• Nie Znaleziono Wyników

75 rocznica urodzin Władysława Broniewskiego

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "75 rocznica urodzin Władysława Broniewskiego"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

Małgorzata Baranowska

75 rocznica urodzin Władysława

Broniewskiego

Biuletyn Polonistyczny 16/47, 113-116

(2)

k i e g o , j e g o z a d a ń o r a z s t o s u n k u do a u t o r a , d z i e ł a i p u b l i c z ­ n o ś c i l i t e r a o k i e j . S z o z e g ó l n y n a o i s k p o ł o ż o n y z o s t a ł n a k o n ­ s t a t a c j e d o t y c z ą c e s t o s u n k u w y p o w i e d z i k r y t y o z n e j do d z i e ł a l i t e r a c k i e g o , z a p o w i a d a j ą c e g o s y t u a c j ę b l i s k ą k r y t y o e r o m a n t y - o z n e j . R e f e r a t d r a M a r i a n a M a c i e j e w s k i e g o , " > Sy­ n o w ie s ła w y < . P o e m a t e p i c k i o k r e s u O ś w i e c e n i a wobec p r o b l e m a ­ t y k i p r e r o m a n t y z m u " , p o d j ą ł b a r d z o i s t o t n y p r o b l e m p r z e m i a n g a t u n k o w y o h e p i k i w i e r s z o w a n e j . W n i k l i w a i n t e r p r e t a c j a t e k s t ó w poem atów e p i o k i c h z p o o z ą t k u XIX w. p o z w o l i ł a a u t o r o w i z a p r e ­ z e n t o w a ć t e z ę , i ż w omawianym o k r e s i e z a c h o d z ą w tym g a t u n k u i s t o t n e z m ia n y j a k o ś c i o w e , s y g n a l i z o w a n e p r z e z c a ł y s z e r e g s w o i s t y c h znaków l i t e r a o k l o h . N a l e ż y do n i c h p r z e d e w s z y s t k i m k o n s t r u k c j a i w y p o s a ż e n i e b o h a t e r ó w c h a r a k t e r y z o w a n y c h j a k o " s y n o w i e s ł a w y " . R e f e r a t mgr A l i n y S i o m k a j ł ó w n y , "Z z a g a d n i e ń e p i g r a m a t u w o k r e s i e p r z e d r o m a n t y c z n y m " , d o t y c z y ł e p i g r a m a t y - o z n e j t w ó r c z o ś c i K a z i m i e r z a B r o d z i ń s k i e g o i i n t e r e s o w a ł s i ę t y m i o e o h a m l , k t ó r e j ą o d r ó ż n i a j ą od w z o r o a k l a s y o y s t y c z n e g o . A u t o r k a p o d j ę ł a p r ó b ę z i n t e r p r e t o w a n i a s w o i s t e j f i l o z o f i i w p i­ s a n e j w e p i g r a m a t y k ę t e g o a u t o r a , k t ó r e j s e n s o d d a w a ł a f o r m u ­ ł a : " C i c h e j p r a w d z i e h o ł d u j ę i s t a r e j p r o s t o c i e " . W s z y s t k i e r e f e r a t y b y ł y p r z e d m i o t e m o b s z e r n y o h d y s k u s j i , w k t ó r y o h zajm ow ano s i ę z a ró w n o r o z w i j a n y m i w n i o h p r o b l e m a m i s z o z e g ó ł o w y m l , j a k i g e n e r a l n y m i w n i o s k a m i , j a k i e z t y o h r o z ­ w a ż a ń p ł y n ą ć mogą d l a k w e s t i i z a s a d n i c z e j - p o t r z e b y i z a w a r - t o ś o i z n a c z e n i o w e j t e r m i n u " p r e r o m a n t y z m " w l i t e r a t u r z e p o l ­ s k i e j * S p ra w a t a w i n n a s t a ć s i ę p r z e d m i o t e m d a lsz y oh b a d a ń , k t ó ­ r y m i o b j ą ć t r z e b a s z o z e g ó l n l e l i t e r a t u r ę l a t 1 8 0 0 - 1 8 2 0 . Dr h a b . T e r e s a K o s t k i e w i o z o w a I n s t y t u t Badań L i t e r a o k l o h 75 ROCZNICA URODZIN

