Powikłanie, trudno gojące się, głębokie zakażenie rany mostka u pacjenta po CABG leczone wieloma metodami – opis przypadku

(1)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;93:171174

OPIS PRZYPADKU

SZYMON ŚWIĄTEK1_{| JOANNA BŁASZAK}1_{| KAROL BUSZKIEWICZ}2_{| CEZARY DANIELECKI}2_{| KRZYSZTOF GREBERSKI}2_| PAWEŁ BUGAJSKI1,2

POWIKŁANE, TRUDNO GOJĄCE SIĘ, GŁĘBOKIE ZAKAŻENIE RANY

MOSTKA U PACJENTA PO CABG LECZONE WIELOMA METODAMI

 OPIS PRZYPADKU

COMPLICATED, POORLY HEALING DEEP STERNAL WOUND INFECTION IN A PATIENT AFTER CABG

TREATED WITH MULTIPLE METHODS  A CASE REPORT

1 Uniwersytet Medyczny

im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 2 Wielospecjalistyczny Szpital Miejski

im. J. Strusia w Poznaniu

} SZYMON ŚWIĄTEK

Uniwersytet Medyczny

im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. Fredry 10, 61-701 Poznań, e-mail: szymswiatek@gmail.com Wpłynęło: 14.05.2018

Zaakceptowano: 04.06.2018 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018019

STRESZCZENIE: Głębokie zakażenie rany mostka jest jednym z najgorzej rokujących powikłań w kardiochirurgii. Często wymaga długiej i złożonej terapii z zastosowaniem: leczenia miejsco-wego, metod chirurgicznych, w tym chirurgii plastycznej, oraz ogólnoustrojowej antybiotyko-terapii. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 68-letniego pacjenta obarczonego wie-loma czynnikami ryzyka głębokiego zakażenia mostka, który przeszedł zabieg pomostowania aortalno-wieńcowego. W czwartym dniu po operacji zdiagnozowano u niego niestabilność mostka oraz zakażenie miejsca operowanego. Wykonano reosteosyntezę mostka z założeniem drenażu przepływowego oraz wdrożono systemową antybiotykoterapię. Działania te okazały się nieskuteczne, u chorego nadal obserwowano niestabilność mostka, a z rany wydzielała się ropna treść. Wymusiło to zastosowanie innej strategii terapeutycznej, a mianowicie debride-mentu rany, usunięcia całości materiału chirurgicznego z ciała pacjenta (w tym drutów zespa-lających mostek) oraz wdrożenia terapii podciśnieniowej z instillacją (NPWTi). Po uzyskaniu ja-łowości rany, co zajęło około 4 tygodnie, wykonano drugą reosteosyntezę mostka (według me-tody Robicseka) i ostatecznie zamknięto ranę. Pacjent został wypisany do domu po trwającej 16 tygodni hospitalizacji. Przedłużające się leczenie skutkowało licznymi powikłaniami. U cho-rego wystąpiły: zaburzenia depresyjne, epizody majaczenia pooperacyjnego, a także stan kata-boliczny, który wymagał żywienia parenteralnego i suplementacji żywieniowej. Zastosowanie antybiotykoterapii o szerokim spektrum działania wywołało biegunkę o etiologii Clostridium diﬃcile. Przedstawiony przypadek dowodzi skuteczności NPWTi, która – według badań – po-winna być leczeniem z wyboru głębokich zakażeń mostka, a także innych metod komplekso-wej terapii zakażeń miejsca operowanego. Ponadto podkreślono konieczność holistycznego podejścia do pacjenta, z zastosowaniem leczenia żywieniowego i wsparcia psychologicznego, szczególnie u osób wymagających długiej hospitalizacji.

SŁOWA KLUCZOWE: drenaż przepływowy, głębokie zakażenie rany mostka, terapia podci-śnieniowa

ABSTRACT: Deep sternal wound infection (DSWI) is one of the most feared complications in cardiac surgery. It often requires very long and complex treatment involving local wound care, surgical methods including plastic surgery and systemic antibiotic therapy. A 68-year-old pa-tient with many risk factors for DSWI underwent a coronary artery bypass surgery. Surgical site infection and sternal instability were diagnosed four days after surgery. Reosteosynthesis of the sternum was performed, suction-irrigation drainage was placed and systemic antibiotic thera-py was administered. Treatment turned out to be insuﬃcient, resulting in sternal instability and a purulent discharge from the wound. A diﬀerent treatment strategy was imposed: wound de-bridement, surgical removal of any foreign material (including wires) and application of nega-tive-pressure therapy with instillation (NPWTi). After achieving full wound sterilization, which

Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.

