Reguły fiskalne rządów na poszczególnych poziomach władzy w państwach członkowskich Unii Europejskiej

(1)

FOLIA OECONOMICA 238, 2010

Grzegorz Paluszak∗

REGUŁY FISKALNE RZĄDÓW

NA POSZCZEGÓLNYCH POZIOMACH WŁADZY W PAēSTWACH CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ

1. Wprowadzenie

WspółczeĞnie w prowadzeniu polityki fiskalnej coraz waĪniejsze staje siĊ wykorzystywanie pewnych reguł, a szczególnie w paĔstwach Unii Europejskiej (UE). PaĔstwa członkowskie UE, zarówno te naleĪące juĪ do euroobszaru jak i te poza nim, muszą spełniaü m.in. fiskalne kryteria zbieĪnoĞci. Kryteria te stanowią pewne reguły fiskalne, które wprowadzono na podstawie prawa ponad-narodowego. Ich przestrzeganie wspiera Pakt StabilnoĞci i Wzrostu. JednakĪe, poza nimi paĔstwa członkowskie wykorzystują inne krajowe reguły fiskalne.

W literaturze ekonomicznej definiuje siĊ regułĊ fiskalną jako trwałe ograni-czenie w pełni swobodnego uprawiania polityki fiskalnej. Zasadniczo okreĞla siĊ ją w postaci wskaĨnika dotyczącego ogólnych rezultatów prowadzenia polityki fiskalnej. NajczĊĞciej zalicza siĊ do takich wskaĨników: deficyt budĪetowy rządu, dług publiczny lub najwaĪniejsze pozycje z budĪetu paĔstwa, czyli wydatki i dochodu, ustalone jako wartoĞci progowe (których nie powinno siĊ przekraczaü) lub wartoĞci docelowe w stosunku do PKB1. W innym opracowaniu MiĊdzynaro-dowego Funduszu Walutowego (MFW) pojĊcie reguły fiskalnej jest podobne. Reguła fiskalna stanowi ograniczenie uznaniowoĞci decydenta w podejmowaniu decyzji w dziedzinie polityki fiskalnej, dziĊki któremu moĪe ona stanowiü równieĪ instrument rozwiązywania problemów związanych z jej kształtowaniem2.

∗_{Dr, starszy wykładowca w Katedrze BankowoĞci Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu} 1

Kopits G., Symnsky St., Fiscal policy rules, Occasional Paper IMF, nr 162, 1998, s. 2 i E. Ley, Fiscal rulet, IMF Research Bulletin, vol. 5, nr 3, September 2004, s. 1.

2

Dabán T.., Detragiache E., di Bella G., Milesi-Ferretti G. M., , Symnsky St., Rulet-based fiscal policy In France, Germany, Italy, and Spain, Occasional Paper IMF, nr 225, 2003, s. 13. ProblematykĊ reguł fiskalnych przedstawiają równieĪ m.in.: A. Alesina, R. Perotti (Por. A. Alesina, R. Perotti Budget Deficyt and Budget Institutions, IMF Working Paper, nr 52, 1996), G. M. Milesi-Ferretti (Por. G. M. Milesi-Ferretti, Fiscal rule and the budget process, CEPR,

(2)

ogólniej podstawową przesłanką wprowadzenia reguły fiskalnej jest ograniczenie pełnej dyskrecjonalnoĞci w realizowaniu polityki fiskalnej. Z koniecznoĞci jej ograniczenia wynikają kolejne szczegółowe przesłanki.

Szczegółowymi przesłankami wprowadzenie reguł fiskalnych a zarazem uzasadnieniem ograniczenia dyskrecjonalnoĞci w polityce fiskalnej jest szcze-gólnie dąĪenie do: ograniczenia długu publicznego, osłabienia nastawienia rządzących i polityków ku trwałemu utrzymywaniu deficytu budĪetowego, ograniczenia politycznego cyklu koniunkturalnego i iluzji fiskalnej wyborców, zniechĊcenia partii politycznych, postrzegających politykĊ fiskalną w krótkim okresie, do zachowania strategicznego, unikanie polityki fiskalnej niespójnej w czasie, osłabienia zbyt silnego rozłamu w rządzie w sprawach kształtowania polityki fiskalnej i dąĪenie do tworzenia optymalnej wielkoĞci rządu.

