Alfred Samet1, Marek Bronk1, £ukasz Naumiuk1, Marek Labon2, Anna ledziñska1, Bartosz Rybak1
ANALIZA WYNIKÓW DIAGNOSTYCZNYCH BADAÑ
MIKROBIOLOGICZNYCH U PACJENTÓW SZPITALA KLINICZNEGO W GDAÑSKU, W LATACH 2001-2003
1Laboratorium Mikrobiologii Klinicznej Akademickiego Centrum Medycyny Laboratoryjnej,
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 Akademii Medycznej w Gdañsku, Kierownik Laboratorium: Alfred Samet
2Dyrektor d/s Lecznictwa SPSK1 ACK AMG: Marek Labon
Przeprowadzono analizê wyników diagnostycznych badañ mikrobio-logicznych, wykonanych w du¿ym szpitalu klinicznym, w latach 2001-2003. W tym okresie wzros³a liczba przysy³anych materia³ów na posiew i utrzyma³ siê procentowy udzia³ poszczególnych grup drobnoustrojów. Obni¿y³a siê czêstoæ izolacji niektórych wieloopornych patogenów jak metycylino-oporny Staphylococcus aureus (MRSA) i karbapenemo-oporny Pseudomonas aeruginosa (CRPA), a zwiêkszy³a czêstoæ izolacji wanko-mycyno-opornych enterokoków (VRE). Zaobserwowano wahania zu¿y-cia niektórych grup antybiotyków.
S³owa kluczowe: epidemiologia, posiewy krwi, wieloopornoæ, klasy antybiotyków Key words: epidemiology, blood cultures, multidrug resistance, antimicrobial groups
WSTÊP
Od kilku lat prowadzimy analizê wystêpowania drobnoustrojów w materia³ach kli-nicznych uzyskanych od naszych pacjentów (1). Umo¿liwiaj¹ one okrelenie aktualnych zagro¿eñ mikrobiologicznych, w tym równie¿ czêstoci wystêpowania bakterii opornych na antybiotyki. Do zaka¿enia tymi bakteriami czêsto dochodzi w trakcie hospitalizacji w naszym lub innych szpitalach Trójmiasta. W niniejszej pracy chcemy przedstawiæ zmia-ny czêstoci izolowania poszczególzmia-nych drobnoustrojów oraz zmiazmia-ny liczby prób klinicz-nych, jakie zasz³y w ci¹gu ostatnich 3 lat. Zwrócimy te¿ szczególn¹ uwagê na wystêpowa-nie wieloopornych szczepów bakterii, jak Pseudomonas aeruginosa (carbapenem resistant P. aeruginosa CRPA), Acinetobacter baumannii, Enterococcus faecium oporny na
wan-komycynê (VRE), metycylino-oporny gronkowiec z³ocisty MRSA, czy pa³eczki produku-j¹ce b-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym (ESBL). Analizie poddano zu-¿ycie leków przeciwbakteryjnych okrelaj¹c zdefiniowane dawki dobowe (DDD).
MATERIA£ I METODY
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 Akademickiego Centrum Klinicznego Akademii Medycznej w Gdañsku (SPSK1 ACK AMG) posiada obecnie 1150 ³ó¿ek. W listopadzie 2002 r. dosz³o do po³¹czenia Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicz-nego Nr 1 (SPSK1) z SPSK2 i SPSK3, szpitale te ³¹cznie mia³y w tym okresie 1500 ³ó¿ek. Do oceny wyników badañ mikrobiologicznych 33 174 materia³ów pobranych w 2001 r. u¿yto polskiego programu LIS Bakteriologia Analizy (Medisoft, Warszawa), a analizê wyników 34 518 badañ z 2002 r. i 46 487 z 2003 r. przeprowadzono za pomoc¹ w³asnego oprogramowania mikrobiologicznego ProMik (Dzia³ Informatyzacji SPSK1). W poni¿-szej analizie nie brano pod uwagê powtórnych izolatów drobnoustrojów od tych samych pacjentów, flory fizjologicznej oraz drobnoustrojów stanowi¹cych zanieczyszczenia po-stronne. Oba programy komputerowe umo¿liwia³y zastosowanie powy¿szych za³o¿eñ. Jako definicjê powtórnego izolatu przyjêto kolejn¹ hodowlê danego drobnoustroju od tego sa-mego pacjenta, o tym samym wzorze antybiogramu w ci¹gu 30 dni. Drobnoustroje identy-fikowano wg obowi¹zuj¹cych procedur, a wra¿liwoæ na antybiotyki okrelano metod¹ dyfuzyjno-kr¹¿kow¹ wg zaleceñ NCCLS (2). Posiewy krwi i ja³owych p³ynów z jam cia³a inkubowano w systemie Bact/Alert 2x240 (bioMerieux). W przypadku posiewów krwi jako jeden posiew definiowano 1 pod³o¿e p³ynne. W analizie nie uwzglêdniono prób przys³a-nych w celach dochodzenia epidemiologicznego, pochodz¹cych ze rodowiska szpitalne-go oraz badañ w kierunku nosicielstwa S. aureus wród personelu.
