K A Z I M I E R Z G I E R D Z I E J E W S K I
W d n i u 29 lipca 1957 r. z m a r ł w K r a k o w i e Kazimierz Gierdziejewski, j e -d e n z n a j w y b i t n i e j s z y c h i n a j b a r -d z i e j zasłużonych o -d l e w n i k ó w polskich, a u t o r wielu podręczników i p r a c n a u k o w y c h w zakresie odlewnictwa i historii t e c h -niki, j e d e n z organizatorów, a ostatnio przewodniczący Z a r z ą d u Głównego Stowarzyszenia N a u k o w o T e c h n i c z nego O d l e w n i k ó w Polskich, b. P r e -zes Międzynarodowego K o m i t e t u Technicznych Stowarzyszeń O d l e w -niczych (CIATF). Urodzony w 1888 r. w K u t a i s i — w G r u z j i — K. Gierdziejewski u k o ń -czył Politechnikę w P e t e r s b u r g u , a n a s t ę p n i e p r a c o w a ł w kierownic-twie szeregu odlewni w Rosji, a od m a r c a 1920 r. w Polsce. W latach 1927—1939 prowadzi w y k ł a d y z o d lewnictwa n a Politechnice W a r s z a w -skiej i jednocześnie o r g a n i z u j e pierwszy polski zakład badawczy w t y m zakresie.
Podczas o k u p a c j i K. Gierdziejew-ski p r a c u j e w szkolnictwie zawodo-w y m i n a t a j n y c h kompletach, a po ukończeniu w o j n y s t a j e do pracy nad odbudową zniszczonego k r a j u . K i e r u j e w t y m czasie odlewnią w W ę -gierskiej Górce, a równocześnie p r z y g o t o w u j e p r o j e k t y odbudowy i rozbudowy wielu innych odlewni.
W 1946 r . K. Gierdziejewski o r g a n i z u j e w K r a k o w i e I n s t y t u t O d l e w n i c -twa, k t ó r y pod j e g o k i e r u n k i e m szybko się rozwija. W 1951 r. bierze czynny udział w p r a c a c h I K o n g r e s u N a u k i Polskiej.
Błędy naszego życia społecznopolitycznego d o t k n ę ł y K . G i e r d z i e j e w s k i e go. W 1952 r. ówczesne Ministerstwo P r z e m y s ł u Ciężkiego u s u w a go z I n s t y -t u -t u decyzją, k -t ó r e j n i k -t nie usiłował n a w e -t w y j a ś n i ć i uzasadnić. Był -t o d l a
720 J. Piaskowski
К. Gierdziejewskiego ciężki cios, który go jednak nie złamał, tak że w ostat-nich latach przygotował on do druku szereg cennych publikacji i opracowań książkowych.
Polski Październik przywrócił K. Gierdziejewskiego do czynnego życia naukowego, a w uznaniu zasług został on odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotą Odznaką Honorową Naczelnej Organi-zacji Technicznej.
Niezależnie od swych prac z zakresu odlewnictwa K. Gierdziejewski na-leżał do najwybitniejszych badaczy historii polskiej techniki. Oprócz szeregu artykułów z tej dziedziny opublikowanych w różnych wydawnictwach, n a j -poważniejszym jego osiągnięciem jest książka „Zarys dziejów odlewnictwa polskiego", będąca pierwszą próbą syntezy rozwoju tej gałęzi techniki. Nie-wątpliwie poważne znaczenie dla dalszych studiów będzie miała także praca bibliograficzna „Polskie piśmiennictwo techniczne odlewnicze" („Studia i ma-teriały z dziejów nauki i techniki", tom 3), zawierająca zestawienie 559 prac opublikowanych do 1950 roku. Z innych publikacji K. Gierdziejewskiego należy wymienić życiorysy słynnych polskich inżynierów: Wł. Klugera, Z. J ę d r -kiewicza, A. Rodziewicza-Bielawicza i innych.
Ostatnią, nie opublikowaną dotychczas pracą jest historia rozwoju za-kładów w Węgierskiej Górce oraz przygotowywana książka o odlewnictwie artystycznym.
Śmierć K. Gierdziejewskiego jest poważną stratą dla polskiego odlew-nictwa i historii techniki, którym poświęcił swe życie, a równocześnie ciężkim ciosem dla wszystkich, z którymi współpracował i dla których był n a j -lepszym nauczycielem i przyjacielem.