PaĔstwa członkowskie UE uprawiając narodową politykĊ fiskalną, kierują siĊ róĪnorodnymi regułami fiskalnym. Bowiem w róĪnym stopniu i zakresie wystĊpują okreĞlone przesłanki wprowadzania reguł fiskalnych w poszczegól-nych paĔstwach członkowskich UE. Stąd celem artykułu jest przedstawienie róĪnorodnoĞci reguł fiskalnych według ich rodzajów i form, a zarazem ustalenie pewnych prawidłowoĞci pomiĊdzy nimi, a ich wykorzystywaniem na poszcze-gólnych szczeblach władzy w paĔstwach członkowskich UE. Z celem artykułu wiąĪe siĊ teza artykułu, Īe wykorzystanie róĪnorodnych rodzajów i form reguł fiskalnych zaleĪy od poszczególnego szczebla rządu i sposobu realizacji polityki fiskalnej w paĔstwach członkowskich UE.

StrukturĊ artykułu podporządkowano celowi i tezie artykułu. We wprowa-dzeniu zdefiniowano regułĊ fiskalną i przesłanki jej wprowadzenia, wĞród których moĪna wyróĪniü uwarunkowania instytucjonalne. Uwarunkowania in-stytucjonalne dotyczące poszczególnych szczebli rządów i sposoby ich realizacji w paĔstwach członkowskich wpływają na odpowiednich rodzajów i form reguł fiskalnych. W związku z tym, w drugim punkcie przedstawiono rodzaje i formy reguł fiskalnych w paĔstwach członkowskich UE. W trzecim punkcie scharakte-ryzowano reguły fiskalne na poszczególnych poziomach władzy paĔstw człon-kowskich UE. NastĊpnie zbadano róĪnorodnoĞü reguł fiskalnych związanych z realizacją polityki fiskalnej w paĔstwach członkowskich UE. W ostatnim punkcie sformułowano wnioski.

2. Reguły fiskalne według ich rodzaju i formy w paĔstwach członkowskich UE W paĔstwach członkowskich UW wzrasta liczba reguł fiskalnych wprowa-dzanych w ostatnich dwudziestu latach. WspółczeĞnie prawie wszystkie paĔstwa członkowskie UE ustalają reguły fiskalne. Liczba reguł fiskalnych

Londyn, 1997), Bank Włoch (Por. Banca d’Italia, Fiscal rules, Perugia-Rzym, February 2001), W.H. Buiter, Ten commandments for a fiscal rule in the EMU, NBER, Cambridge MA, 2003).

(3)

nych róĪni siĊ w poszczególnych paĔstwach. I tak, np. w Niemczech i w Fin-landii obowiązuje aĪ piĊü reguł fiskalnych, a na WĊgrzech i w Austrii jest tylko jedna reguła fiskalna.

W ostatnich dwudziestu latach nastĊpowała zmiana liczby reguł fiskalnych ustalanych przez rządy na poszczególnych szczeblach w poszczególnych paĔstwach członkowskich UE. Na początku lat 1990-tych najwiĊcej liczbowych reguł fiskalnych ustanawiano kolejno na poziomie rządu lokalnego i rządu regionalnego. Fakt ten uwidacznia dąĪenie rządów wyĪszego poziomu do nakładania ograniczenia rządów niĪszego poziomu (rządów lokalnych i rządu regionalnych) w celu zapewnienia pewnej koordynacji pomiĊdzy rządami poszczególnych szczebli. Z upływem lat najszybciej roĞnie liczba numerycznych reguł fiskalnych na poziomie rządu centralnego. Od połowy 1990-tych lat zaznacza siĊ równieĪ wzrost liczbowych reguł fiskalnych w sektorze opieki społecznej i w rządach wszystkich szczebli. Tendencja ta odzwierciedla ko-niecznoĞü ograniczania narastającej presji na zwiĊkszanie wydatków opieki społecznej i wprowadzenie reguł fiskalnych przez UE w postaci deficytu budĪetowego i długu publicznego.

Warto zauwaĪyü, Īe najwiĊcej, poniewaĪ aĪ ponad jedna trzecia reguł licz-bowych obowiązujących w paĔstwach członkowskich UE przyjmuje postaü reguł salda budĪetowego, w tym złotej reguły budĪetowej. KaĪda z reguł dotycząca wydatków budĪetowych jak i długu publicznego stanowią jedną czwartą ogółu reguł fiskalnych ustanowionych przez paĔstwa członkowskie UE. Reguła dotycząca dochodów budĪetowych ustala siĊ poniĪej jednej dziesiątej ogółu reguł fiskalnej.3

NajwiĊcej reguł salda budĪetowego i reguł długu publicznego obowiązuje na poziomie rządów regionalnych i lokalnych. W mniejszym stopniu ustanawia siĊ je na szczeblu rządu centralnego. Z kolei reguły dotyczące wydatków budĪetowych najczĊĞciej odnoszą siĊ do rządów centralnych i funduszów opieki społecznej.