Zebrano te¿ dane dotycz¹ce zu¿ycia leków przeciwbakteryjnych w badanym okresie. Przeliczono wartoci w gramach na zdefiniowane dawki dzienne wg WHO (3) i wyra¿ono je w DDD na 100 dni hospitalizacji.
WYNIKI
W tabeli I przedstawiono rodzaje i liczbê prób materia³ów klinicznych przys³anych z poszczególnych klinik w badanym okresie. W ci¹gu trzech lat przys³ano 116 240 próbek materia³u klinicznego na posiew w kierunku bakterii i grzybów. Najwiêkszy odsetek prób stanowi³y próbki moczu i krwi, nastêpnie próby pobrane z dróg oddechowych oraz z ran. W 2003 roku odnotowalimy 35% wzrost liczby prób w porównaniu do roku poprzednie-go. Wzros³a liczba posiewów krwi, moczu, ka³u i prób z dróg oddechowych. W tym czasie wprowadzono w Klinice Neonatologii dok³adne monitorowanie flory bakteryjnej jamy ustnej i odbytu. Wzros³a liczba prób krwi nades³anych z Kliniki Hematologii i z Kliniki Inten-sywnej Terapii.
Wykaz drobnoustrojów wyhodowanych w analizowanym okresie przedstawia tabela II. Wyizolowano ponad 33 500 drobnoustrojów. Najczêciej izolowano pa³eczki Gram-ujemne 44,4-46,3%, ziarenkowce Gram-dodatnie 37,3-40,3%, dalej dro¿d¿aki 7,0-8,1%, bakterie beztlenowe 3,7-6,8% oraz inne drobnoustroje 1,6-4,0%. P. aeruginosa by³ drug¹ co do czêstoci izolacji pa³eczk¹ Gram-ujemn¹ po Escherichia coli, przed Klebsiella pneu-moniae i Enterobacter cloacae.
Wród bakterii Gram-dodatnich dominowa³y Staphylococcus aureus, koagulazo-ujemne Staphylococcus sp., Enterococcus faecalis i Streptococcus sp z a-hemoliz¹.
Najczêstszym dro¿d¿akiem by³a Candida albicans i dalej C. galabrata, C. krusei i C. parapsilosis. Z naszych prób klinicznych g³ównie izolowalimy bakterie beztlenowe z rodzaju Peptostreptococcus spp, Bacteroides spp i Prevotella spp.
W tabeli II wyszczególniono te¿ bakterie wielooporne jak MRSA, VRE, pa³eczki pro-dukuj¹ce ESBL, CRPA oraz A. baumannii. Izolacje MRSA utrzymuj¹ siê na bardzo niskim poziomie i z ka¿dym rokiem odnotowujemy mniejsz¹ liczbê pacjentów zaka¿onych i nimi skolonizowanych. Czêstoæ izolacji pa³eczek ESBL nie zmieni³a siê znacz¹co w badanym okresie i siêga od 3 do 4,5% wszystkich drobnoustrojów. Dotyczy to g³ównie pa³eczek E. coli i K. pneumoniae, ale tak¿e Enterobacter, Serratia, Proteus (4,5). W badanym okre-sie o 75% zmniejszy³a siê czêstoæ izolacji CRPA. O ile w procentowym stosunku wszyst-kich drobnoustrojów czêstoæ izolacji A. baumannii utrzymuj¹ siê na poziomie ok. 2%, to w liczbach bezwzglêdnych najwiêkszy spadek liczby izolacji tej bakterii odnotowano w 2002 r.
