S U M M A R Y Р Е З Ю М Е O n account of considerable influence of clayey
fraction upon physical, mechanical a n d technological properties of g r o u n d s i n f u n d a m e n t a l geological-en-gineering investigations (Figs. 1 a n d 2), a special attention is p a i d to the mineral composition of this fraction, in particular to the contents of clay a n d colloidal minerals i n the i n d i v i d u a l sub-fractions of clay fraction. W i t h o u t these structural elements, it is not possible to put a p h y s i c a l l y substantiated theory of m e c h a n i s m of changes appearing in ground, under influence of factors reacting on this ground. W i t h o u t such a theory w e also cannot elaborate a n u n i f o r m theory of predictions, a p r o b l e m being one of the principal purposes i n engineering geology.
T h e present w o r k deals w i t h the results of studies on composition a n d contents of clayey minerals in most c o m m o n compact g r o u n d s i n Poland, i.e. boulder clays, v a r v e d clays, loesses, P o z n a ń clays, as well as U p p e r Cretaceous m a r l s a n d opokes. Г л и н и с т а я ф р а к ц и я имеет р е ш а ю щ е е влияние на физические, механические и технологические свой-ства грунтов. П о э т о м у в инженерно-геологических исследованиях (рис. 1, 2) необходимо уделять много в н и м а н и я составу этой ф р а к ц и и и особенно содер-ж а н и ю г л и н и с т ы х и к о л л о и д н ы х минералов в от-д е л ь н ы х п о от-д ф р а к ц и я х г л и н и с т о й фракции. Н е зная этих элементов н е л ь з я разработать физически обо-с н о в а н н у ю теорию м е х а н и ч е обо-с к и х преображений, п р о и с х о д я щ и х в г р у н т а х под влиянием р а з л и ч н ы х факторов, а без т а к о й теории, в свою очередь, нельзя составить теоретические о с н о в ы прогнози-рования, я в л я ю щ е г о с я одной из о с н о в н ы х целей и н ж е н е р н о й геологии. В работе о п и с ы в а ю т с я ре-з у л ь т а т ы и ре-з у ч е н и я состава и с о д е р ж а н и я глинистых минералов в наиболее р а с п р о с т р а н е н н ы х грунтах П о л ь ш и : в а л у н н ы х глинах, л е н т о ч н ы х глинах, поз-н а поз-н с к и х глипоз-нах, лессах и верхпоз-немеловых мергелях и опоках. J O A N N A P I N I N S K A , L E C H W Y S O K I Ń S K I Uniwersytet Warszawski
ANALIZA WPŁYWU WARUNKÓW HYDRODYNAMICZNYCH NA STATECZNOŚĆ WAŁÓW
ZIEMNYCH
W P R A C Y zapory ziemnej m o ż n a wyróżnić 3 fazy, w których zachodzi niebezpieczeństwo naruszenia r ó w -n o w a g i m a s y w u g r u -n t o w e g o :
1) w okresie b u d o w y objawy niestateczności poja-wiają się w czasie, g d y s y p a n e m a s y ziemne mają kąt w i ę k s z y od kąta s t o k u naturalnego lub w stadium zagęszczania, g d y przekroczona zostaje r ó w n o w a g a w s k u -tek w s t r z ą s ó w ;
2) w okresie p r a c y z b i o r n i k a przy p e ł n y m nasyceniu g r u n t ó w b u d u j ą c y c h zaporę może powstać sytuacja krytyczna od strony odwodnionej wskutek działania sił h y d r o d y n a m i c z n y c h l u b od strony w o d y w s k u t e k z m i a n w rozkładzie i wielkości sił działających na grunt;
3) przy n a g ł y m o p r ó ż n i a n i u zbiornika sytuacja k r y -tyczna może powstać od strony wody, jako rezultat działalności sił h y d r o d y n a m i c z n y c h w y w o ł a n y c h opa-d a n i e m zwierciaopa-dła w o opa-d y w zbiorniku.
