6. Kultura przełomu Literatura Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
XIX i XX wieku i prasa – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie terminu – zna datę – ocenia znaczenie kina dla
Sztuka terminów: kultura masowa, terminów: realizm, historyzm pierwszej wystawy rozwoju kultury masowej
i architektura pozytywizm, impresjonizm naturalizm, secesja – zna daty: początków kina impresjonistów (1874) – ocenia zjawisko Kultura masowa – przedstawia cechy – identyfikuje postacie: (1895), pierwszych – wyjaśnia znaczenie terminu upowszechnienia sportu w Upowszechnienie sportu charakterystyczne kultury Auguste’a Comte’a, Charlesa nowożytnych igrzysk symbolizm, ekspresjonizm, drugiej połowie XIX w.
masowej Dickensa, Juliusza Verne’a, olimpijskich (1896) futuryzm
Lwa Tołstoja, Auguste’a – identyfikuje postacie: – wyjaśnia, w jaki sposób Renoira, Auguste’a i Louisa Émile’a Zoli, Fiodora podglądy pozytywistów Lumière Dostojewskiego, Josepha wpłynęły na literaturę i – charakteryzuje nowe Conrada, sztukę przełomu XIX i XX w.
kierunki w sztuce i Edgara Degasa, Pierre’a de
architekturze Coubertina
– wyjaśnia, czym – wyjaśnia, jakie cele społeczne charakteryzowało się przyświecały literaturze i malarstwo impresjonistów sztuce przełomu wieków – wymienia idee, które miały – przedstawia okoliczności rozwijać wśród młodych upowszechnienia sportu w pokoleń igrzyska olimpijskie drugiej połowie XIX w.
Tajemnice sprzed Salon Odrzuconych Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
wieków – Kim byli Impresjoniści na dworcu – wymienia cechy malarstwa – wyjaśnia, w jakich – przedstawia okoliczności, w – wyjaśnia, jaką rolę pełnił
impresjoniści? kolejowym impresjonistycznego okolicznościach powstało jakich powstał Salon Salon w życiu kulturalnym
Impresja – wschód słońca określenie impresjoniści Odrzuconych Francji w XIX w.
– określa tematykę dzieł impresjonistów POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU III
organicznej manifestacji patriotycznych i „białych”
– wyjaśnia, na czym polegała – wskazuje różnicę autonomia galicyjska w stosunku do powstania – przedstawia programy zbrojnego między polityczne „białych” i „czerwonych” „czerwonymi” i „białymi”
2. Powstanie Wybuch powstania Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
styczniowe Przebieg powstania – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie terminu – wyjaśnia znaczenie terminu: – ocenia stosunek Aleksandra Powstańcy styczniowi terminów: branka, wojna terminów: kosynierzy, Komitet Centralny Narodowy żuawi śmierci, państwo Wielopolskiego
Upadek powstania partyzancka Tymczasowy Rząd Narodowy – zna datę aresztowania podziemne do konspiracji
– zna daty: wybuchu – zna daty: ogłoszenia Romualda Traugutta (IV – zna daty: mianowania niepodległościowej
powstania (22 I 1863), ukazu o manifestu Tymczasowego 1864) Aleksandra Wielopolskiego – ocenia postawy dyktatorów uwłaszczeniu w Królestwie Rządu Narodowego (22 I – identyfikuje postacie: naczelnikiem Rządu powstania styczniowego Polskim (III 1864) 1863), stracenia Romualda Ludwika Mierosławskiego, Cywilnego (1862), objęcia
– identyfikuje postać Traugutta (VIII 1864) Mariana Langiewicza Teodora dyktatury przez Mariana
Romualda Traugutta – przedstawia reformy Berga Langiewicza (III 1863)
– wymienia przyczyny i Aleksandra Wielopolskiego – wskazuje na mapie zasięg – identyfikuje postacie okoliczności wybuchu – charakteryzuje przebieg działań powstańczych, tereny Zygmunta Sierakowskiego, powstania styczniowego walk powstańczych objęte działaniami dużych Józefa Hauke–Bosaka, – omawia rolę Romualda – omawia okoliczności i skutki grup powstańczych Stanisława Brzóski Traugutta w powstaniu wprowadzenia dekretu o – omawia cele programowe – przedstawia sposób styczniowym uwłaszczeniu w Królestwie Tymczasowego Rządu organizacji konspiracyjnego
– wskazuje przyczyny upadku Polskim Narodowego państwa polskiego
powstania styczniowego – charakteryzuje politykę w czasie powstania
władz powstańczych styczniowego – wyjaśnia, jaką rolę w
upadku powstania odegrała kwestia chłopska
3. Represje Represje Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