(2)

FORUM ZAKAŻEŃ 2018;93

took 4 weeks, second reosteosynthesis of the sternum was performed (Robicsek method) and the wound was finally closed. The patient was discharged after 16 weeks of hospitalization. Prolonged treatment resulted in multiple complications. The patient presented depressive di-sorders, postoperative delirium episodes and a catabolic state which required parenteral nutri-tion and nutrinutri-tional supplementanutri-tion. Broad-spectrum antibiotic administranutri-tion induced Clo-stridium difficile associated diarrhoea. This case indicates the efficiency of NPWTi and other me-thods of complex treatment for surgical site infections which, according to studies, should be the first line of treatment for DSWI. It also emphasises the necessity of a comprehensive ap-proach involving nutritional treatment and psychological support, especially for patients who need prolonged hospitalization as they are at risk of multiple complications.

KEY WORDS: deep sternal wound infection, negative-pressure wound therapy, surgical site infection

WSTĘP

*áĊERNLH]DNDĪHQLHUDQ\PRVWNDDQJGHHSVWHUQDOZR-XQG LQIHFWLRQ ± '6:, MHVW MHGQ\P ] SRZLNáDĔ ]DELHJyZ NDUGLRFKLUXUJLF]Q\FK Z\VWĊSXMąF\P X ± SDFMHQWyZ ĝPLHUWHOQRĞü Z JUXSLH RVyE ] '6:, MHVW GZD UD]\ ZLĊN- V]DQLĪXSDFMHQWyZEH]WHJRSRZLNáDQLD>@&KRU]\]JáĊ- ERNLP]DNDĪHQLHPUDQ\PRVWNDZ\PDJDMąUyZQLHĪ]QDF]-QLH GáXĪV]HM KRVSLWDOL]DFML 3RZV]HFKERNLP]DNDĪHQLHPUDQ\PRVWNDZ\PDJDMąUyZQLHĪ]QDF]-QLH ]QDQ\PL F]\QQL- NDPLU\]\NDZ\VWąSLHQLD'6:,VąPLQRW\áRĞüFXNU]\- FDQDGFLĞQLHQLHWĊWQLF]HSDOHQLHSDSLHURVyZ32&K3SU]H- ZOHNáDREWXUDF\MQDFKRUREDSáXFRVWHRSRUR]DSU]HGáXĪR- Q\SRE\WZV]SLWDOXSU]HG]DELHJLHPXĪ\FLHWĊWQLF\SLHU- VLRZHMZHZQĊWU]QHMMDNRPDWHULDáXGRSRPRVWRZDQLDDRU-WDOQRZLHĔFRZHJRSáHüPĊVNDQLHZ\GROQRĞüQHUHNZLHN SRZ\ĪHMURNXĪ\FLDRUD]PDMDF]HQLDSRRSHUDF\MQH> @ 5R]SR]QDQLH JáĊERNLHJR ]DNDĪHQLD UDQ\ PRVWND RSLH- UDVLĊQDVSHáQLHQLXFRQDMPQLHMMHGQHJR]NU\WHULyZRNUH-ĞODQ\FKSU]H]&'&DQJ&HQWHUVIRU'LVHDVH&RQWURODQG 3UHYHQWLRQ

