"Rej i Trzecieski", Julian Krzyżanowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971 : [recenzja]

Barbara Otwinowska

"Rej i Trzecieski", Julian

Krzyżanowski,

Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk

1971 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 14/41, 176

/ 1 1 / KOROŁKO M ieczysław : Uwagi o r e to r y c e i ry tm ie w p ro ­ z ie M ik o ła ja R e ja . W: M ik o ła j R e j. W c z t e r e c h s e t l e c i e ś m ie r c i. P ra c a zbiorow a pod r e d . T .B ieńkow skiego, J . P e l ­ ca i K .P is a rk o w e j. O ss. Wrocław-Warszawa-Kreków-Gdeńsk 1971. IBL PAR. S tu d ia S ta r o p o l s k i e . T. XXX, s . 109-127. A utor zajm uje s i ę wypowiedziami R eja - i w ie lu in n y c h p is a r z y te g o c z a su - skierow anym i p rzeciw ko r e to r y c e i ro z u ­ mie je ja k o s p rz e c iw wobec samego ty lk o cy c e ro n ia n iz m u ,m a ją -

cy p o d ło że zarówno s t y l i s t y c z n e , ja k id e o lo g ic z n e ,o r a z s z e r ­ sz e o p a rc ie w e u ro p e jsk im p ro g ram ie " c h r z e ś c i j a ń s k i e j e s t e ­ t y k i " , a n ta g o n is ty c z n e j wobec neopoganizmu c y c e ro n ia n is tó w . Mimo to p ro z a Rejowa w ykazuje u m ie ję tn e k o r z y s ta n ie z zasad re to r y c z n y c h , przysw o jo n y ch p rz e z p is a r z a w t r a k c i e Je g o l i ­ cznych l e k t u r , zw łaszcza zaś dokonywanych p r z e k ła d ó w .J e s t t o jed n ak r e to r y k a in n a n iż c y c e ro ń sk a , o p a r ta o wzory ry tm iz o — w anej p ro zy ł a c i ń s k i e j Ś re d n io w ie c z a , zw łaszcza p o p u la rn e g o k a z n o d z ie jstw a o ra z te k stó w b i b l i j n y c h i mora l i s ty c zn y ch .

BP/41 B.O.

/ 1 1 / KRZYŻANOWSKI J u l i a n : R ej i T r z e c ie s k i. W: M ik o ła j R e j. W c z t e r e c h s e t l e c i e ś m ie r c i. P ra c a zbiorow a pod r e d . T .B ieńkow skiego, J .P e l c a i K .P isa rk o w e j. O ss. Wrocław- Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971« IBL PA N .Studia S ta r o p o ls k ie . T. XXX, s . 7 -1 3 .

P o dtrzym ując te z ę o a u to rs tw ie T rz e c ie s k ie g o w zw iązku z dawnym i w ciąż aktu aln y m sporem dotyczącym genezy "Żywota M ik o łaja R eja z N agłow ic", badacz wysuwa n a s tę p u ją c e arg u ­ m enty: T r z e c ie s k i, b l i s k o zw iązany z Rejem, b y ł jeg o n a c z e l­ nym p a n e g i r y s t ą , a "Żywot" ma - według rew ela cy jn eg o ch ara k ­ t e r u u s t a l e ń W .W eintrauba i dawnych s u g e s t i i K rzyżanow skiego - c h a r a k te r " ż y c io ry s u z t e z ą " , s t y l i z u j ą c e g o sy lw etk ę R eja na i d e a ł "c zło w ie k a po czciw ego ". Ż y c io ry s cak i mógł być po­ trz e b n y wobec ataków na p i s a r z a , i T r z e c ie s k i, ja k o współwyz­ nawca, mógł p o d ją ć s i ę obrony R eja - f i l a r u m a ło p o lsk ieg o k a lw in iz o u ; w r e s z c ie , ja k o p r z y j a c i e l R e ja , mógł znać w ie le szczegółów z je g o ż y c ia i dokonać s t y l i z a c j i na wzór s t y l u Rejowego.