WŁADYSŁAWA BRONIEW SKIEGO Sprawomianae z sesji — ktwrrj

vj d n l a o h 1 5 - 1 6 g r u d n i a 1972 r . o d b y ł a s i ę S e s j a Naukowa z o k a z j i 75 r o c z n i c y u r o d z i n W ł a d y s ł a w a B r o n i e w s k i e g o , z o r g a n i z o ­ w ana p r z e z I n s t y t u t Badań L i t e r a c k i c h PAN.

(3)

114 -Zarówno r e f e r a t y , j a k d y s k u s j e s k u p i a ł y s i ę w o k ó ł dwóch g łó w n y c h p ro b le m ó w : 1 . A n a l i z a t w ó r c z o ś c i B r o n i e w s k i e g o , z e s z c z e g ó l n y m zw ró ­ c e n i e m uw agi n a s p r a w ę j e g o " r o z d a r c i a " n a " p o e t ę s p o ł e c z n e ­ g o " i " l i r y o z n e g o " i o b e o n o ś c i w j e g o p o e z j i t r a d y c j i r o m a n ­ t y c z n y c h . 2 . R e o e p c j a p o e z j i B r o n i e w s k i e g o w P o l s c e w c z a s i e w ojny i w o k r e s i e p o w o je n n y m , k i e d y o d b i ó r t e n n a b r a ł s p e c y f i c z n y c h r y s ó w " o f i c j a l n o ś c i " , a t a k ż e t ł u m a c z e n i a i z w i ą z k i z p i s a ­ r z a m i ZSRR i C z e c h o s ł o w a o j i . R y s z a r d M a t u s z e w s k i w r e f e r a c i e " P i e r w i a s t e k t r a g i c z n y w t w ó r c z o ś c i B r o n i e w s k i e g o " p r z y p o m n i a ł d y s k u s j e wo­ k ó ł k s z t a ł t o w a n i a s i ę w P o l s c e t z w . p o e z j i p r o l e t a r i a c k i e j , w k t ó r y o h B r o n i e w s k i b y ł w i e l o k r o t n i e a t a k o w a n y z a s w ó j „ l i r y z m " i " m i ę k k o ś ć " . R e f e r e n t s t w i e r d z i ł , że p r z e d e w s z y s t k i m w ł a ś ­ n i e w l i r y c e w a l c z ą c e j w y r a ż a s i ę t r a g i z m p o e z j i B r o n i e w s k i e ­ g o , k t ó r e j b o h a t e r l i r y c z n y p r z e ż y w a b u n t i c z ę s t o p o n o s i k l ę s ­ k ę , a t a k ż e , że p o e t a m i a ł s z c z e g ó l n ą s k ł o n n o ś ć do d r a m a t y z o ­ w a n i a h i s t o r i i . H e l e n a K a r w a c k a (U Ł ), mówiąc o " M ł o d o ś c i l i t e ­ r a c k i e j B r o n i e w s k i e g o " , z a j ę ł a s i ę o k r e s e m n a j ż y w i e j i n t e r e ­ s u j ą c y m w s z y s t k i c h b a d a c z y , k i e d y k r y s t a l i z o w a ł y s i ę p o g l ą d y i p o e t y k a B r o n i e w s k i e g o . E u g e n i a R e c h t s i e g e l ( B e r l i n ) w r e f e r a c i e p t . " M e t a f o r y k a a f r a z e o l o g i a w t w ó r c z o ś c i B r o n i e w s k i e g o " u k a z a ł a - o p e r u j ą c p r z y k ł a d a m i m e t a f o r i z w ią z k ó w m ię d z y w y r a z o w y c h — j a k w i e l e c z e r p a ł p o e t a z j ę z y k a p o t o o z n e g o . H e i n r i c h O l s c h o w s k y (NRD) p o r u s z y ł s p r a w ę "An­ t y n o m i i w p o e t y o e B r o n i e w s k i e g o " , o k r e ś l a j ą c o p o z y c j ę r o l i p o e z j i i p o e t y - w j e g o r o z u m i e n i u - j a k o s k ł a d a j ą c ą s i ę z s z e r e g u o p o z y o j i p o d p o r z ą d k o w a n y c h p o e z j i " w i z y j n e j " i " p r a k ­ t y c z n e j " . T r a d y c j ę p i e r w s z e j w y w ió d ł z t w ó r c z o ś c i r o m a n t y k ó w o r a z B ł o k a i J e s i e n i n a , d r u g i e j - z p i s a r s t w a P r z y b o s i a , Ma­ j a k o w s k i e g o , B r e c h t a . M a ł g o r z a t a B a r a n o w s k a ( I B L \ a n a l i z u j ą o - w r e f e r a o i e " Ż y w i o ł y i i n s t y t u c j e " - w i e r s z e " B a k u n i n " i "Rim­ b a u d " , p o k a z a ł a f u n k c j o n o w a n i e w n i c h r o m a n t y c z n e j " p o e t y k i ż y w i o ł ó w " , p r z e o i w s t a w i a n e j p r z e z B r o n i e w s k i e g o i n s t y t u c j o n a