Z\L]RORZDQLH PLNURRUJDQL]PX FKRURERWZyUF]HJR ] KRGRZOL ] WNDQHN ĞUyGSLHUVLD OXE ] Sá\QX ]H ĞUyG-SLHUVLD

ZLGRF]QH R]QDNL ]DSDOHQLD ĞUyGSLHUVLD SRGF]DV SR-QRZQHMRSHUDFML

REHFQRĞüEyOXZNODWFHSLHUVLRZHMQLHVWDELOQRĞFLPRVW- NDOXEJRUąF]NL!&RUD]URSQHJRZ\FLHNX]HĞUyG-SLHUVLD OXE Z\L]RORZDQLH PLNURRUJDQL]PyZ SDWRJHQ-Q\FK]KRGRZOL]NUZLDOER]REV]DUXĞUyGSLHUVLD>@ 3DFMHQFL SR &$%* DQJ FRURQDU\ DUWHU\ E\SDVV JUD-IWLQJSRPRVWRZDQLHDRUWDOQRZLHĔFRZH]XĪ\FLHP/,7$ DQJOHIWLQWHUQDOWKRUDFLFDUWHU\OXE%,7$DQJELODWHUDO LQWHUQDOWKRUDFLFDUWHU\VąEDUG]LHMQDUDĪHQLQD'6:,QLĪ FKRU]\SRLQQ\FK]DELHJDFKNDUGLRFKLUXUJLF]Q\FK6SRZR- GRZDQHMHVWWRKLSRSHUIX]MąWNDQHNRNROLF\PRVWNDZSU]\-SDGNXSREUDQLDWĊWQLF\SLHUVLRZHMZHZQĊWU]QHM>@

&HOHP QLQLHMV]HM SUDF\ MHVW SUH]HQWDFMD SU]\SDGNX SD-FMHQWD SR &$%* SRZLNáDQHJR Z\VWąSLHQLHP JáĊERNLHJR

]DNDĪHQLD UDQ\ PRVWND RUD] MHJR OHF]HQLH RSDWUXQNDPL W\SX9$&DQJYDFXXPDVVLVWHGFORVXUH

OPIS PRZYPADKU

3DFMHQW ODW ]RVWDá SU]\MĊW\ SODQRZR GR 2GG]LDáX .DUGLRFKLUXUJLL Z FHOX Z\NRQDQLD ]DELHJX SRPRVWRZDQLD DRUWDOQRZLHĔFRZHJR ] SRZRGX FKRURE\ ZLHĔFRZHM SRG SRVWDFLąSU]HE\WHJR]DZDáXVHUFDRUD]SU]HZOHNáHMVWDELOQHM GáDZLF\SLHUVLRZHM0ĊĪF]\]QDRGODWFKRURZDáQDFX- NU]\FĊW\SXQDGFLĞQLHQLHWĊWQLF]H32&K3LFKRUREĊ]Z\- URGQLHQLRZąNUĊJRVáXSD3DFMHQWSU]HE\áGZD]DZDá\PLĊ- ĞQLDVHUFRZHJRURNURNOHF]RQH]DFKRZDZ-F]R%\áQDáRJRZ\PSDODF]HPSDOLáRNRáRSDSLHURVyZ G]LHQQLHSU]H]ODWGRGDWNRZRE\áRW\á\%0,± :GUXJLHMGRELHSRE\WXZV]SLWDOXSRW\SRZ\PSU]\-JRWRZDQLX X SDFMHQWD Z\NRQDQR ]DELHJ UHZDVNXODU\]DFML PLĊĞQLDVHUFRZHJRZ]QLHF]XOHQLXRJyOQ\PLNUąĪHQLXSR-]DXVWURMRZ\P ZV]F]HSLDMąF WU]\ SRPRVW\ DRUWDOQRZLHĔ- FRZH]HVSRORQRWĊWQLFĊSLHUVLRZąZHZQĊWU]QąOHZą]JD-áĊ]LąPLĊG]\NRPRURZąSU]HGQLąOHZHMWĊWQLF\ZLHĔFRZHM JUDIW]Ī\á\RGSLV]F]HORZHM]JDáĊ]LąEU]HĪQąWĊWQLF\RNDOD- MąFHMRUD]GUXJLJUDIW]Ī\á\RGSLV]F]HORZHM]SUDZąWĊWQL-FąZLHĔFRZą3U]HELHJ]DELHJXRSHUDF\MQHJRQLHRGELHJDá RGW\SRZHJRSU]HELHJXSRGREQ\FKRSHUDFMLF]DVRSHUDFML JRG]LQ\PLQXWF]DVNUąĪHQLDSR]DXVWURMRZHJRPL- QXWF]DVSRSU]HF]QHJR]DNOHV]F]HQLDDRUW\PLQXW3UR-¿ODNW\NDDQW\ELRW\NRZDVWRVRZDQDZRĞURGNXZWHJRW\SX RSHUDFMDFKREHMPRZDáD&HID]ROLQJSRGDZDQ\PL-QXWSU]HGFLĊFLHPVNyU\DZRNUHVLHSRRSHUDF\MQ\PF]WHU\ UD]\QDGREĊZGDZFHJSU]H]JRG]LQ2NUHVSRRSH-UDF\MQ\SRF]ąWNRZRPLDáSU]HELHJSUDZLGáRZ\:GUXJLHM GRELHSRRSHUDF\MQHMZ\VWąSLá]HVSyáPDMDF]HQLRZ\3DFMHQW RNUHVRZRZ\PDJDáSRGDZDQLDOHNyZXVSRNDMDMąF\FKLVH- GDW\ZQ\FKRUD]F]DVRZHJRXQLHUXFKRPLHQLDF]WHURNRĔF]\-QRZHJR-XĪRGSLHUZV]HMGRE\SR]DELHJXXWU]\P\ZDáDVLĊ SRGZ\ĪV]RQD WHPSHUDWXUD FLDáD PDNV\PDOQLH GR &