D l a w a ł ó w z i e m n y c h niebezpieczna jest zwłaszcza trzecia z o p i s y w a n y c h faz, g d y na m a s y w g r u n t o w y działają siły ciśnienia spływowego. D o k ł a d n a wielkość i kierunek działania tych sił są trudne do ustalenia i w y m a g a k o n s t r u o w a n i a siatki hydrodynamicznej. Oprócz tego w s z y s t k i e metody obliczeniowe, p r z y j m u -jąc różne dane wyjściowe, dają nieco inne rezultaty. D l a p r z y k ł a d u n a ryc. 1 podano porównanie w y n i k ó w obliczeń o t r z y m a n y c h p r z y u ż y c i u rozmaitych metod obliczeniowych. Zestawienie sporządzone jest dla różnej wysokości zbocza bez uwzględnienia sił h y d r o dynamicznych. Obliczenia te zostały w y k o n a n e w p r a cy I. W . F i o d o r o w a (2) dla poniższych danych: n a -chylenie zbocza 1 : 1,5, kąt tarcia wewnętrznego q> = 24°, spójność с = 1,74 T/m2, ciężar objętościowy у = 1,8 T/m3.
Dotychczas b r a k • podobnego opracowania przy u w z g l ę d n i e n i u sił h y d r o d y n a m i c z n y c h , nie w i a d o m o również jaki rzeczywisty zapas bezpieczeństwa mają w a ł y s p r a w d z o n e r ó ż n y m i metodami. Dlatego zachodzi potrzeba s p r a w d z a n i a w s p ó ł c z y n n i k a stanu równowagi, m o ż e m y to u z y s k a ć jedynie przez analizę zaistniałych a w a r i i lub przez b a d a n i a modelowe w dużej skali. K a ż d y p r z y p a d e k niestateczności pozwala n a m
stwier-dzić, iż współczynnik stanu r ó w n o w a g i (współczynnik bezpieczeństwa) w momencie powstania awarii był nieco mniejszy od jedności, m i m o iż obliczenia w s k a -zują, że w y n o s i ł on np. 0,6 lub 1,2. A n a l i z a zaistnia-łych awarii w t a k i m p r z y p a d k u daje n a m również możność oszacowania działania sił hydrodynamicznych na budowlę, wielkości t y c h sił i ich w p ł y w u na sta-teczność.
W niniejszym artykule przeanalizowany został przy-padek niestateczności w a ł ó w zapory ziemnej, związany ze zmianą w a r u n k ó w w o d n y c h w zbiorniku. P r z y -padek ten zaistniał w s k u t e k a w a r i i z a s u w y jazu, co spowodowało szybkie opadanie w o d y w zbiorniku. P o z i o m w o d y obniżył się o ok. 5 m w ciągu 10 godzin (ryc. 2). Osunięcie się m a s ziemnych nastąpiło w d w u miejscach ok. 3,5 godz. po a w a r i i zasuwy, gdy poziom w o d y obniżył się o ok. 2,5 m.
O s u w i s k o I powstało w bezpośrednim sąsiedztwie śluzy, przy nachyleniu s k a r p y przechodzącym od 1 :2 do 1 : 1 w miejscu, gdzie dodatkowe obciążenie sta-n o w i ł b u d y sta-n e k trafo-stacji (ryc. 3). Półsta-nocsta-na grasta-nica osuwiska przebiegała w z d ł u ż ściany budynku, a za-chodnia opierała się o konstrukcję śluzy. Osuwisko objęło ok. 4500 m3 m a s ziemnych, nastąpiło nagle, a proces przemieszczania materiału trwał kilka sekund. R u i n y b u d y n k u stacji przemieściły się w t y m czasie o ok. 4,2 m w głąb k a n a ł u i ok. 3,2 m w dół, a elemen-ty nabrzeża znajdowano n a ś r o d k u kanału (do 40 m od osuwiska).
Skarpa, która powstała w w y n i k u osuwiska, była do wysokości 2,0 m prawie pionowa, a poniżej znajdowały się usypiska o b e r w a n y c h m a s ziemnych. O d -słonięty profil s k a r p y pokazuje ryc. 4, a zniszczenia ryc. 5.
