Rejonizacja geologiczno-inżynierska Trójmiasta

IDDyn1 'Wres.z<:ie typem SW'owców ceglarsklch są aluwialne ()SadyakuJJiulacjl· rzecznej. Pnykładeo:l

teco. typu złoża Bil ~ cecJ,arsk1e Wiślinek. '

Wy--stępuj" one w bezpośrednim iI~ie koryta Martwej W.lsły, na

,ej

lewym brzegu, w odległości około 14 km od Gdańska. CeglellDia WfślWokl

wy-budowllllla została w cza&ledrugiej wojny św.iato­ wej (1941 .r.). Na terenie cegielni wyaUjpuJe

trzy-metrowej miąższości złoże surowców ilastych

na-dających

su:

do ek.ę>Joatacj.i. Odsłand.aJą sIę

ór:Je

pod bardzo c1ernldm nadkładem ,laby ptasZCZ.)'6tej.

Wy-róGlić tu molemy dwa

typy

'surowca ilastego, w stropl.e: 1,ltwar:y mułkowe bar-wy ~ej,

z

na-ciekami limo.nitowymi, o miął.s~ ~ do 2

m.

Poo1żej

'

teao

surowca odsłaniają się Ją

siwo-nJebieskawe o miążsZOlŚd 1 m podścielone utwwami

Ilasto-tcrliastymi barwy

czamos1weJ.

, Przytocz<me anallzy (tab. II ;i III) były wykmane

w katedrze mJneralog1i w roku ~949. Z zawartości poazczeg6lnych ,składników na.lriy wnioekować,. iż

Sil to typy su.row:ców dość podobną do siebie. 81,1-l'(JW'Ce ze spągu są bardzl.ej zasobne w minerały ilaste. Razem zmieszane są wykol7;.Ysływa:ne do pro-. dukcji głównie wyrdJów grubot1ciennych.

Tabela·m · Siwy mułek ilasty Ił aiwon.f.eb1eskawy·

0/ •. 0/. SiO, 69,73 68,03 AlaO. 11,15 13,24 Fe,O. 5,48 5,87

no

z 0,52 0,85 CaO 0,18 0,15 MgO 1,35 1,09 . Na.O 1,48 1,87 KaO 2,27 2,44 SOa 0,05 0,04 CO. 0,45 0,28 HaO+ 6,88, 8,13 Suma: 99,55 99.49

. Zaiadnfenlem wyeoce frapudącym, a dotyczącym· surowCów ilastych cetamJkil budowlanej, jest z

jed-n,ej strony ich znaczenie praktyczne, z drUlied zali ich Datura mineralogiozno..p~ Rozwil.ązy­ wande zagadnień pierwSZYCh lQ6 ()iÓIł nie p.astręc:za w1ękB7.\Vch, trudnośal i· to. w ~b niezbyt s-k!ompll.-kowany, czasami. za, pomocą, szablonowych badań

laboratoryjnych, których wyn1\U. z ·k.olei

wykorzysty-wane &ą przez zaJnteresowane zakłady produkcyjllle. Jednak i to. zagadnienie, jald>y s.i.ę wydaJwało.

bar-dzo prClate, rozw.iązywane jest z reguły dla surow-ców kopalni jednego zakładu. Jak. praktyka wy-knUJe, surowce ilaste, zdawałaby alę bardzo

zb1iżo-ne a n1lwet jdentycuie, leCz występująee

w.

k.iik.u sąsiednJ.ch złożach, wymagają n.ię.jednokrotD.f.e od ... mieD.nego spoos.abu . przeróbki. technOlogicznej. Zja-wisko to daje soię zauwatyć zresztą nie tylko w su-rowcach z rÓŻIlych złóż, ale zdarza s.ię również, że w produkcJi o usta100ym przerobie otrzymuje się wyn:by . z wadami, które poprzednio nie mLały miej_· . &ea. .Pl'Zyczy,n tego dqpatruaemy się zazwyCzaj

w jednym z dziesiątków parametrów wY&tępującyol1 w p.t"ocesie produkcyjnyąl. Czy, Jednak me .należy