W paĔstwach członkowskich UE wystĊpuje równieĪ duĪa róĪnorodnoĞü za-gregowanych celów w poszczególnych formach reguł fiskalnych. Jedna trzecia reguł salda budĪetowego ustanawia siĊ w formie salda zrównowaĪonego, a jedną czwartą z nich jako złotą regułĊ budĪetową. Na uwagĊ zasługuje fakt, Īe wszystkie reguły zrównowaĪonego budĪetu wykorzystują rządy ogólne i rządy centralne, a jedynie kilka z nich przyjmuje charakter strukturalny lub cykliczny. Około połowa reguł długu publicznego, ogólnie obowiązuje rządy lokalne, przedstawia siĊ w postaci ograniczeĔ długu publicznego, które zaleĪą od zdolnoĞci jego pokrycia (np. zadłuĪenie ogółem do dochodów bieĪących).

3

Commission of the European Communities. Directoriate-General for Economic and Finan-cial Affairs, European Economy. Public Finance in EMU, nr 3, Brussels-Luxembourg, 2006, s. 150 i 152.

(4)

Reguły dotyczące wydatków przyjmują w takim samym stopniu pewnych pułapów wydatków i docelowych stóp wzrostu wydatków. W tym miejscu wypada zaznaczyü, Īe pułapy wydatków przedstawia siĊ tylko w ujĊciu nomi-nalnym, a cele wzrostu wydatków w ujĊciu nominalnym jak i w ujĊciu realnym. Natomiast ponad połowa reguł dotycząca dochodów okreĞla z góry zasady podziału osiągniĊtych dochodów wyĪszych niĪ je oczekiwano.

Tabela 1 Liczba i struktura reguł fiskalnych według ich rodzaju i formy w paĔstwach członkowskich UE

ħródło: Opracowanie własne na podstawie: Commission of the European Communities. Di-rectoriate-General for Economic and Financial Affairs, European Economy. Public Finance in EMU, nr 3, Brussels-Luxembourg, 2006, s. 153. Rodzaj reguły fiskalnej jako cel polityki fiskalnej

Formy reguł fiskalnych jako cele polityki fiskalnej OgółemUdział

(w%) Reguła zrównowa-Īonego budĪetu Reguła złota 5 Reguła zrównowaĪo-nego budĪetu 8 Nominalne ograniczenie 5 Ograniczenie jako % PKB 1 Reguła w ujĊciu struktu-ralnym 3 22 38,6 Reguła wydatków budĪeto-wych Ograniczenie wydatków w ujĊciu nominalnym 5 Ograniczenie wydatków w ujĊciu realnym 2 Stopa wzrostu wydatków w ujĊciu nominalnym 3 Stopa wzrostu wydatków w ujĊciu realnym 3 Inne 2 15 26,3 Reguła dochodów budĪeto-wych CiĊĪar podatkowy jako udział w PKB (w%) 0 Reguła powiązana ze stopami podatków 1 Reguła z góry okreĞlająca podział wyĪszych dochodów niĪ ich oczekiwano 3 Inne 1 5 8,8 Reguła długu publicznego Ograniczenie długu w ujĊciu nominalnym 5 Ograniczenie długu jako jego udział PKB (w%) 2 Ograniczenie długu związane ze zdolnoĞcią jego spłaty 7 Inne 1 15 26,3 Ogółem - - – – – 57 100

(5)

3. Charakterystyka reguł fiskalnych

na poszczególnych poziomach władzy paĔstw członkowskich UE Reguły fiskalne moĪna formułowaü na rok jak i na okres wielu lat. W paĔ-stwach członkowskich UE ustala siĊ je w takim samym stopniu. Rządy lokalne i rządy regionalne obowiązują przede wszystkim reguły fiskalne w czasie jednego roku, a rząd ogólny i rząd centralny mają ustanowione je na dłuĪszy okres niĪ jeden rok budĪetowy. W sytuacji rządu ogólnego i rządu centralnego stanowią one równieĪ czĊĞü zintegrowanego mechanizmu zapewnienia dyscy-pliny fiskalnej. W związku z tym moĪna sądziü, Īe reguły fiskalne wykorzysty-wane na wyĪszych poziomach rządu pozwalają realizowaü cele Ğredniookreso-wej polityki fiskalnej, a rządy lokalne koncentrują siĊ na osiąganiu celów polityki fiskalnej w krótkim okresie. Wydaje siĊ, Īe czym wyĪszy szczebel rządu, tym dłuĪszy posiada horyzont czasu w kształtowaniu polityki fiskalnej.