O s u w i s k o II, które powstało w odległości ok. 150 m na E od o s u w i s k a I było mniejsze, objęło bowiem s w y m działaniem ok. 2000 m3 gruntu. Kształt jego obrazuje ryc. 3 i 6. Nachylenie s k a r p w a ł u w y n o s i tu 1 : 2 . W w y n i k u o s u w i s k a drzewo znajdujące się na szczycie w a ł u przesunęło się ok. 4,5 m w dół i ok. 4,0 m w głąb kanału. Podobnie jak w o s u w i s k u I w przekroju g r u n t ó w budujących wały, a odsłoniętych przez osuwisko II, o b s e r w o w a n o dużą niejednorodność
gruntów i zawartość znacznych ilości materiału ila-stego.
W z w i ą z k u z t y m dla określenia właściwości fizycz-no-mechanicznych i filtracji zdecydowano się na po-branie próbek b r u z d o w y c h z odsłoniętych partii skarp do b a d a ń laboratoryjnych. Rozrzut w y n i k ó w badań był dość znaczny, ale mimo to zdecydowano się na przyjęcie do obliczeń wartości średnich arytmetycz-nych. Ś r e d n i a wartość współczynnika wodoprzepusz-czalności (filtracji) z w y k o n a n y c h 7 próbek bruzdo-w y c h jest rzędu к = 1<И cm/sek; minimalna 8,6 • 1СИ с m/sek; m a k s y m a l n a 3,8 • 10-5 cm/sek. Średnia arytme-tyczna wartość kąta tarcia i spójności ustalona w apa-racie bezpośredniego ścinania na 6 próbkach o naru-szonej strukturze przy pełnym nasyceniu wodą wynosi:
Ф = 23° с = 0;08 k G / c m ' (ф m a x = 32° 1Ф m i n = 18° |cm a x = 0,13 I c m i n = 0
Wielkość ciężaru objętościowego przyjęta została do obliczeń na podstawie średniej arytmetycznej z 5 pró-bek N N S i w y n o s i :
f"Сотах = 1,98 G/cm3 Yo = 1,84 G/cm3
Vfomin = 1,65 G/cm3
Osunięcie się tylko niektórych partii w a ł ó w tłuma-czyć należy niejednorodnością materiału, czego nie da się u n i k n ą ć przy sztucznych nasypach. Z tego powodu pewne partie w a ł u miały mniejszą wytrzymałość, a po-wstałe o s u w i s k a I i I I zaistniały właśnie w tych punktach. Należy dodać, iż w przypadku osuwiska I dodatkową przyczyną b y ł budynek trafo-stacji zloka-lizowany n a koronie wału. B u d y n e k ten o łącznym ciężarze ok. 130 t, n a całej powierzchni swego rzutu w y w i e r a ł dodatkowy nacisk ok. 0,6 kG/cm2. Należy przyjąć, iż w momencie awarii istniała ok. 2,5 m różnica poziomów w o d y między zwierciadłem w o d y w gruntach budujących wały, a poziomem w o d y w zbiorniku, g d y ż ze względu n a małą przepuszczalność gruntów budujących w a ł y woda nie mogła spłynąć w ciągu tak krótkiego czasu. Siły hydrodynamiczne zaistniałe w s k u t e k różnicy poziomów w o d y spowodo-w a ł y opisyspowodo-wane d spowodo-w a osuspowodo-wiska. G d y b y spowodo-w p ł y spowodo-w spowodo-w o d y ze zbiornika następował wolniej, albo gdyby współ-czynnik wodoprzepuszczalności gruntów budujących w a ł y był większy, istniałaby możliwość spłynięcia z nich wody, co nie spowodowałoby zachwiania równo-w a g i zboczy.
