A
•
•••••
---1----
~
$+alak'llt B 'Wopicni' • •• • dewanak,a Waricnic - - - +----<1 ... tf'lCeiorltthnre I ; I o -t -~ -3 %.]Wzglfdna zawarto§c izotopu J3C 1D wapieniach
de1.OO1\-sktch i trzeci01"ZlldotDtIch.
A - wapJ.en1e szare.· B - kIalf!7l; ~Y.
Relative Cla isotope content of Devonian a~ TertiaTlI .
limestones.
A - IJnIY p.mestones, B - C()Ql'IIe C17WtaDine caJclte.
Pr6bka wapienia naciekowego (stalaktyttu) jeSt
o
okolo IJIJM wzbogaClOIla w ·izotop Iekkiw atosunku
do skaly maclierzystej. Zr6dJfem ]ekkiiego ilrz:atopu w~glaw zjawiskach krasowych jest COl rozpuszczony w wodzie deszczowej pochodzenia atmosferyC7Jl].ego
(313 f"d -8%0) lub organiC'Znego - wydzieJanego przez
organizmy w gIebie (anC F<d -25"'). Baztw6r dwu-wt:iIanu wapnia, z kt6rego wytr~ca si~ wapien nacie-kowy, zawiera w jednakowych \i1Jo4clach ~gfel skaly maciel'tl:ystej oraz w~ieI wzbogacony w izotop lekld. Zatem WIlIil'ItoA~ &1'C w HCO,- jestr6Wna Aredniej arytmetycznej 3lSC skaly macierzystej i
rozpuszC'Lo-~go ~. W prOCieSie powt6rnego wytrqcania
Caoo
3zacbodzi jego :wzbogacenie w SIC 0 41J1Jo w smsulnku do ~la w HOOa- rwskutek reakcj.i wymfany hoto-powej
SUMMARY
Isdtope CJS content in Devontia-n lfmesflones appears to be bagher than in Tertiary ones. On the basis of c:UfferenOe in carbon isotope content these limestones may be separated into Itwo groups: (11) grey lime-stones, richer ·in CII fsompe, and (2) doanIe-crystaillne calcites. Stalactite sample from Devonian limestones ds impoverished in CII by about S4!(,o. Tertaary l1me-stcmes appelars more differentiated in fsdtoplc com-poeltion.
Pruprowadzajllc teraz rozumowanle dla stalakltytu
S~33-C w kierunku odwrotnym widzimy, Ze ~13C W
HCOa-, z kMrego on powStal wynoSila ok1cKo -4%0.
Przyjmujllc dla skaly macierzystej
3
13C ~+4"-
(por.pr6bka S-32-C) otrzymujemy, ZIe 3lSC l"IOZpuszczonego
w wod2lie dwutlenku w~Ia wynosila okolo -8%0,
co jest ;wartoscill charakterystyczolI dIa CO: atmosfe-tycznego. Przyj~ie innego punktu odnieslenia do obliczania wadosci 613C spowoduje odpowiednie
prze-.suni~ie 311C atal-aktytu. MaksymallW wartoAci &13C
. dIa wapienil. naclekowych podawane w liter8lturze (2)
wynoszEl -2,~0, zatem punkt odn1esienia moi:e ulec
pn;esuni~Iu tylko w stran~ wapieni dewonskfcb
(ryc.). Spowoduje to,
ze
06zaoowana wyioej 311Croz-puszczonego COt ulegnie przesuni~ciu w stron~ wzbo-gacenia w fzdtop lekki,
:w
takim pr,zypadku cz~c CO2moze bye pochodil:enlia glebowego. Por6wnanie polria-d,anego W1JOrca labOl'atoryjn;ego z miE:dzynarodowym wzorCem PDB pozwoli na uSciSllenie wycillgniE;tycb
tu
wniosk6w:1. Wapiemie tr:zecforzEJdowe Boztocza Sll wzboga-cone w izotop' :Lekki w por6wnaniu z deWlOnskimi -charaktteryzujll slEl WliElkszll niejednorodnoscill skladu l7,.otlopowego
w zwfElZku
ze slabo z8lawansowa~dia-~ne"Z1l tych skal.
'2. . Wapileme dewo6skie maill zrMnicowany sIdad izotopowy zaleinie od charakteru ich wykrystallzo-wania.
3. W czasie formowania stalaktyku gleba przy-krywaji\ca wapienie byta slabo razwin~Elta.
LITERA TUBA .;... .
. 1. C r a d g H. - IsotoDic !'tandard:c; for carbon and
()iXv~pn a.nd r.orrection facfxlrs for mlass-spectro-metric analysis of carbon dioxide. Geochim. Elt CosrnocMm. Acta. U957. V. 12. No. 112.
2. Gal i mow E. M .. - Gieochimiia sltabilnvch 00··
tODoW uli!lieroda. Izd. ,.Niledra", Moskwa, 1968. 3. M 010 k W. G. - Carbon-13 in natural waters.
ASTI 69, Band .1, 98, DA W zu Berlin, 1970.
PE3IOME
,Z(eBoHCKHe H3BeCTHSKIt O'l'mrqaJOTCS 60JIee BI:oICO'
F.'J!'M cO,ll;ep:lltaHMeM H30Ton8 11C IIO cpSBHeJIHIO c Tpe-TJ1'1HbJHH.
