Miejski transport zbiorowy a jakość życia mieszkańców Urban public transport and quality of life

Pełen tekst

(1)PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 111. Transport. 2016. Henryk Komsta Politechnika Lubelska, # " . MIEJSKI 6'(=3)==&>"*=2 >8)%)'3*8`& \

(2) : $ 2016. Streszczenie: Do oceny i porównania [ % " $! . !% G !% | ' # % ! [

(3) : !%"

(4) " " " [ % mies$! '

(5)

(6) [ % $! " !%

(7) '

(8)

(9)

(10)

(11) } " " % ' B! o opublikowany w 2014 @B ;/>:F>:/ % [

(12)

(13) } % ' B @B }

(14)

(15) % $!

(16) ! " " $ & # % " Global Cities Institute (GCI) lub Green City Index stworzony przez Economist Intelligence Unit, przy

(17) !

(18) & @ ('X' {

(19)

(20)

(21) "

(22)

(23) ! " ndykator!

(24) "

(25)

(26) % % [G %

(27) @B ;/>:F>:/

(28) !

(29)

(30) } ) -

(31) $ . '#

(32) Q transport

(33) G [ % . 1. WPROWADZENIE _ "

(34) G % >::< ! G $!

(35) % $! ! ". Wg danych ONZ w 2050 roku

(36) >= } t $ ' /:: "

(37)

(38) :

(39) [10]. Na kontynencie europejskim w miastach, w których mieszka ;

(40) <: _Q * +

(41) . @ G % >:: roku " [ <; $! ( _! G < ( } _ !G <> +

(42) $! (& ( [8]. # "G G ! !" "G !

(43)

(44) ! % } nej a nawet globalnej. # Ê Ê ' Postrzegane jest jako.

(45) 280. Henryk Komsta. !

(46) " ! " % } "

(47) "F G G G

(48) } ' # % e ! " )

(49) ' wody) j !% " } $

(50) !' Procesy urbanizacji % "

(51) " %} $! . @

(52) $

(53) % !%" ! takich jak np. " & [ & & ) %

(54) -G

(55) % demograficznej mi $!' Koniecznym jest zatem podejmowanie !% dnych dzia$ ogranicza" niekorzystne zjawisk %

(56) e

(57) $ $!.

(58) ! }

(59)

(60)

(61) [ ! % ego rozwoju. Rola szeroko rozumianego planowania rozwoju miasta, % :-tych ubie " % $ [3]. Od tego momentu rola planowania w rozwoju miasta coraz mniej istotna – [ w

(62) ! % ,

(63)

(64) ' Y

(65)

(66) <:-tych XX wieku, kiedy to p

(67)

(68) Q

(69)

(70) ' B !

(71) kszenie roli prac planistycznych w opracowywaniu planów rozwoju miast przyja" $ [7].

(72) ! % }

(73) & . "

(74) ' #

(75) $!

(76) G dobre i atrakcyjne warunki do % !% " &

(77) %

(78) } ' [ %

(79)

(80) !% "

(81) $ $!' \

(82)

(83) $ "

(84) % od ! "

(85) '

(86) % a geograficznego, uwarunkowa$ " "G G

(87) u ekonomicznego, stanu infrastruktury miejskiej, poziomu i ro G

(88)

(89)

(90) $G % G $! "

(91) -gospodarczej. #

(92)

(93) [

(94) ' _

(95) }

(96)

(97) % [ % G

(98) . $

(99) -gospodarczemu. Potrzeba doskonalenia systemu mie & & % w nim coraz istotniejsza m.in. w celu ukazania ! naprawy.

(100) !

(101)

(102) ' ! % h miesz$! !% G !% | % ' # % ! [ ok. 30 !%} nych programach - " " % 2]. Zde [

(103)

(104) |"G " !G . !%"

(105)

(106) ' ! % braku wsparcia politycznego lub insty ' { programy rankingowe stosowane wielokrotnie, !"

(107) ! "

(108) } !' # G ! " " " ! " miast,

(109) '

(110) % $!, zainteresowane adaptowa-.