Interesujące jest równieĪ miejsce sformułowania reguły fiskalnej. Rządy lokalne i rządy regionalne obowiązują reguły fiskalne zapisane w konstytucji lub innych aktach prawnych niĪszego rzĊdu. Natomiast reguły fiskalne dotyczące rządu centralnego i rządu ogólnego formułuje siĊ w porozumieniach jak i zobo-wiązaniach mających charakter polityczny (np. w krajowych paktach stabilnoĞci). Podobnie mechanizm egzekwowania reguł fiskalnych jest ogólnie ostrzej-szy dla rządów lokalnych i regionalnych. Przeprowadza go rząd centralny. WiĊkszoĞü reguł fiskalnych obowiązujących rządy lokalne i rządy regionalne przewiduje za ich nieprzestrzeganie automatyczny mechanizm naprawczy lub zobowiązanie odpowiednich władz do podjĊcie działaĔ naprawczych. Z kolei przeciwnie reguły fiskalne dotyczące rządu centralnego nie okreĞlają ex ante działaĔ, jakie muszą one podjąü, w przypadku nieprzestrzegania przez nie reguł.

SłaboĞü reguł fiskalnych dotyczących rządu centralnego i rządu ogólnego, a szczególnie mechanizmu ich egzekwowania moĪe wynikaü z faktu, Īe duĪo czĊĞciej przedstawia siĊ je dla społeczeĔstwa i zainteresowanych mediów niĪ reguły dotyczące rządów na niĪszym poziomie władzy. W pewnym stopniu ich słaboĞü przeradza siĊ w mocną ich stronĊ. Bowiem wysoki zakres i stopieĔ medialnoĞci reguł fiskalnych obowiązujących rząd centralny i rząd ogólny przyczynia siĊ do ich egzekwowania przez nie, poniewaĪ koszt utraty reputacji przez rząd wyĪszego szczebla jest zbyt wysoki, gdy nie przestrzega on reguł.

4. RóĪnorodnoĞü reguł fiskalnych związanych z realizacją polityki fiskalnej w paĔstwach członkowskich UE

Badając kwestiĊ reguł fiskalnych, warto zwróciü uwagĊ czy ich róĪnorod-noĞü zaleĪy od przyjĊtego podejĞcia kontraktu czy teĪ podejĞcia delegacji, słuĪącego ich realizacji. Najogólniej moĪna przyjąü, Īe paĔstwa wykorzystujące

(6)

podejĞcie delegacji w realizacji reguł fiskalnych najczĊĞciej posiadają rządy jednopartyjne lub rządy koalicyjne utworzone przez partie o podobnej ideolo-gii. W takich paĔstwach, najwaĪniejszą rolĊ odgrywa dyskrecjonalna władza silnego ministra finansów w realizacji polityce fiskalnej. Przykładami takich paĔstw są Wielka Brytania i Francja. Natomiast w paĔstwach stosujących podejĞcie kontraktowe lub oparte na zobowiązaniu, jak np. Belgia i Holandia, wszyscy ministrowie uczestniczą w procesie negocjacji, mających doprowa-dziü do wiąĪącego porozumienia pomiĊdzy nimi w sprawie podstawowych danych i wskaĨników fiskalnych. NastĊpnie rząd ocenia siĊ z ich realizacji w Ğrednim okresie4.

MoĪna oczekiwaü, Īe paĔstwa wykorzystujące podejĞcie kontraktowe po-winny posiadaü wiĊcej liczbowych reguł fiskalnych niĪ paĔstwa stosujące podejĞcie delegacji. JednakĪe na podstawie tabeli 2, 3 i 4, moĪna zaobserwowaü, Īe w obu grupach paĔstw jest zbliĪona liczba reguł fiskalnych. PaĔstwa stosują-ce podejĞcie kontraktowe posiadają nieco wiĊstosują-cej reguł fiskalnych (31) niĪ paĔstwa wykorzystujące podejĞcie oparte na delegacji (29).

