Jan Grześkowiak
Ryga, ul. Sudmalisa 18
Informator Archeologiczny : badania 22, 166
1 66
BADANIA ZAGRANICZNEsp ic h le rz y , Jak i s ta rs z y c h bud o w li Istn iejący ch w ty m m ie jsc u . W pierw szy m e ta p ie p r a c /w io s n a 19 8 8 r.) w y k o n a n o 15 w ykopów , k tó ry ch lokalizację 1 w y m ia ry u zg o d n io n o pom iędzy arc h e o lo g ie m 1 g e o te c h n lk le m . W szystkie w ykopy p ro w ad zo n o do g łęb o k o ści ok. 5 0 c m poniżej p o zio m u p o sa d o w ie n ia fu n d a m e n tó w . W ż a d n y m n ie o siąg n ięto calca.
W w y n ik u n a d z o ró w stw ie rd z o n o :
1 / Is tn ie n ie relik tó w n a js ta rs z e j, w czesn o śred n io w ieczn ej d re w n ia n e j z a b u d o w y m ie sz k a l n e j 1 g o sp o d a rc z e j, n a poziom ie ok. 2 ,5 -3 ,5 m n p m [poziom u licy 1 p o d w ó rek ok. 6 m npm ), d a to w a n e n a p o d sta w ie licznych zab y tk ó w ru c h o m y c h , głów nie frag m en tó w n a c z y ń g lin ia n y c h - n a XII ' XI I I w.;
2 / częściow o rów nolegle z Is tn ie ją c ą z a b u d o w ą d re w n ia n ą , w tej sa m e j llnll reg u lacy jn ej o d k ry to z a b u d o w ę c e g la n ą - poziom użytkow y ok. 3 ,5 - 4 ,0 m n p m , p o d o b n y do poziom ów o b iek tó w d re w n ia n y c h ; o d sło n ię to re lik ty cz te re c h ze w n ę trz n y c h ś c ia n n ajp ew n ie j d w ó ch b u d o w li ceg la n y c h - wc w n ę trz u o b e c n y c h sp ich lerz y n r 7 1 9 , d a to w a n ie - głów nie przy p o m o cy frag m en tó w n a c z y ń k am io n k o w y ch , s k ó ry (obuw ie), n a c z y ń d re w n ia n y c h n a XIV - XV w. ; z a b u d o w a z n isz c z o n a przez pożar;
3 / W XVI. w iek u n a re lik ta c h s ta rs z e j zab u d o w y d re w n ia n e j p o w sta ją ś c ia n y m ie sz k a ln y c h b u d o w li k a m ie n n y c h . We w n ę trz a c h budow li o d sło n ięto re llk ly u rz ą d z e ń w o d o ciąg o w o -k an ali zacy jn y ch , s tu d n ię , Ja m y n a o d p ad k i, doły chłonne:
4 / n a s tę p n y o k re s przebudow y (budowli) to łączenie d aw n y ch obiektów , m niejszych o połowę od ob ecn y ch , w trzy d u że spichlerze; dato w an ie m ateriałam i archeologicznym i przebudow y w idocznych o d sło n ięty ch m urów Je s t m niej precyzyjne od d a to w a n ia m a te ria ła m i h istorycznym i - n a XVII w.
W tra k c ie p ra c u z y sk a n o w iele c e n n y c h zab y tk ó w ru c h o m y c h n p . liczne b u ty s k ó rz a n e , głów nie XlV*wleezne, frag m en ty n a c z y ń k am ionkow ych I sz k la n y c h , n a c z y n ia d re w n ia n e ,
1 cz ę ść k a m ie n n e j połów kow ej form y do o d lew an ia kobiecych o zd ó b sre b rn y c h .