(4)

-l i z a o j i f u n k c j o n u j ą c e j w r a m a c h p o e z j i s t e r e o t y p o w o " p r o l e ­ t a r i a c k i e j " . R ó w n o c z e ś n i e j e d n a k p o e t a , p o s ł u g u j ą c s i ę s t e ­ r e o t y p a m i r o m a n t y z m u , p o d d a w a ł swą p o e z j ę r o d z a j o w i i n s t y t u ­ c j o n a l i z a c j i , p r z e d k t ó r ą s i ę b r o n i ł . A l i n a K o w a l e z y k o w a ( I B L ) , mówiąc o " T r a d y c j i r o m a n t y o z n e j w t w ó r c z o ś c i B r o n i e w s k i e g o " , s t a r a ł a s i ę d o w i e ś ć , że owa t r a d y c j a z n a j d u j e r ó w n i e ż w y r a z w k r y t y c e i b a d a n i a c h n a d s p u ś o i z n ą l i t e r a o k ą p o e t y , k t ó r y f u n k c j o n u j e w n i c h na z a ­ s a d z i e j a k b y t w ó r c y d z i e w i ę t n a s t o w i e c z n e g o , p o d o z a s gdy sam w swym p i s a r s t w i e s t a r a s i ę p o g o d z i ć w ł a s n e p r z e ż y o i e p o e z j i S ł o w a c k i e g o z w i z j ą p r o l e t a r i a t u . '. 7 ik to r C h o r i e w (Moskwa^ z a j ą ł s i ę z a g a d n i e n i e m " B r o n i e w s k i i k u l t u r a r a d z i e c k a " . P r z e d s t a w i a j ą c z w i ą z k i m i ę ­ d z y l i t e r a t u r a m i r e w o l u c y j n y m i r ó ż n y c h k r a j ó w , p o k a z a ł m . i n . , j a k B a r b u s s e w p ł y n ą ł n a M a ja k o w s k ie g o i p o p r z e z n i e g o , a t a k ­ ż e b e z p o ś r e d n i o - n a B r o n i e w s k i e g o . S ew eryn P o 1 1 a k w r e f e r a b i e " B r o n i e w s k i w k r ę g u p o e ­ z j i r o s y j s k i e j " p o d j ą ł a n a l i z ę p r z e d w o j e n n y c h i p o w o j e n n y c h p r z e k ł a d ó w w i e r s z y B r o n i e w s k i e g o n a j ę z y k r o s y j s k i , s t w i e r d z a ­ j ą c p r z y ty m , że d a l e k i e s ą one n a o g ó ł od o r y g i n a ł ó w , c z ę s t o d l a t e g o , że k a ż d y t ł u m a c z p r z e k ł a d a ł j e po t r o s z e n a sw ój w ł a s n y s t y l . H a l i n a I v a n i c k o v a ( B r a t y s ł a w a ) , mówiąc o "R e­ c e p c j i t w ó r c z o ś c i B r o n i e w s k i e g o w C z e c h a c h i S ł o w a c j i " , p r z e d ­ s t a w i ł a j e g o o s o b i s t e k o n t a k t y z p o e t a m i C zech i S ł o w a c j i o r a z k o n t a k t y t a m t e j s z y c h c z y t e l n i k ó w z j e g o p o e z j ą . F e l i k s a L i c h o d z i e j e w s k a (IB L ) z a p r e z e n ­ t o w a ł a m a t e r i a ł o w y r e f e r a t d o t y c z ą o y " R e c e p c j i B r o n i e w s k i e g o w l a t a c h w o jn y i o k u p a c j i " , w k t ó r y m p o d su m o w a ła swoje d o t y c h ­ c z a s o w e b a d a n i a n a d ty m o k r e s e m t w ó r c z o ś c i p i s a r z a . P o k a z a ł a - n a p r z y k ł a d a c h o z a s o p i s m k o n s p i r a c y j n y c h r ó ż n y c h o r i e n t a o j i - ż e f u n k c j o n o w a ł on t a k ż e j a k o p o e t a anonimowy i b y ł p o p u ­ l a r n y po obu s t r o n a c h " l i n i i d e m a r k a c y j n e j " . S t a n i s ł a w B a r a ń c z a k (UAK^ z e s t a w i ł r ó ż n e r o d z a ­ j e i n t e r p r e t a c j i t w ó r c z o ś o i B r o n i e w s k i e g o , k t ó r a - w w y n i k u , j a k j e n a z w a ł , i n t e r p r e t a c j i : r e d a k t o r s k i e j , t r a n s l a t o r s k i e j , i k o n i c z n e j , m u z y c z n e j i e s t r a d o w e j - bywa z m i e n i a n a w z a l e ż ­ n o ś c i od i n t e n c j i i n t e r p r e t a t o r a . W yw ołuje t o w r e z u l t a c i e

