Żyromski, Stanisław
"Altas regionalny województwa
olsztyńskiego", Warszawa 1965 :
[recenzja]
Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 1, 165-166
A t la s r e g io n a ln y w o je w ó d z tw a o ls z ty ń s k ie g o . N a k ła d e m P r e z y d iu m W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j w O ls z ty n ie , P a ń s tw . P r z e d s ię b io rs tw o W y d a w n ic tw K a rto g ra fic z n y c h , W a rsz a w a 1965, ss. 30. Z in ic ja ty w y P r e z y d iu m W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j w O ls z ty n ie u k a z a ł s ię a tla s re g io n u o ls z ty ń sk ie g o , w k tó r y m c z y te ln ik z n a jd z ie w ie le i n t e r e su ją c y c h in fo r m a c ji z z a k re s u ś ro d o w is k a g e o g ra fic z n e g o , z a g a d n ie ń d e m o g ra fic z n y c h , e k o n o m ic z n y c h i s o c ja ln o - k u ltu ra ln y c h . N a 37 m a p a c h p rz e d s ta w io n o s z e re g in fo r m a c ji, d o s tę p n y c h d o ty c h c z a s d la c z y te ln ik ó w w y d a w n ic tw a „R o c z n ik i S ta ty s ty c z n e W o j. O ls z ty ń s k ie g o ” . D o b rz e się sta ło , że z d ec y d o w a n o s ię n a te g o ro d z a ju p u b lik a c ję , b a rd z ie j p rz y s tę p n ą d la sz e ro k ie j rz e sz y m ło d z ie ży i tu ry s tó w , k tó r z y c o ra z lic z n ie j k a żd e g o r o k u p rz y b y w a ją n a te r e n W a rm ii i M az u r.
M a p y d o ty c z ąc e ś ro d o w is k a g e o g ra fic z n e g o p r z e d s ta w ia ją u tw o r y g e o lo g iczn e, s u ro w c e m in e ra ln e , g le b y , h y d ro lo g ię o ra z k lim a t w o je w ó d z tw a . C zy te ln ik d o w ia d u je się, że w re jo n ie t r ó j k ą t a m ia s t B a r to sz y c e — K o rs z e — B isz ty n e k w y s t ę p u ją p o k ła d y w ę g la b ru n a tn e g o . W p o w ie c ie s z c z y c ie ń sk im w y s tę p u je r u d ą d a rn io w a , n a to m ia s t c a łe w o je w ó d z tw o b o g a te je s t w k r e d ę je z io rn ą i w a p n o łą k o w e , o ra z ż w ir i p ia s e k . W e w s c h o d n ic h i p o łu d n io w o - w sc h o d n ic h p o w ia ta c h n a lin ii łą c z ą c e j m ia s ta W ę g o rze w o — G iż y ck o — M ik o ła jk i — S z c zy tn o w y s t ę p u je b u rs z ty n . R ze k i w o je w ó d z tw a k ie r u ją sw ój b ieg do trz e c h d o rzeczy , a m ia n o w ic ie : P o m o rz a W sc h o d n ie g o , N a r w i o ra z D o ln e j W isły. C ie k a w ą m a p ę s ta n o w i g ra fic z n e ro z m ie s z c z e n ie lu d n o ś c i p o ls k ie j n a W a r m ii i M a z u ra c h w 1861 ro k u . P r z e d p o n a d s tu la ty n a p o łu d n ie od lin ii G iży ck o — O lsz ty n — O stró d a , o b e cn y c h p o łu d n io w y c h p o w ia tó w w o je w ó d z tw a , p o w y ż ej 4/5 lu d n o ś c i, to lu d n o ś ć p o ls k a . N a to m ia s t n a p ó łn o c od te j u m o w n e j g r a n ic y lu d n o ś ć p o ls k a s ta n o w iła p o n iż e j 20 p ro c e n t z a lu d n ie n ia . B a rd z o c ie k a w ie p rz e d s ta w io n o g ę sto ść z a lu d n ie n ia w e d łu g s ta n u z 1962 r. N a jg ę ś c ie j z a lu d n io n e b y ły w te d y t e r e n y p o w ia tu o ls z ty ń sk ie g o o ra z p o w ia t n o w o m ie js k i, g d z ie w s k a ź n ik g ę sto śc i z a lu d n ie n ia d o c h o d ził do 100 o só b n a 1 k m 2. T rz y m a p y p rz e d s ta w ia ją ro z m ie s z c z e n ie lu d n o ś c i w e d łu g p o d s ta w o w y c h g ru p w ie k u (p rz e d - i p o p ro d u k c y jn y m o ra z w p r o d u k c y jn y m ). B a rd z o d u ż y o d s e te k d z ie ci i m ło d z ie ży w w ie k u 0— 14 l a t k o n c e n tro w a ł się w p o łu d n io w y c h i p ó łn o c n o -z a c h o d n ic h p o w ia ta c h w o je w ó d z tw a . O k o lic e O ls z ty n a i m . O lszty n , G iży ck o , N o w e M ia s to L u b a w s k ie o ra z L id z b a r k W a rm iń s k i z a m ie s z k iw a ło 8— 10 p ro c e n t s ta rc ó w . W 1961 r. w w o j. o ls z ty ń s k im 51,1 p ro c. lu d n o ś c i p ra c o w a ło w z a w o d a c h p o z a ro ln ic z y c h i w ię k sz o ść te j lu d n o ś c i z a m ie s z k iw a ła p o w ia ty : o s tró d z k i, m o rą s k i, o ls z ty ń sk i — m ia s to i p o w ia t, p is k i i szc z y cień sk i. M a p y u ż y tk o w a n ia z ie m i w w o je w ó d z tw ie o ls z ty ń s k im o p ra c o w a n o n a tle s t r u k t u r y u ż y tk o w a n ia z ie m i w P o ls c e i w E u ro p ie . C z y te ln ik z a te m d y s p o n u je s k a lą p o ró w n a w c z ą o d n o ś n ie do ty c h z a g a d n ie ń . O siem m a p o u p r a w a c h ro ln y c h i h o d o w li u z u p e łn ia in fo r m a c je z z a k r e s u g o s p o d a r k i ro ln e j w o je w ó d z tw a .