ich szukać w istotnych cecbach samego. sm-owca? Na to pytanIe tak dłuio nie będzie mpma odpowie-dzieć, dopóki nd~ PQZID.8lDY 'WBzechst.ronnJ.e tych · · wszystldch cech istotnych; wm-6dktórycłl. zapewne

niepoślednią rolę odgrywa skład m1neralny

SUl'OlW'-ców llastych. Me~ badaw.cze,· jakimi posługujemy

się celem ustal.eilia składU mlneralneeo sl.\i'owców llastych, mimo że w cl.ągu OIItatnich dziesiątków lat ,

znacznie przyczyniły się do głębszego· wniknięcia w rozwiązanie tego zagadn1eo.ia, !llie pQZWalają · jed-nak do dnia dzis.iejszego na całlrowite zlden.tyfJko-wa:n4e jakości tych m:ilnerałó'w i określenie, ieh .

pro-centowej zawartości. .

. OkazUje się, że do scharalderyzowan.1a surowca ilastego. jak róW!llleż ustalenia jeeo całkowitej

przy-. daf.:lwścl, nie wystarcza znajOJ1lO4ć jeco składu gra-nulacyjnego i cbemicmlego, jego plastycmoścl

i przybliżoDego jakiośc.iowego skłackl mineralnego · cZr też wielu innych cech, których oznaczeliie jest

przez nas ~ czy gorzej QPanowaae, lecz wy-. magają one . dal&zego ~a li. ut1os!rona1enla

.metod badawczych w celu wnikliwszego· l wszech-· stron.niejszego rozwiązywania wszystkich zagadnień.

Ideałem. dalekim zdaje się jeazeze od

umec:zywist-nleD!l.a, byłaby poznanIe tych wszY'stkidl iStotnych cech SUlOWCÓW ilastych, kt6re· są ~azem .ich cha-rakteru, decydującego mię~ innyini o ich u.żytec:&­

n~cl. . L

lilA

Nas.ze badan1a p<)Św.ięcone surowcem ilastym

ce-ramiki budowlanej powiwiy /PÓJść nie tylko w

kie-ru:n.1m <lkazywwa pomocy zakład«n . produkcyjuym w ro.związyWaniu ich trudności. bieżących, lecz gł6Wnf.e wkieru.nk:u wszechstroo.nego poznania tych

, surowców. . Przemy&ł nasz czeka na wyniki tych '! badafl, czerpiąc .korzyści z ~ w.dadoolaści, które

gramadzlnauka. Obowiązkiem naazym jest dołożyć ws.zelkich s·tarań, by te zasoby były jak najobf1.taze.

I LITERATURA

1. Pazdro. Z. ~ Geologiczne dzieje Bałtyiku.

"Tech-nika Morza j Wybrzeża" 1947, nr 708.

2. ·S e e von, K .. - Uber Elgariarten der tonf.geu Rohstaffe dęs Gaues Danz1g-Westpreussen.

"Bel-,trllge zur Boden.forsctJoung des Relcbs.gaues· Dan-zLg-Westpr." Band I, 1942.

3; T i e n e s H. - Untersuchimg von Tonvarkommen' in. Freistadt Danz!g. , .

. LEONARD BOHDZIEWICZ

REJONlZAtJA GEOLOGICZNO.INtYNIERSKA TRÓJMIASTA

R

OZWOJI UKŁAD osledU Tr6jinf.asta 11Wypukla

wyrazłśc1e na tym terenie szczeg6lnll· rolQ i zna-czenie czyDDik6w·· natury geolosicZn.o-1niyDierskiej. Dotychczasowe dołwiadczeDle poucza,

te

D1ewłaściwa

oceua tychcżynnik6w w lokalizacji Obiektów powo-d1,lje D1euehronDy

wzrost

k0szł6w·, budowy, a. nawet trudności w ich' ekspl~tacjl.

W ostatnich 12 latach Wykonano na tym. tereD1e szer8i odosobD1onych badafl

°

charakterze geolostcz-no-iDiyDiersklm dla konkretnych obiektów. Na pod-stawie dotychczasowych dośwladcze6 mama w skr6-cie wydzleUć i scharakteryzować następujące gł6wne

je~nostki geologiczno-inżynierskie Tr6jmiasta.