W celu ustalenia w p ł y w u ciśnienia spływowego na stateczność w a ł ó w opisywanej zapory ziemnej prze-liczono oba' powstałe osuwiska z uwzględnieniem sił h y d r o d y n a m i c z n y c h i bez ich uwzględnienia. W przy-p a d k u nie uwzględnienia sił ciśnienia sprzy-pływowego p r z y j m o w a n o poziom w o d y w gruncie i w zbiorniku na tej samej wysokości, odpowiadającej normalnemu poziomowi w o d y w zbiorniku, tj. chwili przed zaistnie-n i e m a w a r i i z a s u w y jazu. Obliczezaistnie-nia w y k o zaistnie-n a zaistnie-n o metodą Taylora i Felleniusa.
Metoda T a y l o r a (6) jest metodą sił, w której współ-czynniki bezpieczeństwa uzyskuje - się przez analizę wykresu, gdzie naniesione są stosunki
tg фi Ci Z w y k r e s ó w tych odczytano w y n i k i współczynników r ó w n o w a g i zbocza, przy których udział sił tarcia i spójności jest proporcjonalnie równy. Otrzymane w y n i k i podaje tabela I.
Tabela I CO
.M и Współczynnik stanu rów-nowagi zbocza w warun-kach hydrostatycznyh Fs
Współczynnik stanu rów-nowagi zbocza w
warun-5 Й S
2 о
Współczynnik stanu rów-nowagi zbocza w
warun-kach hydrostatycznyh Fs kach hydrodynamicznych
Fh
I 1Д5 0,7
II 1,35 0,8
Ryc. 1. Współczynniki stanu równowagi zbocza ozna-czone różnymi metodami wg I. W. Fiedorowa.
1 — metodą Terzaghi-Ohde-Łomnize, 2 — metodą kąta zsuwu
с
t gv = t ge + Y ' 3 — metodą Taylora-Goldszteina-Fiedorowa,
4 — metodą Fp-Masłowa.
Fig. 1. Coefficients of equilibrium state of slope, de-termined by various methods, after I. W. Fiedorov.
1 — using Terzaghi-Ohde-Lomnize method, 2 —using slide
с
engle t g y = t g e + -r '0 3 — using Taylor-Goldstein-Fiedorow method,
Ryc. 2. Wykres obniżania się zwierciadła wody w zbiorniku wskutek powstałfej awarii ^zasuwy jazu. Fig. 2. Diagram of decrease of water level in
reser-voir due to the failure of weir gate.
a osumsKO 1
'A.
ЛИ/ANTPOBT
A • fcton ko szczelno (Lor stena) В - budynek, irafoshcp
Ryc. 3. Plan sytuacyjny miejsca awarii. Fig. 3. Situation plan of failure site.
Metodą Felleniusa uwzględniono w p ł y w ciśnienia spływowego w wartości momentów zgodnie z wzorami podawanymi przez B. Jacenkowa (3, 4). W y n i k i otrzy-mane podaje tabela II.
Tabela II Nr usuwiska Fh I II 1,27 1,31 0,79 0,88
W y n i k i obliczeń metodą Taylora i Felleniusa są po-dobne, a współczynniki stanu równowagi przy uwzględ-nieniu czynników hydrodynamicznych Fh są znacznie
Ryc. 4. Profil odsłoniętych gruntów w skarpie osu-wiska I.
Fig. 4. Profile of exposed grounds at the scarp of earth slide I. Ryc. 5. Fig. 5. Ryc. 6. Fig. 6. 1
mniejsze od jedności. Zakładając, iż w a r u n k i zadania zostały określo-ne prawidłowo, należy stwierdzić, że osuwisko p o w i n n o już następować w chwili, gdy ws pół czynnik stanu równowagi zbocza F staje się nieco mniejszy o d jedności.
W analizowanych przypadkach współczynnik stanu r ó w n o w a g i zbo-cza w chwili awarii zależnie od metody obliczeń w y n o s i ł :
osuwisko I 0,7 — 0,79 osuwisko I I 0,8 - 0,88, a więc metody te dają pewien za-pas bezpieczeństwa. Stwierdzenie to jest t y m bardziej słuszne, iż w roz-p a t r y w a n y m tu roz-p r z y roz-p a d k u istniały w a r u n k i do ciągłej zmiany współ-czynnika F. W c h w i l i awarii zasu-w y jazu zasu-wartość zasu-współczynnika
sta-n u r ó w sta-n o w a g i w y sta-n o s i ł a F s, a w miarę obniżania się poziomu wody w zbiorniku zmniejszała się, aż do wartości krytycznej Fh, tzn. do mo-mentu, gdy następowało osuwisko.
