Kocik, Jan
[W numerze 3/97/1967 Waszego
kwartalnika ukazała się...]
Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 1, 171
LISTY DO REDAKCJI
R e d a k c ja „ K o m u n ik a tó w M a z u r s k o -W a rm iń s k ic h ”
w O ls z ty n ie W n u m e rz e 3/97/1967 W aszeg o k w a r t a l n i k a u k a z a ła się re c e n z ja k sią ż k i p. K a z im ie rz a P i e t r z a k a - P a w ł o w s k i e g o , S p ó łd z ie lc z o ś ć p o ls k a na z ie m ia c h z a c h o d n ic h i p ó łn o c n y c h 1918— 1939. A u to r r e c e n z ji p. Z. L i e t z o d n o si s ię k ry ty c z n ie do o c e n y p r a c y B a n k u L u d o w e g o w Z ło to w ie n a p o d s ta w ie r e w e la c y jn y c h r a p o r tó w k o n s u ló w w P ile , o k r e ś la j ą c s y tu a c ję b a n k u w ty m o k re s ie b a n k ru c tw e m , k tó r e m u g ro ziło . D o p e w n e g o s to p n ia je s t to g ru b y z a r z u t p o d m o im a d re s e m , g d y ż w la ta c h 1927— 1939 b y łe m k ie ro w n ik ie m te g o b a n k u .
O k a z u je się, że r a p o r t y k o n s u ló w w P ile w t e j m a te r ii są s te k ie m k ła m s tw , do k tó r y c h p ra g n ę s ię u s to s u n k o w a ć . W y w o d y m o je p o tw ie rd z ić m o ż e o s ta tn i p re z e s R a d y N a d z o rc z e j B a n k u L u d o w e g o w Z ło to w ie p. d r J e r z y K o s te n c k i zam . w S z c ze c in ie , u l. S r e d n ia w s k ie g o 3. 1) W la ta c h 1927«—1939 B a n k L u d o w y w Z ło to w ie n i e o trz y m a ł ż a d n e j p o m o c y fin a n s o w e j z k r a j u w fo r m ie d o ta c ji lu b p o ży czk i. R ó w n ie ż n ie s k o rz y s ta ł w ty m o k re s ie z ż a d n e j p o m o c y f in a n s o w e j z b a n k ó w n a te r e n ie R zeszy. 2) W B a n k u L u d o w y m w Z ło to w ie n ie b y ło ż a d n e j „ a f e r y D o n e ta ” i n ie m ia ł o n ż a d n y c h z o b o w ią z a ń w o b e c N ie m c ó w , g d y ż t a k ic h k lie n tó w n ie p o siad a ł. 3) N a s k u te k z a ł a m a n ia się n ie m . D a n a tb a n k w 1931 r . p rz e c h o d z ił B a n k L u d o w y w Z ło to w ie k ry z y s ja k w s z y s tk ie p o ls k ie b a n k i n a t e r e n i e R zeszy. S p r a w ę n a ś w ie tliłe m w m o je j b ro s z u rc e p t. 60 la t B a n k u L u d o w e g o w Z ło t o - w ie , W a rsz a w a 1962. K ry z y s u te g o n ie w o ln o j e d n a k o k r e ś la ć „ b a n k r u c t w e m ” . 4) P r z e d u p a d k ie m s ta ł a s p ó łd z ie ln ia ro ln . h a n d l. „ R o ln ik ” w Z ło to w ie w 1931 r. S a n a c ję R o ln ik a p r z e p r o w a d z a B a n k L u d o w y w Z ło to w ie, k tó r y z w ła s n y c h fu n d u s z ó w p o k r y ł s t r a t y „ R o ln ik a ” w s u m ie 30.000 m k . P o p o k ry c iu s t r a t b r a k b y ło ś ro d k ó w o b ro to w y c h n a d z ia ła ln o ś ć „ R o ln ik a ” . W ty m celu o tw o rz y ł ó w c ze sn y k o n s u l w P il e k o n to o szc z ęd n o śc io w e w B a n k u L u d o w y m w Z ło to w ie p o d k r y p to n i m e m „ W in c e n ty N o w in a ” . O ile s o b ie p rz y p o m in a m , k w o ta w y n o siła c a . 20 ty s . m k . P o k ilk u la ta c h w y c o fa ł p ó ź n ie jsz y k o n s u l w P il e te n w k ła d o szc z ęd n o śc io w y . N a d m ie n ia m , że k o n s u la t p o ls k i w P il e lo k o w a ł sw o je ś r o d k i fin a n s o w e ty lk o w o d d z ia le n ie m . R e ic h s b a n k u w P ile . T a k a je s t p r a w d a o p o m o c y p a n ó w k o n s u ló w w P ile d la B a n k u L u d o w e g o w Z ło to w ie w ty m t r u d n y m o k re s ie . 5) P a n .M o zo lew sk i n ie je s t d la m n ie w ia ro g o d n ą o so b ą. U z u rp u je o n s o b ie p ra w a , k tó ry c h w s p ra w a c h fin a n s o w y c h w o g ó le n ie p o s ia d a ł. T w ie rd z e n ie jeg o , że b a n k w s t r z y m a ł w y p ła ty p o b o ró w d la n a u c z y c ie li je s t a b su rd e m . N a t e r e n ie p o w ia tu z ło to w sk ie g o c z y n n y c h b y ło 21 sz k ó ł p o ls k ic h . Z w y j ą t k ie m p o b o ró w d la n a u c z y c ie li w Z a k rz e w ie , p rz e k a z y w a ł s e k r e t a r i a t Z w . P o l. T ow . S zk o l, w B e r lin ie p o b o ry d la p o z o sta ły c h n a u c z y c ie li d o B a n k u L u d o w e -' go w Z ło to w ie c e le m w y p ła ty i tę c zy n n o ść w y k o n y w a ł do 1939 r. W z a ł a tw ia n iu te j u słu g i p. M o zo le w sk i n ie m ia ł n ic do p o w ie d z e n ia . Z e z d u m ie n ie m c z y ta m o w s trz y m a n iu w y p ła t p o b o ró w . Ż y ją je sz c z e w Z ło to w ie n a u c z y c ie le z te g o o k re s u , k tó rz y p o tw ie rd z ić m o g ą , że ta k i z a r z u t j e s t b e z p o d s ta w n y . Z p o w a ż a n ie m J a n K o c ik
