596
R ec e n zjeK ry s ty n a Z i e n k o w s k a , Ja c ek J e zie rsk i, k a szte la n łu k o w s k i (1722— 1805). P a ń stw o w e W ydaw nictw o N aukow e, W arszaw a 1963, s. 325, il. 15.
D la h is to ry k a te c h n ik i w książce K . Z ien k o w sk iej o k a s z te la n ie Je z ie rs k im n ajcie k aw sz y je s t rozd ział ,f a b r y k i ” ka szte la n a łu k o w sk ie g o , w k tó ry m a u to rk a o m a w ia jego d ziałalność n a polu p rzem y słu . Je z ie rsk i p o sia d ał w arz e ln ie soli w B u sk u i Solcy o ra z w y tw ó rn ię f a ja n s u w G rem b en icach . W la ta c h 1782— 1785 n a b y ł M iedzieżę, gdzie z n a jd o w a ł się w ielk i p iec i 2 fry sz e rk i o ra z M aleniec, gdzie w y b u d o w a ł dodaitkowe 8 fry sz e re k , tw o rzą c p e łn y zespół w ielkopiecow y, p ro d u k u ją c y sta l, n arzęd zia, nafczynia i p ó łfa b ry k a ty . Z ak ład y te o b słu g iw ały m . in. jego fa b r y k ę kos w S obien iach pod W arszaw ą. D ziałalność Je z ie rsk ie g o w z a k re sie h u t n ic tw a b y ła powodesm je g o w y stą p ie ń w la ta c h 1788— 1791 n a rzecz p rz e ję c ia p rze z S k a rb K o ro n n y ku źn ic sam so n o w sk ich i su chedniow skich, leżących w d o b rac h b i sk u p ic h . S ta r a ł się te ż (zresztą bezskutecznie) o dzierżaw ę ty c h że kuźnic, w idząc w ty m do b ry in te re s.
In n e rozd ziały k sią żk i t r a k t u ją o d ziałaln o ści Je zie rsk ieg o ja k o polity k a, d zia ła cz a sejm ow ego, p u b lic y sty , re fo rm a to ra , p ro je k to d a w c y itd .
S. M.
O czerki p o isto rii L en in g ra d sko g o U n iw iersitie ta . Izd a tie lstw o L en in g ra d sk o -
go U niW iersitieta, L e n in g ra d 1962, s. 198.
W y d aw n ictw o U n iw e rsy te tu L en in g ra d zk ie g o zain icjo w ało se rię w y d aw n ic zą po św ięco n ą h is to rii te j uczelni. S e rię za p o czątk o w ała p u b lik a c ja z a w ie ra ją c a a r ty k u ły pośw ięcone h isto rii ro zw o ju k a te d r: fizyki m a te m a ty c z n e j, zoologii o ra z m e ch a n ik i; z a ry sy b io g rafic zn e w y b itn y c h p ro fe so ró w : ek o n o m isty M. A. B a łu g ja n - skiego, b iz an to lo g a M. W. L ew czenki, h isto ry k a D alekiego W schodu N. W. K iu - n ie ra , o ra z ro z p ra w y pośw ięcone ro li śro d o w isk a u n iw ersy te ck ieg o w w alc e o p rz e o b ra ż e n ia społecznej R osji c a rsk ie j i b udow ę now ego u s tro ju po re w o lu c ji p a ź dziern ik o w ej.
P u b lik a c ja zo stała p rze zn ac zo n a d la szerokiego k rę g u cz ytelników . P rz e w a ż a ją w niej a rty k u ły p is a n e n a p o d sta w ie m a te ria łu ju ż w ydanego. A rc h iw alia zo stały w y k o rz y sta n e prziede w szystkim w treśc iw y m a rty k u le E. K osaczew skiej o B a łu - g ja n sk im , p ierw szy m r e k to rz e U n iw e rsy te tu , z n a n y m z n o w ato rsk ic h k o n ce p cji n a p o lu o rg a n iz a c ji n au k i, o ra z w ro zp raw ac h pośw ięconych ro li uczeln i w życiu n a ro d u rosyjskiego.
P u b lik a c ja re k o m p e n su je w p ew n y m sto p n iu b ra k fu n d a m e n ta ln e j m o n o g rafii uczelni zapow iedzianej d o p ie ro n a n ajb liż sze la ta .
B. J.
W in cen ty P o l , W y b ó r poezji, w y b o ru d o k o n a ła i w stę p e m p o p rze d ziła M a ria Ja n io n . Z ak ład N aro d o w y im . O ssolińskich, W ro c ław 1963, s. 298.
J a n in a R o s n o w s k a , D zieje p o ety. O W in c e n ty m Polu. L u d o w a S półdziel n ia W ydaw nicza, W arszaw a 1963, s. 372.
Od p rze szło s tu la t, od k ie d y W incenty P o l u zy sk ał p o p u la rn o ść ja k o p o e ta i częściow e u zn a n ie ja k o geograf, in te re so w a n o się jego d ziała ln o śc ią i tw ó rczo ścią o ra z s ta ra n o się ocenić jego ro lę i zasługi d la społeczeństw a. Z a życia i b ez p o śred n io p o śm ierci p o ety p rzeciw nicy jego i w ielb iciele w niepozbaw ionych n a m ię t ności sp o rac h z a jm o w a li sta n o w isk a k ra ń c o w o różne. O ceny te były je d n a k n ie
