ja ń s k im i . O to n ie k tó re ty lk o po stu laty b a d a w c z e , nas u w a ją c e się po lektu rze tej in te r e su ją c e j k sią żki.
G ra żyn a K a ro le w ic z
G. K a r o l e w i e z, N auczyciele akadem iccy Katolickiego Uniwersytetu
Lubelskiego w okresie m iędzyw ojennym , t. I-II, Lublin 19962, RW KUL,
ss. 322 + 251.
P r a c a j e s t p r z y k ła d e m nie c z ę s to p r e z e n to w a n e j w h istoriogra fii b iografii z b io ro w ej. Jej p r z e d m io te m j e s t u k az an ie historii ż y c ia nauc zyc ie li ak a d e m ic k ic h K a to l i c k i e g o U n iw e r s y te tu L u b e l s k ie g o , b a d a n e j p r z e z A u to r k ę po d k ątem wielu ustalonych p r z e z n i ą ce ch. O ne stały się „ s z k ie le t e m ” k o n s tr u k c y jn y m sp o rz ą d z o n y c h przez A u to r k ę b io g r a m ó w . Z a w a r t a w nich treść j e s t u p o r z ą d k o w a n a w ed łu g zagadnień, o z n a c z o n y c h k o le jn y m i literam i alfabetu: a) N a z w is k o , im ię, p s e u d o n im y , k r y p to n im y ; b) D a ty ży c ia , m ie js c e u r o d z e n ia i śm ierci; c) R o d z ic e, ich z a w ó d lub s ta n o w isko; d) S ta n r o d z in n y ; e) W y k s z ta łc e n ie ; f) K a r ie ra z a w o d o w a ; g) G łów ny p r z e d m io t z a in te r e s o w a ń ; h) N a jw a ż n ie js z e pub lik a c je ; i) O d z n a c z e n ia ; j) W y ja z d y z a g r a n ic zne w c e la c h n a u k o w y c h ; k) C z ło n k o s tw o w to w a rz y stw a c h n a u k o w y c h ; 1) D z ia ła ln o ść s p o łe c z n a ; ł) I n fo r m a c je g o d n e o d n o to w a n ia . N a końcu k a ż d e g o b iogram u u m i e s z c z o n o b ib li o g ra fi ę p r z e d m io to w ą . B io g ra m y te, będąc a u t o n o m ic z n ą całością, stały się p o d s t a w ą c h a ra k te ry s ty k i c a łe g o b a d a n e g o zespołu. S tąd też uza sa d n io n y j e s t p o d z i a ł p ra c y n a d w ie cz ęści, z któ ry ch p ie rw sz a sta now i w ła ś c iw ą bio grafię z b io ro w ą , d r u g a z a ś o b e j m u je b io g r a m y in d y w id u a ln e , które m o ż n a określić ja k o n ie z b ę d n y a n e k s ro z p r a w y .
I m p o n u j ą c a j e s t p r z e p ro w a d z o n a p rz e z A u to r k ę k w e r e n d a ź ró d ło w a , k tó ra o b ję ła nie ty lk o m a te r ia ły d r u k o w a n e , ale prze de w s z y s tk im ręk o p iśm ie n n e , p r z e c h o w y w a n e w lic z n y c h a r c h iw a c h k r a jo w y c h ( u n iw e r s y te c k ic h , p a ń s tw o w y c h , k o śc ie ln y c h ) i z a g r a n ic z n y c h , a ta k ż e w p ry w a tn y c h a r c h iw a c h ro d zin n y c h . Z a rc h iw ó w z a g r a n ic z n y ch w y m ie n ię P a p ie s k i U n iw e r s y te t G re g o ria ń s k i w R z y m ie , pap iesk i Instytut W s c h o d n i w R z y m ie , W o l n y U n iw e r s y te t w B r u k se li, U n iw e r s y te t w Upsali, Z u r y chu, N a n c y i w ie l e in n y c h instytucji w B rugii, A n tw e rp ii, L euve n. W ie le in form acji d o sta rc z y ł y p r z e p r o w a d z o n e p r z e z au to rk ę w y w ia d y . O b e jm u ją c y b io g r a m y tom II prac y j e s t ś w ia d e c tw e m ro zle g ły c h p o s z u k iw a ń , p rz e p ro w a d z o n y c h prze z A utorkę.