W tabeli III przedstawiono porównanie czêstoci izolacji drobnoustrojów z posiewów krwi. Wyizolowalimy 3199 drobnoustrojów z 34 935 posiewów krwi. Stosunek dodatnich posiewów krwi do wszystkich posiewów krwi wynosi³ 12,3%, 7,4% i 8,4% odpowiednio w latach 2001-2003. Bakterie Gram-dodatnie stanowi³y zawsze ponad 60% wyizolowa-nych drobnoustrojów z krwi. Pa³eczki Gram-ujemne izolowano od 24 do 29% przypadków a dro¿d¿aki od 2 do 4,5%. Nie wykrylimy znacz¹cych zmian w czêstoci izolacji wszyst-kich drobnoustrojów oprócz P. aeruginosa i VRE. Czêstoæ izolacji P. aeruginosa z krwi obni¿y³a siê w latach 2002-2003 o 2/3 w porównaniu z 2001r., natomiast w przypadku E. faecium VRE dwukrotnie zwiêkszy³a siê liczba pacjentów z bakteriemi¹. W ci¹gu ostat-nich 2 lat VRE stanowi³y ponad po³owê wszystkich E. faecium izolowanych z krwi.
*UXS\PDWHULDáyZ
OLF]ED OLF]ED OLF]ED 'URJLRGGHFKRZH .UHZ 0RF] 7UH FLZ\PD]\]UDQ\ -DáRZHSá\Q\XVWURMRZH 'URJLPRF]RZRSáFLRZH .DáZ]RGE\WX &HZQLNGR \OQ\ ,QQHPDWHULDá\ 5D]HP
Ta b e l a I . Próbki materia³ów klinicznych dostarczone do Zak³adu Mikrobiologii Klinicznej Ta b l e I . Clinical specimens received in Department of Clinical Microbiology
'UREQRXVWURMH
OLF]ED OLF]ED OLF]ED
(VFKHULFKLDFROL (QWHUREDFWHUFORDFDH (QWHUREDFWHULQQHJDWXQNL .OHEVLHOODSQHXPRQLDH .OHEVLHOODR[\WRFD .OHEVLHOODLQQHJDWXQNL &LWUREDFWHUIUHXQGLL &LWUREDFWHULQQHJDWXQNL 3URWHXVPLUDELOLV 3URWHXVYXOJDULV 6HUUDWLDPDUFHVFHQV 0RUJDQHOODPRUJDQLL 3URYLGHQFLDUHWWJHULL 6DOPRQHOODVSS (6%/ 2JyáHP(QWHUREDFWHULDFHDH 3VHXGRPRQDVDHUXJLQRVD 3VHXGRPRQDVLQQHJDWXQNL &53$ $FLQHWREDFWHUEDXPDQQLL $FLQHWREDFWHULQQHJDWXQNL )ODYREDFWHULXPRGRUDWXP 6WHQRWURSKRPRQDVPDOWRSKLOLD 2JyáHPSDáHF]NLQLHIHUPHQWXM FH 2JyáHP*UDPXMHPQHSDáHF]NL
Ta b e l a I I . Drobnoustroje izolowane w latach 2001-2003 Ta b l e I I . Microorganisms isolated from 2001 to 2003
6WDSK\ORFRFFXVDXUHXV 056$ &16 6WUHSWRFRFFXVS\RJHQHV 6WUHSWRFRFFXVSQHXPRQLDH 6WUHSWRFRFFXVDJDODFWLDH 6WUHSWRFRFFXVYLULGDQV (QWHURFRFFXVIDHFDOLV (QWHURFRFFXVIDHFLXP (QWHURFRFFXVLQQHJDWXQNL 95( &RU\QHEDFWHULXPVSS 2JyáHP*UDPGRGDWQLH]LDUQLDNL &DOELFDQV &DQGLGDLQQHJDWXQNL 2JyáHPGUR G DNL %H]WOHQRZFH ,QQH 2JyáHPZV]\VWNLHGUREQRXVWURMH cd. tab. II