(3)

: F]ZDUWHM GRELH SRRSHUDF\MQHM ]DREVHUZRZDQR Z\FLHN WUHĞFLURSQHM]UDQ\SRVWHUQRWRPLL:EDGDQLXSU]HGPLR-WRZ\PVWZLHUG]RQRQLHVWDELOQRĞüPRVWND3REUDQRZ\PD] ]UDQ\DZEDGDQLXEDNWHULRORJLF]Q\PZ\ND]DQRREHFQRĞü JURQNRZFDRSRUQHJRQDPHW\F\OLQĊDQJPHWKLFLOOLQUHVL-stant Staphylococcus aureus±056$:GRELHSRRSH- UDF\MQHMSRQRZQLH]HVSRORQRPRVWHNRUD]UR]SRF]ĊWRWHUD-SLĊ]DNDĪHQLDPHWRGąGUHQDĪXSU]HSá\ZRZHJR5R]WZyUGR SáXNDQLDĞUyGSLHUVLDVWDQRZLáDPLHV]DQLQDPOMRGRSRZL-GRQX3RYLGRQXPLRGLQDWXP±%UDXQRO®_{Z PO} VROL¿]MRORJLF]QHM6RGLXP&KORULGH±%UDXQ2WU]\- PDQ\SURGXNWSU]HWDF]DQRGRĞUyGSLHUVLDSU]\XĪ\FLXGUH- QXGZXGURĪQHJRMHGHQUD]G]LHQQLH7HUDSLDE\áDVWRVRZD- QDSU]H]GZDW\JRGQLH'RGDWNRZRFRG]LHQQLHEDGDQRSD-FMHQWDL]PLHQLDQRRSDWUXQNLRUD]SURZDG]RQRREVHUZDFMĊ Z\G]LHOLQ\LUDQ\SRRSHUDF\MQHM:W\PF]DVLHZ\L]RORZD-QR]KRGRZOL]UDQ\SDWRJHQDODUPRZ\±Klebsiella pneu-moniae(6%/3áXNDQLHUDQ\Z]QRZLRQRGQLSyĨQLHM ]XĪ\FLHPSá\QXGRLU\JDFML3URQWRVDQ®_{LXWU]\PDQRSU]H]} W\G]LHĔ 3RPLPR ZF]HĞQLHMV]HJR ]HVSROHQLD PRVWHN SR-QRZQLHZ\ND]\ZDáFHFK\QLHVWDELOQRĞFL