A. Bl:.ToN WYSOCZYZNY PLlUSTocmtSKIJ:;r

'Wysocżyzna plejstOCeńSk~ . rtsiilje sif: Vi' krajObrl1-zie Trójmiasta jako' najwyisze 'piętro terenu.'.W· obrę.­ bie . wysoczymy można ·. wydzielić wier~ho.WiriEł·

i ,obsżar zbOC%o.wy. , " . Wierzchowina ~. wzn.osI się 80 -160m · npm. Jej korzystne ukształtoWanie, podłote budpWia ..

De aIr!1Bdos:jące

su:

Iż gtłn ~ l pI,ask6w ~'I.iw»-

.

glacjalnych

stWa:r2a

w

w:f.elu miejscach dogOdne

wa-~W:=ją

b:ov:;.t

=~1

oraz płyty iłów zastoiskowych. Wl.erzchowina wyso-249

czyzny jest generalnie pochylona ku morzu i prado-linom.

Ob zary zboczowe wysoczyzny charakteryzują się

niezmiernie urozmaiconą rzeźbą wywołaną zarówno erozją wód plejstoceńskich, jak i erozją późniejszą. ObsZJary zboczowe są głęboko rozcięte krętymi i

roz-gałęzionymi potokami, suchymi wcięciami erozyjnymi,

obok kórych występują również nieregularne zagłę­ bietnia o rómej 'genezie. Wskutek tl1ego spotyka się tru

deniwelacje sięgające 100 m.

Na powieruchni obszarów zboczowych odsłania się

piaszczysto-żwirowy fluwioglacjał, niejednokrotnie

silnie zaburzony glacitektonicznie i zawierający wów-czas wprasowane gliny zwałowe, utwory mioceńskie

i oligoceńskie. Tak np. w okolicach na W od Sopotu

występuje miocen na rzędnej ponad 100 m npm

w postaci prawdopodobnie kier. Na wyższych wzgó-rzach pokrywa zbudowana jest z glin zwałowych zlodowacenia bałtyckiego.

Obszary zboczowe stanowią uciążliwą barierę dla budownictwa komunalnego, przy czym główną

przeszkodą ,jest tu niekorzystne ukształtowanie

tere-nu, utrudniające przestrzenne planowanie zabudowy,

ograniczające komunikację oraz dop~owadz~nie wody.

B. RE.TON TARASOW PLE.TSTO~SKICH

Rejon ten obejmuje tarasy pradOlin nadmorskich

uciętych przez morze oraz ich boczne odgałęzienia

(np. koło Redłowa, Kamiennej Góry w Gdyni). Ogól-ną cechą tego rejonu jest dogodne ukształtowanie

powierzchni (ryc. 1) i charakter podłoża budowlane-go. Podłoże to składa się z uwarstwionych poziomo piasków o różnym uziarnieniu, żwirów, zawierają­ cych miejscami przew3l'Stw.ienie piasków zamulo-nych i mułków oraz ławice otoczaków i głazów

po-ChodząCYCh z. rozmycia moren.

Rejon ten wznosi się od 40 do 5 m npm, przy czym jego powierzchnia opada ku morzu i pradolinom. Wody gruntowe znajdują się tu głęboko. Ze względu na k6rzystne warunki rejon tarasów jest od dawna terenem budowlanym. Jedynie w osi potoków istnie-nieją niebezpieczne miejsca, o kltórych będzie mowa

później.

Obszar Gdańska - OUwy rozruąga .się od So-potu do Gdańska i zanika stopniowo w przedłużeniu południowym. Obszar ten wznosi się w granicach 35-5 m npm. Podłoże budowlane jest tu zbudowane z utworów tarasowych .piaszczysto-żwirowych, ścielą­ cych się na rozmytej powierzchni glin i piasków starszego plejstocenu. Na powierzchni serii tarasowej znajdujemy drobne piaski stożków napływowych. Ku wschodowi seria tarasowa kryje się pod osadami deltowymi.

Szerokość tego obszaru wynosi w najszerszym miejscu (Wrzeszcz-Oliwa) 3 km. Rozwija się tu intensywnie budownictwo komunalne i przemysłowe.