Najwiêcej niediagnostycznych, b¹d o w¹tpliwej wartoci diagnostycznej materia³ów odnotowano wród próbek plwocin, w których przewagê komórek nab³onkowych nad gra-nulocytami obojêtnoch³onnymi zaobserwowano w 40% przypadków. Wyniki posiewów takich materia³ów mog¹ wprowadzaæ w b³¹d lekarza, co do etiologii zaka¿enia dolnych dróg oddechowych u chorego, powodowaæ niew³aciw¹ antybiotykoterapiê i zwiêkszaæ koszty pracy laboratorium (6). W naszym Zak³adzie zak³adamy hodowle wszystkich takich materia³ów, jednak wyniki opatrzone s¹ odpowiednim komentarzem wraz z telefonicznym powiadomieniem lekarza lecz¹cego. W przypadku zanieczyszczonych posiewów próbek moczu prosimy o powtórne przys³anie materia³u i wydajemy wynik z morfologicznym opi-sem wzrostu drobnoustrojów oraz ich liczb¹ w ml. Nieprawid³owo pobrane posiewy mo-czu stanowi¹ oko³o 5%. Oko³o 30% skierowañ by³ nieprawid³owo wype³nionych (brak rozpoznania klinicznego, piecz¹tki i podpisu lekarza, godziny pobrania materia³u, brak nazwy materia³u), wszystkie próbki przesy³ano w ci¹gu 1-2 godz. od pobrania oprócz
ma- 'UREQRXVWURMH
OLF]ED OLF]ED OLF]ED
(VFKHULFKLDFROL (QWHUREDFWHUFORDFDH .OHEVLHOODSQHXPRQLDHL.OHEVLHOODR[\WRFD &LWUREDFWHUIUHXQGLL 3URWHXVPLUDELOLV 6HUUDWLDPDUFHVFHQV 0RUJDQHOODPRUJDQLL 6DOPRQHOODVSS (6%/ 2JyáHP(QWHUREDFWHULDFHDH 3VHXGRPRQDVDHUXJLQRVD $FLQHWREDFWHUEDXPDQQLLL$FLQHWREDFWHUOZRIIL 6WHQRWURSKRPRQDVPDOWRSKLOLD 2JyáHPSDáHF]NLQLHIHUPHQWXM FH 2JyáHP*UDPXMHPQHSDáHF]NL 6WDSK\ORFRFFXVDXUHXV 056$ &16 6WUHSWRFRFFXVSQHXPRQLDH 6WUHSWRFRFFXVDJDODFWLDH 6WUHSWRFRFFXVYLULGDQV (IDHFDOLV (IDHFLXP 95( &RU\QHEDFWHULXPVSS 2JyáHP*UDPGRGDWQLH]LDUQLDNL &DOELFDQV &DQGLGDLQQHJDWXQNL 2JyáHPGUR G DNL %H]WOHQRZFH ,QQH 2JyáHPGUREQRXVWURMH
Ta b e l a I I I . Drobnoustroje izolowane z posiewów krwi w latach 2001-2003 Ta b l e I I I . Microorganisms isolated from blood cultures from 2001 to 2003
teria³ów ródoperacyjnych z Kliniki Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, pobieranych w godzinach nocnych, które przysy³ano z opónieniem nawet do 12 godzin, pomimo ca³o-dobowej pracy Zak³adu Mikrobiologii Klinicznej.
Posiewy krwi stanowi¹ cenny materia³ diagnostyczny i ka¿dy dodatni wynik traktowa-ny jest uwa¿nie, ze wzglêdu na konsekwencje dla zdrowia pacjenta. G³ówn¹ trudnoci¹ interpretacyjn¹ s¹ próbki materia³u zanieczyszczone prawdopodobnie przy pobieraniu gron-kowcami koagulazo-ujemnymi oraz maczugowcami pochodz¹cymi ze skóry. Oznaczamy antybiogram wszystkich takich izolatów oraz prosimy o dodatkowe próbki krwi i komuni-kujemy lekarzowi lecz¹cemu o wysokim prawdopodobieñstwie zanieczyszczenia materia-³u.