po powstaniu po upadku powstania – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – ocenia politykę caratu styczniowym styczniowego terminów: rusyfikacja, terminów: lojalizm, Kraj terminów: kibitka, tajne terminów: Uniwersytet Latający, wobec ludności polskiej Rusyfikacja pozytywiści Przywiślański, „noc komplety, trójlojalizm Towarzystwo Oświaty na ziemiach zabranych Walka – wymienia bezpośrednie apuchtinowska” – zna datę powstania Szkoły Narodowej, generał– – ocenia postawy Polaków w z polskim Kościołem represje wobec uczestników – identyfikuje postać Głównej Warszawskiej gubernator Królestwie Polskim wobec
Polacy powstania styczniowego Aleksandra Apuchtina (1862) – zna datę powstania rusyfikacji
na zesłaniu – przedstawia postawy – przedstawia politykę władz – identyfikuje postać Michaiła zabajkalskiego (1866)
Powstanie zabajkalskie Polaków carskich wobec Królestwa Murawjowa – omawia rolę
Postawy wobec w Królestwie Polskim wobec Polskiego – omawia walkę władz i postawy Polaków na rusyfikacji rusyfikacji – charakteryzuje proces carskich z polskim Kościołem zesłaniu
rusyfikacji – charakteryzuje proces w Królestwie Polskim rusyfikacji na ziemiach
zabranych
4. W zaborze Germanizacja i Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
pruskim i kulturkampf – wyjaśnia znaczenie terminu – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie terminu – ocenia postawy Polaków
austriackim Antypolska polityka germanizacja terminów: autonomia terminów: Komisja stańczycy wobec polityki
władz – zna datę protestu dzieci we kulturkampf, strajk szkolny, Kolonizacyjna, Hakata – zna daty: ogłoszenia tzw. germanizacyjnej władz Walka Polaków z Wrześni (1901) rugi pruskie, – zna daty: wprowadzenia noweli osadniczej (1904), pruskich
50
germanizacją – identyfikuje postacie: – zna daty: rozpoczęcia rugów języka niemieckiego jako wprowadzenia tzw. ustawy – ocenia znaczenie autonomii Autonomia galicyjska Ottona von Bismarcka, pruskich (1885), strajku jedynego języka kagańcowej (1908) galicyjskiej dla rozwoju Stańczycy Michała Drzymały szkolnego w Wielkopolsce państwowego w – identyfikuje postacie: polskiego życia narodowego
– charakteryzuje politykę (1906) Wielkopolsce (1876), Agenora Gołuchowskiego, – ocenia poglądy stańczyków germanizacji – identyfikuje postać Marii powstania Komisji Kazimierza Badeniego, Piotra na problem polskich powstań
– przedstawia postawy Konopnickiej Kolonizacyjnej (1886), Wawrzyniaka narodowych
Polaków wobec germanizacji – wyjaśnia, na czym polegała – identyfikuje postacie: – przedstawia okoliczności polityka kulturkampfu Mieczysława Ledóchowskiego, nadania Galicji autonomii – opisuje przejawy polityki Józefa Szujskiego przez władze austriackie germanizacyjnej – przedstawia postawę – wyjaśnia, jaką rolę w życiu w gospodarce polskiego Kościoła wobec Galicji odgrywali stańczycy
i oświacie kulturkampfu
– wymienia instytucje – omawia działalność autonomiczne w Galicji instytucji prowadzących
politykę germanizacji
5. Rozwój Przemiany gospodarcze Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
gospodarczy ziem ziem zaboru rosyjskiego – wyjaśnia znaczenie terminu – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – ocenia postawy Polaków polskich Pod panowaniem emigracja zarobkowa terminów: burżuazja, terminów: asymilacja, terminów: haskala serwituty, wobec różnych problemów
pruskim – zna datę uwłaszczenia chłopów inteligencja, ziemieństwo spółdzielnie famuły związanych
Gospodarka Galicji w zaborze rosyjskim (1864) – zna datę zniesienia granicy oszczędnościowo– – zna datę pierwszego lotu z rozwojem gospodarczym Łódź wielko– – identyfikuje postać Hipolita celnej z Rosją (1851) pożyczkowe samolotem na ziemiach ziem polskich
przemysłowa Cegielskiego – identyfikuje postać Ignacego – zna datę zakończenia polskich (1910) pod zaborami Przemiany społeczne – wyjaśnia przyczyny i Łukasiewicza budowy kolei warszawsko– – porównuje rozwój
na ziemiach polskich wskazuje kierunki emigracji – wymienia grupy społeczne, wiedeńskiej (1848) gospodarczy ziem polskich Asymilacja Żydów zarobkowej Polaków pod które wykształciły się – identyfikuje postać trzech zaborów
Przemiany koniec XIX w. w społeczeństwie polskim w Franciszka Stefczyka cywilizacyjnena ziemiach – wskazuje na mapie okręgi XIX w. – przedstawia