R-yc. 1. , Fragment tarasu plejstoceńskiego między

Wrzeszczem a Oliwą. W dali wysocZllzna.

250

Obszar Orłowa w zasięgu tarasów plejstoceń­ skich jest zredukowany do niewielkiego fragmentu wskutek erozji rzeki Kaczej i pomniejszych potoków. Podłoże budowlane składa się z serii tarasowej

pod-ścielonej gliną zwałową i 'IDioceń kimi piaskami. Gru-bość utworów tarasowych jest zmienna, a ich podło­

że nierówne. Obszar ten jest najmniej dotychczas rOZipoznany i może być dodatkowo skomplikowany.

Ob szal" redłowski jest dnem doliny plejstoceń­ skiej wyścielonej piaskami z przewarstwieniami żwi­ rowymi i gliniastymi. Poniżej ścielą się gliny zwało­ we, piaski i żwiry dolnego plejstocenu lub mioceń­ skie piaski pylaste, Powierzchnia tego obszaru wzno-si się od 42 m w środkowej części do 20-15 m npm w części północnej i południowej. Pod względem

geologiczno-inżynierskim isbnieją tu warunki bard20

korzystne do różnego rodza)u budownictwa.

Obszary tarasów plejstoceńskich pradoliny Redy 7!n!l!jd'Ują 8.ię po obu stronach Pl'adolin1y, p;rzy crz)W

są one wyniesione <Xi 40 m do 20 - 15 m npm. Wykonane wiercenia na tych obszarach wykazują w podłożu budowlanym analogiczne utwory jak w in-nych częściach rejonu tarasów,

C. DOLINY I STOZKl NAPŁYWOWE POTOKOW

WY OCZYZNY

Doliny potoków wysoczyzny mają wąskie dna i n'a wielu odcinkach zabagnione wskutek zatamowania

lub sączących się wód ze zbOCZY. Utwory bagienne

mają nieraz głębokości kilku metrów. Również

spo-tyka się odcinki zabagnione na zboczach np. przy ul. Krynicznej we, Wrzeszczu, gdzie przy źródłach

nagromadził się węglan wapnia miąższości 4 m z

przy-krywą torfową na powierzchni, przy czym miejsce

to jest zawieszone ok. 10 m nad dnem doliny potoku. W tejże dolinie u wylotu przy politechnice w jednym z wierceń stwierdzono spąg serii torfowej na głębo­ kości 9 m poniżej powierzchni terenu. Wzdłuż poto-ku w Oliwie na przestrzeni przeszło 3 km osadziła

się kreda łąkowa i torfy. Jednocześnie istnieje sze

-reg potoków, któryeh doliny są suche i niemal pozbawione utworów aluwialno-bagiennych, jak np. w dolinie potoku przy ul. Kartuskiej w Gdańsku.

Potoki płynące między Gdańskiem a Sopotem miej-scami głęboko rozcięły utwory tarasowe, osadzając

w tym miejscu namuły rzeczne. Częstokroć towarzy-szą im również namuły bagienne. Utwory te są z

re-guły silnie zamaskowane nasypami na powierzchni,

a potoki od dziesiątków lat na terenie osiedli płyną

zmienionyrmi, sztucznymi korytami. Przykładem ni

e-spodzianek tego typu jest ujawnienie stromo

wykli-nowującego się pokładu torfu przechodzącego w

na-muł ujawniony w wykopie przy rogu ul.

Grunwaldz-kiej i Muszewskiego we Wrzeszczu. Profil tego

wy-Ryc. 2. WaLące się domy przy ul. Bohater6w Ghetta Warsz. (d. Parkowa) we Wrzeszczu. Stan z paździer­

kopu ujawnił pod dwumetrowym nasypem torfy

4-5 rn grubości, spoczywające na piaskach z

liczny-mi głazami. Również osuwanie się domów we Wrzesz- .

czu (ryc. 2) wiąże się z występowaniem serii

alu-wialno-bagiennej w wylocie doliny potoku.

Szczegól-nie skomplikowany pod tym względem jest teren

Orłowa.

