Andrzej Daszewski
Nea Paphos
Informator Archeologiczny : badania 12, 303-304
303
B U Ł G A R I A
NOVAE /Sw lsztow / U niw ersytet Im .A dam a O kręg ty r no weki M ickiewicza
w Poznaniu
Badania prow adził p ro f, d r Stefan P a rn ic k i- Pud ełk o . Finansow ał U niw ersytet im .A dam a M ickiew icza w P o zn an iu . P ią ty sezon badań ekspedycji UAM, a dziew iętnasty ekspedycji polskiej i ekspedycji b u łg arsk iej na te re n ie rzym skiego i wc ze snob i z anty je kie go m ia s ta . E kspedycja poznańska prow adzi badania na p rzem ian z ekspedycją U niw ersytetu W ar szaw skiego. O kres od I d o VII wieku n .e . Badania skoncentrow ano p rzy w czesn o ch rześcijań sk iej bazylice, w k tó re j już podczas poprzedniego sezonu ek spedycji poznańskiej odkry to pozo stało ści wschodniej ściany z trz e m a ab sy dam i. Poniew aż w ciągu dwum iesięcznego sezonu wykopaliskowego nie było m ożliw e całkow ite od sło n ięcie re s z te k tej w ielkiej budowli, e k sp lo ra c ję przeprow adzono głów nie przy tych fragm en tach, których odkrycie pozwala u sta lić w ym iary 1 istotne elem enty rzu tu poziom ego bazyliki. O dkryto więc w szystkie c z te ry naroża budowli i praw ie w c a ło śc i re s z tk i jej ściany zachodniej, dzięki czem u można było stw ie rd z ić , że długość kościoła łączn ie z a b sy dą środkow ą w ynosiła 40,60 m , a sz ero k o ść 2 4 ,2 0 - 2 4 ,3 0 m . W f a s a dowej ścianie zachodniej odkryte zostało trz y w ejścia utw orzone na o siach trz e c h naw. W c z ę ś c i ołtarzow ej р ггу absydzie południowej od kryto c h rz c ie ln ic ę , k tó rą stanow ił ceglany b asen o k sz ta łc ie .greckiego k rzy ż a . W pobliżu c h rzcieln icy odkryto w gruzow isku kam ienną k ro p iel- n icę z wykutym na jednym z je j boków krzy żem pomalowanym czerw oną fa rb ą . We wschodniej c z ę ś c i bocznych naw natrafiono na znaczne pozo s ta ło ś c i posadzki z płyt c eram iczn y ch , n ato m iast w zachodniej c z ę ś c i nawy środkow ej na posadzkę wykonaną z w ielkich płyt kam iennych. W konstru k cji m urów bazyliki m ożna w yróżnić dwa o k resy budowy. P i e r wotnie bazylika, zbudowana prawdopodobnie w V wieku lub m oże nawet w drug iej połowie wieku IV, m iała tylko jedną, w ielką, p ó łk o listą a b sy dę. W drugim o k re sie przypadającym prawdopodobnie na początek VI wieku w związku z rozw ojem obrzędu religijnego rozbudowano c z ęść o ł tarzow ą dodając dwie absydy przy nawach bocznych.
Badania będą kontynuowane. C Y P R
ΝΕΑ PAPHOS P o lsk a Stacja A rcheologii Йr ód ziem nom orsklej w K airze
304
Badania prow adził d r A ndrzej D aszew ski, Finansow ała S tacja A rch eolo gii Ś ród ziem no m o rsk ie j w K a irz e . T rz y n asty sezon badań. O k res h ellenistyczny i rz y m sk i,
W c z ę ś c i ce n traln e j północnego sk rzy d ła pałacu odkryto s z e re g p o m ieszczeń o przezn aczen iu gospodarczym . Ten sam ro d za j p o m iesz czeń odsłonięto także w sk rz y d le w schodnim . W tra k c ie p ra c p rzy po sz e rz a n iu sondażu z roku ubiegłego pod poziom em po m ieszczen ia 69 natrafiono na d ru g ą c z ę ś ć tygla z odlewniczego w a rszta tu z o k resu II wieku p . n . e . W sk rzy d le zachodnim p rzy p o szerzan iu sondaży SW /80/77 i w W /80/77 natrafiono na p a rtię dwóch kolejnych budowli późno
i w czesnohellenistycenych. P rzebadano c y s te rn ę le ż ą c ą na południowy wschód od wieży 8 0 ,z a w ierającą s z e re g fragm entów architektonicznych i bloków z d ek o racją polichrom ow aną pochodzących z budowli z I wieku n .e . P r a c e wykopaliskowe p rzyniosły w iele drobnych znalezisk jak m o nety brązoiire, lam pki terakotow e, hellen istyczne im adła a m fo r,
E G I P T
ALEKSANDRIA. P o lsk a Stacja A rcheologii Ś ródziem nom orskiej w K airze
Kierow nik p ra c wykopaliskowych d r M ieczysław R odziew icz. Finansow ała P o lsk a Stacja A rch eo lo g ii Ś ródziem nom orskiej w K a irz e . D ziew ięt n asty sezon badań. D zielnica m ie jsk a . O kres rz y m sk i, bizan ty jsk i i w czesnego śred nio w iecza. Na te re n ie Kom el-D ikka badania prowadzono na dwóch odcinkach. Kontynuowano odsłanianie ru in bizantyjskiej c z ę ś c i m ia sta /so n d a ż W l/. Odkopano spo ry frag m en t dzielnicy z okresu V-VI1 wieku n , e . W iele domów zbudowanych z wapiennych bloków zachowało s ię do w ysokości p ierw szej kondygnacji.
D rugim odcinkiem była sta ro ż y tn a ulica R4 d zieląca d zieln icę m ie s z kalną od łaźn i i c y s te rn . Odsłonięto na całej długości szczy t m uru z blo ków wapiennych, który odgraniczał prawdopodobnie c y ste rn y od ulicy. Sondaż założetay m iędzy m urem a c y ste rn am i wykazał b rak zabudowy m iędzy tym i k o n stru k cjam i.
Na odcinku północno-wschodnim od dzielnicy m ieszk aln ej W l p rze b a d a no w czesnośredniow ieczną w arstw ę a ra b s k ą i stw ierdzono brak w tym rejo n ie tzw . n ekropolii g ó rn ej.
W obecnym sezonie na Kom el-D ikka przeprow adzono rów nież w stępne rozpoznanie stanu zachowania zespołu łaź n i I c y ste rn l s p o rz ą dzono ra p o rt dotyczący p rzy szły ch p ra c k o n serw ato rsk ich tych budowli.
