R. Naglik,T. Wichman,M. Zając
Kraków - Bieżanów, st. 27, AZP
103-57/27
Informator Archeologiczny : badania 26, 30-31
w Środkowa i późna epoka brązu ziono wyroby brązowe: szpile i ich fragm ., kółka, spiralki, 2 groty od strzał, grot oszczepu, sierp z guzkiem , nóż z kolcem do rękojeści, szydło, fragm. bransolety, brzytw y i przedm io tów o bliżej nieokreślonej funkcji, oraz wyroby z kam ienia: fragm. 2 toporków i gładzony obrabiany przedmiot.
Na całym przebadanym teren ie z warstw mechanicznych pozyskano liczne przedm ioty z epoki kam ienia: siekierkę kam ienną, siekierkę krzem ienną, 2 groty krzem ienne, pik krzemienny, fragm . narzędzi krzem iennych oraz ich półfabrykaty.
W części północnej cm entarzyska zarejestrow ano półziem iankę i 2 paleniska związane z osadnictw em ludności k u ltu ry przeworskiej.
B adania będą kontynuow ane.
K ra k ó w -B ie ż a n ó w , s t. 27 M uzeum Archeologiczne w K rakow ie A Z P 1 0 3 -5 7 /2 7 K onserw ator Zabytków A rcheologicz
nych woj. krakow skiego.
Badania prowadzili: m gr m gr R. Naglik, T. W ichman i M. Ząjąc. Finansow ane przez Społeczny Kom itet Odnowy Zabytków Krakowa. Pierw szy sezon badań. Osada k u ltu ry lendzielskiej, k u ltu ry łużyckiej, ku ltu ry przew orskiej z późnego okresu wpływów rzym skich i ślady osadnictw a z wczesnego i późnego średniowiecza.
B adania ratow nicze podjęto w związku z planow aną budową Drogi Ekspresowej Połu dniowej. Stanow isko obejmuje te re n o powierzchni nieco ponad 5 ha. Położone je s t na grzbiecie i północno-zachodnich zboczach cyplowato ukształtow anego w zniesienia, w wid łach potoku M alinówka i rzeki Serafy. Teren pokryw ają utw ory piaszczyste, a w dolnych p artiach stoku — gliniaste na podłożu ilastym . Stanowisko zostało odkryte podczas badań prowadzonych w ram ach AZP w 1983 r.
W trak cie badań sondażowych wykonano 24 wykopy, z reguły o w ym iarach 10 x 2 m, o łącznej pow ierzchni 477 m . Rozmieszczono je wzdłuż opadającego w kierunku północ no-w schodnim grzbietu w zniesienia, na stoku nachylonym na północny zachód, najczę ściej w miejscach największej koncentracji m ateriałów zabytkowych na powierzchni.
Większość z odkrytych obiektów grupow ała się w górnej p artii stanow iska. Siedem z nich stanow iły niewielkie, koliste lub owalne jam y o gl. do 80-90 cm. W ich w ypełniskach tworzonych przez szarawy, lekko zgliniony piasek znajdowano od kilku do kilkudziesięciu fragm. ceram iki. Pozostałe 4 jamy, o identycznej stru k tu rz e wypełnisk, wyróżniały się dużymi rozm iaram i (śr. większej z nich przekraczała 300 cm) i znaczną głębokością, do chodzącą do 150-170 cm. Dostarczyły one kilku tysięcy fragm. ceramiki. Liczny m ateriał ceram iczny występował także poza obiektam i — w niektórych partiach wykopów naw et do gł. 70-100 cm.
M ateriał ceram iczny znaleziony w tej partii stanow iska związany je s t w zdecydowanej większości przypadków z k u ltu rą łużycką i datow any na III i IV-V okres epoki brązu. Jedynie kilka pojedynczych fragm . można ew entualnie datować n a okres halsztacki. Ilo ściowo dom inują fragm . ceram iki solnej (zwłaszcza w obrębie jam ), użytkow anej w o sta tniej fazie odparowywania solanki. Są to głównie fragm. podstaw ek pucharów kielichowa- tych ze sporadycznie zachowanym i większymi partiam i ścianek. M ożna wyróżnić wśród nich kilka odm ian różniących się wielkością, kształtem i techniką w ykonania. Tego typu ceram ikę odkryto w obrębie licznych osad k u ltu ry łużyckiej w okolicach K rakow a i Wie liczki. T ra k tu je się ją jako świadectwo miejscowej produkcji soli. Dotychczas jed n ak wystę powała ona w kontekście ceram iki z okresu halsztackiego, w przypadku n ato m iast osady w K rakow ie-Bieżanow ie wydaje się, że produkcja soli rozw inęła się ju ż w IV-V okresie epoki brązu.
