Nasiennictwo i odmianoznawstwo
NOWE ODMIANY ZIEMNIAKA
NOWE ODMIANY ZIEMNIAKA
mgr inż. Tomasz Lenartowicz
COBORU, 63-022 Słupia Wielka, e-mail: t.lenartowicz@coboru.pl
2009 roku do krajowego rejestru wpisano dziewięć nowych odmian ziemniaka, reprezentujących czte-ry grupy wczesności i różne typy użytkowe: w grupie jadalnych osiem odmian przezna-czonych do bezpośredniego spożycia, w tym jedną wczesną, przydatną także do produkcji chipsów, w grupie skrobiowych natomiast jedną odmianę średnio późną.
W
Na przełomie lat 2008/2009 skreślono z krajowego rejestru siedem odmian: dwie po-chodzące ze spółki OLZNAS, tj. Lawina i Wolfram, cztery z HZ Zamarte: Aster, Doro-ta, Felka Bona, Gabi, oraz jedną zagranicz-ną – Timate – z hodowli Stet Holland. W wy-niku tych wszystkich zmian krajowy rejestr li-czy obecnie aż 140 oryginalnych odmian ziemniaka, w tym 108 jadalnych (stołowych) oraz 32 skrobiowe.
Poniżej podano krótką charakterystykę nowo zarejestrowanych odmian. W tabelach 1 i 2 przedstawiono uśrednione wyniki dwu-letnich doświadczeń rejestrowych dotyczą-cych najważniejszych cech użytkowych i od-pornościowych określających wartość go-spodarczą.
INGRID – bardzo wczesna, jadalna, w
ty-pie konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o do-brym smaku. Bulwy duże, bardzo kształtne, okrągłoowalne, o bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtej barwie miąższu. Ma bar-dzo szybkie tempo gromadzenia plonu. Na-daje się głównie do uprawy na bardzo wcze-sny zbiór, po zakończeniu wegetacji plon jest dość duży. Odporna na mątwika ziemniacza-nego, podatna na wirus Y i średnio odporna na wirus liściozwoju. Bardzo podatna na po-rażenie zarazą ziemniaka. W rejonach duże-go zagrożenia wirusami wymaga częstej wy-miany sadzeniaków. (Pełnomocnik hodowcy: HZPC Polska)
ALTESSE – wczesna, jadalna, w typie
konsumpcyjnym sałatkowym, o dobrym sma-ku. Bulwy duże do bardzo dużych, bardzo kształtne, owalne, o bardzo płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtej barwie miąższu. Plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie. Odporna na mątwika ziemniaczanego, ale podatna na wirus Y oraz liściozwoju, co sprawia, że w rejonach uprawy o dużym za-grożeniu wirusami będzie wymagać częstej wymiany sadzeniaków. Podatna na poraże-nie zarazą ziemniaka. (Hodowca GROCEP, pełnomocnik PMHZ Strzekęcin)
ETOLA – wczesna, jadalna, w typie
kon-sumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mą-czystego, o dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, okrągłe, o regularnym kształcie i dość płytkich oczkach. Skórka i miąższ koloru żół-tego. Plenna, o dużym udziale frakcji handlo-wej w plonie. Wykazuje przydatność do prze-twórstwa na chipsy. Odporna na mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirus Y i liściozwoju, dość podatna na porażenie
za-razą ziemniaka. Przydatna do uprawy na te-renie całego kraju. (Hodowca: HZ Zamarte)
ANTOINET – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o do-brym smaku. Bulwy bardzo duże, okrągło-owalne, o bardzo regularnym kształcie i płyt-kich oczkach. Skórka i miąższ żółte. Bardzo plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie. Odporna na mątwika ziemniaczane-go, podatna na wirus Y i liściozwoju, w rejo-nach uprawy o dużym zagrożeniu wirusami będzie więc wymagała częstej wymiany sa-dzeniaków. Podatna na porażenie zarazą ziemniaka. (Pełnomocnik hodowcy: HZPC Polska)
AMETYST – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o smaku średnim do dobrego. Bulwy duże do bardzo dużych, o dość regu-larnym kształcie, płytkich oczkach, skórce białej do żółtej oraz kremowej barwie miąż-szu. Bardzo plenna, najplenniejsza wśród nowo zarejestrowanych odmian, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie. Odporna na mątwika ziemniaczanego, wysoko odpor-na odpor-na wirus Y, średnio odporodpor-na odpor-na wirus li-ściozwoju, dość odporna na zarazę. Przydat-na do uprawy Przydat-na terenie całego kraju. (Ho-dowca: PMHZ Strzekęcin)
JUTRZENKA – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym do lekko mączystego, o dość dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, o dość regularnym kształcie, dość płytkich oczkach, skórce białej do żółtej i jasnożółtej barwie miąższu. Bardzo plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie.
Odporna na mątwika ziemniaczanego, wyso-ko odporna na wirus Y, średnio odporna na wirus liściozwoju, dość odporna na zarazę. Przydatna do uprawy na terenie całego kra-ju. (Hodowca: PMHZ Strzekęcin)
ORCHESTRA – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym sałatkowym, o dość dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, o regularnym kształcie, płytkich oczkach, żółtej skórce i żółtym miąższu. Bardzo plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie. Odporna na mątwika ziemniaczanego, wysoko odpor-norna na wirus Y, podatna na wirus liścio-zwoju i bardzo podatna na zarazę. Przydat-na do uprawy Przydat-na terenie całego kraju. (Ho-dowca: C. Meijer B.V.)
SAGITTA – średnio wczesna, w typie
konsumpcyjnym ogólnoużytkowym, o dość dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, owalne, o regularnym kształcie i płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plenna, o dużym udziale frakcji handlowej w plonie. Odporna na mątwika ziemniaczanego, wyso-ko odporna na wirus Y, podatna na wirus li-ściozwoju, dość podatna na zarazę. (Pełno-mocnik hodowcy: HZPC Polska)
DANUTA – średnio późna, skrobiowa, o
zawartości skrobi średnio 18,5%. Bardzo plenna, o dużych okrągłoowalnych bulwach. Skórka i miąższ koloru żółtego. Wysoko od-porna na wirus Y, średnio odod-porna na wirus liściozwoju i zarazę. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju, a zwłaszcza w rejonach o większym zagrożeniu wirusami. (Hodowca: Böhm-Nordkartoffel Agrarproduktion OHG)
Tabela 1
Plon bulw, zawartość skrobi i plon skrobi (doświadczenia rejestrowe COBORU, 2007-2008)
Grupa
wcze-sności Odmiana Użytkowanie
Plon bulw ogólny Zawar-tość skrobi Plon skrobi Plon bulw handlowy Wiel-kość bulw procent % procent procent proc.plonu
ogólnego 9-stop.skala wzorca wzorca wzorca
Bardzo
wczesne Wzorzec dt/ha; %Ingrid jadalna 44393 12,712,5 42891 97 7 Wczesne Wzorzec dt/ha; %Altesse jadalna 449100 12,412,8 10555 43898 95 8 Etola jadalna, chipsy 98 14,9 118 98 97 9 Średnio
wczesne Wzorzec dt/ha; % 441 14,1 63 426
Antoinet jadalna 118 13,0 107 119 98 9 Ametyst jadalna 146 14,4 146 145 97 8
Jutrzenka jadalna 115 13,4 109 116 98 9 Orchestra jadalna 114 11,2 88 115 98 9 Sagitta jadalna 103 14,1 101 103 98 9 Średnio
