Zmierzając w kierunku kolejnej rewolucji przemysłowej
4. Znaczenie technologii mobilnej i proces jej upowszechnienia
Siła przedsiębiorstw, które stały się liderami na rynku urządzeń oraz serwisów mo-bilnych, opiera się na przewadze technologicznej i zdolności do wdrażania innowacyj-nych rozwiązań. Są to jednak przedsiębiorstwa bardzo czułe na zachowanie ogrom-nych zbiorowości swoich konsumentów. Stosowanie strategii rynkowej, polegającej na ciągłym obiecywaniu klientom nowych produktów (hardware i software) tworzy ryzyko ukształtowania oczekiwań konsumentów na poziomie przewyższającym realne moż-liwości rozwoju oferty22. Jak niepewny jest los liderów na rynku technologii mobilnej będzie można ocenić z biegiem lat. Jednak pierwsze poważne sygnały, że w tej branży łatwo o porażki, są już widoczne. Z rynku wypada Yahoo. Na rys. 4 przedstawiono zmiany notowań giełdowych akcji Facebooka oraz Twittera w okresie od czwartego kwartału 2013 roku do drugiego kwartału 2016 roku. Analiza tych zmian ujawnia, że jeden z dwóch liderów rynku usług mediów społecznościowych zyskuje na wartości, gdyż Facebook uzyskuje szybki wzrost liczby użytkowników na świecie. Ich liczba od drugiego kwartału 2015 roku przez kolejne dwanaście miesięcy wzrosła o 213 mln.
W tym samym okresie liczba użytkowników Twittera wzrosła jedynie o 8 mln.
21 Szerzej o perspektywie upowszechnienia ogniw wodorowych w transporcie, w tym o przykładzie seryjnie produkowanego samochodu Toyota Mirai w: W. Paprocki, How much new modes of energy are possible in the old modes of transport?, 6th International Scientific Conference, Conference Proceedings, University of Pardubice, Pardubice, September 2015, s. 418.
22 Zob. W. Paprocki, „Przemysł 4.0” a łańcuch dostaw. Prognozowanie zachowań klientów, „Eurologistics”, 2015, nr 12, s. 22-23.
Rys. 4. Zmiany notowań akcji Facebooka i Twittera od czwartego kwartału 2013 roku do drugiego kwartału 2016 roku
Źródło: Berg- und Talfahrt der sozialen Netze, www.de.statista.com (9.05.2016).
Na rynku pojawiły się wątpliwości, czy Apple osiągnie wytyczone cele rozwoju, skoro nie udaje się wdrażać zgodnie z zapowiedziami kolejnych innowacji, m.in. 3D Touch oraz Smart Connector23. Po pierwszym kwartale 2016 roku na giełdzie istotnie obniżyły się noto-wania akcji Apple. Mimo miliardowych zysków inwestorzy sygnalizują obawy, że model biznesowy tego lidera cechuje wada braku dopasowania nowych produktów do zmian na rynku zarówno w segmencie bogatych konsumentów na Zachodzie, jak i w segmencie mniej zamożnych konsumentów w Chinach i innych krajach Dalekiego Wschodu24.
W latach 2012–2016 obserwowana jest dynamiczna ekspansja technologii mobil-nych, co ilustruje rys. 5. Liczba użytkowników Facebook’a, którzy dysponują jedynie komputerami stacjonarnymi zmalała. Wzrost użytkowników ogółem wynika z szyb-kiego wzrostu liczby użytkowników urządzeń mobilnych.
Są dwa podstawowe rynki, na których odbywa się rozwój usług mobilnych. Pierw-szy, obecnie dominujący, to rynek B2C, na którym podmioty gospodarcze oferują swo-je produkty i usługi konsumentom użytkującym urządzenia mobilne. Drugi to rynek B2B, który będzie wzrastał dynamicznie w przyszłości. Na pierwszym rynku domi-nuje e-commerce dóbr konsumpcyjnych, podczas gdy na drugim rynku przedmiotem wymiany są różnorodne dobra rzeczowe i nierzeczowe, w tym przede wszystkim informacja traktowana jako przedmiot obrotu gospodarczego między uczestnikami łańcucha dostaw25.