Wobec tego w każdej pośredniej chwili wartość współ-czynnika stanu r ó w n o w a g i znajdowała się w prze-dziale:
Fs< F <Fh
Rozpatrywany przypadek niestateczności wałów po-zwala stwierdzić jak duży udział mają siły hydrody-namiczne w w a r u n k a c h szybkiego obniżania się po-ziomu w o d y w zbiorniku. S i ł y te spowodowały obni-żenie współczynnika stanu równowagi o ok. 40e/o.
Należy także zwrócić uwagę na właściwy dobór gruntów, które będą użyte do budowy wałów. Z a w a r -tość domieszek pylastych w piaskach lub w k ł a d k i g r u n t ó w spoistych zmniejsza znacznie wartość współ-czynnika filtracji i powoduje powolniejsze odsączenie w o d y ze zbocza, co przy n a g ł y m opróżnieniu prowadzi do zwiększenia sił hydrodynamicznych. Zagadnienie
to opracował E. Reinius (6), uzależniając wielkość sił hydrodynamicznych od współczynnika filtracji, szyb-kości opróżniania zbiornika oraz porowatości gruntu.
W ten sposób wyjaśnić można powstanie dwóch tylko osuwisk, gdy inne partie zbocza zachowały równowagę. O s u w i s k a te powstały w czasie, kiedy szybkość opadania zwierciadła wody była znaczna (ryc. 2). Podobna szybkość opadania utrzymywała się jeszcze przez ok. 80 min. od chwili powstania osu-w i s k a II. P o t y m czasie szybkość opadania zmalała, co pozwoliło na w y p ł y w w o d y ze skarpy, bez naru-szenia stanu równowagi.
WNIOSKI
Przeprowadzona analiza osunięcia się w a ł ó w zapory ziemnej pozwala stwierdzić, iż przy szybkim obniżaniu się zwierciadła w o d y udział sił hydrodynamicznych jest znaczny i w o m a w i a n y m przypadku stanowił on
40°/o k r y t y c z n e j w a r t o ś c i w s p ó ł c z y n n i k a s t a n u r ó w n o -w a g i .
W celu z m n i e j s z e n i a w p ł y w u sił h y d r o d y n a m i c z n y c h n a stateczność zbocza należy z w r ó c i ć u w a g ę n a o d p o -w i e d n i d o b ó r g r u n t u , o zdolności filtracyjnej dostosow a n e j d o n a j dostosow i ę k s z e j s z y b k o ś c i o p a d a n i a dostosow o d y dostosow d a -n y m z b i o r -n i k u . L I T E R A T U R A 1. B i s h o p A . — T h e U s e of the S l i p C i r c l e i n the S t a b i l i t y A n a l y s i s of Slops. Geotechnique, 1955, N o 1. 2. F i e d o r o w I. W . — M i e t o d y razczeta ustoiczi-w o s t i s k ł o n o ustoiczi-w i o d k o s o ustoiczi-w . M o s k ustoiczi-w a 1962. 3. J a c e n k o w B . — W p ł y w sił h y d r o d y n a m i c z n y c h n a stateczność u s k o k u n a z i o m u . A r c h , h y d r o t e c h n i k i V I I I , 1961. 4. J a c e n k o w В., I w a n o w s k a B . — B a d a n i e stateczności w a ł u p r z e c i w p o w o d z i o w e g o z u w z g l ę d -S D M M A -S T
T h e article presents a n a n a l y s i s of e a r t h d a m slide c a u s e d b y a r a p i d decrease of w a t e r level i n a reser-v o i r (5 m i n 10 hours), d u e to the failure of w e i r gate. O w i n g to f o r m a t i o n of h y d r o d y n a m i c a l forces u n d e r difference of p r e s s u r e s , t w o earth slides h a v e o r i g i -nated, the e a r t h slide N o I of a v o l u m e a m o u n t i n g 4500 m3, a n d t h e e a r t h slide N o I I of a b o u t 2000 m-1. T a b l e I g i v e s c o m p u t a t i o n s of safety coefficient m a d y b y v a r i o u s m e t h o d s f o r escarpments, w i t h o r w i t h o u t h y d r o d y n a m i c a l forces t a k e n u n d e r consideration.