: GRELH ]PLHQLRQR SODQ OHF]HQLD L ZGURĪRQR WH-UDSLĊ]]DVWRVRZDQLHPRSDWUXQNXSRGFLĞQLHQLRZHJRDQJ QHJDWLYHSUHVVXUH ZRXQG WKHUDSK\ ± 13:7 3R FDáNR-ZLW\P XVXQLĊFLX PDWHULDáX ]HVSDODMąFHJR RGáDP\ PRVW-ND ]DáRĪRQR RSDWUXQHN W\SX9$& NWyU\ Z\PLHQLDQR FR WU]\GQL7HUDSLDSRGFLĞQLHQLRZDSURZDG]RQDE\áDZVSRVyE FLąJá\]ZDUWRĞFLDPLSRGFLĞQLHQLDSRF]ąWNRZRQDSR]LRPLH PP+J Z\ĪV]H ZDUWRĞFL SRZRGRZDá\ G\VNRPIRUW SD-FMHQWD D SR GZyFK SLHUZV]\FK GREDFK RVLąJQLĊWR ZDU-WRĞüGRFHORZąPP+J:NROHMQ\FKSRVLHZDFK]UDQ\ SRWZLHUG]RQR REHFQRĞü EDNWHULL Klebsiella pneumoniae (6%/Proteus mirabilisEnterobacter aerogenes(6%/ i Stenotrophomonas maltophilia(6%/'áXJRWUZDáDFHOR- ZDQDDQW\ELRW\NRWHUDSLD]Z\NRU]\VWDQLHPSUHSDUDWXRV]H-URNLPVSHNWUXPG]LDáDQLDZ\ZRáDáDXSDFMHQWDSRZLNáDQLH SRGSRVWDFLąELHJXQNLRHWLRORJLLClostridium difficile 1DSRGVWDZLHFDáRĞFLREUD]XNOLQLF]QHJR]DVWRVRZDQRGR- Ī\OQąDQW\ELRW\NRWHUDSLĊZDQNRP\F\QąLPLSHQHPHPW\JH- F\NOLQąLNRWULPRNVD]ROHP:GRELHSRRSHUDFMLSLHUZRW- QHMSRX]\VNDQLXMDáRZRĞFLWUHĞFLZ\G]LHOLQ\Z\NRQDQRUH- RVWHRV\QWH]ĊPRVWNDLRVWDWHF]QLH]DPNQLĊWRUDQĊSRVWHUQR- WRPLL=HZ]JOĊGXQDIDNWĪHOHF]HQLHE\áRSURZDG]RQHZRE- V]DU]HRWZDUWHMNODWNLSLHUVLRZHMQLHE\áRNRQLHF]QRĞFLZ\-NRQ\ZDQLDGRGDWNRZ\FKEDGDĔREUD]RZ\FK7.F]\86* ZFHOXRFHQ\XWDMRQ\FKRJQLVNSU]HWUZDáHJR]DNDĪHQLD

/HF]HQLH SDFMHQWD REHMPRZDáR UyZQLHĪ VXSOHPHQWD-FMĊ Ī\ZLHQLRZą Z RSDUFLX R EDGDQLD SDUDPHWUyZ ELRFKH- PLF]Q\FKLNRQVXOWDFMĊ]HV]SLWDOQ\PVSHFMDOLVWąGVĪ\ZLH- QLD3R]DGLHWąZ\VRNRELDáNRZąĪ\ZLHQLHE\áRZ]ERJDFR-QHRNRPSOHNVRZHSUHSDUDW\SURWHLQRZH5HVRXUFH®

DZSRF]ąWNRZ\PRNUHVLHWDNĪHĪ\ZLHQLHSDUHQWHUDOQHGLH-WD SU]HP\VáRZD ± 6PRI.DELYHQ ZUD] ] GRGDWNDPL

$GGDPHO$GGLSKRV6ROXYLW®

UD]QDGREĊ3URZD-G]RQR UyZQLHĪ UHKDELOLWDFMĊ L SV\FKRWHUDSLĊ ZVSRPDJDMą-FąRUD]OHF]HQLHZVSRPDJDMąFHDQW\GHSUHVDQWDPL]SRZRGX UR]SR]QDQLDGHSUHVML3RW\JRGQLDFKKRVSLWDOL]DFMLNLH- G\UDQ\XOHJá\Z\JRMHQLXFKRU\ZVWDQLHRJyOQ\P]DGRZD-ODMąF\P]RVWDáZ\SLVDQ\]HV]SLWDOD