23 R. Kędzierski, Ważna innowacja wycofana z iPhone’a 7? Apple gubi się w swojej strategii?, www.gazeta.pl (09.05.2016).
24 W ciągu ośmiu kolejnych dni pod koniec kwietnia i na początku maja 2016 roku akcje Apple traciły na
wartości. Zob. „Riesige Überreaktion” der Wall Street, www.handelsblatt.com (3.05.2016).
25 M. Peitz, J. Waldfogel (eds), The Oxford Handbook of The Digital Economy, Oxford University Press 2012, s. 163.
Wzrost połączeń w sieci oraz wolumenu danych podlegających rejestracji i wy-mianie będzie w przyszłości kreowany przede wszystkim przez instalacje urządzeń wykorzystywanych w internecie rzeczy (IoT). Wzrost użytkowników urządzeń mo-bilnych będzie na świecie następował coraz słabszymi falami, które będą występować po kolejnych okresach stabilizacji liczebności tej grupy konsumentów. Liczba osób, które będą korzystać z internetu, jest ograniczona liczebnością mieszkańców Ziemi.
Liczba urządzeń, które w przyszłości będą połączone w IoT jest potencjalnie znacznie większa, choć zbiór tych urządzeń jest także ograniczony.
Analizując czynniki kształtujące wzrost liczby osób korzystających z technologii mobilnych, można wskazać na potencjalne zagrożenia dla rozwoju transakcji zali-czanych do sharing economy. Otóż udostępnianie zasobów innym użytkownikom może być ograniczane w sposób administracyjny. W 2016 roku Niemczech została podjęta kontrola legalności wykorzystania mieszkań socjalnych do świadczenia usług noclegowych przez platformy obsługujące sharing economy26. Władze Berlina zgłosiły zastrzeżenie, że mieszkania zbudowane przy wykorzystaniu środków pu-blicznych i przeznaczone dla osób potrzebujących wsparcia socjalnego, nie mogą być źródłem uzyskiwania dodatkowych przychodów przez użytkowników tych miesz-kań. U podstaw decyzji wprowadzającej administracyjne ograniczenie znajduje się przeświadczenie, że w epoce cyfryzacji nie należy tolerować nowych mechanizmów redystrybucji środków pomocy publicznej. Cel wydatkowania środków publicznych determinuje sposób użytkowania utworzonych zasobów mieszkaniowych i te zasoby nie powinny być przedmiotem wymiany na nowym rynku wirtualnej bazy noclego-wej dla turystów korzystających z technologii mobilnych. Pozostaje kwestią otwartą,
100 200 300 400 500 600 700 800 900
1000 894
614
146
0
2012 2013 2014 2015 ‘16
Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1
Tylko komputer stacjonarny Urządzenie mobilne i komputer stacjonarny Tylko urządzenie mobilne
26 Trotz Verbot: Hunderte von Ferienwohnungen sind noch im Netz, www.tagesspiegel.de (2.05.2016).
Rys. 5. Liczba i struktura użytkowników Facebook’a – zmiany w okresie od pierwszego kwartału 2012 do pierwszego kwartału 2016 roku
Źródło: 54% nutzen Facebook ausschließlich mobil, www.de.statista.com (28.04.2016).
czy tradycyjne podejście do dysponowania istniejącymi zasobami utrzyma się w przy-szłości, jeśli coraz powszechniejsza będzie praktyka „życia za darmo”, a innowacyjne rozwiązania będą pomagały w uzyskiwaniu przychodów z nowych produktów przy utracie przychodów z udostępniania już istniejących zasobów27.