M a p y k o m u n ik a c y jn e w s k a z u ją , że u k ła d siec i k o le jo w e j p o s ia d a c h a r a k te r ró w n o le ż n ik o w y , n a to m ia s t s z la k i k o m u n ik a c ji s a m o c h o d o w e j b ie g n ą p o łu d n ik o w o . G o s p o d a rk ę k o m u n a ln ą i m ie s z k a n io w ą il u s t r u j ą d w ie m a p k i, w re sz c ie trz y n a s tę p n e m a p k i p rz e d s ta w ia ją b a rd z o c z y te ln ie sieć h a n d lu d e ta lic z n e g o , lic z b ę le k a rz y n a 1000 m ie s z k a ń c ó w z w y ró ż n ie n ie m w s i o ra z liczb ę u c zn ió w p r z y p a d a j ą c ą n a je d n e g o n a u c z y c ie la w m ia s ta c h i n a w si o ra z s t r u k t u r ę s z k o ln ic tw a w w o je w ó d z tw ie . W 1962 r. 86,2 p ro c e n t ogółu u czn ió w u częszczało do szk ó ł p o d s ta w o w y c h , 4,4 p r o c e n t k s z ta łc iły Цсеа
o g ó ln o k s z ta łc ą c e o ra z 9,4 p ro c e n t p o b ie ra ło n a u k ę w s z k o ła c h zaw o d o w y c h . M ap a t u r y s ty k i w y ró ż n ia tr z y re jo n y tu ry s ty c z n e , a m ia n o w ic ie : W ie lk ich J e z io r, Z a c h o d n i o ra z S ro d k o w o o lsz ty ń s k i. N a jw ię k s z a b a z a tu ry s ty c z n a z n a j d o w a ła się w 1962 r. w re jo n ie W ie lk ic h J e z io r i b y ła s k o n c e n tro w a n a w z d łu ż s z la k u w o d n e g o : W ęg o rze w o — G iży ck o — M ik o ła jk i — R u cian e .
K r ó tk a c h a r a k t e r y s ty k a g o sp o d a rc z a w o je w ó d z tw a u z u p e łn ia g ra fic z n ie p rz e d s ta w io n ą p ro b le m a ty k ę . I n f o r m u je c z y te ln ik a o s tr u k t u r z e m ia s t i o s ie d li w o je w ó d z tw a , s tr u k tu r z e z a t r u d n ie n ia w p rz e m y śle o r a z o z a s ie w a c h i h o d o w li. S t r u k t u r ę z a s ie w ó w o ra z h o d o w lę u z u p e łn io n o in fo r m a c ją o o s ią g a n y c h p lo n a c h z 1 h a w 1963 r. W o je w ó d z tw o o ls z ty ń s k ie je s t je d n y m z n a jb a r d z ie j a tr a k c y jn y c h p o d w z g lęd e m tu ry s ty c z n y m re g io n ó w k r a ju . W a lo ry p rz y ro d n ic z e w p o s ta c i ty s ią c a je z io r, s z la k i w o d n ia c k ie , p ię k n o m a z u rs k ic h la só w i w z g ó rz m o re n o w y c h s ta n o w ią w s p a n ia ły k r a jo b r a z d la tu r y s ty k i. A tla s re g io n a ln y je s t c e n n ą p o z y cją n ie ty lk o d la m ło d z ie ży s z k o ln e j, lecz ta k ż e b ę d zie z a p e w n e d o b ry m p rz e w o d n ik ie m d la s z e ro k ic h rz e s z tu ry s tó w , p r a g n ą c y c h się z ap o z n a ć z p ię k n e m W a rm ii i M a z u r o ra z z e k o n o m ik ą re g io n u .
