reczkowania jest· uw:arunkowane· czuloscill. ·metody. otrzymane wynild analiz q wynikami wskaZoikoWYmi, kt6re :'1'7dzielajll jedynie obszary 0 podwyiszonej za-wartosei metaliw stosunku do przeci~tnej ich zawar-tosci w glebie (3). .
Wyniki analiz podanO- w inilimetrach ditizonu zuiy-tego do zmiareczkowania powstalego ditizonianu, w ce-lu unikni~cia sugestii operowania bezwzgl~ymi war-tosciami liczbowymi, kt6re Sll. jedyn~e proporcjonalne do wartosci rzeczywistych. .
.
Na
blll.d analizy chemicznej sklada si~:niedoklad-nos~ pobiEiranych odwaiek. (pobierano Iyzeczk~ miaro,,; wll.>, blll.-d z rozeienczania roztwor6w, blll.d odczYtu przy miareczkowaniu oraz oznaczania barwy.
Ze wzgl~du na wymaganla stosowanych analiz (me-toda szybka) nie prowadzono miareczkowania kolory-metrycznego w rozdzielaczach z us:uwaniem przerea-gowanego ditizonu, lecz w cylindrach z korkiem, doda-jll.c swiete porcje odczynnika do obecnych w roztworze ditiionian6w. W
zwiII.zkti
z
tym pr6bki byly zwykle przemiareczkowane, Die. wplyn~o to jednak ujemnie na rozr6inienie obszar6w anomalnych od obszarow o przeci~tnej zawartosci metali. BllI.d .odczYtujest w granicach ±2.m! dodawanego ditizonu. BllI.d, wyni-kajll.cy z niedokladnosci uiytych naczyD miarowych, kompensowal si~ ze wzgl~du na uiywanie tych samych. pipet, biuret i kolb. OdczYty byly robione. przez.jed-nil. osobi':. ZawartoM Pb byla oznaczona przez por6w-nanie pr6bklz tabllcamisporutdzonymi w naszimla-boratorium j wynosi ok. ±O,5 gamma. Krzywa kalibro-wania nie byla wykonywana. Czystos~· uzytej do ana-liz wody sprawdzano za kaidym razem.
WNIOSKI·
W celu wykazania przydatnQsc! metody· koloryrne-tryc.znej do oznaczen sumy Zo, Pb i Cu oraz (osobno) Pb wpr~bkach glebowych wy~onano tll. metodll. sze-reg badail na obszarze G6r $wi~toki'zyskich (w tejonie R:udek; Grzegorzowic, l.omna) or~ Olkusza.· Ich
wy-niki zostaly przedstawione. w opracowaniach H.
For-tunskiej, A. Pilarsklej is. Wybtanca (3). H. Fortunskiej i A. Jaworskiego (4) oraz B. Pilarskiej (6).
Stwierdzo-no,
ze omawiana metoda z powodzeniem nadaje si~ do prowadZenia geochemic::znych blldail prospekcyjnychSUMMARY
. From 1960 to 1963.an attempt WaS made in the Me-tallometric Laboratory of the· Enterprise for· Geophysi;.. ca! Prospeetions to adopt the field method of colori-metric determinations of copper and zinc and lead in
soiL
The purpose -of· this article is to explain and to present the technique of the determinations mentioned above. By m~ns. ·of· CO'Jorim~t~~c-method a series· of investigations. was maooon. samples from the area of the $wi~ty Krzyz Mts. 'l;'he results were a basis 'to state that the method considered is well fitted for use in geochemicalprospe'cting works, in search for new···
areas and in reconnaissance of old r'egions of copper, .. zinc-lead, and pyrite mineralization, both during per-formance . of soil meta:llometric survey and of hydro-chemical· survey.
124
przy poszukiwaniu nowych i· rozpoznawaniu znanych jui obszar6w mineralizacji miedziowej, c::ynkowo-oIo-wiowej, pirytowej Itd. zar6wno w przypadku sporZll.-dzenia glebowego zdj~cia metalometrycznego, jak i
hy-drochemicznego. .