(111) #

(112) [ % $!. 281. [ " powinien pom[ zestaw adekwatnych indykatorów % ch porównywanie funkcjonowania wybranych obszarów miasta. B

(113)

(114)

(115) G }

(116) [

(117) "

(118) }

(119) ' Wybór indykatorów " !% [ stanowi

(120) %e wyzwanie. G [ "

(121)

(122) ! $! " najbar

(123) '. 2. MIEJSCE TRANSPORTU MIEJSKIEGO &(=%8q=86>"*=28)>8) &%)28) Q

(124) "

(125) % ' Niektó

(126) ) - ) - ! " ' [ " . i role transportu miejskiego. Program rankingowy „Smart City Index”,

(127)

(128) } zacje Smart Cities Council, wprowadza 7 zakresów ocen (Dim - ych ob ) ( -

(129) % ' _

(130) " # } [ )# - " !' B +& [

(131) zawiera indykator nazwany „Czysty transport” opisuj miejsce transportu rowerowego ) [ % " /::'::: $! " wg standardu ISO 37120:18.8), [

(132) ! elektrycznych. " ^

(133) !%" &

(134) stosowany jest indykator „Trans

(135)

(136) ' ' [ " kursów realizowanych przez transport

(137)

(138)

(139) " $ ) @B ;/>:F/<'-

(140)

(141) !% %

(142)

(143) " ! a korzystanie z zintegro

(144) ' B " & "

(145) !" ", !"

(146)

(147) } wanego systemu kart biletowych, drugi indykator stosowany jest do oceny: poziomu do

(148) &

(149) " % %[

(150) ) .

(151) ' G !% " !

(152) "-. W ramach tego indykatora %

(153) " % " " " w inteligentny system sterowania ruchem. Program „Global City Indicators” opracowany przez Global City Institute Uniwersytetu w Toronto, ma charakter ! 1]. Zawiera zestawG

(154) " standardach ISO-37120, !

(155) !"

(156) !

(157) [

(158)

(159) " ! % ' W tym programie w!% Indy _ & ”

(160) "

(161) [ ! &} cjonowania miasta: V G # G + G G X & G.

(162) 282. Henryk Komsta.

(163) !"

(164) / !' Zestaw „Indykatory Wykonawcze” podzielony jest ' _ ana jako „* # ” zawiera 13 obszarów charakteryzowanych 27. indykatorami podstawowymi i 31. indykatorami pomocniczymi. ^ „ [ ” zawiera 7 obszarów opisywanych 4. indykatorami podstawowymi oraz 11. pomocniczymi. Program „Global City Indicators” %" ! " } "

(165) &

(166) [ % ' Program „Green City Index” stworzony przez Economist Intelligence Unit,

(167)

(168) !} pracy & @ ('X',

(169)

(170)

(171) dla: 27. ( _! – „US and Canada Green City Index”, 17. miast Ameryki £ $ ! – „Latin American Green City Index”, 12. miast niemieckich – „German Green City Index”, 30. miast (stolic europejskich) – „European Green City Index”, 22. miast azjatyckich – „Asian Green City Index”, 15. &$ " – „African Green City Index” i 7. miast Australii i Nowej Zelandii – „Australia and New Zealand Green City Index”. Program „Green City Index” zawiera ok. 30. indykatorów podzielonych na 8-9 kategorii takich jak: Emisja CO2, Energia, Budownictwo, Transport, Odpady !G G [

(172) G ' / } torów ma " , 14 ' Kategoria Transport opisuje:

(173) $ " %

(174) [ % w tym celu sieci; promocj

(175)

(176)

(177) } ne w celu ograniczenia zatorów na ulicach miast. Wg „European Green City Index” pierw ! F

(178) "G @ " B ' B % " % ) +

(179) ;-G < mieszka$! @ "

(180)

(181) !

(182) a w Kijowie % ; $!