I t w a s a s c e r t a i n e d c o m p u t a t i o n s m a d e that the h y d r o d y n a m i c a l forces h a v e l o w e r e d t h e safety coeffi-cient a b o u t 40 p e r cent, i n relation to the incipient state.
n i e n i e m sił h y d r o d y n a m i c z n y c h . R o z p r a w y h y d r o -techniczne, P o z n a ń 1962.
5. P e n a l v a E. — N o t a sobre m e t o d a s de v e r e f i -cacao d a estabilidade de B a r r a g e u s de terra. L i s b o a 1961. 6. R e i n i u s E . — T h e S t a b i l i t y of the U p s t r e a m S l o p e of E a r t h D a m s . Statens K o m i t t é f o r B y g -g n a d s f o r s k n i n -g , M e d d e l a n d e n 12, S t o c k h o l m 1948. 7. T a y l o r D . — O s n o w y m i e c h a n i k i g r u n t ó w . M o s -k w a 1960. T ł u m a c z e n i e r o s y j s -k i e z a n g i e l s -k i e g o w y d a n i a 1954. 8. T e r z a g h i K . — T i e o r i a m i e c h a n i k i g r u n t ó w . M o s k w a 1961. R o s y j s k i e tłumaczenie z a n g i e l s k i e g o w y d a n i a 1942. 9. U h 1 i g D . — E i n f l u s s einer S t a u s p i e g e l s e n k u n g a u f die S t a n d s i c h e r h e i t der w a s s e r s e i t i g e n B ö s c h u n g eines S t a u d a m m e s . W a s s e r w i r t s c h a f t — W a s s e r technik 1962, n r 8. Р Е З Ю М Е В с т а т ь е а н а л и з и р у ю т с я п р и ч и н ы с п о л з н о в е н и я з е м л я н о й п л о т и н ы , п р о и з о ш е д ш е г о п о с л е б ы с т р о г о с н и ж е н и я у р о в н я в о д ы в водоеме (5 м в т е ч е н и е 10 часов) в с л е д с т в и е а в а р и и з а д в и ж к и п л о т и н ы . П о д в л и я н и е м г и д р о д и н а м и ч е с к и х сил, в о з н и к ш и х в с л е д с т в и е и з м е н е н и я д а в л е н и я , в о з н и к л и д в а о п о л з н я : о д и н объемом 4500 м3 и в т о р о й — 2000 м3. В т а б л и ц е I п р и в е д е н расчет к о э ф ф и ц и е н т а у с т о й ч и в о с т и откосов, п р о и з в е д е н н ы й р а з л и ч н ы м и м е т о -д а м и с у ч е т о м и без у ч е т а г и -д р о -д и н а м и ч е с к и х сил. П р о и з в е д е н н ы е р а с ч е т ы п о к а з ы в а ю т , ч т о в о з д е й -ствие г и д р о д и н а м и ч е с к и х с и л с н и з и л о п о ч т и н а 40®/о к о э ф ф и ц и е н т у с т о й ч и в о с т и п о с р а в н е н и ю с и с х о д -н ы м состоя-нием. A N T O N I M O R A W I E C K I Instytut Geologiczny
W SPRAWIE WZBOGACANIA FOSFORYTÓW KRAJOWYCH