W środkowej partii stanowiska występował tylko bardzo nieliczny m aterial ceramiczny. O dkryto tam ponadto fragm . kilku łączących się ze sobą rowów o szer. 160 i gł. 50-60 cm. W arstwowa s tru k tu ra ich szaroc2am ych wypełnisk wskazuje na stopniow e zamywanie
Informator Archeologiczny
tych obiektów. Analogiczne rowy odkryto także w nąjniższej części stanow iska. J e s t bardzo prawdopodobne, że pow stały one ju ż w czasach nowożytnych.
W dolnej partii stanow iska odkryto jedynie 3 jamy. Dwie z nich, o gi. 50-60 cm, cecho wa! nieregularny k ształt i znaczne rozm iary (320 x 200 cm i 4Θ0 x 270 cm). T rzecia jam a, znacznie m niejsza, została przebadana tylko częściowo. W ich w ypelniskach znaleziono nieliczne i bardzo drobne fragm. ceram iki datowanej na okres od epoki brązu po wczesne średniowiecze oraz, w jam ie 11, d en ar cesarza H adriana.
Na obszarze całego stanow iska występowały pojedyncze wyroby krzem ienne i nieliczne fragm. ceram iki neolitycznej, prawdopodobnie k u ltu ry lendzielskiej. Znaleziono także kilkaset fragm. ceram iki k u ltu ry przeworskiej z późnego okresu wpływów rzymskich (głównie toczonej na kole, odm iany gładkiej i szorstkiej). Sporadycznie w ystępow ała po nadto ceram ika datow ana na okres wczesnego średniowiecza (VHI-ΧΠ w.).
K ryspinów , st. 2, gm. Liszki, woj. krakowskie patrz młodszy okres przedrzymski — okres wpływów rzymskich.
Ł ękaw a, st. 15, gm. Kazimierza Wielka, woj. kieleckie patrz neolit.
Ł ó d ź -J ó z e fó w , s t . 5 U niw ersytet Łódzki K a ted ra Archeo-u l. K o lArcheo-u m n y 3 6 a logii
Badania prowadzili m gr Paweł Zawilski i M ariusz Rychter. Osada kultury łużyckiej z IV/V okresu epoki brązu.
W 1992 r. kontynuow ano eksplorację obiektów zaobserwowanych w profilu skarpy po wstałej w wyniku częściowej niwelacji niewielkiego wyniesienia. W wyniku prac wykopali skowych odkryto kolejne 4 jam y osadnicze o gł. od 1,05 do 1,55 m. Zawierały one dużą ilość fragm. naczyń i polepy oraz niewielką ilość przedmiotów krzem iennych. N a niektórych fragm. polepy były widoczne ślady konstrukcji drewnianych.
Badania będą kontynuow ane.
M śc isz e w o , s t. 22 P rz e d się b io rstw o P a ń stw o w e P raco w
-g m . M u r o w a n a G o ś lin a , w o j. nie K onserw acji Z abytków O środek p o z n a ń s k i e N a u k o w o -K o n se rw a to rsk i w P o zn a
n iu P racow nia A rcheologiczna. Badania prowadzi! m gr Andrzej Krzyszowski (autor sprawozdania) przy współpracy W iktora Kudry i A rtu ra Subockiego. Finansow ane przez W ielkopolskie Kopalnie „Kruszgeo” w Poznaniu Spółka z o. o. Pierwszy sezon badań. Obozowisko z okresu mezolitu?, osada k u ltu ry am for k u listy ch , cm entarzysko ciałopalne k u ltu ry łużyckiej z III-V okresu epoki brązu, ślad osadniczy z okresu późnego średnio wiecza (XV-XVI w.) i okresu nowożytnego (XIX i pocz. XX w.).
P race wykopaliskowe o ch arak terze sondażowym zrealizow ane w 1992 r. zostały po przedzone powierzchniowymi badaniam i planigraficznym i, k tóre miały na celu rozpozna nie chronologii, funkcji i zasięgu wydzielonych na stanow isku punktów osadniczych. Kie rując się dyspersją m ateriału źródłowego z badań planigraficznych zlokalizowano w części centralnej stanowiska 2 wykopy badawcze, wyeksplorowując łącznie powierzchnię 182,37 m2. Na om awianych odkrywkach stw ierdzono prosty układ naw arstw ień, wyróżniając: I w ar stwę n a tu ra ln ą (hum us) i II w arstw ę n a tu ra ln ą w postaci poziomu stropowego calca.
O dkryto łącznie 98 obiektów nieruchom ych i dość liczny m ateriał ruchom y w postaci: 5215 fragm. ceram iki naczyniowej, 127 przedmiotów krzem iennych, 8 fragm . przedmiotów z brązu, 2 przedm iotów krzem iennych, 3 grudek polepy, 33 próbek dendrologicznych