OMÓWIENIE I WNIOSKI

:SU]\SDGNXSU]HGVWDZLRQ\PZQLQLHMV]HMSUDF\SRND-]DQRMDNVNRPSOLNRZDQHPRĪHE\üOHF]HQLH'6:,3DFMHQW E\áREDUF]RQ\ZLHORPDF]\QQLNDPLU\]\NDUR]ZRMXJáĊER- NLHJR]DNDĪHQLDUDQ\PRVWNDRW\áRĞüQDGFLĞQLHQLHFXNU]\-FDSDOHQLHSDSLHURVyZ32&K3SáHüPĊVNDZLHNSRZ\ĪHM URNX Ī\FLD SREUDQLH WĊWQLF\ SLHUVLRZHM ZHZQĊWU]QHM SU]H]FRLQIHNFMDPLHMVFDRSHURZDQHJR±SRPLPRSUDZLGáR- ZHMSUR¿ODNW\NL±VWDáDVLĊEDUG]LHMSUDZGRSRGREQD5HRVWH-RV\QWH]DPRVWNDSRáąF]RQD]GUHQDĪHPSU]HSá\ZRZ\PQLH VSHáQLáDVZRMHJR]DGDQLD.RQLHF]Q\PVWDáRVLĊZGURĪHQLH WHUDSLLRSDWUXQNDPLSRGFLĞQLHQLRZ\PLRUD]XVXQLĊFLHFDáH-JRPDWHULDáX]HVSDODMąFHJR±SR]ZROLáRWRGRSURZDG]LüGR FDáNRZLWHMHUDG\NDFMLSDWRJHQyZZUD]]RJQLVNDPLPDUWZL- F\GHEULGHPHQWRUD]GRNRQDüGUXJLHMW\PUD]HPVNXWHF]-QHMUHRVWHRV\QWH]\PRVWND7HUDSLDSRGFLĞQLHQLRZDSROHJD QDXPLHV]F]HQLXK\GURIRERZHMSLDQNLSROLXUHWDQRZHMQDSR-ZLHU]FKQL UDQ\ RUD] V]F]HOQ\P SU]\NU\FLX MHM SU]H]URF]\-VWąSyáSU]HSXV]F]DOQąIROLą]SR]RVWDZLHQLHPGUHQX'UHQ SRáąF]RQ\E\á]]DVLODQ\PHOHNWU\F]QLHXU]ąG]HQLHPLRGV\- VDáZ\G]LHOLQĊ]UDQ\MHGQRF]HĞQLHZ\WZDU]DMąFSRGFLĞQLH-QLH>@&RLVWRWQHWHUDSLDSRGFLĞQLHQLRZDXRSLV\ZDQHJR SDFMHQWDE\áDUR]V]HU]RQDRLQVWLOODFMĊ13:7LF]\OLRNUH- VRZHSU]HSáXNLZDQLHUDQ\SRGGDQHMOHF]HQLXSRGFLĞQLHQLR-ZHPXFR±]JRGQLH]GRQLHVLHQLDPLOLWHUDWXURZ\PL±PRĪH VNUyFLüF]DVOHF]HQLDQDZHWWU]\NURWQLHZSRUyZQDQLX]VD-P\P 13:7 >@ 6FKHPDW WHM WHUDSLL VWDQRZLá\ F]WHURJR- G]LQQHF\NOHNWyUHVNáDGDá\VLĊ]QDSU]HPLHQQHMPLQX- WRZHMLQVWLOODFMLSRNWyUHMQDVWĊSRZDáDID]DDNW\ZDFMLRSD-WUXQNX]HVWDáąZDUWRĞFLąSRGFLĞQLHQLDPP+J13:7L MHVW REHFQLH QDMEDUG]LHM X]QDQą PHWRGą OHF]HQLD UDQ ]DND- ĪRQ\FK>@-HMVNXWHF]QRĞüZ\QLND]PHFKDQL]PyZ±WD-NLFK MDN VW\PXODFMD SUROLIHUDFML NRPyUHN SU]\VSLHV]HQLH IRUPRZDQLDVLĊ]LDUQLQ\ZUDQLHUHGXNFMDREU]ĊNX]ZLĊN-V]HQLH ORNDOQHJR SU]HSá\ZX NUZL RJUDQLF]HQLH UR]ZRMX EDNWHULLZUDQLHRUD]]EOLĪDQLHGRVLHELHMHMEU]HJyZ±GR-GDWNRZR Z]ERJDFRQ\FK R NRU]\VWQH HIHNW\ GUHQDĪX SU]H-Sá\ZRZHJRUDQ>@%DGDQLDGRZRG]ąĪH13:7SRZLQQR E\üPHWRGąSLHUZV]HJRZ\ERUXZSU]\SDGNX'6:,SRQLH- ZDĪVNUDFDF]DVKRVSLWDOL]DFMLL]PQLHMV]DĞPLHUWHOQRĞüSD-FMHQWyZGRWNQLĊW\FKW\PSRZLNáDQLHP>±@:VND]XMHWR QD ]DVDGQRĞü ]DVWRVRZDQHJR OHF]HQLD Z SU]\SDGNX RSLV\-ZDQHJR SDFMHQWD L WáXPDF]\ X]\VNDQH SR]\W\ZQH UH]XOWD-W\1LHEH]]QDF]HQLDSR]RVWDMHWDNĪHĪ\ZLHQLHFKRUHJRRUD]