F O S F O R Y T Y k r a j o w e z a w i e r a j ą c e 15—22"/o P205 należą d o s u r o w c ó w ubogich. G o s p o d a r c z e w y k o r z y -stanie i c h w s z e r s z y m z a k r e s i e w y m a g a o p r a c o w a n i a i z a s t o s o w a n i a o d p o w i e d n i c h , o p ł a c a l n y c h m e t o d w z b o -g a c a n i a , u w z -g l ę d n i a j ą c y c h s k ł a d m i n e r a l n y oraz w ł a s n o ś c i f i z y c z n e i c h e m i c z n e s u r o w c a . P r ó b y o p r a c o w a n i a m e t o d w z b o g a c a n i a f o s f o r y t ó w k i a j o w y c h b y ł y już p o d e j m o w a n e niejednokrotnie. W o k r e s i e m i ę d z y w o j e n n y m J. T o k a r s k i p r ó b o w a ł n a s t o ł a c h k o n c e n t r a c y j n y c h różnego t y p u o t r z y m a ć z n i c h k o n c e n t r a t y z a w i e r a j ą c e z w i ę k s z o n e ilości P205. P r ó b y te j a k k o l w i e k d a ł y p e w n e w y n i k i , n i e p o z w a -l a ł y j e d n a k n a u z y s k a n i e p r o d u k t ó w o z a w a r t o ś c i k w a s u f o s f o r o w e g o z a d o w a l a j ą c e j ó w c z e s n y p r z e m y s ł . P o z a t y m s a m proces b y ł k o s z t o w n y . P o d o b n i e p r z e d -s t a w i a ł a -się -s p r a w a flotacyjnego w z b o g a c a n i a fo-sfo- fosfor y t ó w k fosfor a j o w y c h , o p fosfor a c o w a n e g o pfosforzez A . B o l e w s k i e -go. A u t o r niniejszej notatki p r ó b o w a ł w y k o r z y s t a ć w celu o t r z y m a n i a z f o s f o r y t ó w r a e h o w s k i c h p r o d u k t u o z w i ę k s z o n e j z a w a r t o ś c i P205 z n a c z n e z r ó ż n i c o w a n i e twardości, u z i a r n i e n i a i w ł a s n o ś c i c h e m i c z n y c h p o -s z c z e g ó l n y c h m i n e r a ł ó w w c h o d z ą c y c h w -s k ł a d u r o b k u . Z a s t o s o w a n e m e t o d y dezintegracji k o n k r e c j i f o s f o -r y t o w y c h w m ł y n a c h t y p u „ H u -r a g a n " , w p o ł ą c z e n i u z o d s i e w a n i e m , o d p ł a w i a n i e m l u b segregacją w c y k l o -n a c h p o w i e t r z -n y c h , d a ł y b a r d z o s ł a b e w y -n i k i , g d y ż z a w a r t o ś ć P205 w o t r z y m a n y c h k o n c e n t r a t a c h z w i ę k -s z y ł a -się z a l e d w i e o ok. 5"/o (przeciętnie z 17»/» do 22°/o). P o z a t y m o t r z y m y w a n e p r z y z a s t o s o w a n i u tej m e t o d y u z y s k i b y ł y niskie, g d y ż d o k o n c e n t r a t u przechodziło z a l e d w i e 50—55">/o w ł a ś c i w e j s u b s t a n c j i fosforytowej. F l o t a c j a nie dała r ó w n i e ż z a d o w a l a j ą c y c h w y n i k ó w , g d y ż z s u r o w c a o z a w a r t o ś c i 17°/o P205 u z y s k a n o k o n c e n t r a t y z a w i e r a j ą c e d o 24ю/о P205, p r z y c z y m ok. ЗО'/о s u b s t a n c j i f o s f o r y t o w e j p o z o s t a w a ł o w o d p a d a c h . S t o s u n k o w o najlepsze w y n i k i w z b o g a c a n i a zostały u z y s k a n e przez a u t o r a w sposób c h e m i c z n y , w p o ł ą c z e -n i u z separacją e l e k t r o m a g -n e t y c z -n ą . W y k o r z y s t a -n o p r z y t y m następujące w ł a s n o ś c i s u r o w c a i z n a j d u j ą -c y -c h się w n i m m i n e r a ł ó w :
