Kryteria oceny serwisw internetowych klubw sportowych

Pełen tekst

(1)KRYTERIA OCENY SERWISÓW INTERNETOWYCH KLUBÓW SPORTOWYCH TOMASZ CHRUL PIOTR SULIKOWSKI Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny Streszczenie Ocena serwisów internetowych przedsibiorstw w globalnym społeczestwie informacyjnym wydaje si bardzo wana dla odkrywania wiedzy pozwalajcej na podnoszenie konkurencyjnoci. Dobór odpowiednich kryteriów oceny jest kluczowy podczas tworzenia rankingu, który z kolei moe by motywatorem dla dalszego rozwoju serwisu. Szczególne miejsce wród ocenianych serwisów zajmuj serwisy klubów sportowych – ze wzgldu na wyjtkowe relacje na linii klub – kibic. Słowa kluczowe: serwisy internetowe, ranking, kluby sportowe, eksploracja danych 1. Wprowadzenie W dobie społeczestwa informacyjnego i szeroko pojtej globalizacji aden profesjonalny klub sportowy nie moe sobie pozwoli na brak aktywnoci w globalnej sieci. Oficjalne serwisy klubowe przestały by oficjalne tylko z nazwy, obecnie to wane czci przedsibiorstw i organizacji sportowych, w duym stopniu kreujce ich wizerunek, projektowane przez wykwalifikowanych specjalistów, zarzdzane na bieco, czasem przez cały sztab ludzi. Aby serwis danego przedsibiorstwa istotnie przyczyniał si do jego sukcesu, nie wystarczy raz dobrze go skonstruowa , lecz naley nieustannie kontrolowa jego jako na tle konkurencji. Przydatne s w tym metody porównywania serwisów i tworzenia rankingów. Istnieje problem doboru kryteriów ocen serwisów internetowych – nie ma bowiem jednych, uniwersalnych kryteriów, dziki którym mona byłoby ocenia wszystkie serwisy. Brana sportowa za jest bardzo szczególna, gdy kluby sportowe nie s typowymi komercyjnymi przedsibiorstwami, a fani druyn nie s typowymi klientami. Przykładowo w przeciwiestwie do innych bran, klubowy serwis internetowy nie powinien zajmowa si prób przechwycenia fanów innej druyny, gdy identyfikacja kibica z klubem jest wykształcana poprzez rodowisko, w którym dana osoba przebywa, wychowuje si itd. Tylko przy odpowiednim doborze kryteriów ocen stworzony nastpnie ranking internetowych serwisów klubowych moe by wiarygodny. 2. Kryteria oceny Przy wyborze kryteriów oceniania przydatne jest zdefiniowanie samego procesu oceniania serwisów internetowych. Ocenianie jakoci [5] stron WWW mona okreli jako badanie stopnia, w jakim inherentne właciwoci stron WWW: jakociowe (jako informacji), ilociowe (ilo informacji), fizyczne (wielko strony),.

(2) 102. Tomasz Chrul, Piotr Sulikowski Kryteria oceny serwisów internetowych klubów sportowych. dotyczce zmysłów (szata graficzna, podkład muzyczny), behawioralne (wiarygodno , stosowny jzyk), czasowe (aktualno informacji), ergonomiczne (intuicyjno ), funkcjonalne (oferowane usługi) spełniaj wymagania ich uytkowników i twórców oraz standardów internetowych przyjtych zwyczajowo (netykieta) bd formalnie (np. standardy W3C). Z definicji tej wyłania si obraz, jak wiele jest moliwych obszarów analizowania serwisów internetowych. I nie s to jeszcze wszystkie moliwe opcje, gdy za inne wane kryterium naleałoby przyj np. poprawne działanie stron pod rónymi przegldarkami. Warto by równie bada serwisy internetowe za pomoc analizy SEO [ang. Search Engine Optimization], czyli analiz optymalizacji stron pod ktem wyszukiwarek internetowych. Informacje – jako, ilo, aktualno Jedn z podstawowych funkcji serwisów internetowych klubów sportowych jest funkcja informacyjna. To ze strony internetowej fani jako pierwsi wiedz, a przynajmniej chcieliby wiedzie , co dzieje si w ich klubie. Dlatego kryterium dot. informacji jest wane, przy czym naley zwróci szczególn uwag na ich aktualno . Nie oznacza to oczywicie, e autorzy serwisów nie powinni pamita o wanych momentach z historii klubu itd. Naley pamita jednoczenie, e serwisy internetowe s odwiedzane nie tylko przez kibiców. Wizytujcymi mog by te przedstawiciele firm, które np. chciałyby zaj si sponsorowaniem klubu, wic na stronie powinny znale si kompletne informacje teleadresowe. Kryterium dot. informacji jest kryterium niemierzalnym, gdy o ile ilo informacji mona zmierzy , to połczenie jakoci, iloci i aktualnoci ju nie. Mona je jedynie oceni . 2.2. Szata graficzna Szata graficzna serwisu internetowego klubu uzaleniona jest bez wtpienia od oficjalnych barw klubowych. aden kibic nie wyobraa sobie innych kolorów, nawet gdy projektant uzna, e wygldałyby korzystniej. Naley wic oceni spójno kolorystyki strony WWW z barwami klubowymi. Innymi kryteriami oceny powinny by tradycyjne elementy oceny serwisów, takie jak: spójno wszystkich elementów, przejrzysto , unikalno oraz wraenie estetycznoci. Szata graficzna jest równie kryterium raczej niemierzalnym. Ilociowo mona oceni jedynie np. fizyczny rozmiar serwisu (czy liczb i wag grafik itd.), jednak w niniejszym artykule jest to uwzgldnione w kolejnym podpunkcie. 2.3. Rozmiar i szybko działania Pojcia „rozmiar serwisu” i „szybko działania” s ze sob mocno powizane. Zazwyczaj s one odwrotnie proporcjonalne, tzn. im wikszy rozmiar serwisu, tym mniejsza szybko działania, i na odwrót. W dobie szerokopasmowych łcz i wysokiej przepustowoci problem duej „wagi” stron nieco zmalał, jednak nie zwalnia to programistów WWW z obowizku optymalizacji swoich stron internetowych..