(183)

(184) ' . w tym rankingu 16 miejsce [14]. Magazyn „Moncle” publikuje od 2008 r. ranking pod nazwa „The Most Liveable City ¬

(185) > (miast) "

(186) % ' {%} takich obszarów funkcjonowania miasta jak: poziom

(187) $

(188) $ "G ! "G " G sportu publicz G

(189) G poziomu urbanizacji, warunków prowadzenia dzia G

(190)

(191) ' >:/

(192) Y '

(193) F

(194) ziom komunikacji rowerowej (%), koszt korzystania z transportu publicznego. Ranking

(195) ! ! "

(196) !% % [11]. Program „Mercer’s Quality of Living Ranking” – $ & gowej Mercer opracowywany

(197) Mercer Quality of Living Survey” wykorzystuje 39 kryteriów. [9]. Jako punkt odniesienia w rankingu przyj { Â

(198) } 100 pkt., z !

(199) !

(200) ' {% kategorie to: B

(201)

(202) G . G G

(203) [G edukacja,

(204)

(205) )

(206)

(207) G % "G -G rekreacja, dobra konsumpcyjne, warunki G ' Ranking ma na celu pomóc firmom

(208) [ [

(209) . Wg danych opublikowanych w lutym 2016 roku

(210) ! >:' & "

(211) $' .

(212) #

(213) [ % $!. 283. ;D _G Ljubljana Q

(214)

(215) DG ; ;; miejsca [9]. @B ;/>:

(216) [ % dwie grupy [5]. _

(217) „| +& ” to 17 obszarów " y podstawowe i 54 pomocniczych. ! „| ! +& } ”

(218) " | Y

(219) & }

(220) '

(221)

(222)

(223)

(224) [ transportu publicznego w odniesieniu do 100 ::: $!G kursów

(225)

(226) $ [

(227) " " ! } "

(228)

(229) $'

(230)

(231) ' ' u [ % "G

(232) $! "

(233)

(234) G

(235) % [

(236) $ "' ^

(237) } _ &

(238)

(239) D

(240) ma

(241) " &

(242)

(243) [ porównanie w innymi badanymi miastami [4]. Numebo ! "

(244) ! " " ! [12]. Baza zawiera zbiór & " % " % G G

(245) G "G

(246) $ ' ^ " }

(247) $ " (kongestia), kosztów transportu i

(248) !% B> ' % %[ ' " w niewielkim stop &

(249)

(250)

(251) %} kownika-

(252) % ' Q np.

(253) [

(254) } ! %

(255) $

(256) !% ! " %

(257) } '

(258)

(259)

(260) ! [

(261) } nie nagroda „European Green Capital Aword” /. europejskich stolic [13]. Do nagrody [

(262) % 100 ::: $!' B " /> ! & ! "

(263) ' Przy oce

(264)

(265) !

(266)

(267) jaki jest

(268) $! "

(269) niu do 300 metrów od przystanku

(270)

(271) & % jeden kurs/ ' B % : rodzaje !

(272) ych przez $!

(273) !%" krótszym % ) "!

(274) G

(275) publiczny, rower, pieszo, -G ! " )

(276) " co najmniej EURO V), stan i rodzaj infrastruktury transportowej (w tym rowerowej % G

(277) ), [

(278) " !

(279) " } ciem na rodzaje;

(280) zarówno na terenie miasta jak i na jego obrze%". Przedmiotem oceny jest % infrastruktura

(281)

(282) )

(283) '

(284) [ ITS- ! transport %ch

(285) |!

(286) . B %

(287) !

(288)

(289)

(290)

(291)

(292) . !

(293)

(294) _ \ ! % } nego Transportu Miejskiego (Sustainable Urban Mobility Plan (SUMP)). Oceniane miasto

(295)

(296) [

(297) $

(298) " " -10 lat

(299)

(300) G

(301) G % }.

(302) 284. Henryk Komsta. dziej efektywnego wykorzystania samochodów (w tym % ), jak i opis modelu $ nacelowanych na

(303)

(304) "

(305) !

(306)

(307) } bliczny, rowerowy i pieszy. #

(308) [ " 5-10 lat w ce

(309) i $

(310) } [

(311) " $' _ o „European Green Capital Aword”

(312)

(313) " !