Tabela 2 Charakterystyka liczbowych reguł fiskalnych związanych ze sposobami podejĞcia do realizowanej polityki fiskalnej przez rząd ogólny i rząd centralny (rząd federalny)

Poziom rządu Rząd ogólny Rząd centralny / Rząd federalny

Reguła fiskalna Kontrakt Delega-cja Miesza-na Ogółem Kontrakt Delega-cja Miesza-na Ogółem Reguła zrównowa-Īonego budĪetu 1 1 2 5 1 3 4 Reguła wydatków budĪetowych 1 1 2 6 3 1 10 Reguła dochodów budĪetowych 1 1 2 1 1 2 Reguła długu publicznego 1 1 2 3 3 Ogółem 4 3 4 11 11 7 1 19

ħródło: Opracowanie własne na podstawie: Commission of the European Communities. Di-rectoriate-General for Economic and Financial Affairs, European Economy. Public Finance in EMU, nr 3, Brussels-Luxembourg, 2006, s. 156.

4

(7)

Tabela 3 Charakterystyka liczbowych reguł fiskalnych związanych ze sposobami podejĞcia do realizowanej polityki fiskalnej przez rząd regionalny i rząd lokalny

Poziom rządu Rząd regionalny Rząd lokalny

Reguła fiskalna Kontrakt Delega-cja Miesza-na Ogółem Kontrakt Delega-cja Miesza-na Ogółem Reguła zrównowa-Īonego budĪetu 1 3 4 4 5 9 Reguła wydatków budĪetowych 3 3 1 1 Reguła dochodów budĪetowych 0 0 Reguła długu publicznego 2 2 4 4 4 8 Ogółem 3 8 0 11 8 10 0 18

Tabela 4 Charakterystyka liczbowych reguł fiskalnych związanych ze sposobami podejĞcia do realizowanej polityki fiskalnej za pomocą funduszu opieki społecznej

Poziom rządu Fundusz opieki socjalnej

Reguła fiskalna Kontrakt Delegacja Mieszana Ogółem

Ogółem rząd na wszystkich pozio-mach i fundusz opieki socjalnej Reguła zrównowaĪonego budĪetu 1 1 23

Reguła wydatków budĪe-towych

2 1 1 4 20

Reguła dochodów budĪe-towych

2 2 6

Reguła długu publicznego 0 17

Ogółem 5 1 1 7 66

Faktycznie liczba reguł fiskalnych w mniejszym stopniu zaleĪy jedynie od paĔstwa, stosującego okreĞlone podejĞcie do realizacji polityki fiskalnej, a silniej uwidacznia siĊ ona pomiĊdzy rządami na poszczególnych szczeblach władzy. PaĔstwa o podejĞciu kontraktowym mają wiĊcej liczbowych reguł fiskalnych na poziomie rządu centralnego i funduszu opieki społecznej, w porównaniu z paĔs-twami o podejĞciu oparte na delegacji. Natomiast przeciwna sytuacja wystĊpuje

(8)

na poziomie rządu lokalnego i regionalnego. Bowiem w paĔstwach wykorzystu-jących podejĞcie delegacji, rządy lokalne i rządy regionalne posiadają wiĊcej liczbowych reguł fiskalnych niĪ w paĔstwach stosujących podejĞcie kontraktowe.

Na podstawie tabeli 2, 3 i 4 moĪna przedstawiü dwa wnioski. Po pierwsze, rządy w paĔstwach wykorzystujących podejĞcie kontraktowe są bardziej zróĪnicowane pod wzglĊdem politycznym, dlatego ustanawiają on reguły fiskalne, których realizacja stanowi przedmiot kontraktu zawartego pomiĊdzy odmiennymi partiami tworzącymi rząd centralny. Z kolei rząd centralny nakłada mniej reguł fiskalnych na rządy niĪszego szczebla władzy. Po drugie, rządy w paĔstwach stosujące podejĞcie oparte na delegacji prowadzą politykĊ fiskalną za pomocą ministra finansów, mającego silną pozycjĊ w rządzie jak i poparcie wiĊkszoĞci parlamentarnej o zbliĪonych poglądach. W tej sytuacji rząd centralny relatywnie mniej obowiązuje liczbowych reguł fiskalnych, a wiĊcej on ich ustanawia dla rządów lokalnych i rządów regionalnych, czyniąc bardziej efektywną kontrolĊ finansów publicznych rządów wszystkich szczebli władzy. DziĊki temu wymuszając dyscyplinĊ fiskalną w całym paĔstwie.