Geologiczno-inżynierska ocena doliny potoków i

te-renów leżących w osi wylotów dolin z wysoczymy

wymaga indywidualnego traktowania.

D. REJON PIASKOW PLAZOWYCH I WYDM

NADMORSKICH

Rejon ten stanowi początek Mierzei Wiślanej, która

utraciła w tym miejscu swój dawny charakter

wsku-tek zlądowacenia zaplecza. Na powierzchni występują

tu niskie wydmy nadmorskie lub zwydmione piaski

morskie, zazębiające się od strony lądu z serią

del-tową. Wewnętrzny pas piasków morskich i

wydmo-wych koło Brzeźna nawiązuje do starego klifu

ucina-jącego taras między Oliwą i Sopotem. Wydmy

stop-niowo wzrastają od 2 m (Sopot) do 10 m na E od

Now"ego Portu. W tym rejonie znajdujemy osiedla

Nowy Port. BrzeŹDO, Jelitkowo i Letniewo.

Pod względem geologiczno-inżynierskim rejon ma

niekorzystne warunki do buoownictwa. Na

tere-nach wyżej wyniesionych rozwijają się procesy

eolicz-ne. Wydmy pozostają pod ochroną, która zapobiega

ich wędrówce. Natomiast na terenach niższych wody

gruntowe występują płytko, powodując upłynnianie

się luźnych piaskÓW wydmOWYCh lub morskich.

Te-ren plaż z powodu procesów brzegowych jest całko­

wicie wyeliminowany z zabudowy miejskiej.

Osobnym zagadnieniem rejonu jest infiltracja

mor-ska w głąb lądu i jej wpływ na dynamikę i chemizm

wód gruntowych pasa przybrzeżnego. .Jak

dotych-czas prOblem ten nie został w 'rrójmieście należycie

zbadany.

E. RE':':ON OSADOW DELTOWo-BAGIENNYCH'

Obszary deltowe charakteryzuje słabe wyniesienie

:na:d 'PQ'2Jlom m01':z8. zakJlęsłośoi depresYA /WYtów

-nane powjer:zJCbnlLa. Niiektóre tereny mają

iPO'wierLch-J1i!ę .szŁucznJe :lll'ómioow:all1ą lllasY1P8llIi.

Ryc. 3. Charakterystyczny profiL klifu redłowskiego.

Fragment na zdjęciu zb udowany jest z gliny

zwalo-wej. Stan z lO.lV.1958 r.

Podłoże budowlane jest bardzo niekorzystne. Jest

ono utworzone z młodych (holoceńskich) gruntów

obejmujących torfy, gliny pylasto-ilaste napływowe

i bagienne oraz luźne zamulone drobne piaski.

Grun-ty te są uwarstwione poziomo, tworząc dwudzielną

serię górną i dolną. Seria górna obejmuje warstwy

torfów i namułów bagiennych z małą ilo' cią

prze-warstwień piaszczY' tych. Grubość jej wynosi 2-15 m.

Seria dolna obejmuje piaski drobne, w których

przewarstwienia namułowe zanikają z głębokością

i pojawiają się przewarstwienia grubszych piasków

i żw.irków. W miejscach depresyjnych dochodzą

trud-ności ze skanalizowaniem terenów.

Osobno wyróżnia się obszar nasypowy, którego

część powierzchniowa jest w różnym stopniu

zmie-niona nasypami grubości 1 - 12 m. Są to nasypy

powstałe bądź z refulacji materiału podczas budowy

kanałów portowych, bądź nasypy gruzu i rozmaitych

przypadkowych składników.

Rejon utworów deltowo-bagiennych w Trójmieście

wykorzystany jest częściowo przez budownictwo

prze-mysłowe. Obiekty tego budownictwa albo z

koniecz-ności zostały tu zlokalizowane bez względu na

trud-ności (np. stocznie, składy i urządzenia portowe).

albo też rozwinęły się stopniowo ze starych i małych

obiektów. Ogólnie biorąc, rejon deltowy stanowi obok

obszarów zboczowych wySOCZY1'IlY drugą barierę dla

budownictwa południowej części Trójmiasta.

