"Romantyzm i folklor", Helena Kapełuś, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971 : [recenzja]

Helena Kapełuś

"Romantyzm i folklor", Helena

Kapełuś,

Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk

1971 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 14/42, 170

/11/ KAPEŁUŚ Helena; Romantyzm i f o lk lo r . W; Problemy p o l­ skiego romantyzmu. S eria pierwsza. Praca zbiorowa pod re ­ dakcją M.Żmigrodzkiej i Z.Lewinówny. Oss. Wrocław-Warszawa- -Erakow-Gdańsk 1971. IBL PAN, s. 503-328.

Artykuł podejmuje’ próbę rek on stru k cji p olskiego fo lk lo r u , żywego w epoce romantyzmu, i u stalen ia, co z zasobu ustnej l i ­ teratu ry weszło do tw ó rczo ści p isarzy tego okresu, co zaś zos­ ta ło pom inięte. Gatunkowo największe zainteresowanie budziły wątki podaniowe, wierzeniow e, pieśń, zwłaszcza b allad a; dopiero na dalszym miejscu zn alazła s ię bajka, w k tó r e j obrębie p re fe ­ rowano j e j odmianę egzemplaryczną, form alnie natomiast s iln ie od d ziałała poetyka pieśniowa. W związku z patriotycznym tonem lit e r a t u r y romantyzmu powodzeniem c ie s z y ły s ię te w ątki, które nadawały s ię do wykładu alegorycznego /śpiący rycerze/ ,za ś kre­ sowe pochodzenie w ielu p is a rzy t e j epoki p rzyczyn iło s ię do u­ powszechnienia różnych elementów fo lk lo r u obcego,zwłaszcza b ia ­ łoru sk iego i ukraińskiego.

BP/42 H.K.

/11/ KRZEMIENIOWA Krystyna: 0 nową c y w iliz a c ję . W: Problemy polsk iego romantyzmu. S eria pierwsza. Praca zbiorowa pod redakcją II.Żm igrodzkiej i Z.Lewinówny. Oss. Wrocław-Warsza- wa-Kraków-Gdańsk 1971» IBL PAN, s. 49-102.

Autorka re fe r u je poglądy M.Mochnackiego, J.L.Żukowskiego i J.B.Ostrowskiego, zm ierza jąc, do stworzenia nowoczesnej o p in ii p u b liczn ej i podjęcia z nią d ialogu na temat perspektyw c y w ili­

zacyjnych, rozpatrując je na t l e f i l o z o f i i niem ieckiej i kładąc nacisk na wspólną tym pisarzom zasadę organicznej budowy prog­ ramu, na polemikę o r o lę t r a d y c ji. Program Mochnackiego ocenia jako dążenie do odrodzenia kultury, do zorganizowania świadomo­ ś c i narodowej przez lit e r a t u r ę . W m yśli Żukowskiego podkreśla w alor postulatu wychowania narodowego przez sztukę, zb liże n ia j e j do w s z e lk ie j d z ia ła ln o ś c i u żyteczn ej. W poglądach Ostrow­ sk iego akcentuje odrzucenie tradycjonalizm u i rewolucyjny krea- cjonizm . Kończy szk ic a n a liza dróg p o la r y z a c ji poglądów p isarzy wobec wydarzeń powstania listopadowego.