O d sło n ię to I o k reślo n o kolejne poziom y użytkow e ta k we w n ę trz a c h J a k I n a zew n ątrz. P r a c e b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
RYGA
u l. S u d m a l l · · 1 8
B a d a n ia rato w n icze prow adził d r J a n G rześk o w iak (a u to r sp ra w o z d a n ia ) w ra m a c h k o n tr a k tu n a renow ację k am ien icy . Ś re d n io w lecze.
W tra k c ie p r a c ziem n y ch , zw iązan y ch z re m o n te m k a m ie n ic y przy u l. S u d m a lls a 18. o d k ry to n a g h; bo kość! 3 5 0 c m od obecn eg o poziom u s tr o p u d re w n ia n e k o n s tru k c je . W Ira k e le k ilk u d n io w y c h p ra c rato w n iczy ch o k azało się, że s ą to p o zo stało ści trz e c h b u d y n k ó w , k tó ry c h w ień ce p o łą c z o n e były n a w ęgiel w Izw, k o n s lru k c jl n a o b łap .
U z y sk a n a g łę b o k o ść (3,5 m a wc fra g m e n ta c h 4 m) rozległego w yk o p u b u d o w lan eg o , b lisk ie są s ie d z tw o fu n d a m e n tó w b u d y n k ó w now ożytnych I w sp ó łczesn y ch , sz y b k i n a p ły w w ody 1 In n e c z y n n ik i n ie pozw oliły n a szero k o jA aszczyznow e ro z p o z n a n ie o d k ry ty c h b u d y n k ó w d re w n ia n y c h o ra z w a rs lw k u ltu ro w y c h , w k tó ry c h one zalegały.
N iew ielki w ykop so n d ażo w y m o ż n a było w ykonać Jedynie w e w n ą trz Jed n eg o Z b u d y n k ó w , tu ż p rz y Jego ś c ia n ie szczytow ej. E k sp lo ro w a n a w a rstw a w ty m s o n d a ż u n a całej g łęb o k o ści (350 do 5 3 0 cm ) była Je d n o lita 1 sta n o w iła Ją In ten sy w n ie c z a rn a p ró c h n ic a , za w ie ra ją c a Jed y n ie b a rd z o ro z d ro b n io n y c h r u s t I to w m ały ch Ilościach. U d e rz a ją c y J e s t b ra k Jak ieg o k o l w iek In n eg o In w e n ta rz a ru ch o m e g o z c e ra m ik ą w łącznie. O kazało się Je d n a k , że do u z y sk a n e j głęb o k o ści (nie było m ożliw e o sią g n ię c ie calca) w y stę p u je w ś c ia n ie szczytow ej sie d e m belek, J e d n a n a d d ru g ą . M ożna p rzyjąć, żc w sk a z u ją o n e n a z a c h o w a n ie się p rz y n a jm n ie j s ie d m iu (a raczej więcej) w ieńców b u d y n k u , k tó ry sp e łn ia ł rolę d o m o stw a m ieszk aln eg o . P rzy p u szczać te ż m o ż n a , że o d sło n ię te tylko częściow o frag m en ty p o zo stały ch d w óch bu d o w li rów nież za g łę b ia ły s ię z n aczn ie.
A naliza ro z p la n o w a n ia budow li d re w n ia n y c h p rz e k o n u je , że m a m y tu do c z y n ie n ia z z a b u dow ą w e d łu g z g ó ry przyjętego p ro g ra m u w o b ręb ie działek.
D a to w a n ie łych o b iek tó w Je s t niepew ne. Szczegóły k o n s tru k c y jn e , c h a r a k te r w arstw y , g łę b o k o ść z a le g a n ia 1 In n e d a n e w s k a z u ją n a Ich XIII - X IV -w leczną m e try k ę .
R elik ty te p o zo staw io n o do e w e n tu aln eg o , szczegółow ego z b a d a n ia przyszłym pok o len io m . PP P raco w n ie K o n serw acji Z ab y tk ó w P ra c o w n ia ń rc h e o lo g lc z n o - K o n se r w a to rs k a O d d z ia ł w T o ru n iu