W Klinice Intensywnej Terapii, dziêki przesy³aniu 2 razy w tygodniu zestawu tych samych materia³ów od pacjentów z podejrzeniem infekcji, mamy do czynienia ze sta³ym stosunkiem miêdzy rodzajami przesy³anych próbek materia³ów przy dominacji posiewów krwi, materia³ów z dróg oddechowych i treci z ran/drenów. Dwie kliniki: Chirurgii Onko-logicznej i Oddzia³ Pooperacyjny Kardiochirurgii przysy³aj¹ zawsze komplet badañ obej-muj¹cy posiew krwi, moczu, wymaz z drenów, nosa, gard³a, skóry pachwin i treæ drzewa oskrzelowego od pacjentów z podejrzeniem zaka¿enia.
W tabeli IV przedstawiono zu¿ycie najwa¿niejszych leków przeciwbakteryjnych w latach 2001-2003 w DDD. Liczba hospitalizacji ulega³a zwiêkszeniu w badanych latach, od 29 386 w 2001, 31 689 w 2002, do 32 119 w 2003 r.
DYSKUSJA
Analiza wyników badañ mikrobiologicznych z lat 2001-2003 wykaza³a szereg intere-suj¹cych zjawisk. Nie potrafimy wyt³umaczyæ znacznego obni¿enia liczby wyhodowanych drobnoustrojów w 2002 r. Liczba materia³ów pozosta³a taka sama, jak w roku 2001, po-dobnie jak udzia³y poszczególnych drobnoustrojów.
Prawie 30% wzrost liczby badañ w 2003 r. nale¿y t³umaczyæ wdro¿eniem monitoro-wania pacjentów Kliniki Neonatologii, która wchodzi³a w sk³ad SPSK2 przed listopadem 2002 r. oraz wiêksz¹ liczb¹ pacjentów przyjêtych do szpitala.
Ta b e l a I V. Zu¿ycie g³ównych grup antybiotyków w latach 2001-2003 Ta b l e I V. Main antibiotic groups usage from 2001 to 2003
$QW\ELRW\NL '''GQL
KRVSLWDOL]DFML '''GQLKRVSLWDOL]DFML '''GQLKRVSLWDOL]DFML
3HQLF\OLQ\ &HIDORVSRU\Q\ .DUEDSHQHP\ $PLQRJOLNR]\G\ *OLNRSSHW\G\ )OXRURFKLQRORQ\
Nie zaobserwowalimy znacz¹cych zmian czêstoci wystêpowania poszczególnych grup drobnoustrojów. Tak¿e udzia³ procentowy poszczególnych gatunków nie podlega³ drama-tycznym zmianom. W ca³ym badanym okresie czasu utrzymuje siê sta³y udzia³ izolacji E. coli i S. aureus z próbek krwi. S¹ to drobnoustroje najczêciej hodowane w swoich grupach, a ich izolacja z krwi zawsze wiadczy o znacz¹cej bakteriemii. Nadal utrzymuje siê wysoka czêstoæ izolacji pa³eczek ESBL, g³ównie w klinikach pediatrycznych i interni-stycznych. Czêstoæ ich izolacji w 1999 roku wynosi³a w ca³ym szpitalu 1,6% bez pomi-niêcia powtórnych izolatów, a w 2001 3,2% z pominiêciem powtórnych izolatów (1). Po-dejrzewamy, ¿e du¿a czêæ pacjentów trafia do naszego szpitala ju¿ skolonizowana tymi bakteriami. Tak¿e wielooporne szczepy A. baumannii izolowane by³y z podobn¹ czêsto-ci¹ w ci¹gu ostatnich trzech lat. Wydaje siê, ¿e jest to bakteria endemiczna w naszym szpitalu podobnie jak VRE (7). Wzrós³ udzia³ E faecium VRE wród wyhodowanych drob-noustrojów z 0,3% w 2001 r. do 2% w 2003 r. Bakteria ta jest izolowana g³ównie od pacjentów Kliniki Hematologii, czêæ chorych jest tylko skolonizowana, a u czêci docho-dzi do zaka¿eñ uk³adu moczowego i bakteriemii (8).
Inna sytuacja ma miejsce w przypadku MRSA i CRPA obserwujemy zmniejszenie siê czêstoci ich izolacji w czasie badania. Hodowle MRSA zdarzaj¹ siê bardzo rzadko i dotycz¹ chorych przyjêtych na oddzia³ i po uprzedniej hospitalizacji. Pacjenci z izolacja-mi CRPA s¹ uprzednio skolonizowani i/lub zaka¿eni przez wra¿liwe szczepy Pseudomo-nas, które poddane selekcji przez antybiotyki, staj¹ siê oporne na karbapenemy.