polskich przemysłowe w Królestwie – opisuje okręgi przemysłowe uwarunkowania rozwoju Polskim i na ziemiach zabranych w Królestwie Polskim przemysłu
i na ziemiach zabranych w Królestwie Polskim – omawia rozwój – przedstawia rozwój przedsiębiorczości Polaków przemysłu i rolnictwa w w zaborze pruskim i zaborze pruskim
wymienia jej przykłady – omawia rozwój Łodzi jako – charakteryzuje rozwój miasta przemysłowego gospodarczy Galicji – omawia rozwój – omawia przykłady spółdzielczości przemian cywilizacyjnych w Galicji
na ziemiach polskich w XIX w. – charakteryzuje przemiany społeczne na ziemiach polskich
– wyjaśnia, na czym polegał proces asymilacji Żydów i jakie były jego skutki
51
6. Nowe ruchy Ruch socjalistyczny na Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
polityczne na ziemiach polskich – zna daty: powstania Polskiej – wyjaśnia znaczenie terminu – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia, jaki wpływ miała ziemiach polskich Ruch narodowy Partii Socjalistycznej (1892), solidaryzm narodowy terminów: endencja, terminów: program działalność partii
Rozwój ruchu ludowego Stronnictwa Narodowo– – zna daty: powstania Wielkiego internacjonalizm brukselski, program paryski politycznych na postawy Demokratycznego (1897), Proletariatu (1882), Polskiej – identyfikuje postacie: – zna daty powstania Polaków pod zaborami Polskiego Stronnictwa Partii Socjaldemokratycznej Bolesława Limanowskiego, Socjaldemokracji Królestwa – ocenia skalę realizacji haseł Ludowego (1903) Galicji i Śląska (1897) Róży Luksemburg, Juliana Polskiego (1893), polskich partii politycznych w – identyfikuje postacie: Józefa – identyfikuje postacie: Marchlewskiego, Franciszka Socjaldemokracji Królestwa XIX
Piłsudskiego, Romana Ludwika Waryńskiego, Stefczyka Polskiego i Litwy (1900), Ligi i na początku XX w.
Dmowskiego, Wincentego Stanisława – omawia okoliczności narodzin Narodowej (1893), Witosa Wojciechowskiego, Ignacego ruchu robotniczego na Stronnictwa Ludowego – wskazuje partie należące do Daszyńskiego ziemiach polskich (1895)
ruchu socjalistycznego, – przedstawia cele ruchu – charakteryzuje program – identyfikuje postacie
narodowego robotniczego nurtu rewolucyjnego Stanisława Stojałowskiego,
i ludowego – charakteryzuje program w polskim ruchu Marii i Bolesława – wymienia założenia nurtu niepodległościowego w socjalistycznym Wysłouchów programowe Polskiej Partii polskim ruchu – wyjaśnia, dlaczego polski – porównuje założenia Socjalistycznej, Stronnictwa socjalistycznym ruch ludowy powstał i programowe PPS
Narodowo– – omawia założenia rozwinął się w Galicji i SDKPiL
–Demokratycznego, Polskiego programowe ruchu Stronnictwa Ludowego narodowego
– charakteryzuje program ruchu ludowego
7. Organizacje Rewolucja 1905 roku Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
niepodległościowe na ziemiach polskich – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – zna daty: podziału na PPS– – ocenia stosunek polskich na początku XX Powstanie łódzkie terminów: orientacja terminów: strajk powszechny, terminów: Duma Państwowa, Frakcję Rewolucyjną i PPS– partii politycznych do wieku Działalność polskich prorosyjska, orientacja Organizacja Bojowa PPS, Macierz Szkolna, strajk szkolny –Lewicę (1906), utworzenia rewolucji 1905–1907
partii politycznych proaustriacka, krwawa organizacja paramilitarna – zna daty: powstania Polskiego Towarzystwa – ocenia postawy Polaków w Skutki rewolucji niedziela – zna daty krwawej niedzieli łódzkiego (I–VI 1905), Gimnastycznego „Sokół” przededniu nadciągającego Działania organizacji – zna datę rewolucji 1905– (22 I 1905), powstania powstania Komisji (1867) konfliktu międzynarodowego
Bojowej PPS 1907 Związku Walki Czynnej Tymczasowej – identyfikuje postać Józefa
Orientacje polityczne – identyfikuje postacie: Józefa (1908) Skonfederowanych Mireckiego
Polaków Piłsudskiego, Romana – identyfikuje postacie: Stronnictw – porównuje założenia
na początku XX wieku Dmowskiego Kazimierza Sosnkowskiego, Niepodległościowych (1912) programowe orientacji Organizacje niepodległo- – omawia skutki rewolucji Władysława Sikorskiego – wskazuje na mapie ośrodki niepodległościowych do 1914 ściowe 1905–1907 na ziemiach – wymienia przyczyny wystąpień robotniczych w r.
