POŻEGNANIA Kazimierz Dubiński 1928–2015

Kazimierz Dubiñski 1928–2015

Dubiñski, wieloletni g³ówny geolog Kombinatu Górniczo--Hutniczego Miedzi w Lubinie, absolwent Akademii Gór-niczo-Hutniczej w Krakowie.

Urodzi³ siê w 1928 r. w Kowlu na Wo³yniu. Wydarze-nia wojenne sprawi³y, ¿e w okresie okupacji niemieckiej wraz z rodzin¹ znalaz³ siê w Warszawie, gdzie prze¿y³ powstanie. Po wojnie przebywa³ w okolicach P³ocka (Dob-rzyków) oraz w Pas³êku na Warmii i Mazurach. Tam ze wzglêdów bytowych, ju¿ w m³odym wieku, zmuszony by³ podj¹æ pracê zarobkow¹, a równoczeœnie w trybie wieczo-rowym kontynuowa³ naukê w szkole œredniej. Tutaj otrzy-ma³ œwiadectwo maturalne.

W 1950 r. rozpocz¹³ studia na AGH w Krakowie. Piêæ lat póŸniej uzyska³ tytu³ mgr. in¿. na Wydziale Geologiczno--Poszukiwawczym w sekcji rud i kruszców. W 1953 r. w trakcie studiów, pod kierunkiem Jana Wy¿ykowskiego, odbywa³ praktykê geologiczn¹ w Kotlinie K³odzkiej. Nie wiedzia³ wówczas, ¿e z³o¿a rud miedzi po³¹cz¹ ich zawo-dowy los na d³ugie lata. Pierwsz¹ pracê geologa podj¹³ w Zak³adach Górniczych „Konrad” w Iwinach k. Boles³awca, a nastêpnie kontynuowa³ j¹ w s¹siaduj¹cych Zak³adach Górniczych „Lubichów”, gdzie do 1960 r. sprawowa³ funk-cjê g³ównego geologa. To tutaj zdobywa³ pierwsze doœ-wiadczenia w geologii z³o¿owej i górnictwie rud miedzi, które okaza³y siê tak przydatne w póŸniejszym okresie.

W 1957 r. dr Jana Wy¿ykowski w otworach wiertni-czych w Sieroszowicach i Lubinie odkry³ z³o¿a rud miedzi. Wkrótce w tok prac geologiczno-poszukiwawczych pro-wadzonych przez Instytut Geologiczny w³¹czy³ siê prze-mys³ metali nie¿elaznych, realizuj¹c szeroki zakres prac wiertniczych i geologiczno-dokumentacyjnych. ZG „Lubi-chów” zosta³y powo³ane na inwestora prowadz¹cego nad-zór nad badaniami z³o¿a rud miedzi na monoklinie przed-sudeckiej. W ten sposób Kazimierz Dubiñski, mieszkaj¹c w Boles³awcu, w³¹czony zosta³ w zupe³nie nowy, niezwy-kle dynamiczny etap rozwoju górnictwa i hutnictwa miedzi w Polsce.

W 1960 r. Kazimierz Dubiñski przeszed³ do pracy w Zak³adach Górniczych „Lubin” bêd¹cych w budowie, które wkrótce zosta³y przekszta³cone w Kombinat Górniczo--Hutniczy Miedzi w Lubinie. Pozostawa³ w nim, sprawuj¹c funkcjê g³ównego geologa przez okres ponad 30 lat.

Moja znajomoœæ z Kazikiem zaczê³a siê w Lubinie we wrzeœniu 1960 r., kiedy zwi¹za³em swój los z tym wielkim przedsiêwziêciem górniczym. W kolejnych latach dzia³ geologiczny KGHM rozrasta³ siê personalnie, stosownie do rozszerzaj¹cego siê zakresu zadañ. Nasz szef by³ od nas starszy, przekroczy³ ju¿ trzydziestkê i dysponowa³ kilku-letnim doœwiadczeniem zawodowym, natomiast wiek po-zosta³ych geologów waha³ siê wynosi³ ok. 25–26 lat. W zespole kierowanym przez K. Dubiñskiego, dziêki Jego osobistym walorom, panowa³a atmosfera kole¿eñstwa i emocjonalnego zaanga¿owania w pracê, a zarazem bar-dzo powa¿nego jej traktowania.

W pocz¹tkowym okresie funkcjonowania dzia³u geolo-gicznego konieczne by³o rozwi¹zywanie licznych pro-blemów metodycznych w zakresie geologicznej obs³ugi bionych szybów, pobierania próbek ska³ oraz prowadzenia

dokumentacji geologicznej. By³o to realizowane pod kie-runkiem g³ównego geologa, z aktywnym zaanga¿owa-niem ca³ego zespo³u. W nastêpnych latach, wraz z pos-têpem robót górniczych, K. Dubiñski organizowa³ prace nad metodyk¹ opróbowania z³o¿a, rozpoznawania jego budowy oraz zagro¿eñ naturalnych. Odnosi³o siê to za-równo do przedsiêwziêæ realizowanych przez geologów KGHM, jak i w placówkach badawczych i naukowych.