Du¿y spadek liczby izolacji P. aeruginosa z krwi wymaga dalszego zbadania w celu wykrycia przyczyn tego zjawiska. Podejrzewamy, ¿e stoi za tym zwiêkszone zu¿ycie le-ków aktywnych wobec Pseudomonas w terapii empirycznej. Zwiêkszony udzia³ VRE wród E. faecium izolowanych z krwi mo¿e mieæ zwi¹zek ze zwiêkszon¹ liczb¹ pacjentów Klini-ki Hematologii w ostatnich latach bez zapewnienia mo¿liwoci izolacji chorych skolonizo-wanych. Mimo niewielkiego spadku czêstoci izolacji grzybów z rodzaju Candida z krwi, uwa¿amy, ¿e nadal wykrywamy zbyt ma³o takich zaka¿eñ, bior¹c pod uwagê rodzaj i licz-bê pacjentów hospitalizowanych w SPSK1 ACK AMG. Ponad 40% udzia³ gronkowców koagulazo-ujemnych w posiewach krwi nie uwzglêdnia podzia³u na zaka¿enia i zanieczysz-czenie próbek przy pobieraniu materia³u. Wydaje siê ¿e od 75 do 90% tych gronkowców stanowi zanieczyszczenie (6, 9).
W strukturze zu¿ycia antybiotyków mo¿na zauwa¿yæ zmniejszenie siê czêstoci stoso-wania penicylin i karbapenemów, przy czêstszym stosowaniu cefalosporyn i fluorochino-lonów. Nie stwierdzono znacznych zmian w zu¿yciu aminoglikozydów i glikopeptydów. Autorzy s¹ zdania, ¿e czêstsze stosowanie cefalosporyn i fluorochinolonów ma swoje ró-d³o w ich szerokim spektrum przeciwbakteryjnym, niewielkimi efektami ubocznymi po³¹-czonymi z przystêpn¹ cen¹. Zmniejszenie zu¿ycia karbapenemów i sta³e zu¿ycie glikopep-tydów wiadcz¹ porednio o braku epidemii MRSA i wielopornych pa³eczek Gram-ujem-nych.
W naszym szpitalu sytuacja mikrobiologiczna ka¿dej kliniki jest inna, w zale¿noci od rodzaju pobieranych materia³ów, leczonych pacjentów i intensywnoci stosowanej anty-biotykoterapii. Mamy nadzieje, ¿e wykorzystanie programu komputerowego do analiz mikrobiologicznych i bie¿¹ce uzupe³nianie bazy danych wyników mikrobiologicznych znacz¹co przyspieszy: obieg informacji o wynikach badañ, wdro¿enie prawid³owej anty-biotykoterapii, izolacjê chorych, a przez to bêdzie mia³o wp³yw na podniesienie jakoci
wiadczonej opieki i zarazem ograniczenie rozprzestrzeniania drobnoustrojów. Jest to oprócz cis³ej wspó³pracy mikrobiologów, klinicystów i zespo³u zwalczania zaka¿eñ niezbêdny warunek kontroli zaka¿eñ szpitalnych.
PODSUMOWANIE W badanym okresie zaobserwowano:
l zwiêkszanie siê liczby przysy³anych próbek materia³ów klinicznych na posiew, l znaczne zmiany liczby wyhodowanych drobnoustrojów bez zmiany stosunków
pro-centowych miêdzy grupami bakterii i poszczególnymi gatunkami,
l utrzymywanie siê sta³ego poziomu izolacji E. coli i S. aureus z krwi, l spadek czêstoci izolacji MRSA i CRPA,
l zwiêkszenie siê czêstoci izolacji VRE,
l utrzymywanie siê izolacji ESBL oraz wieloopornych szczepów A. baumannii na
sta-³ym poziomie,
l spadek izolacji P. aeruginosa z krwi,
l zwiêkszenie zu¿ycia cefalosporyn i fluorochinolonów i spadek zu¿ycia penicylin
i karbapenemów.