(314) G opracowania jak i oceny uzyskanych danych.. 3. PODSUMOWANIE An G " % G

(315) ! } " ) "- G % !%

(316) " &

(317)

(318)

(319) " $!' [ " % % G } & " "

(320)

(321) ' _. &

(322)

(323)

(324)

(325) }

(326) %

(327) ' Y

(328) „European Green Capital Aword” ! ! [

(329) ' % ! & $! _ "

(330)

(331) !

(332) ! star"

(333) "

(334) [ "

(335) % " " } . B %

(336) /=

(337)

(338) naszych miastG " G

(339) ! >:/ ' Q

(340) ! stopn $

(341) ! " analizowanych programach !

(342) "

(343)

(344) % . % [G % "

(345)

(346) bazo[ standardach ych

(347) @B ;/>:F>:/. Bibliografia 1. 2. 3.. 4. 5. 6.. City and sustainable infrastructure Series, No. 1. Global Cities Institute-publications. 2015. http://media.wix.com/ugd/672989_feea510ea0fe43fbb8cf20a390c98200.pdf

(348) F <':'>:/ Discussion Paper –Annexes. The current status of city indicators http://www.cityindicators.org /Deliverables/Discussion%20Document%20Annexes_12-4-2007-106955.pdf

(349) F <':'>:/ Holden, E., Norland, I. T.: Three Challenges for the Compact City as a Sustainable Urban Form: Household Consumption of Energy and Transport in Eight Residential Areas in the Greater Oslo Region. Urban Studies, Vol. 42, No. 12, 2145-2166, November 2005 ISO/IEC JTC 1, Information technology. ISO.org.2015. http://www.iso.org/iso/smart_cities_reportjtc1.pdf

(350) F <':'>:/ ISO 37120:2014, Sustainable development and resilience of communities – Global city indicators for city services and quality of life. http://www.iso.org/iso/catalogue _detail?csnumber=62436

(351) F <':'>:/.

(352) #

(353) [ % $!. 7. 8.. 9. 10. 11. 12. 13. 14.. 285. Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future http://www.un-documents.net/wced-ocf.htm The Development of Green City Index in International Community. International Conference on Learning Cities. Beijing: Siemens AG.2013. http://learningcities.uil.unesco.org/fileadmin/content/ Publications/Conference_presentations/PresentationsBeijing/S3-3%20ZhouZheng.pdf.

(354) : 8.04.2016] 2016 Quality of Living Rankings in https://www.imercer.com/content/mobility/quality-of-living-cityrankings.html http://esa.un.org/unpd/wup

(355) <':'>:/ https://monocle.com/magazine/issues/35/the-liveable-cities-index-2010/

(356) <':'>:/ http://www.numbeo.com/cost-of-living/.

(357) <':'>:/ http://ec.europa.eu/environment/europeangreencapital/.

(358) <':'>:/ http://www.siemens.com/entry/cc/features/greencityindex_international/all/en/pdf/gci_report_summary. pdf

(359) 8.04.2016]. URBAN PUBLIC TRANSPORT AND QUALITY OF LIFE Summary: The evaluation of quality of living in a city is a multi-layered process involving numerous factors, such as job availability, accommodation and public transport. In order to effectively evaluate and compare cities in terms of quality of life, various rankings and audits, which use diverse indicators, are used. There are more than 30 research programmes used to evaluate the quality of life in a given city. These programmes include a number of indicators, usually grouped under different categories which take into consideration the influence of urban transport on the quality of life to varying degrees. The paper examines the role of urban transport in the current rankings of quality of life, including the 2014 ISO 37120:2014 standard, which defines the criteria that should be used when evaluating the level and quality of life in a given city. The criteria used in the ISO standard in order to evaluate the role of urban transport in shaping the quality of living are compared to the criteria included in other rankings, such as Mercer’s quality of living reports, Global Cities Institute (CGI) rankings or Green City Index created by Economist Intelligence Unit in cooperation with Siemens A.G. On the basis of the analyses regarding the degree of completeness and comprehensiveness of the criteria used in the selection of the indicators describing the role of transport in evaluating the quality of living it could be stated that the standards established by ISO 37120:2014 to the greatest extent take into consideration both the role of public and individual (including cycling) transport in shaping an inhabitant friendly. Keywords: public transport, quality of life.

(360)