Ryc. 1 ilustruje zmiany zawarto§Cl miedzi i cynku na jednym z profili geochemicznych, wykonanym w rejonie Grzegorzowic dwoma metodami: . ekstrak-cyjnll. i metodll. "calkowitego rOzkladu z kwasem". ZgodnoM uzyskanych wynik6w, jak to widal': z wy-.
kresu, Die wymaga dodatkowych komentarzy. Jako§-ciowa ich sprawdzalno§~ jest tu bardzo dum. Geolo-giczn~ interpretacj~ profUu geochemicznego wykona-nego w rejonie Rudek ilustruje ryc. 2. Wykres przed-stawia zmiany zawarto§ci sumy Cu, Pb· i Zn w glebie mierzone ilp.§citt mililitr6w ditizonti, zuiytego do mia,.
reczkowania pr6bek. .
Warto zaZDaczy~, ze om6wione kolorymetryczne me-tody poszukiwan geochemicznych Sll. tanie, szybkie i nieskomplikowane. Powinny bye stosowane jako pierwszy etap poszukiwan zl6i metali nieZe1aznych, jeszcze przed wykonaniem prac geofizycznych i wiert~
niczych, gdyz mogll. wydatnie pom6c przy ekonomicz-nym uzasadnioekonomicz-nym projektowaniu tych ostatnich.
LITERATURA
1. B I 0 0 m H. ~ A field method for determination of amonium utrate soluble heavy in soils and a:llu-.
vium. Econ. Geol, 50, No 5, Lancaster 1955.
2. F i s c her H., Leo p 0 Id i G. - ColoriDietrische Bestimmung von Pb und Cu mit Dithizon. Angew.
Chem~ 1934, 4 t.
3. For tun s k a H., P 11 a r s k·a B., W y bra n i e c . S. - Sprawozdanie roczne z prac geochemicznych.
. Arch. PPG. Warszawa 1961.
41:. Fortunska H., Jaworski A. - Opracowa--nie wynik6w badail geochemicznych w rejoOpracowa--nie dys-lokacji l.omna klRudek. Arch PPG, Warszawa 1963. 5. I wan c z e w G. - Ditizon i jego primienienie.
MOllkwa 1961.
6. Jaw 0 r ski A. - Metodyka badan sz11chowych. Biblioteka Zawod. Geologa. Warszawa 1964. 7. Pi I a r s k a A. - Opracowanie badail
geoelektrycz-nych· "GrZegorzewice". Arch. PPG. Warszawa 1962. PE310ME
B nepJ«)f{ 1960-1963 w. MeTaJlJIOMeTplAeCKoA
JIa-6opaTOpHe~ npe~~mTJf,ll recxPH3IAecKHX nOHCKOB
npoH3BO,t1,iKnm:r. HCCn~8HHSI no nPH"cn:0006neBHlO
no-neBoro' ][onopuMeTplAeCK'Oro MeTOf{a NISI onp~e.'IeRHSI
cyMMh! MeTaJIJIOB - M~, CBHllQa H qHHKa B normax.
D;em. CTaTL'H - 03HaKOMJIeBHe 'lHTaTeneA: co cncico-60M npOBef{eHlKJ{ 'l'aXHX onpef{eneHldt. KOJIOpmoteTPH-'1ec.l[mt ME!'l'Of{ np!KMeHSIJICSI B HCCJIe.ztOBaHHIIX aa Tep-PH'J.'OPHH OBe~ rop. nOny'lemn.Ie pe3ym.-TaTLI YKa3LliB8IOT Ha .BOOMOJKHOCTh npKMeHemfSI omr-. cromr-.maeMoro MeTOf{a ·B reoXHMlAecKlJolX IIOHCKax H pa3-Be1-{Ke HaBecTHLIX npoRBJIeIH:Idi Me,lI;HOro,'
OBHHI\OBo--~OBOro H mtpHi'OBoro opmeaemm, TalC
MeT8JIno-Me'l'pH'Iecion.I, ,KaB: H m;tg)OXHllH'lE'Clmllot MeTOf{aJoIH , _C'LeMK!K.. .