(4)

SU]HUZDQLH ID]\ NDWDEROLF]QHM FKRURE\ SU]H] Ī\ZLHQLH HQ- WHUDOQHF]\GRĪ\OQH:DUWDUR]ZDĪHQLDMHVWWDNĪHVXSOHPHQ- WDFMDPDNURLPLNURHOHPHQWDPLF]\WHĪĪ\ZLHQLHLPPXQR-PRGXOXMąFH 3RZ\ĪV]\ SU]\SDGHN ZVND]XMH WDNĪH QD ]ZLą]HN SU]H-GáXĪRQHM KRVSLWDOL]DFML ] Z\VWąSLHQLHP ]DEXU]HĔ G\VW\- PLF]QRGHSUHV\MQ\FK:JUXSLHSDFMHQWyZ]'6:,V]F]H- JyOQLHZDĪQHMHVWRGSRZLHGQLRZF]HVQHUR]SRF]ĊFLHOHF]H-QLD IDUPDNRORJLF]QHJR RUD] ZVSRPDJDMąFHM MH SV\FKRWH-UDSLL

KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.

PIŚMIENNICTWO

1. Braxton JH, Marrin CA, McGrath PD et al. 10-year follow-up of patients with and without mediastinitis. Semin Thorac Cardiovasc Surg 2004;16(1):70–76. 2. Gummert JF, Barten MJ, Hans C et al. Mediastinitis and cardiac surgery – an

updated risk factor analysis in 10,373 consecutive adult patients. Thorac Car-diovasc Surg 2002;50(2):87–91.

3. Association for Professionals in Infection Control and Epidemiology. Gu-ide for the prevention of mediastinitis surgical site infections following car-diac surgery. API (online) 2008; https://apic.org/Resource_/EliminationGu- ideForm/a994706c-8e6c-4807-b89a-6a7e6fb863dd/File/APIC-Mediastini-tis-Elimination-Guide.pdf

4. Garner JS, Jarvis WR, Emori TG, Horan TC, Hughes JM. CDC deﬁnitions for noso-comial infections, 1988. Am J Infect Control 1988;16(3):128–140.

5. Singh K, Anderson E, Harper JG. Overview and management of sternal wound infection. Semin Plast Surg 2011;25(1):25–33.

6. Woda Ł, Banaszkiewicz Z, Jawień A. Terapia podciśnieniowa w leczeniu trudno gojących się ran. Leczenie Ran 2012;9(4):141–145.

7. Gabriel A, Kahn K, Karmy-Jones R. Use of negative pressure wound therapy with automated, volumetric instillation for the treatment of extremity and trunk wo-unds: clinical outcomes and potential cost-eﬀectiveness. Eplasty 2014;14:e41. 8. Petzina R, Hoﬀmann J, Navasardyan A et al. Negative pressure wound

thera-py for post-sternotomy mediastinitis reduces mortality rate and sternal re-in-fection rate compared to conventional treatment. Eur J Cardiothorac Surg 2010;38(1):110–113.

9. Omar M, Gathen M, Liodakis E et al. A comparative study of negative pressu-re wound therapy with and without instillation of saline on wound healing. J Wound Care 2016;25(8):475–458.

10. Tang AT, Ohri SK, Haw MP. Novel application of vacuum assisted closure tech-nique to the treatment of sternotomy wound infection. Eur J Cardiothorac Surg 2000;17(4):482–484.