5.Wnioski

Przeprowadzona analiza pozwala na sformułowanie piĊciu wniosków. Po pierwsze, w paĔstwach członkowskich UE wystĊpują róĪnorodne reguły fiskalne. Dominuje reguła zrównowaĪonego budĪetu, a nastĊpnie najwiĊcej reguł dotyczy wydatków budĪetowych. Po drugie, reguły fiskalne wykorzysty-wane rząd centralny i rząd ogólny słuĪą realizacji celów Ğredniookresowej polityki fiskalnej, a rządy lokalnym umoĪliwiają osiąganie celów polityki fiskalnej w krótkim okresie jednego roku. W związku z tym, moĪna sądziü, Īe czym wyĪszy szczebel rządu, tym dłuĪszy posiada horyzont czasu w kształtowa-niu polityki fiskalnej.

Po trzecie, rządy lokalne i rządy regionalne obowiązują reguły fiskalne zapi-sane w aktach prawnych, a reguły fiskalne dotyczące rządu centralnego i rządu ogólnego formułuje siĊ w porozumieniach jak i zobowiązaniach mających charakter polityczny. Po czwarte, mechanizm egzekwowania reguł fiskalnych jest ogólnie ostrzejszy dla rządów lokalnych i regionalnych niĪ dla rządu centralnego.

Po piąte, w paĔstwach członkowskich UE wykorzystuje siĊ dwa podejĞcia słuĪące realizacji polityki fiskalnej, a mianowicie podejĞcie kontraktowe i po-dejĞcie oparte na delegacji. W paĔstwach wykorzystujących popo-dejĞcie kontrakto-we ustanawia siĊ wiĊcej reguł fiskalnych dla rządu centralnego niĪ w paĔstwach stosujących podejĞcie oparte na delegacji. Natomiast w paĔstwach wykorzystują-cych podejĞcie oparte na delegacji obowiązuje wiĊcej reguł rządy lokalne i rządów regionalne niĪ w paĔstwach stosujących podejĞcie kontraktowe.

(9)

Bibliografia

1. A. Alesina, R. Perotti Budget Deficyt and Budget Institutions, IMF Working Paper, nr 52, 1996. 2. Banca d’Italia, Fiscal rules, Perugia-Rzym, February 2001.

3. W.H. Buiter, Ten commandments for a fiscal rule in the EMU, NBER, Cambridge MA, 2003. 4. Commission of the European Communities. Directoriate-General for Economic and Financial

Affairs, European Economy. Public Finance in EMU, nr 3, Brussels-Luxembourg, 2006. 5. T. Dabán., E. Detragiache, G. di Bella, G. M. Milesi-Ferretti, , St.Symnsky, Rulet-based fiscal

policy In France, Germany, Italy, and Spain, Occasional Paper IMF, nr 225, 2003. 6. G. Kopits, St.Symnsky, Fiscal policy rules, Occasional Paper IMF, nr 162, 1998. 7. E. Ley, Fiscal rulet, IMF Research Bulletin, vol. 5, nr 3, September 2004. 8. G. M. Milesi-Ferretti, Fiscal rule and the budget process, CEPR, Londyn, 1997.

Grzegorz Paluszak

(Summary)

This article reviews the different types of fiscal rules and their properties with respect to various objectives assigned to fiscal policy. Then, it provides a descriptive analysis of the fiscal rules in force in the EU Member States. The characteristics of fiscal rules vary depending on the sub-sector to which they apply. Fiscal rules applying to higher levels government are usually incorporated into multi-annual budgetary framework whereas most rules applied to regional and local governments rely preponderantly on annual schemes. Most of the fiscal rules applied to regional or local levels governments are enshrined in constitution or law, while rules applying to the whole of the general government sector are more frequently based on coalition agreements or political commitments. Similarly, while rules for regional and local governments seem to have relatively strong enforcement mechanisms, rules applying to general and central governments generally don’t envisage ex ante defined actions in case of non-compliance. The analysis also indicates that contract countries tend to have more fiscal rules applied to central government and social security sectors while delegation countries have a higher number of fiscal rules implemented at regional and local level.