna sytuacja na świecie spowodowana roz-przestrzeniającą się chorobą zakaźną wywołaną wirusem SARS-CoV-2 sprawiła, że wiele przedsię-wzięć szkoleniowych zostało odwołanych lub prze-niesionych na kolejny rok. Wśród nich są organizo-wane przez Europejską Grupę Lotniczą (European Air Group) międzynarodowy kurs oraz ćwiczenia poświęcone zagadnieniu odzyskiwania izolowanego personelu (Combined Joint Personnel Recovery), które miały się odbyć w Wielkiej Brytanii. Należy podkreślić, że Grupa ta jako stowarzyszenie sił po-wietrznych siedmiu państw członkowskich corocz-nie realizuje przedsięwzięcie szkoleniowe o tej pro-blematyce i zaprasza do udziału w nim również nie-które jednostki spoza państw członkowskich. Do tego grona należy 56 Baza Lotnicza (56 BLot), która ma w swoich strukturach eskadrę śmigłowców Com-bat Search and Rescue (CSAR – bojowe poszukiwa-nie i ratownictwo). Jest to jedyna jednostka lotnicza w Siłach Zbrojnych RP, która od kilkunastu lat in-tensywnie rozwija i utrzymuje zdobyte zdolności do odzyskiwania izolowanego personelu w warunkach bojowych (Personnel Recovery – PR).Należy przez to rozumieć, że siły odzyskujące (Recovery Forces – RF) są przygotowane do bojowe-go poszukiwania i ratownictwa (CSAR), gdy izolo-wany personel (isolated personel – ISOP) jest odpo-wiednio wyszkolony i wyposażony, by zapewnić jego sprawne odzyskanie. Siły odzyskujące są przygo-towane również do odzyskiwania bojowego (Combat
Autor jest szefem Sekcji Operacyjnej w 56 Bazie Lotniczej.
mjr mgr inż. nawig. Sylwester Lubiejewski
Recovery – CR) w sytuacjach, gdy personel nie jest wyszkolony i wyposażony w sprzęt specjalistyczny umożliwiający jego odzyskanie zgodnie procedura-mi CSAR.
Eskadra śmigłowców CSAR w trakcie wykonywa-nia zadań kieruje się piękną dewizą: that others may live (żeby inni mogli żyć). Gwarancją zdolności do realizowania zadań na jak najwyższym poziomie jest jej regularny udział w międzynarodowych kursach i ćwiczeniach oraz w warsztatach roboczych i ćwi-czeniach taktyczno-specjalnych organizowanych przez bazę lotniczą.
CELE SZKOLENIA
Mimo wspomnianych trudności dowództwo 56 Bazy Lotniczej w ostatniej dekadzie września 2020 roku przeprowadziło ćwiczenie taktyczno-spe-cjalne „Gopło-20”.
W związku z tym, że misje odzyskiwania izolowa-nego personelu należy rozpatrywać w kategoriach działań połączonych a nie prowadzonych samodziel-nie, w ćwiczeniu wzięły udział komponenty z róż-nych rodzajów sił zbrojróż-nych, w tym załogi śmigłow-ców W-3PL i Mi-24 oraz strzelcy pokładowi i ratow-nicy medyczni z 56 Bazy Lotniczej, a także załogi samolotów Su-22 z 21 Bazy Lotnictwa Taktycznego, przedstawiciele ośrodka koordynacji poszukiwań i ratownictwa lotniczego Centrum Operacji Powietrz-nych – Dowództwa Komponentu Powietrznego, żoł-nierze z Jednostki Wojskowej GROM, jak również
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2021
97
zespoły wysuniętych nawigatorów naprowadzania lotnictwa z Centralnej Grupy TZKOP (Taktycznego Zespołu Kontroli Obszaru Powietrznego).
Jednym z celów szkoleniowych było doskonalenie umiejętności personelu eskadry śmigłowców CSAR oraz jej zgranie w realizacji bojowego poszukiwania i ratownictwa w operacji obronnej. By zrealizować wiele przedsięwzięć planistyczno-organizacyjnych, dwa dni przeznaczono na planowanie, organizowa-nie i prowadzeorganizowa-nie odzyskiwania izolowanego perso-nelu. W trakcie epizodów taktycznych przeciwnik (jako grupa pościgowa) był pozorowany siłami trzech drużyn piechoty wyposażonych w pojazdy ciężarowo-terenowe. W scenariuszu ćwiczenia przy-jęto, że przeciwnik jest uzbrojony w wielkokalibro-we przeciwlotnicze karabiny maszynowielkokalibro-we, przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe oraz broń strze-lecką. Ponadto określono, że ludność cywilna w re-jonie przebywania rozbitków jest przychylna prze-ciwnikowi, stanowi zatem niebezpieczeństwo dla izolowanego personelu.