P rz e d s ta w ia j ą c w to m ie I n a u c z y c ie li a k a d e m ic k ic h A u to r k a n a s z k ic o w a ła n a j p ie rw p o c z ą tk i i r o z w ó j o r g a n iz a c y jn y U n iw e rs y te tu w okresie m ię d z y w o je n n y m . R o z d z i a ł te n, b a z u ją c y w duże j m ie rz e n a w c z e ś n ie j ju ż p rz e p ro w a d z o n y c h badaniach A u to r k i, sta n o w i w d u ż y m stopniu z w ię z ł ą sy n te zę dz ie jó w U n iw e rsy te tu we w c z e s n y m o k re sie j e g o istnienia. I n fo r m u je w ięc o sk o m p l ik o w a n y m procesie je g o p o w s ta nia. p o d s ta w a c h f in a n s o w y c h , sytua cji p ra w n e j, lo k a lo w ej, strukturze o rg an iz ac y jn ej,
a także p rz e d sta w ia m ło d z ie ż ak a d e m ic k ą , stw a rz a ją c p o trz e b n e tło, u ła tw ia ją c e z roz um ienie dz ia ła ln o śc i a n a liz o w a n e g o z e sp o łu n a u c z y c ie lsk ie g o . W k o le jn y c h rozdz iała ch A u to r k a analizuje strukturę ze sp o łu (II), w y k s z ta łc e n ie (III), ich o s i ą g nię cia n a u k o w e (IV).
O g ó ln ą liczbę n au c zy c ie li ak a d e m ic k ic h A u to r k a u sta liła n a 178, przy c z y m w y ró żn ia w śród nich 3 kategorie: o so b y zw ią za n e z u c z e l n ią na stałe, o s o b y p ra c u ją c e na K U L -u p rz e z krótki okres czasu oraz ta kie, d la któ ry ch p ra c a n a K U L - u sta n o w iła je d y n ie zajęcie dod atk o w e . O s o b n o w y ró ż n ia tych, któ rzy pełnili n a U n iw e r s y te c ie różne funkcje ad m in istra c y jn e (rektora, d z i e k a n a itp.). S ied z en ie p o d a n y c h in fo rm a c ji o g ro m n ie u ła tw ia ich p r e z e n ta c ja w form ie ta bel, p o c h o d z e n i e za ś te ry t o ria ln e p r z y bliż ają do łą c z o n e dwie m a py m ie jsc p o c h o d z e n i a n au c zy c ie li a k a d e m ic k i c h .
W ro zd z iale III d r o b ia z g o w o zo s tała p r z e d s ta w io n a d ro g a n a u k o w a tych osób. A u to rk a w skaz uje na szkoły w y ższ e w kraju i za granic ą: u n iw e rs y te ty , s e m in a ria d u c h o w n e i inne u czelnie, do których u c z ęs zcz ały . O k a z u je się, że n a u c z y c ie le a k a dem icc y kształcili się w w ię k s z o śc i k rajó w e u r o p e js k ic h . P rz e d s ta w ie n i e te g o as p ek tu za g ad n ien ia oraz m a p a m iejsc, w których s tu d io w a n o , u ła tw ia le k tu rę tekstu.
W ro zdziale IV, p o św ię c o n y m o s ią g n ię c io m n a u k o w y m p r z e d s ta w io n y c h osób, A u to r k a o m ó w iła prze de w s z y s tk im d o r o b e k tych, k tó rz y byli z w ią z a n i z U n i w e r sytetem prze z dłu ż szy czas. R o z d z ia ł ten stanow i p ró b ę c a ło ś c io w e g o u k a z a n i a d o robku U n iw e rsy te tu , in fo rm u je o tym , co d ziało się w nim n a polu n a u k o w y m . Te in form acje s ą n ie w ą tp liw ie cenne, choć d la pełnej o c e n y p r z e d s ta w io n y c h tu s tw ie r dze ń n a leż ałoby r o zp a trz eć je n a s z erszy m tle p o r ó w n a w c z y m . W y m a g a ł o b y to spe cja lnych b a d a ń , w y k ra c z a ją c y c h p o z a ram y n in ie jsz ej recenzji. W n ie k tó ry ch innych spraw ach A u to r k a się g n ęła d o p e w n y c h p o r ó w n a ń , np. w w y p a d k u lic z e b n o śc i stude ntów czy w y n a g r a d z a n ia nau c zy c ie li a k a d e m ic k i c h K U L (z ty m w ią z a ł się też często ich krótk i okres pracy w tej U czelni - r ó ż n ic a w u p o sa ż e n iu p r a c o w n i k ó w K U L w p o r ó w n a n iu z u cz eln iam i p a ń s tw o w y m i).
B a d an ia do ty c z ą c e biografii nauc zyc ie li ak a d e m ic k ic h K U L A u to r k a u w a ż a za w stępne, p o stu lu jąc w z a k o ń cz en iu książki d alsze studia, d o ty c z ą c e z w ła s z c z a pracy d y d ak ty cz n ej i w y c h o w a w c z e j tego zespołu n au c z y c ie lsk ie g o .
P o d s u m o w u ją c ch c ia łb y m s tw ie rd z ić , że o m a w i a n a p ra c a j e s t o g r o m n y m w k ła d e m w bliższe p o z n a n ie dz ie jó w K a to lic k ie g o U n iw e rs y te tu L u b e ls k ie g o , zaś z punktu w id z e n ia m e to d y c z n e g o sta n o w i w z o r z e c b io g rafii zb io ro w e j.