(5)

116 -p o w s z e c h n ą z m ia n ę o d b i o r u w s t o s u n k u do i n t e n c j i samego -p o e t y ( B r o n i e w s k i p ra w d z iw y i B r o n i e w s k i z a k a d e m i i " k u o z o i " ) . W s e s j i w z i ą ł m .in * u d z i a ł A n t o n i S ł o n i m s k i , k tó ­ r y p o d z i e l i ł s i ę z e s ł u c h a o z a m l swymi w s p o m n ie n ia m i o n a r o ­ d z i n a c h p r z y j a ź n i z B r o n i e w s k i m i k o n t a k t a c h z n im w r e d a k c j i " W iad o m o ści L i t e r a o k i c h " . Mgr M a ł g o r z a t a B a r a n o w s k a I n s t y t u t B a d a ń L i t e r a c k i c h

Cytaty

Powiązane dokumenty

[r]

Abstrahując od sporadycznych wypadków istnienia podstaw do żądania odszko­ dowania po prawomocnym skazaniu, odstąpieniu od wymierzenia kary oraz wa­ runkowym

Natomiast do recytacji wierszy poety przed jego pomnikiem w centrum Lublina zapraszała Ala Bąk z Ośrodka 'Brama Grodzka - Teatr NN'.... O 17.00 w Teatrze NN zostanie

To ensure that the vertical pipe will not get blocked, he advised to transport small particles with a narrow particle size distribution using large fluid velocities.. Evans and Shook

Door het gas te koelen wordt er lage druk stoom geprodu- ceerd. De hoeveelheid en de oppervlakken die daarvoor nodig zijn, zijn op dezelfde manier berekend als

Wyrazem poglądów poety stały się bajki i satyry, te ostatnie okazały się odweten człowieka pokonanego przez &#34;rze­ czywistość nie dającą się naprawić

Wstęp traktuje’ o losach Marchołtowych fragmentów, zbiera w szel­ kie wiadomości o różnych wydaniach (najmniej pięciu w ciągu XVI w.) polskich i dodaje dwa

Adama Mickiewicza w Poznaniu, Politechnikę Warszawską, Akademię Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, Uniwersytet Śląski w Kato- wicach, Politechnikę Śląską,