SYTUACJA WYJŚCIOWA
W dniu 23.09.2020 r. między godziną 14.00 Z i 15.00 Z para Mi-2 wykonuje śmigłowcowe wsparcie ogniowe (close combat attack – CCA) pod-oddziałów wojsk lądowych znajdujących się w stycz-ności z przeciwnikiem. Po wykonaniu uderzenia je-den Mi-2 zostaje zestrzelony i ulega zniszczeniu (w praktyce po wykonaniu CCA śmigłowiec ten lą-duje w terenie przygodnym, wysadzając dwóch pilo-tów). Piloci ratują się z płonącego śmigłowca, dwóch strzelców ginie na miejscu. Załoga drugiego Mi-2 przejmuje funkcję dowódcy w miejscu prowadzenia działań (On Scene Commander – OSC) i nawiązuje łączność z rozbitkami, jednakże nie może ich podjąć ze względu na aktywność przeciwnika. Piloci rozpo-czynają marsz w kierunku wojsk własnych zgodnie z procedurami SERE (planem unikania – Evasion Plan of Action – EPA). Rozbitkowie dysponują dwo-ma zestawami wyposażenia. W pierwszym (w mun-durze, przy sobie) są: broń, hełm, zestaw survivalo-wy (lusterko sygnalizacyjne, kompas guzikosurvivalo-wy, hub-ka, piła łańcuchowa ręczna, paracord), „żelazny”
zestaw (baton wysokoenergetyczny i pół litra wody), przenośny filtr wody (lifestraw), mapa 1:250 000, krzesiwo, nóż z głownią stałą. W kamizelce taktycz-nej znajdują się: magazynki, radiostacja ratownicza AN/PRC-112 G, GPS, okulary ochronne, kompas, ołówek i notatnik, apteczka medyczna, zestaw survi-valowy (krzesiwo, gwizdek, przybornik krawiecki, zestaw wędkarski, drut mosiężny, wata bawełniana), piła składana, flara sygnalizacyjna (buzzsaw), latar-ka czołowa świecąca światłem stroboskopowym, metalowy kubek i łyżka, farba maskująca oraz po-jemnik z litrem wody. Natomiast wyposażenie pleca-ka bojowego o pojemności 50 l oraz specjalistyczne znajdujące się w dużym plecaku o pojemności 100 l zostały zniszczone. W związku z tym rozbitkowie AR
CH.AUTORA
Opieka medyczna nad rannym ISOP na pokładzie śmigłowca RV po odzyskaniu z izolacji
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2021
98
dysponują wyposażeniem umożliwiającym im prze-trwanie przez 24 godziny. Znają dobrze procedury przetrwania, unikania, przeciwdziałania wykorzysta-niu i podjęcia, ponieważ jeden jest wyszkolony z za-kresu SERE na poziomie C, drugi natomiast ma umiejętności SERE na poziomie B. Ponieważ odbyli szkolenie w ciągu dwóch ostatnich lat i warunki at-mosferyczne są sprzyjające, należy przypuszczać, że jeżeli nie zostaną schwytani przez przeciwnika, przetrwają zdecydowanie dłużej w izolacji.
Śmigłowiec Mi-2 pełniący funkcję OSC ze wzglę-du na małą ilość paliwa wraca na lotnisko i przekazu-je meldunek o zdarzeniu (PR 11-line report – rys. 1) na stanowisko dowodzenia 56 BLot. Dowódca bazy nakazuje dowódcy Grupy Działań Lotniczych przy-stąpić do planowania misji i podjęcia rozbitków.
PLANOWANIE I ORGANIZOWANIE MISJI Z chwilą rozpoczęcia procesu jej planowania zo-staje utworzone ugrupowanie do odzyskania
izolo-wanego personelu (Personnel Recovery Task Force – PRTF) w składzie: trzy W-3PL jako śmigłowce od-zyskiwania personelu (recovery vehicles – RV), dwa Mi-24 do ich eskorty ratowniczej (rotary-wing re-scue escort – RW RESCORT) oraz naziemny zespół odzyskujący (Extraction Forces – EF) złożony ze strzelców pokładowych i ratowników medycznych eskadry śmigłowców CSAR, żołnierzy wojsk spe-cjalnych oraz wysuniętych nawigatorów naprowa-dzania lotnictwa. Ponadto zostaje wyznaczony do-wódca misji ratowniczej (Rescue Mission Comman-der – RMC), który odpowiada za jej zaplanowanie i wykonanie. Dlatego od tego momentu dowodzi on PRTF, mając uprawnienia do dowodzenia taktyczne-go (tactical command – TACOM)1.
RMC wyznacza spośród personelu PRTF obsadę komórek: dowodzenia (command cell), rozpoznania i walki elektronicznej (intel and electronic warfare cell), planowania drogi (route cell), do spraw taktyki działania w rejonie celu (objective area cell), do
Lp. Action Data
1 Callsign / Vehicle Type / Mission Number / Parent Command KAPER-10/ Mi-2 / 2/ 256th AB
2 Location Source Time
34 U CD 40218 60912 Wingman KAPER 12 231713SEP20
3 Comm with Survivor (Yes / No) First – yes
Second - no
4 Authentication Used (Yes/No and by what means) KAPER 10 YES/ CSAR COLOR KAPER 11 NO
5 Injuries/Conditions Ambulatory (good, can walk)
6 OSC / Bingo / Loadout / Point Of Contact (POC) (Who is reporting and
means of communication) KAPER 12
7 # Chutes Seen no
8 Cause of incident Shoot down by artillery fire
9 Hazards / Ground / Air Threats / Access to the spot
Combat area, numerous enemy land forces – probably
mechanized subunits, presence of AAA – 12,7mm, not excluded SA-6
10 WX in Survivor Area CAVOK
11 Survivor Radio Frequency First ISOP - /123.450
CSAR B
RYS. 1. PR 11-LINE REPORT
Opracowanie własne.
1 To władza przyznana RMC do stawiania zadań (task) siłom będącym pod jego dowództwem w celu wykonania misji ratowniczej (rescue mission).
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2021