Niezwykle wa¿n¹ sfer¹ dzia³alnoœci K. Dubiñskiego, jako g³ównego geologa kombinatu, by³o uczestnictwo w procesie wiertniczego rozpoznawania z³o¿a i jego doku-mentowania. Nadzorowa³ w tym zakresie prace Przed-siêbiorstwa Geologicznego w Krakowie oraz Przedsiêbior-stwa Geologicznego we Wroc³awiu. Przez wiele lat uczest-niczy³ w konstruowaniu szeroko zakrojonych programów badañ i ustalaniu strategii prac. By³ inicjatorem rozszerza-nia poszukiwañ z³o¿owych do g³êbokoœci 1500 m, a wiêc znacznie poni¿ej technicznych mo¿liwoœci ówczesnego górnictwa. Podjêciu tego zadania sprzyja³o posiadanie przez przemys³ metali nie¿elaznych dostatecznych œrod-ków finansowych. Prace wykonane przed wielu laty, z myœl¹ o dalszej perspektywie górnictwa rud miedzi, pro-centuj¹ obecnie, kiedy zasoby znajduj¹ce siê na mniejszej g³êbokoœci siê wyczerpuj¹.

W okresie przed uruchomieniem kopalñ Legnicko--G³ogowskiego Okrêgu Miedziowego K. Dubiñski podj¹³ siê zadania organizowania górniczych s³u¿b geologicz-nych w poszczególgeologicz-nych zak³adach górniczych. Trzon tych s³u¿b stanowili geolodzy, którzy uczestniczyli we wczesnej fazie budowy kopalñ. W póŸniejszym okresie na pierwszy plan wysunê³a siê problematyka zwi¹zana z eksploatacj¹ z³o¿a. W tej sferze Kazimierz Dubiñski inicjowa³ opraco-wanie zasad opróbowania z³o¿a, prowadzenia bilansu za-sobów, ustalania zasobów przemys³owych oraz obliczania strat z³o¿owych i zubo¿enia rudy.

Poza dzia³aniami wynikaj¹cymi z pe³nienia funkcji g³ównego geologa KGHM, w latach 70. XX w. K. Dubiñ-ski by³ cz³onkiem komisji kwalifikacyjnej przy Wy¿szym 519

Urzêdzie Górniczym w Katowicach nadaj¹cej uprawnienia geologa górniczego oraz cz³onkiem Komisji Koordynacyj-nej ds. Zagro¿eñ Górniczych LGOM. W latach 80 ub.w. wchodzi³ w sk³ad Komitetu Zrównowa¿onej Gospodarki Surowcami Mineralnymi Polskiej Akademii Nauk. K. Dubiñski by³ wspó³autorem publikacji i referatów w zakre-sie geologicznego rozpoznania z³o¿a, jego zasobów, zna-czenia gos- podarczego oraz zagro¿eñ naturalnych, w tym wspó³autorem „Monografii przemys³u miedziowego w Polsce” wydanej w 1971 r.

Wyrazem uznania dla Jego wk³adu pracy i zaanga-¿owania w budowê, a nastêpnie w funkcjonowanie kopalñ rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej by³y bardzo licz-ne odznaczenia pañstwowe i resortowe. Do najwa¿niej-szych nale¿¹: Krzy¿ Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski i Z³oty Krzy¿ Zas³ugi oraz z³ote odznaki Budowniczego Legnicko-G³ogowskiego Okrêgu Miedziowego i Zas³u-¿onego dla Polskiej Geologii, a tak¿e odznaki Zas³u¿ony dla Górnictwa PRL oraz Zas³u¿ony dla KGHM Polska

MiedŸ S.A. Ju¿ bêd¹c na emeryturze zosta³ wyró¿niony nadaniem stopnia generalnego dyrektora górniczego.

Przedstawienie postaci Kazika Dubiñskiego nie by³oby pe³ne, gdyby pomin¹æ Jego niezwykle silne wiêzy uczucio-we z rodzin¹. Skupia³y siê one na dzieciach, kiedy by³y ma³e, a póŸniej gdy doros³y, a nastêpnie na ich dzieciach. Ale równie¿ On, jako M¹¿, Ojciec i Dziadek darzony by³ wielk¹ mi³oœci¹. Tak¿e Jego relacje z otoczeniem, zarówno w pracy, jak i poza ni¹, charakteryzowa³y siê otwartoœci¹ i ¿yczliwoœci¹. Dla nas, pokolenia pierwszych geologów lubiñskich, by³ bardziej koleg¹, ani¿eli szefem. Postaæ Kazimierza Dubiñskiego nierozerwalnie wi¹¿e siê z histo-ri¹ Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi, tak w okresie budowy zak³adów górniczych, ich uruchamiania, jak i póŸ-niejszej eksploatacji. By³oby dobrze, gdyby Jego sylwetka i dzia³alnoœæ na rzecz Polskiej Miedzi zosta³y utrwalone równie¿ w œwiadomoœci i pamiêci m³odych geologów, którzy nie mieli szczêœcia z Nim pracowaæ.

Wojciech Salski

520