Janusz Ostoja-Zagórski,Jan
Strzałko,Bolesław
Nowaczyk,Kazimierz Tobolski
Sobiejuchy, gm. Żnin, woj. bydgoskie.
Stanowisko 3c
Informator Archeologiczny : badania 14, 94-95
94
-SOBIE JUCHY, gm, żnin Polska Akademia Nauk
w oj, bydgoskie Instytut H is to rii Kultury
Stanowisko 3c M aterialnej P A N
Sekcja Paleod em ografii
Kom itetu Nauk Dem ograficznych PAN
Badania prow adzili: dr Janusz O stoja-Zagórski /IHKM PAN - Poznań/ i doc. dr hab. Jan Strzałko /UAM - Poznań/ przy współudziale przedstaw i c ie li nauk przyrodniczych: geom orfologa dr,B o lesław a Nowaczyka /UAM - Poznań/ i palym loga doc, dr, hab. K a zim ie rza Tobolskiego /UAM - Poznań/,
i Kontynuowano prowadzone od kilku lat arch eologiczn o-an tropolo- I giczne badania wykopaliskowe w m ik roregion ie Sobiejuchy. W 1980 r j podjęto wstępne prace badawcze na stanowisku archeologicznym zna nym z dawnych badań powierzchniowych /doc,dr.hab, Z.Bukowskiego/ określonym w lite ra tu rze jako osada nieobronna ludności kultury łu ży ck iej, Występujący na powierzchni m a te ria ł kostny nasuwał p rzy puszczenia, i ż znajduje się tu ra czej obiekt sepulkralny. W eryfikacja tego stanowiska stanowiła zatem główny cel badań. Stanowisko nr 3c odkryte w latach 1957/58 znajduje się na teren ie wsi Sobiejuchy w pobliżu boiska szkolnego w o dległości około 800 m na południe od po łudniowego krańca nekropoli halsztackiej /stanowisko 2/. W trakcie przeprowadzonych prac wykopaliskowych rozpoznano obszar o p ow ierz chni 4 arów odkrywając i eksplorując jedynie 5 grobów ciało palny c*i. A n aliza ro zm ies zc ze n ia grobów jak rów nież Ich wyposażenia pozw oliły na ustalenie charakteru i chronologii badanego stanowiska. Stwierdzo no, i ż w pobliżu szkoły w Sobie juchach znajdowała się nie, jak p rz y puszczano, osada otwarta ludności kultury łużyckiej, le c z niew ielkich ro zm ia ró w cm entarzysko ciałopalne datowane w stępnie na podstawie an alizy uzyskanego m ateriału ceram iczn ego na przełom IH i IV okresu epoki brązu. Dokonując b liżs ze j charakterystyki uzyskanych w h r. ma teriałów źródłowych stw ierd zić należy, i ż odkryte groby występowały w północno-wschodniej p a rtii stanowiska. Na 5 ujawnionych zespołów grobowych jedynie 3 posiadały dobrze zachowany przepalony m ateriał kostny, dwa natom iast były najprawdopodobniej pochówkami sym b olicz nym i. P rzepalon e szczątki kostne złożone były w popielnicach, które obsypane zostały następnie resztk am i stosu. W yposażenie grobów obok naczyń przystawnych, których liczba wahała się od 3 do 9 w jednym gro b ie stanowiły przedm ioty z brązu zachowane jedynie fragm en tarycz nie, W gro b ie nr 3/80 znaleziono trzpień s zp ili brązow ej, a w grobie nr 5/80 fragm ent trudnej do b liżs ze g o określen ia główki s zp il. brązow ej.
Prowadzone rów n olegle badania antropologiczne p ozw oliły na stw ierdzen ie, i ż w zespołach grobowych zaw ierających przepalone szczątki kostne /groby nr 1, 3 i 5/ pochowano 4 osobników za licza nych wstępnie do klasy adultus /w tym 3 kobiety i 1 m ężczyzn a /.
95
R ów nolegle z badaniami archeologiczne-antropologicznym i kon tynuowano w m ik roregion ie Sobiejuchy badania specjalistyczn e, któ rych celem je s t rekonstrukcja panującego w pradziejach środowiska p rzyrodn iczego.
Uzyskane w trakcie badań wykopaliskowych prowadzonych w br. wyniki pozwalają na następujące konkluzje, ’ Poszukiwania drugiego obiektu sepulkralnego związane z oBiedlem obronnym w Sobie juchach /stanowisko 1/ podobnie jak w 1979 r , nie przyn iosły pozytywnych rezultatów . Uzyskane rezu ltaty badań pozwalają jednak na inne istotne dla r e a liz a c ji naszego programu badań stw ierdzen ie. Odkrycie i loka liz a c ja niewielkich rozm iarów cm entarzyska ciałopalnego datowanego na schyłek starszej fa zy epoki brązu pozwala na s tw ie rd ze n ie ,iż w r e jo n ie Sobiejuch mamy do czynienia w tym cza s ie z osadnictwem r o z proszonym o rotacyjnym zapewne charakterze.
Badania w m ik roregion ie Sobie jucha będą kontynuowane,
STAROGARD GDAŃSKI Muzeum A rch eologiczn e
w oj. gdańskie w Gdańsku
Stanowisko 1
Badania prowadziła m gr B arbara Wiącek. Finansował Urząd M iasta Starogard Gdański. P ie rw s z y sezon badań. Cm entarzysko kultury w s cho dni o pom or ski e j ,
Badania ratow n icze prowadzone były na w zgórzu "S trze ln ica 11. P ierw szych odkryć na "S trze ln ic y " dokonano pod koniec X IX w . ; p race wznowiono w cza s ie U wojny światowej - m a teriały uległy zniszczeniu.
W 1952 r . w czasie wybierani^ żwiru natrafiono na grób skrzynko wy z 3 popielnicam i, dwie z nich zachowały s ię w bardzo złym sta nie, tr z e c ia lśniącoczarn a zdobiona scenami n arracyjnym i "wykonany m i w technice inkrustacji pomnożyła zb io ry Muzeum. D alsze badania ratow n icze nastąpiły w 1974 r . ; odkryto wów czas grób obwarowany, w którym znajdowały się fragm enty kilku popielnic zdobionych orna mentem jodełkowym ,
W sierpniu 1980 r . przeprowadzono na południowo-wschodniej p artii w zgó rza , w znacznej c zę ś c i zniszczonego p rzez wybieranie żw iru, badania na ponad 4-arow ej powierzchni. Stanowisko przeba dano metodą szerokopłaszczyznow ą na nie zadrzew ionej p artii w zgó r z a oraz row am i sondażowymi kopanymi w odstępach półm etrowych na odcinkach porośniętych drzew am i. Odkryto jedynie pozostałości po dwóch grobach obwarowanych z n ieliczn ym i ułamkami popielnic zdobionych jodełkam i, przepalonym i kośćm i ludzkimi i kawałkami w ęgli drzewnych oraz skupisko kamieni o niezidentyfikowanej funkcji, Stan zachowania wzmiankowanych obiektów wskazuje na to, że groby