F. REJON PRADOLINY REDY

Pradolina Redy w zasięgu wydzielonego rejonu

odznacza się zabaf!nieniem i obecnością grubej

po-krywy torlowej. Wykonane w porcie Gdyni wierce

-nia w pobliżu osi pradoliny wykazały grubość

tor-fów i towarzyszących im namułów bagiennych docho

-dzącą do 12 m. W zwiazku z tym obszary

torfowo-bagienne rejonu pradoliny są całkowicie nie

przy-datne do budownictwa.

Wydzielony obszar nasJ'POwy dotyczy terenów

ze znaczną ilością nasypów przeważnie rnłodyeh,

po-chodząCYCh z budowy portu i urządzeń

komunika-cyjnych.

Najbardziej intensywne działanie abrazji morskiej

obserwuje sie na odcinku klifu czynnello towarzyszą­

cego Kępie Redłowskiej (ryc. 3 i 4). Klif redłowski

wznosi się stroma ścianą wysokości 15--60 m. Jego

niszczenie następuje głównie w okresie sztormów

zimowych.

Cofanie się tego klifu jest procesem złożonym.

Współdziała tu szereg elementów, jak: ruch

rumo-wiska przybrzeżnego, natężenie sztormów, budowa

Ryc. 4. Fragment klifu redłowskiego. Na przednim

planie widoczny jęzor spl'ywu błotnistego, z tylu

obsunięte drzewa po sztormie. Stan z lO.IV.1958 r.

(Zdjęcia autora)

geologiczna brzegu i jego ukształtowanie or~ umoc-nienia brzego1Ve znrlenlające naturalny przebieg pro-ceS6w brzegowych w sąsiedztwie umocniei;l. Szczeg61-nie groine na klifie redłowskim są nisze tworżących się osuwisk oraz gwałtowne obrywy brzeg6w. Proce-sy te wyznaczają pewien pas ochronny dla budow-nictwa, kt6rego szeroko§ć jest bardzo trudna do usta-lenia.

Niekt6re"od·cinki kItlu są ,,martwe", to znaczy nie obserwuje się na nich obecnie niszczen.ia. Są one albo chronione umocnieniami (Oksywie), albo tei znajdują się poza: zasiegiem działania fali. Pewną rolę

odgry-wają tu potoki z wysoczyzny, które dzięki odmłodze­

niu erozji (np. potok Graniczny) wynoszą ogromną

l1~ć materiału i lokalnie mogą wpływać na

kształ-.

towanie się brzegu. Jednakże klify .. martwe" traktu-'je się z punktu widzenia budownictwa ostrożnie, gdyż

nie ma pewno§cl Ich całkowitej stabilizacji. " Na brzegach niskich na odcinku p~doliny Redy i mierzei występuje słaba akumulaCja piaszczysta.

Plaże morskie są tu sUnie deformowane w czasie

sztorm6w morskich. Tak np. w Brzeźnie

obserwowa-no (1957/8) zmiany pionowe powierzchni piasków

pla-żowych dochodzące do 2 m.

Procesy brzegowe nie są 'dotychczas na odcinku

Trójmiasta badane szCzeg6łowo. Stąd często wypły­

wają poważne, trudności w ocenie geologiczno-inży­

nierskiej zagadnień wysuwanych prżez budownictwo

żar6wno mo~kle, jak, i lądowe działające w strefie

wpływ6w morza. '

MIECZYSŁAW BUCZYNSKI

WSTĘPNE WYNIKI BADAlQ' GEOLOGICZNO-JN2YNmRSKICH

ULA

PROJEKTOWANEGO STOPNIA ,PIĘTRZĄC~GO W KAZIMIERZU'

Z

A.GADNIENIE BuDowy STOPNIA piętrzącego

w Klłzim.ierzu, wysunięte zostało w ogólnej

kas-kadzie Wisły. Jest to niewatpliwie bardzo poważny

problem I z punktu widzenia izospodarki narodowej wymalla wszechstronnego rozważenia możliwo§ci i

ce-lowo~ci budowv:> Ponięważ pewne prace geologiczne

i' hvdroll~olollłczne zostały przeprowadzone, zajmę się

tylko na.ś1Vietleniem tych zagadnień.