(3) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 27, 2010. 103. Kryterium to jest mierzalne, mona zmierzy zarówno rozmiar serwisu (jako podstaw mona przyj wielko strony głównej), jak i szybko działania serwisu (czciowo mona j okreli. np. przy pomocy programu ping). 2.4. Funkcjonalno Pomimo, i funkcja informacyjna jest nadal jedn z najwaniejszych, nie moe by ona jedyn ocenian funkcj klubowego serwisu. Współczeni internauci poszukuj interaktywnoci i innowacyjnoci, chc by czci klubu. Istnieje wiele narzdzi e-biznesowych, które wykorzystuje si w celu realizacji tych potrzeb, jednoczenie przyczyniajc si do promocji klubu. Wydaje si, i w kadym serwisie internetowym klubu sportowego powinna by udostpniana funkcjonalno sklepu internetowego, w którym sprzedawane s szeroko pojte pamitki klubowe. Oprócz standardowych koszulek, szalików itp. oferowane mog by takie rzeczy jak moda codzienna, biuteria, prezenty, zabawki oraz w odpowiednim okresie towary specjalne zwizane np. z Boym Narodzeniem. Sklep internetowy jest znakomitym rozwizaniem w zglobalizowanym wiecie, gdy kady słyszał o najsłynniejszych klubach. Dziki takiemu sklepowi nikt nie musi pokonywa wielu kilometrów, by uzyska pamitk ulubionego klubu, cho by znajdował si bardzi daleko. Kolejn funkcj jest sprzeda biletów on-line. Jest to rozwizanie bardzo przydatne i pomocne. Posiadanie takiej moliwoci jest zdecydowanym plusem dla serwisu internetowego klubu. Kady klub sportowy powinien take zajmowa si tworzeniem społecznoci. Kontakt z fanem zwiksza jego lojalno . Dlatego te strona klubowa powinna zawiera co najmniej forum dyskusyjne, dziki któremu fani mogliby wymienia informacje i pogldy. Innymi narzdziami do tworzenia społecznoci s chat z pracownikami i zawodnikami klubu, moliwo komentowania artykułów itp. Nastpnym elementem, który podnosi funkcjonalno serwisu internetowego jest posiadanie własnej telewizji internetowej. Moe ona działa na wiele sposobów, np. kluby mog udostpnia. poprzez Internet: program nadawany równie metodami tradycyjnymi, specjalne dedykowane materiały filmowe (skróty meczów, wywiady). Kryterium funkcjonalnoci jest jakociowe, ale kad funkcj mona oceni np. w skali 0–1 (0 – brak, 1 – jest). 2.5. Standardy internetowe Za podstaw naley przyj normy World Wide Web Consortium [6], które zajmuje si ustanawianiem standardów tworzenia i przesyłu stron WWW. Kada poprawnie zbudowana strona powinna przej test poprawnoci znajdujcy si na stronie teje organizacji. Test mona przeprowadzi na trzy sposoby. Wad tego testu jest to, e mona dokona sprawdzenia tylko stron pisanych w jzyku HTML. Wanym elementem oceny jest okrelenie, czy poprawne jest działanie serwisu w rónych przegldarkach internetowych, na rónych systemach itd. 2.6. Analiza SEO Kolejnym zidentyfikowanym kryterium jest analiza optymalizacji serwisów pod ktem pozycjonowania. Za pomoc szeregu narzdzi dostpnych w Internecie [2] mona oceni , jak bardzo.