A Samet, M Bronk, £ Naumiuk, M Labon, A ledziñska, B Rybak
MICROORGANISMS ANALYSIS IN PUBLIC CLINICAL HOSPITAL IN GDAÑSK OVER THREE YEARS 2001-2003
SUMMARY
The aim of the study was to analyse the changes in occurence of microorganisms and antibiotic usage in tertiary care hospital over 3 years.
We analysed the results of microbiological records from laboratory inforation systems from 2001 to 2003.
Over the study period there was about 40% increase of specimens received in the laboratory mainly due to another hospital incorporation. The relations between different groups of microorga-nisms was stable, Gram negatives 44,4%-46,3%, Gram positives 37,3%-40,3%, yeasts 7,0%-8,1%. There was a decrease in MRSA from 0,6% to 0,2% and carbapenem resistant Pseudomonas
aerugi-nosa (CRPA) isolations from 2,0% to 0,7%, however the reverse was true for VRE, increase from
0,3% to 2%. ESBL-producing bacteria were isolated from about 4% of Enterobacteriaceae thro-ughout the study. The analysis of blood cultures revealed over 60% deacrease in P. aeruginosa bacteremia and stable incidence of Escherichia coli (7%) and Staphylococcus aureus (6,5%) bacte-remia. Increased usage of cephalosporins and fluoroquinolones was accompanied by the decrease in carbapenems and penicillins.
In most cases there were no significant changes in occurence of main groups of microorgani-sms. Some multidrug resistant bacteria like MRSA and CRPA are no longer a problem in our hospi-tal. Others like VRE, ESBL and Acinetobacter still cause concern due to high colonisation or infec-tion rate.The usage of some antibiotic groups increased, another decreased and finally some like aminoglicosides and glicopeptides remained stable.
PIMIENNICTWO
1. Samet A, Bronk M, Czarniak E, i in. Drobnoustroje w próbkach materia³ów klinicznych od pacjentów Szpitala Klinicznego Nr 1 w Gdañsku z lat 1997-1999. Przeg Epid 2000; 54: 305-13. 2. NCCLS. Performance Standards for Antimicrobial Disk Susceptibility Tests; Approved Stan-dard-Eight Edition. NCCLS document M2-A8. NCCLS, 940 West Valley Road, Suite 1400, Wayne, Pennsylvania 19087-1898 USA, 2003.
3. ATC/DDD Index 2005-http://www.whocc.no/atcddd/indexdatabase.
4. Naumiuk L, Gniadkowski M, Baraniak A, i in. Molecular Epidemiology of Serratia marcescens in Two Hospitals in Gdansk, Poland, over a 5-Year Period . J Clin Microbiol 2004; 42: 1308-16. 5. Naumiuk L, Samet A, Dziemaszkiewicz E. Cefepime in vitro activity against derepressed exten-ded-spectrum B-lactamase (ESBL) producing and non-ESBL-producing Enterobacter
clo-acae by disc diffusion method. J Antimicrobial Chemotherapy 2001; 48: 315-29.
6. Barenfanger J. Imroving the clinical utility of microbiology data: an update. Clin Microbiol Newsletter 2003; 25: 1-8.
7. Krawczyk B, Lewandowski K, Bronk M, i in. Evaluation of a novel method based on amplifica-tion of DNA fragments surrounding rare restricamplifica-tion sites (ADSRRS fingerprinting) for typing strains of vancomycin-resistant Enterococcus faecium. J Microbiol Methods 2003;52: 341-51. 8. Krawczyk B, Samet A, Bronk M, i in. Emerging linezolid-resistant, vancomycin resistant
Ente-rococcus faecium from a patient of a haematological unit in Poland. Pol J Microbiol. 2004; 53:
193-6.
9. Hughes NE, Alicid DV. Bacteremia and sepsis. W: Rees RF, red. A Practical Approach to Infec-tious Diseases. Wyd 4. Little Brown and Company; 1996: 25-65.
Otrzymano: 19.05.2005 r. Adres autora:
dr med. Alfred Samet
Laboratorium Mikrobiologii Klinicznej
Akademickiego Centrum Medycyny Laboratoryjnej Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 AM ul. Dêbinki 7, 80-952 Gdañsk
tel. 58-348-11-88 email: zmk@spsk1.pl