P{"o;"!ktowRny stopień pietrzacv usytuowano w

po-łudnłowo-zachodniej coześci J('a-;:imierza. około 50 m na

NE od domu turystvczne~o PTTK. Zbiornik obejmuje

dnlim~ Wisły na' SW od Kazimierza. a cofka siegać bę­

dzie do Za1Vichostu: Przewidywane piętrzenie wynosić

bedzie' około 24 m, osiąllają.c rzedną 143 m npm. Ba-daniR geoloJ!;iczne I hydrolleol02iczne przeprowadziło

PGBW "FTydroj;(eo" w latach 1953-1955 przy wsp6ł­

pracy Instytutu Geologicznego.

W cplu wYświetlenia warunków wodnych i

geolo-~iczno-inżynierskich niezbędne jest w kr6tkim rzucie

omówić budowę geolo,lticzną oma1Vianego rejonu. Na

budowę geologiczna, składają się, tu następujące

k~-pleksy ,warstw skalnych:' ,

,l. Kreda g6rna, w kt6rej skład wchodzą margle oraz opoka.

2. Czwartorzed, składaiacy się ze ź1Vir6w intergla-cjalnych z piaskami i mułkami, gliny zwałowe z Iłami

zastoi!'tkowymf, żwiry piaszczyste fluwioglacjalne i piaski z głazami, lessy, piaski wydmowe, piaski rzeczne i tarasowe.

Dno doliny Wisły wyścielaja utwory czw-artorzedo-we, PblSki i żwiry osadzone przez wody Wisły. Miaż­

szość ich wynosi okołQ 20

m.

UtwOry te leia

na

podła­

m

kred1')WyID zbudowanym,' z marglu z przerostami opoki. Wysoczyzna kredowa po obu brzegach Wisły

zbudowana jest z opoki przewarstwionej marglami. Odkrywki wykonane na zboczach' (szUrfy) oraz wier-cenia mechaniczne odwie'rcone w' osi 'zapory

Wykazu-ją, że utwory te są spękane we wszystkich

kier;un-kach. tworzac liczne I często ziejące

szczellny.Wyso-czyznę kredową na prawym brzegu przykrywa gruby

płat lessu mający miąższo§ć, około 25 m.

Na lewym brzegu wysoczyznę kr6clową

przykrywa-ją utwory pł8illZC2!ysto-morenowe, kt6i'yCh mi.~ć nie przekracza 10 m . ' "

OkoUce Kazimierza Dobiego

pOd.

~ględem hydro-geologicznym leżą

w

strefie oddziałyWania Wisły w jej

środkowym biegu. Zwierciadło wody w WiUe w

oko,-licy projektowanego stopnia piętrzącego waha si~

przeciętnie od 118,0 do 119,0 m npm.

Odcinek doliny Wisły od Zastawa do Kazimierza

należy do, naj1Viększego przewężenia przełomu rzeki

przez wyżyny kredowe. W miejscu przełomu

szero-kośćkoryta rzeki dochodzi maksimum do 1.0 km.

Wy-żyna ,kredowa rozcięta, jest licznymi wąwo:z;ami, kt6re

252

odprowadzają wody powierzchniowe w kierUnku

do-liny Wisły. Gł6wnymi "rynnami" doprowadzającymi

wodę ku Wiśle są liczne rzeki zar6wno ,na prawym,

jak i lewym, brzegu. Wody gruntowe występujące na omawia,nym terenie można podzielić na dwa rodz6 je: na wody zawieszone (występujące w strefie przypo-1Vienchniowej) oraz na wody głębsze (wypełniające

utwory czwartorzędowe i szczeliny w utworach kredy). Wody zawieszone występują na wyżynie kredowej na lewym i na prawym brzegu w 'przewarstwieniach

, piaszczystych wśród utworów spoistych. Zasilane są

one jedynie przez opady, nie nadają się do 'celów pit-nych. charakteryzują 's1~ maJą wyd.a.~cią. W

W81'un-kach wodnych omawianego terenu wody te nie

od-grywąją większej roli. Wody głębąze występują w

do-linie Wisły oraz w szczelinach skalnych. W obrębie

tarasów zalewowych i powodziowych jak również