(4) 104. Tomasz Chrul, Piotr Sulikowski Kryteria oceny serwisów internetowych klubów sportowych. popularny jest serwis danego klubu, ile jest do niego odnoników w Sieci, czy wreszcie mona w prosty sposób okreli , na którym miejscu znajduje si serwis po wpisaniu pełnej nazwy druyny w najpopularniejszych wyszukiwarkach. 3. Rankingowanie serwisów internetowych Istnieje wiele metod jak i narzdzi tworzenia wielokryterialnych rankingów. Sporód czciej stosowanych naley wymieni metod Copelanda i metod AHP. Metoda Copelanda jest jedn z metod Condorceta, w której zwycizca jest okrelany przez znalezienie kandydata z najwiksz liczb zwycistw przy porównywaniu parami [1] [4]. Innymi słowy, najlepszym serwisem internetowym byłby ten, który przy porównywaniu parami z innymi serwisami byłby lepszy w najwikszej iloci przypadków. Naley stworzy znormalizowane współczynniki oceny dla poszczególnych kryteriów, wybiera najlepszy serwis według wszystkich kryteriów, nastpnie usun go z badanego zbioru i bada pozostałe serwisy. Metoda AHP [ang. Analytic Hierarchy Process] to metoda hierarchicznej analizy problemu, która słuy przede wszystkim do wspomagania wyboru wariantów decyzyjnych [3]. Umoliwia równie stworzenie finalnego rankingu dla zbioru wariantów. Metoda składa si z czterech głównych etapów: hierarchizacji problemu (okrelenie celu, zdefiniowanie kryteriów oceny oraz okrelenie wariantów alternatywnych), wyznaczenia wanoci kryteriów (ustalenie wzgldnych relacji pomidzy kryteriami poprzez porównywanie ich parami), okrelenia preferencji wariantów wzgldem kadego kryterium i wreszcie wyznaczenia miary syntetycznej. 4. Uwagi kocowe Podczas realizacji procesu rankingowania serwisów internetowych klubów sportowych naley uwzgldnia zarówno kryteria ogólne oceny jakoci stron, jak i szczególne aspekty relacji klub – kibic, wpływajce na odbiór serwisów internetowych. Umiejtno oceny własnego serwisu i porównania go z serwisami innych klubów wydaje si nieoceniona, gdy pozwala rozwija serwis i dy do tego, aby jak najlepiej spełniał on oczekiwania kibiców. W toku dalszych bada prowadzona jest analiza istotnoci poszczególnych zidentyfikowanych kryteriów oceny serwisów klubowych, a docelowo wypracowany zostanie ranking w oparciu o hybryd kilku najczciej stosowanych metod. Dodatkowe zastosowanie metod eksploracji danych pozwoli zobiektywizowa oceny poszczególnych serwisów według wybranych kryteriów. Pozwoli to na lepsze, zorientowane na klienta decyzje podejmowane przez osoby zarzdzajce serwisami internetowymi w klubach sportowych.. Bibliografia [1] [2] [3]. Condorcet.org: Introduction to Ranked Pairs [online]. [dostp: 16 lipca 2009]. Dostpny w Internecie: <http://condorcet.org/rp/intro.shtml>. Darmowe narzdzia dla webmasterów [online]. GRAFWAY, 2006 [dostp 14 lipca 2009]. Dostpny w Internecie: <http://www.itools.grafway.pl/index.html>. Meixner O.: An illustrated guide to the analytic hierarchy process [online]. Wiede: University of Natural Resources and Applied Life Sciences, 2005 [dostp: 16 lipca 2009]. Dostpny w Internecie: <http://www.boku.ac.at/mi/ahp/ahptutorial.pdf>..

(5) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 27, 2010. [4] [5] [6]. 105. Ossipoff M.: Elections: Single-Winner Methods [online]. [2005] [dostp: 16 lipca 2009]. Dostpny w Internecie: <http://www.barnsdle.demon.co.uk/vote/singO.html>. PN-EN ISO 9000:2006 Systemy zarzdzania jakoci – Podstawy i terminologia. Polski Komitet Normalizacyjny, 2006. W3C: Standards [online]. W3C, 2009 [dostp 15 lipca 2009]. Dostpny w Internecie: <http://www.w3.org/standards/faq.html>. SPORTS CLUBS WEBSITES ASSESSMENT CRITERIA Summary. Assessment of company websites seems to be very important for knowledge discovery and to enable competitiveness increase in the global information society. Criteria selection is crucial in websites ranking which may then become motivation for websites development. Sports clubs websites occupy a special place in website assessment as a result of unique relations between the clubs and their supporters. Keywords: website, ranking, sports clubs, data mining. Tomasz Chrul Piotr Sulikowski Katedra Inynierii Systemów Informacyjnych Wydział Informatyki Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny e-mail: psulikowski@wi.ps.pl http://www.wi.ps.pl.

(6)