polskich rewolucji 1905–1907 w Rosji czasie rewolucji 1905–1907 – charakteryzuje orientację i Królestwie Polskim – omawia przebieg powstania proaustriacką – przedstawia przebieg łódzkiego
i prorosyjską rewolucji 1905–1907 w – opisuje działalność polskich Królestwie Polskim partii politycznych w czasie – przedstawia działania rewolucji 1905–1907 Organizacji Bojowej PPS – przedstawia okoliczności – wymienia polskie ukształtowania się orientacji organizacje politycznych Polaków na niepodległościowe działające początki XX w.
pod zaborami
52
Tajemnice sprzed Pierwsze wystąpienie Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
wieków – Jak zbrojne – wyjaśnia znaczenie terminu – zna datę powstania – wyjaśnia znaczenie – zna daty: „krwawej środy” – omawia strukturę działała Organizacja Broń Organizacja Bojowa PPS Organizacji Bojowej PPS terminów: „akcje (1906), napadu na pociąg pod organizacyjną Organizacji Bojowa PPS? Rozwój Organizacji – identyfikuje postać Józefa (1904) dynamitowe”, „krwawa Bezdanami (1908) Bojowej PPS
Bojowej PPS Piłsudskiego – opisuje udział Organizacji środa” – identyfikuje postacie: – ocenia skuteczność działań Jak uwolniono więźniów – wyjaśnia cele, Bojowej PPS w rewolucji – identyfikuje postacie: Stefana Okrzei, Aleksandra Organizacji Bojowej PPS politycznych? dla których została powołana 1905–1907 w Królestwie Walerego Sławka, Tomasza Prystora
Akcja czterech Organizacja Bojowa PPS Polskim Arciszewskiego – omawia na wybranych
premierów – przedstawia okoliczności przykładach działalność
pierwszego zbrojnego Organizacji Bojowej PPS wystąpienia Organizacji
Bojowej PPS
8. Kultura polska na Kultura narodowa Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
przełomie Polaków – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – wyjaśnia znaczenie – charakteryzuje sztukę XIX i XX wieku Polski pozytywizm terminów: pozytywizm, praca terminów: modernizm, terminów: literatura terminów: cyganeria, ogródki polską przełomu XIX i XX w.
Rola historii organiczna, praca u podstaw, pozytywizm warszawski postyczniowa, skauting jordanowskie, neoromantyzm – ocenia skuteczność Malarstwo historyczne Młoda Polska – identyfikuje postacie: – zna daty: otwarcia Polskiej – identyfikuje postacie: tworzenia literatury Kultura Młodej Polski – identyfikuje postacie: Juliusza i Wojciecha Akademii Umiejętności Wojciecha Gersona, Artura i malarstwa ku pokrzepieniu Początki kultury Henryka Sienkiewicza, Elizy Kossaków, Artura Grottgera, (1873), powołania Górskiego, Kazimierza serc
masowej Orzeszkowej, Bolesława Prusa, Józefa Ignacego Towarzystwo Oświaty Prószyńskiego, Henryka Sztuka polska przełomu Władysława Reymonta, Marię Kraszewskiego, Stanisława Ludowej (1872), utworzenia Jordana, Andrzeja XIX i XX w. Konopnicką, Jana Matejkę Wyspiańskiego, Stefana Polskiej Macierzy Szkolnej Małkowskiego
– wyjaśnia, na czym polegała Żeromskiego (1906) – wyjaśnia, jaki wpływ na
literatura – wyjaśnia, dlaczego Galicja – identyfikuje postacie: przemiany światopoglądowe i malarstwo tworzone ku stała się centrum polskiej Aleksandra miała klęska powstania
pokrzepieniu serc nauki i kultury Świętochowskiego, styczniowego
– podaje przykłady literatury i – przedstawia hasła Stanisława
malarstwa tworzonego ku pozytywistów warszawskich Przybyszewskiego, Jana pokrzepieniu serc – omawia realizację haseł Kasprowicza
pracy u podstaw – wyjaśnia wpływ poglądów – charakteryzuje kulturę pozytywistycznych na rozwój
Młodej Polski literatury
– wymienia cechy kultury – wyjaśnia, jaką rolę miało masowej popularyzowanie historii wśród na ziemiach polskich Polaków pod zaborami przełomu XIX i XX w.
POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU IV